BRESKE1SCHE COURANT.
DE ZOON.
ALGEMEEN
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
VOOR
HET VOORMALIG 4E DISTRICT.
No. 989.
Woensdag- 5 April 1905.
14e Jaarg.
75 jarsn Onafhankelijk.
FEUILLETON.
ABONNEMB N T.
1'er 3 maanden yu.5U, franco per post door lu-t gelieele Rijk /'U.55,
voor België y0.025, voor Amerika yü.S2s, bij vooruitbetaling.
I'ij alle boekhandelaren en brievengaarders worden abonnementen aangenomen.
AÜVERTENTIËN.
Van 1 tot en met 5 regels 25 cents elke gewone regel meer 5 cents.
Groote letters naar plaatsruimte. Bij abonnement lager tarief'.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagnamiddag twee uur.
Bit bind verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond bij den uitgever C. DIELEMAft te Itreskens.
lielgië zal dit jaar feest vieren. Den 4en
October 1830 riep het voorloopig gouver
nement de onafhankelijkheid van België
uil. Dit feit, nu 75 jaren geleden, zal
h. rdacht worden en zooals de regeering
hoopt op groolsche en waardige wijze. De
wereldtentoonstelling te Luik belooft schit
terend te zijn en in onderscheidene steden
maakt men nu reeds programma's op van
allerhande vermakelijkheden, van stoeten,
concerten e. m. d.
Het onafhankelijke België En wij ber
inneren i ns boe gedurende 2 eeuwen Zu:d-
Nederlaud de speelbal was van politieke
partijen, hoe het telkens van meester ver
anderde, boe zijne belangen steeds onder
geschikt waren aan die der beerschers.
Toen in 1721 eene zeevaartmaatschappij
werd gesticht te Oostende, liet de Oosten-
rijkscbe vorst Karei VI weer blijken, dat
België wel zijn eigendom was, maar geen
aanspraak mocht maken op zijne liefde,
noch toewijding En een authentiek do
cument uit dien tijd schildert het ongeluk
kige land af als het land in totale ver
warring het leger, de forten, de finan
ciën, de middelen vnu bestaan, alles ver
keerde op dat oogeublik in een kommer
volle toestand.
Steeds was België liet slagveld van Eu
ropa.
Hier liggen de vlakten en kouters van
Tayt, Walcourt, Fleurus, Steenkerke, Neer
winden, Ramillies, Ondenaarde, Malplaquet,
Jemappes, Waterloo.
Hier streed Willem IJl tegen de troepen
van Lodewijk XIV om het evenwicht in
Europa te handhaven bier wei den de voor
naamste slagen uit den Spaanschei) opvol-
gings-oorlog geleverd. Toen Pruisen en
Oostenrijk den oorlog verklaarden aan de
Franschen, in wie zij de vijanden van al
le koninklijk gezag zagen, was België weer
het tooneel van den oorlog. En het was
op Bilgiscl en bodem, dat Napoleon voor
goed teil Ouder ging.
Ja, na eeuwen van allerlei lotswisseling,
van verdrukking en miskenning kwam Bil-
gië eindelijk in 't bezit van de zoo lang
gcwensclite onafhankelijkheid. En het heeft
getoond dat 'L die vrijheid waardig was,
dat het recht heeft op eene plaats onder
de onafhankelijke natiën.
Het onafhankelijke België mag niet trots
wijzen op eene gansche schaar van kunste
naars, van schilders, van beeldhouwers, van
letterkundigen e. a.
Het bezit het dichtste spoorwegnet van
het vasteland en bovendien talrijke tram
wegen en kanalen.
De havens van Antwerpen, Zeebrugge,
Brussel pleiten voor den ondernemingsgeest
van het volk. Landbouw, fabriekswezen
en handel verkeeren in hloeienden toestand.
En wanneer nu ook de oogen der regeer
ders eens zullen opengaan voor goed en
degelijk volksonderwijs, en beschaafdheid
meer en meer verbreid zal worden, dan zal
België in vele opzichten ten voorbeeld mo
gen worden gesteld.
Er is dus wel reden om feest te vieren.
En toch hooren wij wel van Vlamingen,
wier vreugde niet onvermengd zal zijn
»Ja" roupl menige Vlaming sals wij eens
mochten herdenken onze 100—jurige veree-
niging met Nederland, liet 100-jarig bestaan
van een krachtig en degelijk lijk, dan zou
er reder, zijn 0111 de klokken te luiden en
den beiaard te klingelen, oui steden en
dorpen te tooien mei vlaggen en wimpels.
Maar die 75 jaren; zijn zij voor ons
niet geweest jaren van strijd en worsteling
oiu onze heiligste rechten, voor onze taal V
Zijn het voor ons volk niet geweest ja
ren van miskenning en verdrukking? Heb
ben niet onze groote mannen met woord
en pen moeten kampen om de taal van
4.000.000 Belgen geëerbiedigd te zien
Neen wij hebben thans geen lust om feest
te vieren. Eerst volkomen gelijkheid!"
En laat ons vooral waken, dat dit leest
niet worde eene betoogiug tegen Neder
land laat België feest vieren onulat het
75 jaren onafhankelijk is. Waarlijk wij
hadden die vrijheid op meer waardige wijze
kunnen verkrijgen. En daarom heeft de
«Viaamsche Gazet' gelijk, den spot te drij
ven met iemand, die zich noemt een «En
fant de 1830" en die voorstelt om te Brus
sel een museum van 1830 op Ie richten.
En de Vlaamsclie Gazet doet dit op aller
aardigste wijze. Ziehier wat dit dagblad
o. a. zou willen veitoonen in een dergelijk
museum.
Meubels, kostbaarheden voortkomende van
de plunderingen van bijzondere huizen te
Brussel; stukgeslagen machines en spin
molens uitgeplunderde fabrieken, dit alles
geschiedde door Belgische opstandelingen
buit van het kasteel het Motje te Laerne,
dat geplunderd werd, terwijl men den
oranje-gezinden bewoner, M. Anth»unis van
Gent, aan den vrijheidsboom wilde op
hangen een opgevuld schaap van den
schapenfokker Surlet de C'hukier, een nietig
mensch, die regent werd liet uithangbord
van liet hotel du Grand Canard te Valen
ciennes, waar Gendebien, Niellon, Iïoden-
baeh, Vlemminckx, Moyart, Yanderbureht
(leiders wan den opstand) den afloop der
Septemberdagen afwachtten, terwijl het
grauw zich liet doodeu de knevels, die
Charles Rogies, de aanvoerder eener Luik-
sche bende, zeer Franschgezind (er wordt
gezegd, dat hij België aan Frankrijk wilde
overleveren) zich liet afscheren, toen hij
zich gedurende die dagen in het Zoniën-
bosch verborgde uitgestoken oogen van
den Hollandscheu majoor Gaillard, die nog
zieltogend door 't gespuis van Leuven aan
den vrijheidsboom werd opgeknooptde
klisteerbuis van den Franschen dokter Gre-
goire, die met zijn landgenoot de Ponté-
coulant Zeeuwsch-Vlaanderen wilde verove
ren, doch wier legioen «de Vrienden des
Volks" te Oostburg door Ledel was ver
slagen geworden enz.
De V laamsche Gazet noemt dat. «enfant
de 1830" dan ook een echt wonderkind.
Neen laten wij die gebeurtenissen van
1830 liever in 't vergeethoek, want waar
lijk het zou blijken, dat België de onaf
hankelijkheid op waardiger wijze had kun
nen verkrijgen, dan thans het geval is.
En begrijpe ook iedere Vlaming, maar
vooral iedere Waal, dat de voorspoed niet
begon in 1830 maar in 1S15. Laten wij
Belgen nooit vergeten wat Willem I, niet
tegenstaande zijne fouten en onvoorzichtig
heden, voor ons vaderlaud heelt gedaan.
68.
Hij zal wel bedaren Ik heb hem
ontwapend, hij is nu aan mijn macht over
geleverd. Wees zoo goed, waarde vriend,
dat canaille nog eens flink onder handen
te nemen. Hij schijnt dat hij mijn zoon
wil doodeu.
Zoo heeft hij zich tenminste onder
de vreeselijkste bedreigingen uitgelaten.
Hij zal wel 'n toontje lager zingen,
als je hem hebt duidelijk gemaakt, uit
mijn naam, dat, als bij vanavond niet den
trein neemt naar Marseille en niet binnen
acht dagen te Tunis zit, zonder Pierre te
hebben wedergezien, ik hem totaal ruineer,
al zou het mij tien inillioen kosten Je
weet evengoed als ik,'dat hij achter mijn
rug speculeerde. Welnu, ik weet in welke
fondsen hij geheel zijn vermogen belegde
en heb mijn maatregelen genomen. Hij
kent ook mijne geheimen, doch die wapenen
zijn thans waardeloos Breng hem mijn
laatste voorwaarde over: hij houdt zich
stil of ik breng hem tot den bedelstaf
Hij weet maar al te goed, dat ik de
meester hen De Parijsclie lucht is niet
gezond voor hem Bovendien zou Pierre
hein zijn rekening wel uitbetalen. Wat
vermag die afgeleefde vent tegen mijn
jongen, mijn flinken, krachtigen jongen
Als Claude zich een tijd lang heel kalm
houdt, neem ik hem weer in genade op.
Hij kent mijn lankmoedigheid.
-- Ge hebt gelijk, Dartigues. Ik zal
het hem duidelijk maken
Dien ochtend was mevrouw Appel ont
waakt met een onbestemd gevoel van
ongerustheid. Zij gevoelde zich door droef
heid bevangen, zonder te weten om welke
reden. Zij deelde het haar echtgenoot
mede, die haar er met zachtheid over be
knorde. Hij wachtte zich wel haar op de
hoogte te stellen van de ernstige feiten,
welke dien dag zonden plaats vinden en
wendde, toen hij naar zijn col 1 ge ging,
de grootste kalmte voor. Als iederen dag
nam zij haar borduurwerkje ter hand om
te arbeiden, doch tegen den avond, toen
Appel zich naar zijn kliniek had begeven,
gevoelde zij zich te gejaagd, de stilte in
het vertrek beangstigde haar. Zij deed
haar hoed op, haar mantel aan om te
trachten door een wandeling haar zenuwen
tot bedaring te brengen.
Zij liep door de Rue de Luxembourg,
geheel in haar sombere overpijnzingen
verdiept, en bemerkte niet, dat uit een
rijtuig, hetwelk eenige huizen naast het
hare stil hield, een man was uitgestegen,
die haar op weinige schreden afstands
volgde. Zoude zij hem trouwens indien zij
hem gezien had, herkend hebben Zijn
baard was vergrijsd, zijn gelaat met rimpels
doorgroefd. Was dat de eens zoo vroolijke,
levenslustige Dartigues En hoe had zij
kunnen vermoeden, dat hij haar wilde ont
moeten
Zij liep voort, met langzame schreden
tot op het plein Saint-Sulpice, toen zij de
kerk van dien naam voor zich zag staan.
Zij hief liet hoofd op en besteeg de breede
treden, die naar den ingang leiden en trad
het Godshuis binnen. Zij begaf zich naai
de verstverwijderde kapel, de somberste,
meest afgelegen een knielde op een bid -
bankje neder.
De man, die haur gevolgd was, stond
thans nevens haar, verscholen achter een
pilaar. En met over elkaar gekruiste
armen zag hij haar bidden, en hij wachtte.
Waarop? Wist hij het zelf? Aan welk
onbestemd gevoel gaf hij toe, aan welken
drang gehoorzaamde hij, toen hij haar
naging tot in de kerk Wat hoopte hij
Hij zou het niet hebben kunnen zeggen.
Maar hij smaakte een met bitterheid ver
mengd genot toen hij daar stond naast de
vrouw, die eens de zijne was. Zij bad,
zonder twijfel voor Pierre. Dit was de
band, het eenige, wat hen gemeenschap-
toebehoorde, de liefde tot hun kind. Zij
bleef geknield nederliggen en aan de be
wegingen harer schouders, zag hy dat zij
weende. Hij naderde haar nog meer, toen
bleef hij bewegingloos staan, misschien
had hij ook.
Zij waren alleen, de kerk was geheel
verlaten.
Plotseling, alsof zij hij intiütie gevoelde,
dat een ander getuige was van haar tra
nen en gebeden, wendde zij het hoofd om.
Zij schrikte op, toen zij een man aan haar
zijde ontwaarde.
Zij verroerde zich niet, doch plotseling