Mij is de wrake!
Algemeen
Nieuws- en Advertentieblad
voor net
voormalig vierde District.
No. 634.
Woensdag 16 October 1901
lle Jaarg.
Binnenland.
FEUILLETON.
iiitr.sknsmi; courant.
ABONNEMENT.
Per 3 maanden ƒ0.50, franco per post door het geheele Rijk ƒ0.55,
voor België ƒ0.625, voor Amerika ƒ0.325, hij vooruitbetaling.
Bij alle boekhandelaren eu brievengaarders worden abonnementen aangenomen.
ADVERTENTIE N.
Van 1 tot en met 4 regels 20 centselke gewone regel meer 4 cents.
Groote letters naar plaatsruimte. Bij abonnement lager tarief.
Adverteutiëu worden ingewacht tot Dinsdag- en Vrijdagnamiddag twee uur.
Dit blad verschijnt elUru Dinsdag- en Vrijdagavond bij den uitgever C. IMH.IAiAV te Breskeus.
Staten ümeraat. Tot lid van de
Tweede Kamer voor het district
Harliugen is gekozen de heer
Schokking, die reeds in Juni jl.
gekozen was.
Gelijk we destijds bij een over
zichtje van de Kamer-zitting ver
meldden, is bij het onderzoek van
de stukken op diens benoeming
betrekking hebbende, gebleken,
dat eene abnormaliteit was begaan.
Deze weid door de commissie
van dien aard geacht, dat ze, van
iuvloed kunnende zijn op den uit
slag der stemming, der Kamer ad
viseerde de benoeming niet goed
te keuren.
Dien overeenkomstig werd be
sloten en eene nieuwe verkiezing
gelast, waarvan de thans plaats
gehad hebbende, het uitvloeisel
was.
De geconstateerde onregelmatig
heid bestond hierin, dat de Bur
gemeester der gemeente Harlingen,
welke hoofdplaats is van het kies
district van dien naam, op 4 Ju
ni jl bij de algemeene verkiezin
gen geweigerd heeft eene opgave
tot candidaatstelling van den keer
W. P. Zeilmaker te Arnhem, te
5.
Zij was de dochter van een in
validen officier zonder middelen,
die na den vroegen dood zijner
vrouw zich met zijn dochtertje te
rugtrok in het kleine landstadje,
dat toen het tehuis harer geluk
kige kindsheid werd. Had hoofd
man Göring deze plaats uitgeko
zen, omdat het zijne geboorte
plaats was en omdat hij meende
nog betrekking te hebben op ou
de vrienden zijner jeugd, of was
het alleen het goedkoope leven in
dit, van het groote verkeer nog
afgezonderde oord, een leven, dat
overeen kwam met zijne beschei-
deu middelen vau bestaan, ge-
aanvaarden, op grond er van, dat
naar zijne meening, die lijst niet
was overeenkomstig de bepalingen
der Kieswet.
Tengevolge van dien kwam de
heer Zeilmaker niet op de ofiiciëe-
le candidatenlijst.
Zooals reeds gezegd leidde het
onderzoek der Kamercommissie,
aan wie de beoordeeling van de
geldigheid eener benoeming was
opgedragen, tot de conclusie dat
de benoeming onwettig was door
de begane onregelmatigheid van
den Burgemeester van Harlingen.
Daaruit vloeide voort, dat die
Burgemeester handelde in strijd
met de tweede zinsnede der eer-te
alinea van art. 53 der Kieswet,
waarin we lezen, dat de Burge
meester niet bevoegd is eene op
gave te weigeren, dan wegens het
gemis van het vereischte aantal
ouderteekeiiingeu. Zegt dat arti
kel zeer duidel.jk dat om geene
andere redenen de opgave van can-
didaten kan geweigerd worden,
dan volgt daaruit absoluut, dat de
weigering uitsluitend op dien grond
geschiedde.
Die Burgemeester moet dus de
besliste overtuiging gehad hebben,
dat het aantal bandteekeningen
niet voldoende was.
noeg, hjj vei liet het voor zijn dood
niet weer,
De hoop op omgang met zijne
vrienden, waarmede hp zich ge
vleid had, bleek ijdel te zijn
tijd en omstandigheden ontwikke
len den mensch in verschillende
richtingen en als deze veranderin
gen zich niet van lieverlede vor
men in wederzijdsche gemeenschap,
als niet het dagelijksch verkeer
telkens opnieuw de kleine hoeken
en oneffenheden afslijt, die ge
vormd worden door de eigenaar
digheden der verschillende karak
ters en die scheiden, wat by el
kander behoort, dan ontwaart tnen
bij eene ontmoeting ua tul van
jaren eene diepe klove, waarover
hoffelijkheid en verplichting slechts
eene broze brug vermogen te leg
gen.
Enkelen van de kennissen zij-
Kwamen op de lijst evenwel
meer dan veertig namen voor, en
was volgens zijne meening het
vereischte getal der geldige ou-
derteekeningen niet aanwezig, dan
bevatte de lyst namen van perso
nen die niet bevoegd waren daar
op voor te komen, tegen welke
handeling eene gestrenge straf is
bedreigd.
Hebben we daarvan niet ge
hoord, dan blijkt het, dat de meer
dere namen niet ongeldig op de
lijst geplaalst waren.
Ter controleering van de echt
heid vau de opgave heelt de Bur
gemeester de kiezerslijsten van de
stcnidistricten waaruit het kiesdi
strict bestaat, te zijner beschik-
king.
Uit die lijsten moet dus de
rechtsgeldigheid eener opgave ge
constateerd worden.
Zoo kuuneu we voortgaan. Het
feit ligt er eenmaal, dat de Bur
gemeester, eene opgave geweigerd
h»eft waartoe hij niet bevoegd
was.
Zijne overtreding tegen eene der
artikelen van de Kieswet wordt
gestraft met eene vernietiging vau
de stemming
Tegen tal vau ar.dere overtre
dingen der Kieswet begaan door
ner jeugd waren als hjj de we
reld ingegaan en niet meer terug
gekeerd naar hunne geboorteplaats;
andereu waren gebleven, maar die
anderen hadden hunne bekrom
pen zienswyze ook op hunne naas
te jbetrekkingeu toegepast. Van
de veranderingen eu bewegingen
der tijden drong slechts weinig
door in dezen afgelegen hoek dei-
aarde.
Slechts eeue enkele familie, die
in het plaatsje was komen wonen,
toen hy het als half volwassen
knaap verliet, trok hem inniger
aan en uit het wederzijdsche wel-
gevalleu eu het gevoel van ach
ting, dat deii hoofdman met den
predikant verbond, ontwikke.de
zich spoedig een hartelijk gevoel,
eene ware duurzame vriendschap.
Predikant Lenz, die wel vijftien
jaar ouder was dan de hoofdman,
kiezers of niet-kiezers worden
langdurige gevangenisstraffen of
zware geldboeten bedreigd. Er
moet dus een zeer diepgaand ver
schil bestaan tusschen overtreding
en overtreding eener zelfde wet.
In hoever divt strookt met het ar
tikel der Grondwet, hetwelk be
paalt, dat alle Nederlanders gelijk
zijii voor de wet, is ons niet recht
duidelijk.
Meer begrijpelijk, zal het, dunkt
ons, zijn, als we zeggen, dat aan
een burgemeester, die tevens is
vooizitter van een stem- of een
hoofdstembureau, eene te uitge-
bteide macht is toegekend.
<>e weten wel, dat ook in ge
vallen als het onderhavige, immer
een beroep kan worden gedaan op
de commissie of het lichaam dat
over de al- of niet-goedkeuring
eetiér benoeming, waaraan een
vlekje kleeft, moet beslissen, maar
dat is, dunkt ons, geeu voldoende
waarborg voor de lechtsgeldigheid
der kiesbevoegdheid met den aan
kleve van dien.
Als de wijze van verkiezing, ge
lijk die tegenwoordig bij de wet
is geregeld, van het begin, dat ze
aanlandt bij de autoriteiten tot
dat ze eindigt, stipt officiëel is,
komt het ons bevreemdend voor
bewoonde alleen met zijne vrouw
de vriendelijke pastorie. Hun bei
de zoons waren op het gymnasium.
Hij was een zeer beschaafd man,
niet ontbloot van geest en wereld-
sche vormen eu wellicht waren
deze uiterlijke gaven, die den
hoofdman vertrouwelijk toelachten,
als klanken uit vroegere tijden, de
eerste aantrekkingskrachten ge
weest om die zeldzame eigenschap
pen te doorgronden, verborgen on
der een zoo veelbelovend uiterlijk.
De omgang tusschen de beide
families, mettertijd inniger gewor
den, werd der kleine Magdalena
het meeste ten zegen, daar zij
wellicht anders al te wild en al
te vrij zou zijn opgegroeid en de
teedere liefde der predikantsvrouw,
die menig jaar tevergeefs bij haar
zoons zich nog een dochtertje ver
langd had, schonk het kind dut-
dat de geheele officiëele leiding
daarvan is opgedragen aan een
college van minstens een drietal
beëd.gde personen, behalve de
candidaatstelling, die geschiedt in
handen van één persoon.
Evengoed als een stembureau
onmiddellijk moet beslissen over
de al- of niet geldigheid van een
uit de tbus komend stembriefje,
evengoed zou o. i. hetzelfde bu
reau zitting moeten hebben voor
de ontvangst van de officiëele in
levering der candidatenlijsteu, ten
einde onmiddellijk, bij vermeende
onregelmatigheden, te kunnen be
slissen. Alsdan was er meer waar
borg tot voorkoming vau informa
liteiten, als thans te Harlingen
plaats vond.
Dat de ontvangst eener opgave
van een candidaat minder officieel
zou zijn, dan de verder volgende
kiesverrichtingen, zien we niet in.
Daarom komt ons de regeling van
de bevoegdheid van één persoon
bij ue eene officiëele handeling
tegenover die vau een bureau bij
de andere, niet meer officiëele,
haudelingen, onpractisch en on
verdedigbaar voor.
gene, wat geen vaderliefde, hoe
groot ook, vermag te geven een
waakzaam vaderhart.
Zoo had dan de kleine een dub
bel tehuis en overal beminde men
haar. Men nam het den hoofd
man dikwijls kwalijk, dat hij haar
zoo weinig met kinderen van haar
leeftijd in aanraking bracht, maar
daar stoorde hij zich niet aan.
Hem, den zieken eenzamen man,
viel iedere scheiding van zyn kind,
hoe kort ook, zwaar.
Magdalena's tegenwoordigheid
schonk aan zijn le en licht en
gloed, doel eu reden van bestaan
en hare opvoeding maakte de
hoofdbezigheid uit van de lange
dagen in zijn eentonig leven.
De predikant stond hem hierbij
trouw ter zijde, daar hij haar in
eenige vakken, voornamelijk in de
de muziek, zelve onderrichtte ea