BRESKENSCHE COURANT
Mij is de wrake.
No. 807.
Algemeen
Nieuws- en Advertentieblad
voor
het voormalig 4e district.
Binnenland.
FEUILLETON.
Woensdag 1 Juli 1903. 12e Jaarg
ABONNEMENT.
Per 3 maanden /ü.50, franco per post door het geheele Rijk /0.55,
voor België ƒ0.625, voor Amerika ƒ0.825, bij vooruitbetaling.
Bij alle boekhandelaren en brievengaarders worden abonnementen aangenomen.
ADVERTENT IËN.
Van 1 tot en met 5 regels 25 cents elke gewone regel meer 5 cents.
Groote letters naar plaatsruimte. Bij abonnement lager tarief.
Advertentiëu worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagnamiddag twee uur.
I)it blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond hij den uitgever C. DIKI.FNW te Breskeus.
Afschaffing der Staatsloterij. De »Utr.
Crt. over het voorstel tot afschaffing der
Staatsloterij sprekende, zegt dat het buiten
kijf is dat een groot deel van ons volk en
vooral van den zg. .minderen man" de
Staats'oterij beschouwt als een intigreerend
deel vau 't. leven: die hoort er nu eenmaal
bij en zonder een «twintigje" zou men
zich niet verbeelden, een jaar te kunnen
doorbrengen.
Daarbij komen dan nog de kaartclubjes,
de vereenigingen in fabrieken, in werk
plaatsen, de vriendenclubs, die alle met
een «twintigje" of een «tientje" geregeld
aan hun geluk beproeven.
De regeering plaatst zich op het stand
punt«het geven van speelgelegenheid van
Staatswege is onzedelijk".
Volkomen jui«t doch de «speelduivel''
die in dit ontwerp door de regeering moet
bestreden worden, zit in den regel héél er
gens anders. De Staatsloterij is wel al
lerminst een broeinest van speelwoede, is
wel allerminst een leerschool voor het spel
dit kwaad komt uit andere bron en juist
dat wordt in dit wetsontwerp voorbijge
zien.
Men gaat beginnen met het mindere
kwaad (als 't kwaad mag heeten) te be
strijden, en men laat het grootere
kwaad bestaan.
Vermoedelijk gevolg: het grooteie kwaad
zal nu welig door groeien
Dat grootere kwaad is de dobbelgele
genheden op badplaatsen, en de particulie
re loterijen, die u het geld uit den zak
kloppen zonder voldoenden waarborg voor
een eerlijke afwikkeling.
We hebben het dezer dagen nog gezien,
hoe in Friesland wederom, voor de zoo-
veelste maal, een groote zwendelarij ont
dekt is bij zulk een particuliere onderne
ming.
En toch bloeien de zaakjes, getuigen
maar de vele, die dag in, dag uit, als uit
den grond opschieten.
Geheel geen loterijen, dat zou de ideale
toestand zijn.
Maar omdat nu eenmaal de gewoonte
en ook de lust er is (trouwens bij ons volk
veel minder dan bij andere daarom moet
de gelegenheid tot spelen, zóó ze wordt
gegeven, ook door den Staat gecontroleerd
worden.
Maar de Staatsloterij afschaffen en daar
nevens de particulieren, die voor geld ge
legenheid geven tot het spel, ongecontro
leerd en in vrijheid hun gang laten gaan,
dat achten we strijdig met de belangen
van ons volk, met practisihe en gezonde
regeerkunde.
Vooral om deze reden kan dit wetsont
werp tot afschaffing der Staatsloterij ons
niet bevallen.
Wat de onderdeden betreft, ook daarbij
valt het een en ander op te merken.
De wijze van afschaffing geleidelijk, door
de tusschenruimte tussclien elk paar lote
rijen jaarlijks wat grooter te maken, is de
meest eenvoudige en meest aannemelijke.
Wil men eenmaal de Staatsloterij ab
soluut afschaffen, dan lijkt ons de geko
zen weg ook de beste.
Doch tegen die afschaffing pleit nu ook
weer het nadeel, dat de Staat zal hebben
door gemis aan de inkomsten uit de loterij.
De som van meer dan een halve ton
jaarlijks moge zoo groot niet zijn in ver
houding tot ons geheel budget, bij de te
genwoordige klachten over te hooge belas
tingen enz. mag toch een sommetje als dit,
dat geheel verkregen wordt uit een vrij
willige belasting, niet worden verwaar
loosd
Er wordt gemompeld van een belasting
op de particuliere loterijen, die in dit te
kort zou moeten voorzien we gelooven
evenwel niet dat van deze regeering, die
om theoretische bezwaren de Staatsloterij
wil opheffen, zooiets kan verwacht worden.
Dat zou inconsequent zijn van 't begin
tot het einde.
Juist omdat het onzedelijk wordt geacht,
dat de Staat winst maakt uit het spel van
anderen, stelt men voor de Staatsloterij te
doen verdwijnen welnu, wat zou een
belasting op de particuliere loterijen anders
zijn dan een winst voor den Staat uit het
spel
Concludeerende moeten we bekennen dat
de voorgestelde afschaffing der Staatsloterij
ons zeer ongewenscht toeschijnt.
Wat we wèl wenschen, hebben we hier
dikwijls genoeg uiteengezeteen strenge
wetgeving tegen de particuliere speelgele-
genheden en tegen de loterij-ondernemin
gen, vooral de buitenlandsche, die met e-
norme prijzen en heel lage kosten de men -
schen lokken en waarbij men meestal te
laat eerst begrijpt in een net van zwende
larij te zijn gevallen, waaruit ontkomen
moeilijk is.
«De Tijd" zegt er van, dat zij in ha
zardspel op zich zelf niets onzedelijks ziet
dat hazardspel dit echter kan wordeD, fei
telijk in veel gevallen wordt door bijko
mende omstandigheden.
Zoo bijv. bij de speelbanken terwijl ook
loterijen, welke niet anders zijn te be
schouwen dan als ondernemingen van schur
ken, die zich niet ontzien door bediiegelij-
ke voorstellingen te speeuleeren op de
lichtgeloovigheid, de onnoozelheid en zwak
heid hunner slachtoffers en dezen door
denkbeeldige of uiterst geringe kansen op
winst geheel onevenredige bedragen weten
af te zetten, als door en door onzedelijk
moeten worden gebrandmerkt.
Aan dergelijke loterijen, zegt het blad
wordt jaarlijks heel wat Nederlandsch geld
ten offer gebracht, en het zal haa.i verheu
gen, indien onze regeering de middelen zal
vinden, om, krachtiger dan tot dusver, te
gen deze loterijen op te treden.
Dat echter consequentie zou vorderen,
dien strijd niet aan te binden, zonder te
gelijkertijd over te gaan tot opheffing der
Nederlandsche Staatsloterij, van welke al
lerminst het slechte te zeggen valt, het
welk terecht aan veel andere loterijen wordt
verweten, kunnen wij volstrekt niet toege
ven.
De consequentie, dat, wil de staat met
kracht optreden tegen sommige hoogst ver
derfelijke en onzedelijke vormen van ha
zardspel, zou moeten begonnen worden met
opruiming van onze vrijwel onschuldige
Staatsloterij, aanvaarden wij dus niet.
Het is wel geen staatsbelang eerste
176.
Wacht nog even. Wie van de bedien,
den heeft mij gisteren met het rijtuig aan
het station afgewacht
Dat weet ik niet, heer graaf, ik heb,
toen wij het station verlieten, op uw be
vel alleen mevrouw bediend en daarop niet
gelet.
Zoo informeer daarnaar en zend mij dien
persoon in mijn kabinet.
Hij stond op, schoof zijn stoel achteruit
en begaf zich door een verlichte leeskamer
naar een daaraan grenzend vertrek.
Na weinige minuten verscheen een jong
opgeschoten bediende in de liverei van het
huis en bleef eerbiedig aan de deur staan.
Waart gij bij het rijtuig, terwijl Frans
met mij in Buchendorf was
Jawel, heer graaf.
Kom nader, opdat ik uw gelaat kan
zien.
Wien hebt gij de stoutheid gehad, daar
in vooraf te laten rijden
Ik, heer graaf, ik stotterde de
verraste, dat weet ik niet.
Dan zal Maurits uw geheugen te hulp
komen.
Als hij op den bok gezeten heeft, zal hij
wel weten, wie er ingestegen is.
Bedenk u toch, zulke gebreken van het
geheugen kosten bij mij den dienst.
Ach, heer graaf, zei de bediende bjjna
weenend, ach ja, het valt mij in, vergeef
het mij toch. Ik was het op dit oogen-
blik vergeten, omdat ik alleen dacht aan
den laatsten rit. Het was gisterenmiddag,
toen wij mijnheer den graaf tevergeefs met
den trein wachtten.
Op eens kwam er eene zware sneeuwbui
en op het plein stond mjjne zuster met
een kind dat zjj droeg
Het was stellig niet voor haar, heer
graaf, wat weten wij van sneeuwvlagen,
maar zij was bevreesd voor het kind en
Maurits stond toe, dat zij insteeg.
Het dreigend gelaat van den graaf ver
ried een lichte spanning.
Welk kind, waar woont uwe zuster?
Ik wil ten minste weten, wie het rijtuig
heeft gebruikt.
Bij den heer predikant van Kettenstein,
die nu bij mijnheer den graaf op het Mo-
ritzplein met de kleine Veronica op bezoek
is.
Herbert wilde onmerkbaar, zijn kind,
zijn eigen kind was het geweest, dat ge
durende eenige minuten bescherming had
gevonden voor het slechte weder op de zach
te kussens van het rjjtuig.
Voor ditmaal zal ik het over 't hoofd
zien, zeide hij kalmer, omdat uwe vrijpos
tigheid toevallig een gast van mijnheer den
graaf ten goede gekomen is.
Eene herhaling van het geval is voldoen
de, om zoowel u als Maurits dadelijk te
ontslaan.
De graaf wenkte tot heengaan en de be
knorde verliet deemoedig de kamer.
Wie mag dat gezien hebben, zeide de
bediende hoofdschuddend bij zichzelven,
op het groote plein heb ik niemand van
zijns gelijken gezien.
Niemand had het gezien, de verrader was
het voorwerp, dat de graaf zoo zorgvuldig
verborg voor de blikken van zijne bedien
den
Dadelijk na de opening van het testa
ment, eenige uren geleden, was hij naar
zijne moeder gereden, om haar de bepa
lingen daarvan mede te defclen en terwijl
hij gedurende den rit naar beneden' keek,
zag hij, half verscholen in het harige be
renvel, dat onder in het rijtuig lag, iets
schitteren. Hij bukte zich om het op te
rapen, het was een klein eenvoudig me
daillon met een eindje zwart koord er aan,
te onaanzienlijk, dan dat het kon gedra-
