Mij is de wrake.
Socialisme.
No. 777.
Woensdag 11 Maart 1903.
12e Jtuirg,
Algemeen
Nieuws- en Advertentieblad
voor
het voormalig 4e district.
FEÜILLETON.
Binnenland.
BR
ABONNEMENT.
Per 3 maanden ƒ0.50, franco per post door liet geheele Rijk ƒ0.55,
voor België ƒ0.625, voor Amerika ƒ0.825, bij vooruitbetaling.
Rij alle boekhandelaren en brievengaarders worden abonnementen aangenomen.
ADTBRTINTIËN.
Van 1 tot en inet 5 regels 25 cents elke gewone regel meer 5 cents.
Groote letters naar plaatsruimte. Bij abonnement lager tarief'.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagnamiddag twee uur.
Hit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond hij den uitgever 0. DII1LIDIA te Rreskeus.
0
111.
Eene staking kan ook gewelddadig zijn,
zonder dat recbtstreeksch geweld gebruikt
wor dt.
En dat was die van 31 Januari naar be
weerd wordt.
Hebben dat vele der Spoorwegmannen
ingezien, en zich daarom afgescheiden van
organisaties die zulk eene geweldpleging
voorschrijven
De leiders der werklieden, die een ze
kere ontwikkeling hebben en daarmede een
zoodanigen indruk maken en invloed uit
oefenen, dut massa's arbeiders zich aan de
zen toevertrouwen, doen al het mogelijke
om die staking goed te praten en haar te
rechtvaardigen.
De werkman wordt overmoedig, de lei
ders niet minder, als het nu uiaar niet gaat
als met hem, die het onderste uit de kan
wil hebben.
Want dan zou de werkman de dupe zijn.
Als iemand niet wil werken, of werkend
zijnde zulks niet meer verkiest te doen, is
dat zijn zaak, maar zich aan het gezag
onttrokken hebbende, is het allerminst zijn
zaak, wie zijn opvolger wordt.
Het misbruik, dat de stakende arbeiders
maken om hunne opvolgers te beletten te
arbeiden is eene belemmering der vrijheid,
waarvoor gezegd wordt te strijden, maar
die ze, om hun eigen belang te dienen, in
toepassing brengen, is moeilijk houdbaar
in een geordende Staat.
En waar in eigen kring eene onbelem
merde onderworpenheid wordt gevorderd,
waar het gezag aan de leiders in het minst
niet mag onderbroken worden, waar het
solidariteitsgevoel tot in merg en nieren
moet zijn doorgedrongen is het zeer in
consequent, dat hunnerzijds, het gezag in
een wel geordende maatschappij, moet wor
den omvergeworpen.
Heeft dat velen doen afkeeren, ziende
waar het op uit zou loopen?
Maar het socialisme heeft ook zijn goe
de zijde.
Het voortdurend argumenteeren van de
leiders heeft tot gevolg gehad, dat toestau-
den zijn verbeterd, die anders wellicht
niet zoo spoedig tot oplossing zouden zijn
gekomen.
Ook is bij andere partijen meer veer
kracht ontstaan en heeft elk op haar pro
gramma punten gebracht, die aan de soci
ale kwestie gewijd zijn.
En tijdsomstandigheden, èn naar gelang
de behoefte in aanmerking genomen, wordt
gestadig aan de oplossing der sociale kwes
tie gearbeid.
Maar die strijd zal wel eindeloos zijn.
Tot eene globale oplossing komt het nooit,
omdat de belangen van beide partijen te
genstrijdig zijn, indien er niet eene erken-
kenning van den meerdere is noch reke
ning wordt gehouden met de risico die
een werkgever loopt, en het van omstan
digheden afhangt wat in het bedrijf ver
diend wordt.
Men verlangt arbeidscontracten. Zullen
die de klove kunnen dempen Zullen die
in staat zijn het evenwicht te herstellen?
We betwijfelen het, want toch zal onte-
146.
Het was een wilde jacht geweest om
het dringen der schuldeischers te ontko
men naam en stand liepen gevaar, zoo
veel had hij verloren op de vertwijfelde
vlucht, wat kostbare schatten zijn voor de
eer van den man en zijnen vader had het
den dood gebracht.
Maar hij zelf, hij wilde niet sterven, nog
niet, daarvoor was het nog tijd genoeg.
Hij sloot de oogen en waagde een koenen
sprong over deii steilen, ontzettenden af
grond - die sprong gelukte, en zijn ver
volgers stonden aan de andere zijde en
keken verbaasd hem na. Eén oogenblik
zette zijne borst zich uit in het gevoel der
verkregene vrijheid, die ééne gewaarwor
ding beheerschte hem geheel, de gewaar
wording, dat hij grond gevoelde onder zij
ne voeten. Maar toen zag hij rond zich.
Huiverend bemerkte hij, dat een nieuw
gevaar hem dreigde de vertwijfelde
sprong had hem gebracht op een duize-
lingwekkenden rotswand, vanwaar nauwe
lijks ontvluchten mogelijk was. Struikel
de hier zijn voet dan was hij verpletterd
iedere wankeling, iedere siddering kon
hem den deod brengen daarom koen
en voorzichtig naar beneden, naar bene
den.
Evenals die waaghalzen van jagers, wier
haren in het aangezicht van een gruwza-
men dood in korte uren vergrijsd zijn, zoo
ook was zijne ziel een tijdlang als ver
stijfd. Geestelijk en lichamelijk was hij
een geheel ander mensch geworden en
toch was het in hem zoo helder, zoo on
verbiddelijk beider Een van beiden moest
onderliggen öf de vrouw, die hem ge
volgd was in teedere trouw, öf de glans
zijner positie, de schijn zijner eer en van
vredeuheid blijven bestaan, en immer ge
poogd worden uit de contracten zoodanige
leemten te putten, die als nadeelige voor
den werkman-contractant zullen worden
voorgesteld.
Een klein voorbeeld
Schrijvende over de betrekkelijk onbe
duidende werkstaking te Sint Anna ter
Muiden, wezen we o. a. óp de voordeelen
die vaste arbeiders bij de boeren genieten.
Nu schijnt dat artikel hij zeer velen de
aandacht getrokken te hebben en wel met
dit resultaat, dat de conclusie werd beoor
deeld naar het standpunt dat men innam.
Zoo werd van de zijde van de landbou
wers opgemerkt, dat de opgesomde pro
ducten, waarop de vaste arbeiders onder-
markt kregen, met nog vele andere had
den kunnen vermeerderd worden.
En van de zijde van de arbeiders, die
in vasten dienst bij den boer waren ge
weest, werden dié voordeelen ontkend.
Hoe hebben we bet nu
Door de eersten werd nog gezegd, zeer
gaarne een vast dagloon van een gulden
te willen geven, indien de emolumenten
vervielen, en de andereu zeggen juist het
tegenovergestelde. Wie heeft nu gelijk
En wijst dit nu juist niet op het tegen
strijdige van de wederkeerige belangen.
We willen hierbij even stilstaan het
schijnt, dat niet in alle deelen van het di
strict de aloude stelregel van ondermarkt
aan vaste boerenarbeiders is gehandhaafd.
Maar we veronderstellen, dat daar dan
de dagloonen ook hooger zullen zijn als
70 cents, en zijn ze dat niet, welnu dan
heeft men daarover toch ons oordeel dui
delijk hamen lezen, waar wij toch in gee-
nen deele beweerden, wat ons wordt toege
dicht.
Rij de gewone ambachtsman is dat an
ders geregeld. Daar wordt uitbetaald naar
de verrichte arbeid.
Maar daarentegen kunnen zich andere
gevallen voordoen, en speelt de bejegening
een hoofdrol. De baas is dit of dat, is
nooit tevreden, bromt en moppert, terwijl
de knecht een engel gelijkt. Hoort men
de baas, dan zijn de rollen verwisseld.
Wie heeft hier gelijk
In grootere bedrijven nemen deze vol
maakt gelijke gevallen ook veel grooter
verhouding aan en zijn de op den duur
niet te vermijden botsingen ook van veel
uitgebreider omvang.
Is dat nu alles wettelijk en contractueel
te regelen We zeggen nog eens, dat we
het betwijfelen
Te Vlissingen en Middelburg werden
Zondag protest-meetings gehouden tegen
de voorgestelde wetsontwerpen.
Als sprekers traden op ter Laer en
Sleef, beiden uit Amsterdam, die de wets
ontwerpen aan strenge critiek onderwier
pen en den arbeiders aanmaanden, zooveel
als in hun vermogen is, daartegen te pro
testeeren.
Een motie, houdende afkeuring van de
ontwerpen, werd aangenomen.
Te Rotterdam en Delft zijn ook
commissies gevormd, tot het steunen van
het zoete genot. En hij twijfelde niet.
Wel was het een gevaarlijke weg, de
weg, die benedenwaarts leidde, het angst
zweet parelde op zijn anders zoo stalen
voorhoofd en menigmaal beving hem de
vrees, dat zijn voet zou uitglijden en hij
zou neöerstorten. Alles had hij zoo goed
berekend, alleen niet zijn eigen kracht.
Hij had de omstandigheden goed beschouwd,
Magdalena's tegenstand niet te ruin ge
schat, maar er waren oogenblikken, waar
in hij niet zeker meende te zijn van zijne
eigene misdadige onbeschaamdheid.
Het deed hem genoegen, dat hij nu met
zijn oom op zoo vreemden innerlijk ge
spannen voet leefde. De vernedering, wel
ke graaf Wolf hem deed ondervinden, toen
hij trotseerend getoond had, dat de keuze
eener gade alleen een geld- geen harts-
kwestie voor hem was, was gering, verge
leken met de verlichting, die hij gevoelde,
door deze onmin ontkomen te zijn aan den
vorschenden blik eens mans, een blik, ge
scherpt in een lang en veel bewogen le
ven.
De omstandigheden waren hem boven
dien ook gunstig. Men weet zijne terug
getrokkenheid, zijn droevig gelaat aan den
plotseliugen dood zijns vaders en men was
bijna bevredigd, dat dit ongeluk eenen zoo
diepen indruk gemaakt had op het gemoed
van den zoon, wien men anders geene
gevoeligheid kon toekennen.
Dat hij in tegenstelling van vroeger da
gen, stil voor zich zelf leefde, was boven
dien een gebod der etiquette gedurende
den rouwtijd en als hij daarbij te ver ging
zoo prees men dit en zocht men de reden
daarvan in de betrekking tot zijne bruid,
welke hem werkelijke bevrediging scheen
te schenken. Des te verklaarbaarder was
het ook, dat hij de toebereidselen tot de
bruiloft bespoedigde. Hoe meer hij zich
van de buitenwereld afsloot des te drin
gender moest hij behoefte gevoelen, om
een in gelukkig tehuis vergelding te vin-
