AL'jEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR HET VOORMALIG 4E DISTRICT.
No. 1193.
Zaterdag 30 Maart 1907.
16e Jaarg.
Ruit onland.
S C1E COURANT,
Abonnement per 3 maanden 0.50, franco per post
door het geheele rijk 0.55, voor Belgiö ƒ0.625 en voor
Amerika Ö.825 bij vooruitbetaling.
Abonnementen worden bij boekhandelaren en brieven
gaarders aangenomen.
Advertentiën van 1 tot en met 5 regels 25 cents, elke
gewone regel meer 5 cents. Groote letters naar plaats
ruimte. Bij abonnement lager tarief.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdag
middag te twee ure.
rrr
hit lilail vrr;< liijiii Hlirii Itiiisdnu-- en Vrijdagavond bij de,n uitgever C. OIELEMA* te Itreskeus.
Uit hoofde van liet Paasch-
feest zal «i.s. Dinsdag geen
nummer van dit Blad verschijnen.
1)B UITGEVER.
Een zeer ernstig punt thans in Ma
rokko geeft aanleiding tot bezorgdheid.
Do Fransehe geneesheer Mauchamp,
hp'ofd van de geneeskundige inrichting
to Marakesch, is door inboorlingen ver
inoord.' Men schryve dien móórd toe
aau de sedert eenigen tijd gekweekte
haat der inboorlingen tegen de inrich
tingen voor draadlooze telegraphic, die
Franschen aan het oprichten waren.
Daar schuilt een bedekt verwijt aan
Duitschland in De inboorlingen moe
ten een op het dak van 's dokters huis
opgerich'ten mast met een vlag vóór
waarnemingen van landmeetkundigen
aard. gehouden hebben voor e >ri sein
mast'der draadlooze teleg afie en zijn
toen, omdat zij daarin heiligschennis
zagen voor de naaslhijzijnde moskee, in
woode ontstoken.
liet huis des dokters moet verwoest
zijn, terwijl ook dn andere Europeanen
in Marakesch last van liet'gepeiip l heb
ben gehad.
Nu wekt deze moord in do Fransehe
peis meer verontwaardiging dan aan de
andere wanbedrijven, waaraan Fransehe
onderdanen in de laatste jaren in Ma
rokko hebben blootgestaan. Bij de mees
te gruwelstukken die in Marokko wer
den uitgebeeld had men de troost, dat
het wel heel erg was maar dat men
dan ook vlijtig aan het bespreken was,
hoe er een afdoende verbetering zou
worden verkregen. De internationale
'besprekingen over Marokko z'jnafgeloo-
pen, de regeling, is klaar, de Marokka
nen hebben gemerkt dat Duitschland
niet bij machte is geweest, den Sultan
voor een havenpolitie onder bevel van
Fransehe en Spaansche officieren te be
hoeden. De politie is nog niet in wer
king, maar het blijkt dan toch volko
men ernst met den wensch der Europe
anen, dat hun belangen in Marokko be
schermd zullen zijn.
De eerbied van de Marokkanen voor
léven en eigendom van vreemdelingen
is sedert het sluiten van het verdrag
van Algeciras vooral niet toegenomen.
Vooral de Franschen hebben belangen
in Marokko en de aanslagen der inboor
lingen treffen dan' ook meestal Fransehe
onderdanen. De moord van Marakesj
is een waar gruwelstuk. In den mor
gen van 19 Maart verliet Dr. Man
champ het ziekenhuis, waar verschei
den inlandsche patiënten behandeld wor
den. Toen hij de deur uitkwam werd
hij aangevallen door een volkshoop, die
hem met stecnen en messen om hot le
ven bracht. Met moeite gelukte het
zijn bedienden het lijk te redden, dat
de woeste menigte luid willen verbran
den.
Dr Mauchamp was een zeer gezien
persoon. Hij was vijf jaren arts ge
weest voor de Fransehe regeering te
Jeruzalem en was uitstekend op de
hoogte met de Mohammedaansche ze
den.
Pas enkele dagen geleden was er be
richt gekomen van een moordaanslag,
door de fanatieke menigte te Fes ge
pleegd op.een Fransehman. De Fransch-
man ontkwam bijtijds en zoo maakte
dat bericht niet zooveel indruk. Maai
de welgelukte aanslag op dr. Mauchamps
brengt dat andere geval ook weer hel
der voor den geest, en do Franschen
krijgen opeens een gevoel van angst
voor al hun bondgenóoten in Marokko.
Waarom trad de Fransehe regeering
niet krachtiger op in Marokko, waarom
is zij bij vroegere vergrijpen niet door
tastender geweest? Dan zou Frankrijk
nu den nobelen dr Mauchamps niet te
betreuren hebben. En men krijgt met
een het gevoel, dat de taak, die aan
Frankrijk is opgedragen door het ver
drag van Algeciras, in plaats van te
strekken tot beveiliging der Fransehe
onderdanen, eer veiligheid verzekert aan
de moordenaars van Fransehe onderda
nen. Als de Fransehe regeering meent,
dat zij zich heeft te onthouden van op
treden tegenover Marokko, omdat het
verdrag van Algeciras een bepaalden
weg heeft aangewezen waarlangs de be
schaving van Marokko zal' worden on
dernomen, dan zijn de Franschen voor-
loopig aan de heidenen overgeleverd.
Het hoofdartikel van de Temps van
Maandag bevatte een aansporing tot
krachtig ingrijpen. Frankrijk moet zich
niet langer ongestraft laten hoonen dooi
de Marokkanen.
De Humanité daarentegen waarschuwt,
dat de moord op Mauchamp geen voor
wendsel mag worden voor een avontuur
lijke politiek in Marokko.
Voor de Franschen zal een krachtig
ingrijpen deze maal minder politieke
bezwaren opleveren dan vroeger wel het
geval is geweest.
Het is een groote grief van de Fran
schen, dat de douane in de Marokaan-
sche havens op allerlei koopwaar be
slag legt onder voorwendsel dat het
bestemd is voor telegrafie zonder draad.
De Marokkaansche regeering beweert
in haar recht te zijn, de instrumenten
voor de telegrafie zonder draad tegen
te houden. Nn meenden de Marokka
nen te Marakesj, dat dr. Mauchamp te
gen den wil hunner regeering de in
strumenten had binnengesmokkeld. Van
daar de woede. Uit die woede blijkt,
hoezeer de bevolking vijandig gezind is
tegenover de Franschen, als zij om zoo'n
kleinigheid te hoop loopt en aan 't
moorden slaat. De overheid te Mara
kesj heeft niet haar best gedaan, de
onlusten te onderdrukken. Dat maakt
de aansprakelijkheid van de Marokkaan
sche regeering zoo groot.
De ministerraad besloot op voorstel
van den ministor van buitenlandsche
zaken om tot de voorloopige bezetting
van Oedzja over te gaan totdat de Ma
rokkaansche regeering aan de eischen
van genoegdoening waarmede ziLonmid-
~imt
