Mij is de wrake.
No. 722.
Woensdag 27 Augustus 1902.
lle Jaarg
Algemeen
Nieuws- en Advertentieblad
voor
het voormalig 4e district.
Onderwijs.
Buitenland.
FEUILLETON.
BRESKENSCRE COURANT,
ABONNEMENT.
Per 3 maanden ƒ0.50, franco per post door het geheele Rijk ƒ0.55,
voor België ƒ0.625, voor Amerika ƒ0.825, bij vooruitbetaling.
Bij alle boekhandelaren en brievengaarders worden abonnementen aangenomen.
ADVERTENTIE N.
Van 1 tot en met 5 regels 25 cents; elke gewone regel meer 5 cents.
Groote letters naar plaatsruimte. Bij abonnement lager tarief.
Advertentiën worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagnamiddag twee uur
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond bij den uitgever C. DlfLCMt.V te Breskens.
o
De Schoolopziener in het district Mid
delburg schrijft omtrent den toestand van
het onderwijs in zgn ambtsgebied o. a.
In het bij zonder op het platteland staat
het peil van ontwikkeling op vele scholen
zeer laag en het verschil in kennis tus-
scben de schoolbevolking der kleinere en
die der grootere plaatsen is over het al
gemeen veel grooter, dan het naar mijn
oordeel mag zijn en volgens de door mij
elders opgedane ervaring behoeft te wezen
Ik behoef wel nauwelijks op te merken,,
dat sterker nog dan op Walcheren dit
verschijnsel zich in Zeeuwsch-Vlaanderen
openbaart. Dat de kennis en uitspraak
der Nederlandsche taal daar te wenschen
overlaat, en dat te meer, naarmate men
dichter de grenzen nadert, heeft voor mij
mijn ambtsvoorganger herhaaldelijk gecon
stateerd, maar ook op het gebied van re
kenen, aardrijkskunde, vaderlandsche ge
schiedenis, kennis der natuur zijn de vor
deringen vaak onvoldoende. En in de beide
meer praktische vakken handteekenen en
nuttige handwerken voor meisjes, vakken,
die toch zoo groote waarde hebben voor
de toekomst der leerlingen, mocht ik slechts
bp uitzondering bevredigende resultaten
ontmoeten.
Van de vrge- en orde-oefeningen der
gymnastiek wil ik niet eens gewagen, daar
het onderwijs in dit vak hier zoo weinig
in tel schijnt te zijn, dat ik beter doe met
daarover voorloopig nog het zwijgen te
bewaren.
Als redenen, die tot de achterlijkheid
van het onderwijs in dit dissrict bijdragen,
kan ik voor Zeeuwsch Vlaanderen noe
men het, ondanks de wet op den leerplicht,
nog steeds talrijke schoolverzuim, alsmede
de omstandigheid, dat vele ouderwijzers, in
de streek zelve geboren en opgeleid, daar
later ook plaatsing vonden, zonder eens in
de wereld en hier wensch ik daaronder
ook te verstaan de onderwijzerswereld bui
ten Zeeuwsch-Vlaanderen te hebbeD
rondgezien. Voor het geheele district een
blgven hangen aan de eenmaal opgevatte
denkbeelden, dat tot eene soort van stag
natie lijdt, zonder keuni3 te nemen van
wat er elders in binnen- en buitenland op
onderwgsgebied voorvalt en zich af te vra
gen wat daarvan in eigen omgeving tot
voordeel voor school en onderwgs zou kun
nen worden overgenomen."
We zouden van dit rapport kunnen zeg
gen, dat het een onvervalscht brevet is ten
guuste der groote beweging om het on
derwgs rijks zaak te maken.
De geuite klacht dat vele onderwgzers
het niet verder zoeken, dan hunne omge
ving, zoo mogelgk hunne eigen geboorte
plaats, doet vermoeden, dat de niet ge-
makkelgke taak van opvoeder der jeugd,
meer beschouwd wordt als een beroep, en
de onmisbare roeping, die voor dit vak zoo
hoog noodig is, slechts in zeer geringe
mate aanwezig is.
Bg de weinige resultaten, die de districts
schoolopziener van het onderwgs ziet, is
het wel wat kras, voortdurend geroep om
verhooging te moeten hooren. Feitelgk is
dat nu wel klaar, doch de wettelgke re
geling die de financieële positie van den
onderwgzer heeft verbeterd, is daarvan toch
het gevolg.
Op de onderwgzers-rnarkt is overproduc
tie, waardoor zeer velen reeds geruimen
tgd zonder betrekking zgn.
Dat deze omstandigheid ongetwgfeld
medewerkt tot de zeldzame benoeming van
personen, buiten de omgeving waar de
vacatures bestaan, is ongetwgfeld, maar
toch ten tgde, dat er eerder gebrek dan
overvloed van personeel was, deed zich het
zelfde verschgnsel eveneens voor.
Het is van verschillende zgden gecon
stateerd, dat eigen personeel niet een zoo
gunstige invloed op het onderwgs uitoefent.
Het »een profeet is in zijn eigen land
niet geëerd", is hierop terdege van toe
passing.
Het prestige is niet zoo krachtig en de
eerbied voor hen, die men bg name kent,
ja die men zelfs heeft zien opgroeien, kan
niet van dien aard zgn, dat daarvan een
groote invloed uitgaat.
Evenwel of de tot benoeming bevoegde
autoriteiten zulks weten, toch worden de
benoemingen veeltgds gedaan ten gunste,
van eigen sollicitanten.
Een deskundig onderzoek naar capaci
teiten, vermag daartegen niets.
De schgn is er alsof het meerendeel van
den raad ruggespraak houdt met hen, die
hem benoemen. En mocht dat al niet zoo
zgn, dat er door sommigen achter zich
wordt gezien om deze of gene nabestaan
de van een sollicitant te believen, is evel
buiten kgf.
En aan zulke beweegredenen mag toch
werkelgk het belang van het onderwgs
niet worden opgeofferd.
Het onderwgs tot rgks-zaak te maken,
was een oplossing, die aan de volks-ont
wikkeling met geheel den aankleve van
dien ten goede zou komen.
Keizer Wilhelm zal den 3en Sept. aan
't hoofd van 90,000 man 't is of hg
van een veldtocht komtzgn intocht
doen in Posen, de hoofdstad van Pruisisch-
Polen of Poolsch-Pruisen.
Hg zal daar het Stadhuis bezoeken, zgn
naam teekenen in het Gulden Boek en
eene toespraak houden tot zijn Poolsche
onderdanen, voor zoover zg achter de mi
litairen te bespeuren en te beschreeuwen
zullen zgn.
De Aartsbisschop Stablewski zal met al
zijn geestelgken den Keizer begeleiden naai
de prachtige kathedraal.
Er worden te Posen vele maatregelen
genomen tot bescherming van 's Keizers
persoon. De Hotels worden nauwlettend
bewaakter wordt streng toezicht gehon-
den op alle vreemdelingen, en de straten
waar Zgne Majesteit door rgdt worden af
gezet met een driedubbele rg politie-agen
ten.
Den 4den Sept. zal de Keizer weder te
Wildpark, bg Potsdam zgn, waar de
Kroonprinsen van Oostenrijk en van Ru-
menië en de Prinsen Leopold en Arnulf
van Beieren, alsmede de Engelsche gas
ten, Lord Roberts, de heer Brodrick en
misschien ook Lord Kitchener, bij Z. M.
92.
Want graaf Wolf geloofde volstrekt niet,
zooals zgne dochter, aan geheime mach
ten, welke den levensloop van twee men-
schen in elkander doen vloeien, ook al
zouden die menschen zich daartegen ver
zetten, hg zeide alleen tot zichzelven, dat
de liefde tot Richard zgn kind nog langen
tgd beschermen zou tegen het gevaar eener
onoverlegde keuze, en uit dit oogpunt be
schouwd kon hg niet alleen Constantgn
vergunnen aanzoek te doen, maar ook den
wachttga verkorten, die hoe langer hoe
pynlgker worden moest.
Het wederzien had plaats tengevolge
eener directe uitnoodiging van den graaf,
nog voordat hg Theresa als zgne dochter
in den kring zyner familie had ingeleid.
De ontmoeting had plaats te Venetië,
waar Constantijn haar het laatst gezien
had. Alles scheen zich zoo heerlyk te
voegen naar de wenschen van den jongen
man en, als hadde het jaar niet bestaan,
dat hem zoo zwaar was gevallen, zoo on
veranderd en schoon, zoo geheel overeen
komstig zgne herinnering stond Theresa
op het balkon van het paleis en wuifde
hem lachend welkom toe, toen hg nader
de.
De graaf en de gravin wachten u, zoo
had de oude Duitsche bediende gezegd,
die hem kende van voorheen en beneden
aan de trap stond.
Constantgn begreep dit niet en gunde
zich ook geen tgd, er over na te denken.
Zg toch was de eenige, welke hg lief
had, welken naam men haar ook gaf en
het lang verborgen gevoel, dat nu te voor-
schyn kwam uit de diepte en, vrg ge
worden, zgn denken in beslag nam, smacht
te naar de zee van gelukzaligheid, waar
van hg zoo lange dagen en nachten had
gedroomd, maar de eerste blik in There
sa's oogen was genoeg, om dien droom te
doen eindigen geen spoor van teederheid
of liefde schitterde daarin, toen zg den
jongen man, die met luid kloppend hart
en naar adem hygend voor haar stond,
met hartelyke vriendelgkheid de hand reik
te. Hg zag alles, begreep alles, begreep
alles, zonder evenwel een enkele duidelyke
gedachte te hebben het krachtig stroo-
mend bloed vloeide naar zgn hart terug
en wellicht zoude hg gezwegen hebben
voor immer, als graaf Wolf, na dé eerste
begroeting, niet onbevangen gezegd had
Gy wenscht een onderhoud met There
sa, gy zgt van verre gekomen, waarde
dokter, gg moet den tgd waarnemen en
uwe aangelegenheden bespreken, eer wij
aan de onze denken.
Zoo was Constantgn, toen de graaf de
kamer verliet, bgna gedwongen te spre
ken en toen hg nu tot haar sprak, gloei
end en welsprekend, diep en waar, toen
ontsloot de liefde voor de eerste en voor
de eenige maal aan haar zgn gansche ge
moed, met al de scbatten, die verborgen
daarin woonden.
Signor Wangen, had zg hem geant
woord, gg stelt mij door uwe liefde hoo-
ger, dan ik waardig ben en daarvoor dank
ik u uit den diepsten grond myns harten.
Het zal voor mg spreken, als ik in de
onbekende wereld, die ik nu ga betreden,
op ontgoochelingen en wederwaardigheden
stuit en wellicht tevergeefs naar een vriend
zoek, dien ik schatten en hoogachten zal
zooals u. Het smart mg, u te moeten
bedroeven, maar gg moet de volle waar
heid vernemen. Wat ik voor u gevoel is
geen liefde en kan dit ook niet worden en
ik zoude mg zeer ongelukkig gevoelen, als
ik op dit oogenblik niet tot u konde zeg
gen, dat ik ten allen tgde waar geweest
ben en eerlyk, dat ik nooit een gevoel heb
aangemoedigd, hetwelk eens, ik hoop dit
