Mij is de wrake.
No. 727.
Zaterdag 13 September 1902.
lle Jaarg
Algemeen
Nieuws- en Advertentieblad
voor
het voormalig 4e district.
Buitenland.
BRESKENSCHE COURANT,
ABONNEMENT.
Per 3 maanden ƒ0.50, franco per post door het geheele Rijk ƒ0.55,
voor België ƒ0.625, voor Amerika ƒ0.825, bij vooruitbetaling.
Bij alle boekhandelaren en brievengaarders worden abonnementen aangenomen.
ADVERTENTIËN.
Van 1 tot en met 5 regels 25 cents elke gewone regel meer 5 cents.
Groote letters naar plaatsruimte. Bij abonnement lager tarief.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagnamiddag twee uur
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond bij den uitgever C. DIELEMAft te Breskens.
Waar gaan wc heen?
De heer A. Kjjlstra te Nieuwediep
schrijft onder bovenstaand opschriit in het
If. v. d. 1).:
Deze vraag dringt zich aan mij op, als
ik de uitkomsten vergelijk, over een tjjd-
vak van 10 jaren verkregen bjj door mij
afgenomen examen in Meetkunde.
Over het algemeen genomen valt een
bedroevende achteruitgang op te merken
in het intellectueel bevattingsvermogen van
jongens op den leeftijd van 14 tot 18 jaar.
't Is toch een treurig verschijnsel dat
b. v. dit jaar 58,8 pCt. een voldoend exa
men aflegden, en slechts een zeer gering
aantal aan de meest billjjke eischen kon
voldoen. Het mondeling examen gaf geen
betere uitkomsten dan het schriftelijke
zoodra het er op aankwam eenigszins lo
gisch te redeneeren stuitte de adspirant op
onoverkomelijke bezwaren. Wat is hier
van de oorzaak Naar mijne meening is
die te zoeken in de tegenwoordige inrich
ting der lagere school, en op gevaar af van
de geheele troepenmacht van onderwijzers
tegen mij in het harnas te jagen, wil ik
mijne meening in het openbaar verdedi
gen.
In vroegere jaren werd bij de opvoeding
in de lagere school voornamelijk op het
geheugen gewerkt.eerst leeren, later be
grijpen" was toen de leuze.
Naar mijne meening was dit volkomen
juist, want het kind heeft van de natuur
een voortreffelijk geheugen gekregen, maar
is nog niet in staat een logische redenee
ring te volgen en zelf logisch te redenee
a
ren. De geschiktheid hiervoor krijgt het
eerst op een lateren leeftijd, die ongeveer
sumenvalt met het tijdstip waarop het een
hoogere school moet bezoeken.
Op een Hoogere Burgerschool of Gym
nasium is dan ook de vraag naar het5 hoe
en waarom volkomen op zijn plaats.
Sedert ongeveer 20 jaren heeft de lage
re school zich meester gemaakt van het
veld der logische redeneering. Vroeger
leerden de kinderen de tafels van verme
nigvuldiging van buiten, en ik geloof dat
de meesten uit die dagen ze nog wel kun
nen opdreunen.
De onderwijzer wees hoe we moesten
vermenigvuldigen en deelen, en wjj deden
dat kunstje na, zonder ons om het waarom
te bekommeren, waarover ons eerst veel
later een licht opging. Het gevolg was
dat we zeer snel vooruit kwamen, en op
ons tiende jaar reeds rekenden uit derde
Boeser, waarvan de vraagstukken lang niet
gemakkelijk waren.
Voor ons was 4 X 3 20 omdat de
meester het zeide.
Thans moeten de kinderen dit zelf lee
ren inzien, waarom de onderwijzer de vier
kringetjes maakt en iu ieder daarvan vijf
stipjes. Eerst worden de stipjes afzonder
lijk en daarna allen te zamen geteld en
zoo komt men tot dezelfde uitkomst maar
langs een veel langeren weg. Op overeen
komstige wijze moet het kind zich reken
schap geven van al de hoofdbewerkingen.
Het gevolg daarvan is dat men lang
niet zoo snel vooruitkomt als vroeger en
dat kinderen van 10 jaar nu nauwelijks de
hoofdbewerking kennen. Onderzoekt men
wat van de logische gedachte is blijven
hangen, dan blijkt dat ook thans nog het
geheugen de voornaamste factor gebleven
is en de logica weinig indruk heeft ge -
maakt.
Doordat echter aan het verstand van 't
kind te vroeg groote eischen worden ge
steld, wordt dit verstompt. Het gevolg
daarvan is, dat op een leeftijd, waar een
logische redeneering en een helder inzicht
de grootste factor moet zjjn, het kind hier
toe niet meer in staat is. Een boom, wel
ken men door kunstbewerkingen vroeg laat
bloeien, geeft later geen vruchten meer.
Onderwijzers, denkt hierover eens na,
laat het verstand van het kind zich rustig
ontwikkelen, bemoei u niet te veel met het
hoe of waaromhet inzicht daarvan komt
later wel.
Stel veel eischen aan het geheugen, niet
te veel aan het verstand. Ge komt er ver
der mede en hieraan is nog een belangrijk
voordeel verbonden. Het huiswerk, in mij
ne oogen een misdaad voor een kind, kan
tot een minimum beperkt worden, daar op
school meer tijd beschikbaar is. De school
is om te leeren, niet de huiskamer. Als
zich vroeger de schooldeuren achter ons
sloten waren we vrij, we speelden en dar
telden als de vogeltjes in de lucht en
ademden met volle teugen de frissche bui
tenlucht in, die het lichaam gezond en het
hoofd helder houdt. Thans zitten de klei
nen over hun boeken gebogen en blijken
dan dikwijls trots de glasheldere betoogin
gen der onderwijzers nog in het duister
rond te tasten. Een gevolg is overver
moeidheid, zenuwoverprikkeling en slape
loosheid. Weg met dat huiswerk, het is
de dood voor de hersenen onzer kinderen.
Weg met alle ballast op de lagere school
ze worden teruggevoerd tot haar eenvou-
digsten vorm en tot het strikt noodige.
Dan, maar dan ook alleen, zal het meeren-
deel onzer kinderen opgroeien tot meu-
schen met een helder inzicht, en die heeft
de Maatschappij zoo noodig.
Het officieel verslag van het onderhoud
van Chamberlain en de Bóeren-Generaals
heeft het licht gezien.
De Generaals vroegen den 20steu Au
gustus aan Chamberlain een onderhoud
met hem te mogen hebben over zaken van
het grootste belang en of hij een dag
daarvoor wilde bepalen.
De heer Chamberlain verklaarde zich
bereid het onderhoud te verleeaen, maar
vroeg eerst te mogen weten welke onder
werpen zij wenschten te bespreken, opdat
bjj in staat zou zijn daar zonder verwijl
werk van te maken.
De Generaals antwoordden dat de voor
naamste onderwerpen waren een verzoek
om volledige amnestie voor alle Britsche
onderdanen, die aan* den jongslen oorlog
hebben deelgenomen en vergiffenis vooral
le personen, die veroordeeld zijn wegens
daden gedurende den oorlog of daarmede
in verband staande.
Ook wenschten zij eene jaarlijksehe bij
drage of eene voldoende toelage te erlan
gen voor onderstand en steun der wedu-
FEUILLETON.
97.
Ik speel geen komedie, riep de opper-
jachtmeester driftig uit, en opdat gij een
blik zoudt kunnen slaan in de moeilijkhe
den, waartoe uwe onmatige verkwisting en
de grenzenlooze zwakheid uwer moeder
voor u niet weinig hebben bygedragen, zoo
verzoek ik u deze afschriften eens in te
zien. Hy ging naar zijn sclirjjftafel, trok
met zenuwachtigen haast de middelste la
de open en wierp een pak papieren op het
prachtig ingelegde blad.
Dat zyn de hypotheken op mijn huis,
iet is belast tot het dak toe hier is eene
schuldbekentenis van 10.000 thaler aan
Veitel, daar eene van 8.000 aan Meiring.
Hier is de verpanding van Tannensee,
die op den sterfdag van mynen broeder in
werking treedt, 25 percent onder de taxa
tie Ik heb voor dit document indertijd
25000 thaler gekregen en mijnen ganschen
inventaris daarvoor verpand. Deze paket-
ten bevatten rekeningen van datgene, wat
er in de laatste twee jaar gebouwd is en
aangeschaft.
De loopende schulden vertegenwoordigen
een bedrag van minstens 12.000 thaler.
Ziedaar de schuld. Vraagt gjj waar de
contanten zyn Naar de maan
Graaf Herbert was toch van kleur ver
anderd, toen het schielijk opgelicht gordijn
hem opeens een zoo dreigend beeld liet
zien, zwjjgend viel hy in een leunstoel ne
der en droogde met zijn zakdoek zijn voch
tig geworden voorhoofd af.
Het is verschrikkelijk, zeide hijik moet
u zeggen, dat ik de zaak zoo erg niet heb
ingezien.
Evenals alles, wat u niet bevalt, hernam
de oppeijachtmeester somber. Gy zult nu
echter ten minste overtuigd zjjn, dat ik
niet om mjjzelfs wille, maar wel ter wille
van u, u hierheen heb doen komen. Wat
gij vóór twee j aar verzuimd hebt bij Me-
lanie Volz, kunt gij Goddank nu bij uwe
nicht goedmaken vat het niet licht op en
laat geen minuut ongebruikt voorbijgaan.
Hij vermoedde het niet, hoe zwaar zjjne
woorden vielen op het gemoed van zijn
zoon, de tijd was voorbjj, zoolang reeds en
voor immer.
Als ik deze zaak zoo snel wilde ten uit
voer brengen, als uwe onrust dit wenscht,
dan ware zjj verloren. Ik ken oom Wolf
bijna alleen uit datgene, wat gij van hem
gezegd hebt, maar als ik hierop afga, dan
moet zijn mistrouwen bjj een overijld aan
zoek zeker worden opgewekt.
Is Theresa werkelijk de idiote of het
kind uit het volk, waarvoor men haar uit
geeft, dan zal en moet oom Wolt zelve
met het plan tot een huwelijk voor den
dag komen en my daarbij natuurlijk groo
te voordeelen aanbieden, Is hij lieftalli
ger en beschaafder dan ik mij voorstel, dan
is er een bepaalden tijd toe noodig, om
hem te doen gelooven, dat hij nog andere
aantrekkelijkheden dan de rijkdom mijn
hart tot zijne dochter neigen. Zooveel
ijdelheid heeft iedere vader en oom Wolf
is daarbij nog een gemoedsmensch, zooals
de geschiedenis zijner jeugd aantoont.
Gemoed zeide de opperjachtmeester
spottend lachend, daarvan heb ik nooit iets
gemerkt. Om een meisje te verleiden, of
zelfs het tegen alle regelen des verstands
en des rechts te huwen, daartoe heeft men
geen gemoed noodig, de grootste schurk
is daartoe in staat. Om het nagelaten kind
te gedenken, daartoe heeft men alleen noo
dig oververzadiging, verveling of de gebre
ken des ouderdoms al deze dingen zullen
zich bij Wolf hebben doen gelden.
Nu goed, laat ons dan alleen rekening
houden met zijne vaderlijke ijdelheid, her
nam Herbert, overzetten mag men de zaak
niet, nog minder het hoofd er bjj verliezen.