BRESKENSGHS COURANT
Mij is de wrake.
Socialisme.
No. 776. Zaterdag 7 Maart 1903. 12e Jaarg.
Algemeen
Nieuws- en Advertentieblad
voor
het voormalig 4e district.
FEUILLETON.
Buitenland.
ABONNEMENT.
Per 3 maanden ƒ0.50, franco per post door het geheele Rijk /0.55,
voor België ƒ0.625, voor Amerika ƒ0.825, bij vooruitbetaling.
Bij alle boekhandelaren en brievengaarders worden abonnementen aangenomen.
ADVERTENTIËN.
Van 1 tot en met 5 regels 25 cents elke gewone regel meer 5 cents.
Groote letters naar plaatsruimte. Bij abonnement lager tarief.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagnamiddag twee uur.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond bij den uitgever C. DIEEEJI.t.\ te Breskens.
o
II.
De hervorming slaat dan ook meer te
rug en komt hoofdzakelijk neer op de ar
beidsvoorwaarden.
Deze moeten beter geregeld worden.
Minder arbeidsduur en meer loon.
Niets is aantrekkelijker voor den werk
man dan deze bepalingen.
Maar ze moeten gerechtvaardigd zijn.
Dat wil niet zeggen, dat ze daarom ter
stond worden ingewilligd. O neen, daar
loopt heel wat tijd over heen. Eigenlijk
moeten we zeggen, daar is heel wat tijd
over heen geloopeti.
Want die eisch is in al zeer vele ge
vallen toegestaan.
Daarop volgden nieuwe eischen, en we
kunnen gerust vragen: »waar is het eind."
>De arbeider is zijn loon waard" wordt
er geredeneerd, en niets is meer waar, dan
dat. Maar zjjn het wel alle goede arbei
ders en is het niet onbillijk van dezen
als zij eischen, dat in een zelfde vak aan
ieder hunner hetzelfde loon wordt betaald,
dus ook aan hen, die minder goed hunne
diensten kunnen presteeren.
Nu zijn dit wel maar ouderdeelen van
den arbeidsstrijd, doch het een gevoegd bij
het ander is een lange reeks vau verlan
gens ontstaan.
Het eigenaardige by de arbeidsbeweging
is, dat als men hunne grieven hoort, men
ze, op een onpartijdig standpunt staande,
gelijk moet geven en evenzeer de werkge
vers in hunne belangen, in bet gelijk moet
145.
'ij stond op, legde voorzichtig het sla-
ide kind op eene sota neder, opdat het
t zou ontwaken en trad op hem toe.
Wacht dan, zeide zij hartelijk, laat u
it misleiden niet in uw recht, maar ook
it in uwe rechtvaardigheid. Wellicht is
de dag nabij, waarop zij wederkeert, vrij
en gelukkig
Hij maakte eene afwijzende beweging
met de hand i zijn gevoel overstelpte hem,
daar vrees en hoop langs reeds hadden stil
gestaan aan haar graf.
Neen, neen, riep hij ongeduldig uit,
dat is voorbjj en ik wil geen medeljjden
meer, ik wil alleen nog voldoening.
Weet gij dan iets van haar lot? riep
zjj verschrikt uit, hebt gjj haar gevonden?
stellen.
Als men de grieven verneemt van de
pachters van hofsteden en daartegenover
stelt de belangen van den eigenaar, dan
komt men tot dezelfde gevolgtrekking.
Tusschen beiden wordt een contract op
gemaakt bij het aangaan eener verbintenis,
waarin beider rechten en verplichtingen
worden omschreven.
By het beschikbaar komen eener hofste
de, stroomen de liefhebbers, en wordt te
gen elkander opgeboden.
Is dan de hooge pachtsom de schuld der
eigenaren of van de concurrentie der lief
hebbers? En zij u in zoo'n geval de klach
ten over den eigenaar gerechtvaardigd of
niet
Het zal niet moeilijk zijn het laatste te
bewijzen.
Ook aan deze zijde ontstaat eenige on
tevredenheid en we kunnen dit beschou
wen als een onderdeel van het socialisme.
Bij deze kwestie kunnen twee standpun
ten worden ingenomen. De pachtboer kan
zeggen, dat zonder hem de landerijen en
dus een deel van bet kapitaal waardeloos
zijn, en de landheer kan daartegenover
stellen, dat zonder zijn kapitaal en zonder
zjjn land des pachters bedrijf zonder waar
de is.
En by slot van rekening komt men tot
deze algemeene stelling, dat beider be
langen zich aan elkander aansluiten.
De eigenaar koopt geen landerijen ten
pleziere van den boer, maar om daaruit
profijt te trekken, en de pachter boert weer
niet voor mynheer's genoegen, maar om
zelve in het onderhoud van zich en zijn
Hjj vermeed haren onderzoeker den blik.
Ik kan mij daarover niet uitlaten, gravin,
maar gij ziet mij toegerust tot een feilen
strijd, tot een strijd, waarbij de naam en
de eer van een oud geslacht de inleg zjjn
zal.
Naast zoo bittere vijandige gevoelens,
die mij beheerschen gij ziet het vin
den vriendelijke en onbezorgde herinnerin
gen geen plaats meer.
Langzaam trad zy terug en zag hem
eenige seconden treurig en strak aan maar
dan weder straalden hare schoone oogen
opnieuw met levendig vuur, het geloof aan
zichzelve en aan de alles overheerschende
macht harer liefde begaf haar niet.
Gij moogt den band verscheuren, die ons
verbindt, zeide zy met een opflikkering
van den ouden trots, maar ik duld het
niet. De liefde zegt men overwint zelfs
den dood zoude zij niet de vijandschap
bedwingen, die een menschenhart opbouwt
zonder grond
gezin te kunnen voorzien.
Elk tracht voor zich zooveel mogelijk
voordeel te halen, maar er is een grens,
en wil men deze overschrijden, dan komt
men in conflict.
Precies dezelfde verhouding treft men
aan in de arbeidswereld.
Gaan we een trapje lager en nemen tot
voorbeeld de landbouwer en zijn arbeider.
De eerste kan het niet zonder de laatste
en deze heeft weer de eerste noodig even
zeer geldt dit voor elk ambachtsman, in-
dustriëel, fabrikant en groote maatschap
pij, van welken aard ook.
Worden nu de grenzen der belangen van
beide partijen overschreden, dan ontstaan
er botsingen, en deze zijn des te omvang
rijker, naar mate de uitgebreidheid der be
drijven en van het personeel.
De conflicten ontstaan tengevolge van
grieven die de arbeider heeft tegen de
werkgever.
Eu de grieven zijn hoofdzakelijk te lage
loonen.
Het menschwaardig bestaan waarop men
zich immer beroept, kan dus blijkbaar be
reikt worden door eene ruimere belooning
we zouden haast zeggen, dat men dit dus
kan koopen.
De waardigheid van het menschelijk be
staan is overigens een zeer rekbaar idee.
Want wat de een menschwaardig noemt,
zal dat voor den ander nog niet op de
helft zijn.
De uitgebreidheid van het gezin, de
huishoudelijke zorg van de vrouw en de
nooddruft van den man, zijn alle factoren
waarmede het menschwaardig bestaan ten
Een gevoel van beschaming greep hem
aan, tegenover deze onwankelbare liefde
zoo verklaart gij mij in allen ernst den
oorlog, zeide by, zichzelven met geweld
dwingend tot scherts.
Maar zij bleef ernstig. Ja, den oorlog,
hernam zij met schitterenden blik, maar
daarna den vrede schoone, onverstoor
bare vrede
XX.
De laatste handwerkslieden en décora
teurs hadden het paleis van graaf Wan-
gerloh in de residentie verlaten het sta
tige gebouw was een niéuw schitterend
kleed gegeven en een kostbaren tooi. Graaf
Herbert bereidde zich ter bruiloft.
Een geweldige ommekeer had daar
plaats gegrepen in zijne omstannigheden,
grooter dan de wereld vermoedde en het
kwam er nu op aan de"nieuwe toestanden
steun te geven en vastheid.
Tannensee was ontruimd en graaf Wolf
nauwste samenhangt.
Het is dus niet gemakkelijk om dit naar
juistheid te bepalen.
En zij die ondanks dpzelfde gunstige
levensomstandigheden bet minst aan dit
geluk arbeiden, roepen het hardst over de
onrechtvaardigheden van de maatschappij,
en worden de vurigste aanhangers van het
socialisme.
Dat ligt in den aard van de zaak.
En als dat beginsel zich dan openbaart
gelijk we dat soms zien, namelijk in een
belagen van al wat zweemt naar het bur
gerlijke in de maatschappij, naar de be
zittende klasse, en deze als 't ware niet
alleen te beschouwen, maar ook te beje
genen als een vijand, kunnen we van dit
socialisme gevoegelijk zeggen dat het zich
van zijn kwaden kant laat zien.
Daarom zijn velen in den waan, dat de
groote beweging van den huidigen tijd ee
ne is met een kwade zijde en dringt het
socialisme zich meer en meer als een kwaad
spook aan velen op.
Men denkt aan geweld en nog eens ge
weld.
En dat doet met afkeer vervullen.
Over den plechtigen dienst die Dinsdag
in het Vatikaan gehouden is ter gelegen
heid van het vijf-en-twintigjarig jubilé van
den Paus, lezen we het volgende
Men schat het aantal personen, dat aan
de plechtigheid deelnam op 60.000. De
gereserveerde tribunus in de schitterend
gedecoreerde balesiek waren voor het aan-
teruggegeven, de schulden des opperjacht-
meesters waren betaald en het prachtige
huis overgegaan in handen. Hij had, op
verlangen zijner bruid, den staatsdienst
verlaten hare uitgestrekte bezittingen had
den behoefte aan een waakzaam oog en
Herbert haastte zich, hare wenschen te
vervullen. Want zij was eene eigenzin
nige, verwende jonge dame van kindsheid
af gewoon, haar wil als toongevend in den
familiekring te beschouwen en nu voorne
mens, haar jong leven aan de zijde van
haren gemaal te genieten in onbeperkte
vrijheid, niet verstoord door den arbeid
die beroepsplichten met zich brengen. Zij
beminde hem met den hartstocht van een
luimig gemoed het was meer eigenzini
heid geweest dan trouw, die haar
aanzoeken had doen afwijzen, tot Herl
zijne menigvuldige, maar dubbelzinnige t
drukkingen eindelijk verving door een d
delijk aanzoek en haar jawoord verkree
Het was zijne immer slagende overi
