Mij is de wrake!
Algemeen
Nieuws- en Advertentieblad
voor het
voormalig vierde District.
No. 644.
Woensdag 20 November 1901.
lle Jaarg.
FEUILLETON»
BRESKENSCHE COURANT.
ABONNEMENT.
Per 3 maanden ƒ0.50, franco per post door het geheele Rijk ƒ0.55,
voor België ƒ0.625, voor Amerika ƒ0.825, bij vooruitbetaling.
Bjj alle boekbandelaren en brievengaarders worden abonnementen aangenomen.
ADVERTENTIE N.
Van 1 tot en met 4 regels 20 cents elke gewone regel meer 4 cents.
Groote letters naar plaatsruimte. Bij abonnement lager tarief.
Advertentiën worden ingewacht tot Diusdag- en Vrijdagnamiddag twee uur.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond bij den uitgever C. DIELEJIAiV te Breskens.
I
In een onzer vroegere artikelen
wezen we er op, boe de boeren
door coöperatie, door de handen
ineen te slaan en elkaar te hel
pen, elkanders belangen kunnen
bevorderen, zich zelf en anderen
in menigerlei opzicht kunnen be-
voordeelen.
Een der middelen, welke daar
toe kunnen dienen, lieten we toen
onbesproken, omdat wjj dit van
zoo groot gewicht achtten, dat we
daaraan een afzonderlijke bespre
king wilden wjjden. Dit middel
wordt hierboven genoemdBóe
ren-leenbanken, ook wel geheeten
Raiffeisenbanken. De laatste naam
geelt te kennen, dat we hier te
doen hebben met een zaak van
Duitschen oorsprong.
't Was in Duitschland, dat zulk
een Bank, door zekeren burge
meester Raiffeisen, het eerst werd
opgericht. Aanschouwende hoe
in zjjn gemeente de boeren wer
den uitgezogen door de winkel
iers en daarover in hooge mate
verontwaardigd, kwam hij op het
denkbeeld een weldadigheidsver-
eeniging te stichten, welker doel
was het geven van landbouwcre-
diet, waarvan zooveel gebruik ge
maakt werd, dat men al spoedig
besloot de vereeniging om te zet
ten in een Spaar- en Voorschot
bank.
Hiermede was de grondslag ge
legd voor de tegenwoordige Raif
feisenbanken, welke reeds zooveel
schoons en heerljjks hebben be
reikt. Het doel dier banken, om
den boerenstand zedeljjk op te hef.
fen en tegelijk zijn' welstand te
vermeerderen, wordt dan ook
hierover is men 't algemeen eens
uitstekend bereikt.
Hoewel de Raiffeisenbeweging
pas eenige jaren hier te lande be
staat, heeft men hier reeds een
kleine honderdtal van die Banken
en het getal groeit steeds aan.
Weldra zoo hopen en ver
trouwen we zal in elk dorp
van eenige beteekenis een Boeren
leenbank worden aangetroffen on
getwijfeld zal daardoor in niet ge
ringe mate het geluk en de wel
vaart der landbouwbevolking, en
daarmede de nationale welvaart
(het bljjft toch een oude waar
heid >Waar het den boer goed
gaat, daar gaat het ieder goed")
worden verhoogd.
Het nut eener Boerenleenbank
moge blijken uit hetgeen we na
der aangaande haar doel en wer
king willen mededeelen. Zij is,
zooals we zeiden, een Spaar- en
Voorschotbank en haar doel is dus
tweeledig
a.) aan iedereen gelegenheid
te geven om beschikbaar geld vei
lig te beleggen
(b.) aan vertrouwbare mede
leden geld voor te schieten.
't Is van algemeene bekendheid,
dat vele boeren bun geld slecht
beheeren, dat de meesten hunner
slechte financiers zjjn. Zjj zjjn
niet gewoon en hebben er ook
geen tijd voor, zich met beursza
ken of geldoperatiën bezig te hou
den. Als een boer geld over
heeft, wat doet lijj daarmee
De een bewaart het in zijn kast
of ergens anders en laat het al-
zoo renteloos liggen. Een ander
koopt er effecten voor ot loten, wat
dom is, want effecten zjjn, vooral
voor iemand, die er geen verstand
van heeft, een gevaarlijk goedje.
Een derde brengt het op de
Rijkspostspaarbank en handelt
daarmee verstandig. Doch het
beste zal zjjn, dat de boeren zich
vereenigden en een leenbank op
richtten, om daar het geld, dat zjj
over hebben, te beleggeu. Zjj
zouden daarvan deze voordeelen
genieten
lo meer rente ontvangen dan
de postspaarbank geeft (b. v. 3
°/0), terwjjl het geld minstens even
goed belegd is
2o. hun geld onmiddellijk on
der hun bereik en toezicht heb
ben.
Voorts bevorderen zjj op die
wjjze de spaarzaamheid in het
dorpde gemaakte winst, komt
het geheele dorp ten goedezjj
hebben het zalig bewustzjjn, dat
met hun geld, zonder eenig gevaar,
een goede daad wordt verricht,
»daar het moet strekken om hun
arme, maar eerljjke en jjverige
medemenschen te helpen en te
ondersteunen".
In de tweede plaats toch wil
de Bank den boeren (d. w. z.
veefokkers, zuivelbereiders, land
bouwers, tuiniers, bloembollen
kweekers, enz.) bedrijfskapitaal
verstrekken en zulks zoo goed
koop (tegen een rente b. v. van
4 a en gemakkelijk mo-
geljjk wordt gemaakt. Aan ieder,
wie hjj ook zjj, al is hij arm,
mits hij maar voor braaf en eer-
Ijjk bekend staat, wil de Bank op
billyke voorwaarden gelden ver
strekken. Wil het ongeluk, dat
hjj niet op den bepaalden tijd het
geleende kan terug geven, dat hij
tegenslag had, dan beteekent dit
niets en kan hij uitstel krjjgen,
als hjj de rente maar betaalt en
zjjn ongeluk bewjjstloopt het
hem 't volgende jaar weer tegen,
dan kan hij nogmaals uitstel krjj
gen, net zoolang, totdat hij in
staat is het geheele bedrag af te
lossen. Welk een zegen een Raif-
feisenbauk kan zjjn voor velen,
is duidelijk. Zjj voorkomt, *aar
een boer geld, veel geld soms
noodig heeft of verlangt om b. v.
veevoer, kunstmest, gereedschap
pen enz. of om pacht te betalen,
dat hjj, door geldgebrek gedwon
gen, een stuk vee of iets anders
met verlies gaat verkoopen of zijn
toevlucht neemt tot woekeraars.
De hulp, den boer door de
Bank verleend, stelt den man in
staat vrij en onafhankelijk te han
delen, zjjn voordeel te betrachten,
waar hij dit ziet, zijn bedrijf meer
en meer uit te breiden. Een en
kel voorbeeldeen landbouwver-
eeniging is van plan voor geza-
menljjke rekening kunstmest of
lijnkoeken aan te koopen. Een
boer wil graag meedoen, want als
hij alleen met den handelaar of
winkelier moet gaan handelen,
15.
Vrouwen, vrouwen riep de op-
peijachtmeester uit, toornig het
hoofd schuddend, met u kan men
niets bespreken, dan klap en beu
zelingen, waarbij noch redeneering,
noch vernuft behoort. Waarom
zou men hem verachten, omdat
wjj ons hebben overgegeven aan
eene dwaze hoop, die hjj nimmer,
zelfs met geen enkel woord ge
voed heeft Wie zou hem dur
ven berispen, als hjj, het zwerven
moede, smachtte naar huiseljjk-
heid, en, pas vier en vijftig jaar
oud, zich eeue vrouw nam Wie
eindeljjk zal hem verhinderen,
zelfs met uwe verachting beladen,
zjjn testament ten gunste van een
ander te maken, als hjj Herbert
zoo geheel anders bevindt, dan hij
zou moeten zjjn, om den eigenzin-
nigen pedant te bevallen Neen,
neen, zjjne nabijheid is onge-
wenscht, zelfs voor u en voor mjj,
want het zou zeer verkeerd zjjn,
als hem ter oore kwam, met wel
ke moeiljjkheden ook ik te kam
pen heb.
Dat kenteekent hem het beste,
hernam zjj vol bitterheid, dat zjjn
broeder hem zjjn nood verbergen
moet als eene schande. Ieder an
der zou helpen in zoo'n bitteren
strjjdWolf daarentegen zou het
hinderen, dat wjj het slechts be
proefd hadden moedig weerstand
te bieden.
Wjj hebben veel gebruikt, Adel-
heid, zeide haar gemaal peinzend
in plaats van hare tegsnwerping
te beantwoorden, te veel. De
laatste jaren, onze reizen en voor
al Herberts schulden hebben ont-
zachljjke sommen verslonden. Dat
moet veranderen, anders houd ik
het niet uit tot Wolfs dood.
Herbert, immer Herbert, ant
woordde zij gekrenkt en in hare
stem weerklonken teruggehouden
tranen. Gjj vergeet welke vorde
ringen jeugd, temperament en stand
eischen en zjjt in dat opzicht
steeds veel inschikkelijker jegens
uzelven, dan jegens uwen eenigen
zoon. Voor Herbert wordt iedere
uitgave nagerekend; uzelf is geen
rjjtuig, geen paard, geen schilderij
te duur.
Wjj zullen elkander geene ver-
wjjten maken, Adelheid, zeide hjj
bedaard, we zullen overleggen, hoe
het rollende rad tot staan te bren
gen is. De aankoop der schilderjj,
waarop gezinspeeld, is van eeue
dwaasheid een wjjsheid geworden.
Daarmede bewjjs ik Wolf een tee-
dere en broederljjke opmerkzaam
heid en het opent mjj zonder op
zien te baren, de deuren van Kat-
tenstein, om daar met eigen oogeu
eens te gaan zien, hoeveel en voor
hoe langen tjjd daar alles wordt
opgeknapt. Of het is om te vol
doen aan de luimen van een een
zamen ouden vrijer, dan wel aan
de elegante behoeften eener vrouw
of Wolf tot weelde is overgegaan
en daardoor een toegevender oor
deel ook over onze levensbehoef
ten zal vellen, of dat hjj nog de
spaarzame pedant is van vroeger.
Het zou mij eindeloos verheugen,
als over de tallooze dwaasheden
en liefdesavonturen van Herbert
een dichte sluier te spreiden was,
en als hij het zoover kon brengen,
met Wolfs genegenheid ook eene
beduidende toelage te verkrijgen.
Maar in ieder geval moeten wjj
op het tegendeel voorbereid zjjn
Herbert moet de mogeljjkheid in
het oog houden, dat een nadere
kennismaking met mjjn broeder
voor de hoop op zijne erfenis vol
strekt ongunstig is en daarnaar
handelen.
Ik weet, wat gij bedoelt, her
nam zij, maar Herbert is nog zoo
jong, nog zoo onwillig [om zijne
vrjjheid op te geven het ware
gruwzaam dit te verlangen.
Hield gij mjj vóór zeven en
en twintig jaar ook voor te jong
vroeg hjj spottend. Hebt gjj met
bewustzjjn en overleg die gruw
zaamheid aan mjj bedreven
Een vonk van warm gevoel flik
kerde voor een oogenblik in hare
oogeu wij hadden ook elkan-
