KENSCHE COURANT
DE ZOON.
ALGEMEEN
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
VOOR
HET VOORMALIG 4E DISTRICT.
No. 945.
Woensdag 2 November 1904.
14" Jaarg.
Buitenland.
FEUILLETON.
AÜONNEMEN T.
Per 3 maanden ƒ6.50, franco per post door het geheele Rijk ƒ0.55,
voor België ƒ0.025, voor A 'uevika ƒ0.825, bij vooruitbetaling.
Bij alle boekhandelaren en brievengaarders worden abonnementen aangenomen.
ADVERTENTIËN.
Van 1 tot en met 5 regels 25 cents elke gewone regel meer 5 cents.
Groote letters naar plaatsruimte. Bij abonnement lager tarief.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- eu Vrijdagnamiddag twee uur.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond bij den uitgever C. DIFLH.MA.V te Breskeus.
De voorgestelde wijzigingen in de Lager-
Onderwijs-wtt.
Het mag bekend worden verondersteld,
dat bet bij/onder onderwijs sedert het jaar
1848 tot op den dag van heden niet op
gehouden heeft voor zich te vragen. Vóór
'48 was er geen vrijheid van onderwijs, na
dien tijd heeft men die verkregen. Maar
daarna waren het de financiën, waaraan
het ontbrak, om de bijzondere school te
maken, wat men er van maken wilde.
Het bijzonder onderwijs heeft, zooals Dr.
Kuyper het onlangs op bet gouden jubi
leum van het beslaan der vereeniging van
Christelijk Onderwijs heeft opgemerkt, een
derde van het aantal leerlingen in Neder
land. Zijn ideaal en dat der vereeniging
moet zijn, dit op te voeren tot het twee
derde ja zelfs het drie derde moet worden
opgeëischt. De nu voorgestelde wijzigin
gen in do lager onderwijswet zullen, wan
ker zij wet zullen zijn geworden, het mid
del zijn, om tot dat ideaal te geraken.
Er is in de dagbladen van al erlei rich
ting, zoowel door die, welke niet tot de
regeeringspart ij mogen gerekend worden,
als die, welke aan de zijde van Dr. Kuy
per staan, in den breede over die wijzi
gingen geschreven. Doch aangezien die
bladen niet onder het bereik van de groote
schare des volks komen, achten we het niet
ondienstig, dit onderwerp ook onder de
oogen onzer lezers te brengen.
Vooreerst krijgen we dan eene herziening
van art. 12 van de tegenwoordige wet, dat
handelt over de opleiding der onderwijzers
»Van Rijkswege worden kweekscholen en
normaallessen opgericht en onderhouden tot
opleiding van onderwijzers". Dit artikel
nu is in de wijziging gehandhaafd doch is
uitgebreid in dier voege, dat de bijz. kweek
scholen in heel wat betere conditiën ko
men dan tot hiertoe het geval is. Ook
wordt de opleiding geheel veranderd.
Er zullen volgens dit ontwerp kweek
scholen voor bijz. onderwijzers komen in
eigen gebouwen en waaraan 4 onderwijzers
zullen verbonden worden, immers eene
nieuwe alinea zegt: »de kweekschool is
gevestigd in een eigen gebouw met ten
minste vier klasse-lokalen, ieder eene ruim
te aanbiedende voor ten hoogste 24 leer
lingen", terwijl er verder bijgevoegd wordt
»aan de kweekschool zijn ve.bondiu ten
minste vier onderwijzers, die in het bezit
zijn van de acte vau booldonderwjjzer en
tijdens de schooluren der kweekschool aan
geene onderwijsinrichting werkzaam zijn".
Deze onderwijzers zullen tevens het recht
van diplomeeren krijgen. Een uitgebreid
art. 57 geeft biertoe de gelegenheid. Daar
toch lezen wc »Ter verkrijging vau de
acte, vermeld in art. 56 (onderwijzersacte)
wordt vereischt de volbrachte leeftijd van
18 jaren, het afleggen van het eindexamen
eener gemeentelijke of bijzondere kweek
school, die voldoet aan de eischen ter ver
krijging vau Rijkssubsidie gesteld, afgeno-
mèn door de onderwijzers der kweekschool
onder toezicht van een of meer gecommit
teerden door onzen Minister met de uit
voering dezer wet belast, aan te wijzen
welke gecomitteerde of gecommitteerden be
slissen bij verschil vau gevoelen omtrent
het verleenen van de acte tusschen hen en
de onderwijzers. Aan dit examen wordt
uitsluitend deelgenomen door kweekelingen,
die aan de kweekschool, waar het wordt
afgelegd, gedurende de laatste twee jaren,
aan het examen voorafgaande, onafgebro
ken hunne opleiding hebben genoten".
Voor de kosten van dit onderwijs is uit
getrokken ƒ2.050.000 en voor de kweek
scholen voor openhaar lager onderwijs
ƒ400.000. Met deze voorgestelde wijzi
gingen kunnen velen zich niet vereenigcni
vooral ook, omdat tegenover gelijke rech
ten, die de bijz. kweekscholen met de open
bare hebben, geen gelijke verplichtingen
staan, 't Is de vraag, of de kweekscho"
len, die volgens het ontwerp kunnen wor
den opgericht, aan billijke eischen zullen
voldoen. En dit zou toch eene voorwaar
de moeten zijn, als men de kosten be
schouwt voor >die goed ingerichte kweek
scholen, waaraan men het diploroeerings-
reclit met volle gerustheid kan toevertrou
wen" (Memorie van Toelichting.) Die vraag
kan beantwoord worden, als men het pro
gramma der rijkskweekscholen vergelijkt
met dat van die, welke kunnen worden op
gericht volgens dit ontwerp. Aan de eer
ste wordt alles onderwezen wat tot eene
beschaafde opvoeding van een' onderwijzer
noodig is, opdat deze zijne plaats in de
maatschappij met eere zal kunnen inne
men.
Aan die volgens het ontwerp zal niet
veel meer ouderwezen worden dan de vak
ken van 't gewoon lager onderwijs. Im
mers, behalve wiskunde en de beginselen
der algemeene geschiedenis nog slechts
twee andere; dit zouden b.v. kunnen zijn
nuttige handwerken voor meisjes en slöjd
voor jongens.
Zingen moet worden onderwezen, als een
vak van gewoon lager onderwijshandlee-
kenen en gymnastiek worden niet genoemd;
alleen de beginselen van het liand-
teekeneu en de vrije- en orde-oefeningen
moeten worden onderwezen. In dit ont
werp is geen wijziging gebracht in de op
leiding van onderwijzer door één persoon,
de slechtste, die er is. Er worden geen
voorwaarden in gevouden, waardoor de op
leiding op de kweekscholen kan verbete
ren. Daarom wordt het dan ook door ve
len bestreden.
(Slot volgt.)
Het incident op de Noordzee zal niet de
gevolgen hebben die men verwachtte en
waarop menig Brit heeft gehoopt.
Na de verklaringen nedergelegd in het
rapport van den admiraal der Baltische
vloot van uit Viga gezonden, heeft men zich
aan beide zijden vereenigd met het voor
stel van den Czaar om het geschil te bren
gen voor het Hof van arbitrage.
Natuurlijk geeft dit besluit der Engel-
sche Regeering evenals het rapport van
voornoemden admiraul aanleiding tot cri-
tiek, zooals uan elke zaak twee zijden zjju.
Zoo sprak men het reeds een schande
voor de Britsche natie dat deze zaak waar
in de Engelschen zoo zeer beleedigd zijn,
moet worden onderzocht door vreemden.
Maar over 't algemeen is men zeer in-
Je spreekt over Dartigues als ware
tij een man van invloed.
Hij heeft een groot vermogen ver
worven. Hij komt terug uit de Nieuwe
Wereld met millioenen beladen.
Een glimlach verhelderde haar bewolkt
gelaat. Zijn droom is dus verwezenlijkt.
Hij moet wèl gelukkig zijn Maar het
geluk maakt goedhartig, waarom zou hjj
mij dan van mijn eenigste vreugde willen
berooven
Indien zijn belang zulks vordert, zou
hij niet aarzelen.
Dat je niet eerder van hem hebt verno
men, komt oiudat hij een anderen naam
heeft aangenomen. Thans heet hij de Mail-
lane. Hij is de tegencandidaat van Des
Barres.
-- Nu begrijp ik alles. Pierre is een
aanhanger van den laatste. Mjjn God, ook
dat nog Reeds bij de eerste ontmoeting
komen ons beider wenschen tegen elkander
in opstand Hij zal nu temeer over Des
Barres willen zegevieren, omdat hij, met
dezen, ook ons verslaat. Het is nu niet
meer de strijd tusschen twee gevoelens,
maar tusschen twee beginselen. Mijn on
gelukkig kind is in de macht van zijn va
der, die hem kan verblinden met een leven
van genietingen. Wij, die hem steeds den
ernst des levens hebben voorgehouden, had
den misschien ongelijk. Wij maakten on
ze zaak minder aantrekkelijk en bereidden
daardoor zelf onze nederlaag voor. Wij
hadden de jeugd beter moeten eerbiedigen,
hem niet een deel onzer eigen levensamar-
ten moeten opleggen. Nu komt een an
der hem ons ontrooven, alleen door hem
genietingen aan te bieden.
- Dus je denkt, dat Pierre zich zal la
ten omkoopen Ik zal hem zulk een be-
leedigiug niet aandoen. Wij hadden geen
ongelijk, toen wij hem voorbereidden tot
den levensstrijd, wij veredelden daardoor
zijn geest en verruimden zjju blik, wij leer
den hem de hooge beteekenis van eer,
deugdzaamheid en moed. Ik wil niet be
weren, dat wjj niet te strjjden zullen heb
ben, maar met vertrouwen wacht ik den
uitslag at, al wacht ons veel kommer en
leed. Mijn eerzucht bestaat alleen en uit
sluitend daarin, eens mijzelf te kunnen
toevoegen ik heb een man van hem ge
maakt 1
Met forscho stem, waaruit ten volle zijn
vastberadenheid sprak, had hij deze woor
den geuit. Francine zag hem nog steeds
met bezorgdheid aan.
Je wilt. Pierre toeh niet alleen in
die handen overlaten Dat ware te veel
gewaagd
lk zal hem nog heden seinen, dat
wij hem hier terug verwachten. Wij moe
ten uit zijn eigen mond een beslissing ver
nemen. Ik waag het spel, wees gerust, ik
zal uiets onbeproefd laten om het te win
nen.
Francine schudde droefgeestig het hoofd.
Wees voorzichtig Want je hebt te
doen met iemand, die er niet voor terug
deinst de kaarten te vervalschen.
VI.
Het was aen zoele avond, een echte
avond uit het Zuiden. Alle vensters van
het salon waren geopend het diner was
juist geëindigd en de bewoners van het
kasteel gebruikten de koffie. Mevrouw de
Maillane, gewikkeld in een kostbare pels,
zat voor het haardvuur, dat, niet tegen
staande de Zomerwarmte, die de anderen
kwelde, op haar bevel was aangestoken.
Sinds zij Amerika verlaten bad, klaagde
zij onophoudelijk over koude.
Waar zijn de kinderen V vroeg zjj.
Zij wandelen in het park, antwoord
de Dartigues.
Wat hebben zij er toch aan, in deze
koele avondlucht in het vochtige park te
wandelen
De koelheid van dezen avond zullen
wij maar buiten besprek laten, en, wat den
kinderen betreft, wel zjj praten over
verschillende voorwerpen, die jjj zonder
eonig belang zoudt vinden, doch die voor
hen veel bekoring hebben. Misschien spre
ken zjj zelfs geen woord en toch baart hen
die wandeling veel genoegen, want lig is
vierentwintig jaar en zjj nauwelijks acht
tien. W jj kennen die genoegens niet meer,
niet waar Barandet, nietwaar Rémanpon
Spreek voor uzelf, merkte Rémanfon
op. Ik zou ook wel in den manescbjjn
kunnen wandelen, als ik wilde.
