tal- en nieuwjaarskaarten
Oorlogsherinneringen
uit 1940
VINK
Nieuwe aanwinsten
Chr. Openbare Bibliotheek
ROMANS
KINDERBOEKEN
Bekendmaking
In verband met de a.s. verkiezing van leden
van de gemeenteraad van de nieuw te vormen
gemeente Axel kan een ieder kosteloos de
inlichtingen uit het kiezersregister verkrijgen,
waaruit hij kan opmaken, of hij zelf of een
ander daarin al dan niet of niet behoorlijk is
opgenomen.
Axel, 12 december 1969
De Burgemeester van Axel,
M. K. van Dijke
Totaal der dakloze gezinnen en personen
en geheel en gedeeltelijk verwoeste woon
huizen in verschillende gemeenten in
Zeeuwsch-Vlaanderen, mei 1940, volgens
officiële opgaaf:
eveneens. Na de afloop van de oorlog in
1944 heb ik bericht kunnen zenden en van
velen antwoord ontvangen.
Maandag 17 juni 1940
Sedert einde mei werden iedere nacht om
ca. 12 uur geallieerde vliegtuigen gehoord
boven Axel en omgeving.
Zondag 23 juni 1940
Dit was de eerste nacht dat er geen vlieg
tuigen gehoord werden.
woonhuizen
dagloze
dakloze
totaal
zwaar
licht
gezinnen
personen
vernield
beschadigd
besch.
9
24
7
6
130
1
3
-
6
1
2
5
-
2
22
1
1
1
-
23
-
-
1
-
1
-
-
2
-
3
29
93
34
64
315
2
7
-
2
8
1
4
2
1
21
2
9
1
11
112
3
7
-
10
14
1
-
1
1
24
1
-
26
9
85
-
-
4
70
-
-
-
4
18
-
-
-
14
26
-
-
-
5
142
Gemeente:
Axel
Hoek
Hontenisse
Koewacht
Overslag
Philippine
Westdorpe
Zuiddorpe
Zaamslag
Aardenburg
Eede
Biervliet
Sluis
Retranchement
Oostburg
Schoondijke
IJzendijke
Begin juni 1940
Na de overgave van het Belgische leger, waar
bij door de Duitsers veel krijgsgevangenen
gemaakt werden van verschillende geallieerde
nationaliteiten, werden duizenden dezer mili
tairen per tram via Moerbeke en Axel naar
Walsoorden vervoerd om dan verder naar
Duitsland getransporteerd te worden. Eerst
werden de Belgen vervoerd, vervolgens Fran
sen, Marokkanen, Negers en tenslotte Engel
sen en Schotten. Ze zaten opeengehoopt in
wagons en kregen van hun geleiders (Duitse
bewakers) niets of zeer weinig te eten en te
drinken.
De Axelse bevolking organiseerde direct een
actie om deze mensen van voedsel te voor
zien. De stad zelf, de omliggende boerderijen
en ongeveer alle gemeenten in Zeeuwsch-
Vlaanderen werden bezocht om voedingsmid
delen te verzamelen.
In 't begin werd deze voedselvoorziening
door de Duitsers oogluikend toegelaten, doch
toen de Engelsen en Schotten passeerden,
werd het streng verboden. Er werd gedreigd
met geweld en repressailles.
Naast het geven van voedsel gelukte het mij
adressen te verzamelen van krijgsgevangenen,
zodat ik later trachtte hun familie te berichten
dat de bepaalde persoon hier gepasseerd was,
hetgeen echter niet gelukte. Eenzelfde poging,
via het „Rode Kruis" ondernomen, mislukte
Zondag 14 juli 1940
s Nachts te 0.15 uur vielen er bommen te
Sas van Gent en op de Axelse Vlakte.
Maandag 15 juli 1940
's Nachts te 12 uur bommen en gedreun van
afweergeschut gehoord uit de richting Moer
beke.
Donderdag 18 juli 1940
Een bom gevallen op de Axelse Vlakte.
Dinsdag 3 september 1940
Terneuzen gebombardeerd door Engelse vlieg
tuigen.
Dinsdag 10 september 1940
Terneuzen weer gebombardeerd door Engelse
vliegtuigen.
Dinsdag 17 september 1940
Terneuzen opnieuw gebombardeerd door En
gelse vliegtuigen. Verschillende huizen ver
woest. Uittocht der Terneuzense bevolking
naar Axel, Zaamslag, Hoek, enz.
Zaterdag 12 oktober 1940
Inkwartiering van ca. 400 man Duitse troe
pen, die de hele winter in Axel bleven. Veel
geschut, enz., dat meest werd ondergebracht
op een weide tussen Armendijk en Buitenweg.
Vrijdag 18 oktober 1940
Begonnen wordt met de bouw van barakken
voor Duitse troepen en oorlogsmateriaal.
Zondag 20 oktober 1940
's Avonds om 8 uur liet een Engels vliegtuig
4 bommen vallen aan de Armendijk, ongeveer
2 km. van Axel. Er werd geen schade aange
richt.
31 Januari 1941
Ter ere van de verjaardag van Prinses Beatrix
werd door een grote groep jongens en meisjes
vóór de huizen der N.S.B'ers een serenade
gebracht, door het zingen van vaderlandse lie
deren, o.a. op de wijze van het Engelse Volks
lied. Verschillende van deze huizen werden
bovendien nog met oranje versierd. Zware
boeten werden hiervoor uitgedeeld en een
N.S.B'er schreef hierover een fel stuk in
„Volk en Vaderland".
30 Januari 1941
Boven de 400 reeds ingekwartierde Duitse
soldaten, kwamen er nog ca. 160 bij uit
Tsjecho-Slowakije. Deze bleven echter slechts
enkele weken.
Zaterdag 11 oktober 1941
's Morgens vroeg om kwart vóór drie wordt
Axel door een Engels vliegtuig gebombar
deerd. Zes bommen vallen, vlak na elkaar in
enkele straten (Pieter Paulusstraat, Ds. Jan
Scharpstraat, Prins Mauritsstraat). Er waren
2 doden (later gestegen tot 3), enkele zwaar
gewonden en veel lichtgewonden. Onbewoon
baar werden 27 huizen, vele andere zijn ont
zet, zeer grote glas-schade en andere schade.
De bommen sloegen gaten van 4 meter diep
en 4 meter middellijn. Het is een wonder dat
er geen 50 doden zijn. Reden is öf beschie
ting der vliegtuigen met mitrailleurs, dan wel
een luchtgevecht.
Zaterdag 20 december 1941
Installatie van de N.S.B.'er P. M. Smalle-
gange als burgemeester van Axel (benoemd
door Seys Inquart). Geen belangstelling van
de zijde der bevolking.
Zaterdag 21 januari 1942
Ter ere van de verjaardag van Prinses Beatrix
werd in de Stationsstraat, een vlag uitgesto
ken. Spoedige inbeslagname van de vlag door
de marechaussee volgde.
Donderdag 2 april 1942
Nadat ca. 14 dagen geleden bommen waren
gevallen te Sas van Gent, worden nu bommen
geworpen te Zelzate en Sluiskil. Die te Sluis
kil (5 bommen) vielen in een stuk land, doch
waren klaarblijkelijk gericht op de Stikstof-
fabriek L'Azote, die op 1 april weer zou gaan
werken.
Deze werd echter niet geraakt.
Gedurende de zomermaanden werd genoemde
fabriek nog verschillende malen gebombar
deerd, met het gevolg dat deze niet meer in
bedrijf werd gesteld.
(Getroffen op 23 en 25 juli 1942).
December 1942
Een Engels vliegtuig viel neer aan de Kanaal
kade, achter de melkfabri#;Het had ca. 12
bomen de top afgerukt en viel in kleine stuk
ken uiteen. Beide inzittenden vonden de dood.
22 Januari 1943
Port Arthur (Gent), Rieme en Langerbrugge
hevig gebombardeerd. In Axel stond alles te
schudden en te beven.
27 Januari 1943
Bom gevallen in Nieuw Neuzenpolder, op
militaire barakken bij landbouwer C. Wolfert.
Zelf was ik op dat ogenblik (ca. 9 uur
's avonds) op de fiets kort bij het gehucht
Wulpenbek, ongeveer 1 a 2 km. van de plaats
waar de bom viel. 'tWas stikdonker en bijna
onmogelijk om te fietsen.
Plotseling een lichtkogel en kort daarop een
zware bom. Ik was reeds tegen de dijk gaan
liggen, doch toen het afweergeschut begon
moest ik in de sloot kruipen, 't Was een
angstig ogenblik
4 Maart 1943
De klokken uit Axel weggehaald.
Ie de Stadhuisklok, afkomstig van het ver
dronken drop Vreemdijke, in de tijd van
Napoleon naar Axel gehaald. Deze klok
droeg het opschrift
„MARIA heet ik en zal bevriën
Den Armen Sondaren t' allen tiën. t
Geghoten in 't jaar O.H. 1501."
2e de klok van de R.K. Kerk. Dit was waar
schijnlijk de klok van 't voormalig klooster
„Ter Haghen", dat in de tijd van de
Beeldenstorm werd verwoest.
3e de klok van de Ned. Herv. Kerk, die ook
van hoge ouderdom is. Misschien is dit
de klok van 't voormalig fort Moerspui,
dat ca. 1688 geslecht is.
8 tot 13 maart 1963
Vele mannen en jongens in heel het land en
ook te Axel opgeroepen ter keuring om in
Duitsland te gaan werken in de oorlogsin
dustrie. Algemene verslagenheid en veront
waardiging. Alles staakt het werk één of
enkele dagen. Begin van het massale onder
duiken.
(wordt vervolgd)
Allingham, M. Gevraagd iemand die te goeder
trouw is; Anthony, B. De levensroman van Anna
Boleyn; Begner, E. P. Sen schuilplaats voor dokter
Bruneau; Belcampo. Verborgenheden; Berkhof, A.
Een meisje te BourgS; Blaman, Anna. De kruis-1
vaarder; Boon, L. P. A.Blauwbaardje in won
derland; Bomans, G. Van hetzelfde; Brouwers, J.
Het mes op de keel; Brunsveld van Huiten,
Moord en magie; Caldwell, E. Dicht bij huis;
Caldwell, J. T. Het uur der beslissing, dl. 3; Catto,
Reis naar het einde van de nacht; Colijn, M. Te
kens van leven; Cortazar, J. Het kwijlen van de
duivel; Couperus, L. (M. A.). De stille kracht;
Curcija-Prodanovic, N. Ballerina; Daman, J. De
laatste dood; Dard, F. In staat tot moord; Delder-
field, R. F. Strijd en offer van Diana. dl. 2; Dibner,
M. Admiraal Paige; Druon, M. Dan maar met ver
gift. dl. 1; Druon, M. Een vrouw ovor de koning
dl. 2; Dullemen, I. van. Een handvol vonken; Dur-
rell, L. G. Esprit de corps; Durrel, G. (M.). Rosie;
Eyk, H. van. Het paaspaard; Eysselsteyn, B. avn.
Wie pleit voor Ayolt Fabricius, W. Witte
broodsweken met mama; Gabbey, J. Ik trouwde
een dokter; Gogol, N. W. Dagboek van een gek;
Grass, G. Kat en muis; Greene, G. Als een slag-1
veld; Griffin, G. Een kwestie van zelfbehoud;
Guareschi, G. Don Camillo Omnibus; Guareschi,
G. De gekke wereld van Guareschi; Hassel, Senv.
Vernietig Parijs; Heppenstahl, R. De zon op de
middag; Hermans, W. F. Ik heb altijd geluk; He-
vesi, L. De avonturen van Andras Jelky in drie
werelddelen; Hoorn, M. van. Catherien; Hornman,
W. Wij willen leven; Iggulden, J. M. De donkere
vreemdeling; Joffrey-Geerts, M. Vlinders dansen;
Jones, M. De dag begint bij nacht; Kemp, V. De
horizon is dichtijb; Kent, A. Het loon van de glorie;
Kenyon, F. W. Het liefdeleven van Lucrezia Bor
gia; Koeck, P. Het plantenoffensief; Koelewijn, L.
A. Mikken op de voorruit; Kosters, H. De zaak
Breeveld; Leasor, J. Hartkloppingen voor dokter
Love; Liedel, Frank. Karekiet; Maanen, W. G.
van. Een onderscheiding; Malraux, André. De
hoop; Mandiargues, A. P. Het bloed van het lam;
Maugham, W. Somerset. Gekluisterde levens; Mau
passant, G. de. Vertellingen; Nabookv, V. Bas
taards; Olaf Landell, J. de. Met hermelijn stap
pen; Olivier, Stefan. Mannen van het eerste uur;
Oosterbroek-Dutschen, A. Anderen betaalden; Plat-
teel, H. Ik enb een hand; Renard, J. Peenhaar; Rin
ser, L. Daniela; Robinson, F. M. Wedren met een
supermens; Romer, F. M. De nachtegalen zingen
niet meer; Ruyslink, Ward. De karakoliërs; Schok
ker, D. Eb en vloed; Sharp, A. Een groene boom
in Gedde; Simenon, G. Het geduld van Maigret;
Simenon, G. Leven met Anaïs; Simmel, J. M. Een
beker vol vergif; Singer, I. B. De landheer van
Jampol; Springer, F. Schimmen rond de Parula;
Stendahl. De charteuse van Parma; Stewart, M.
Omnibus; Sutcliff, R. Een koning voor de Dal-
riaden; Troyat, H. Leven met een dode; Udinga,
M. van. Waarom juist ik Uris, L. Armageddon;
Veen, A. van der. Jacht in de diepte; Veenstra,
T. Wat is er toch Frank Velde, R. van der.
Pelgrimage naar Saint-Martin; Ven, B. van de.
Het rijk van den Bles; Vestdijk, S. Vijf vadem diep;
Vestdijk, S. en H. van Eyk; Avontuur met Titia;
Vianen, B. Sarnami, hai; Vreis, Th. de. De ge
sprenkelde vogel; Vuyk, B. De eigen wereld en de
andere; Walschap, G. Zuster Virgilia; Waring,
M. W. De getuigen; Warmerdam, R. Blauwe
druifjes op een graf; Wilder, Th. De brug van
San Luis Rey; Wilson, J. Rowan. Op de hand van
de engelen; Woude, J. van der. Een truck uit de
hemel; Witte, D. de. De formule van Lorentz;
Wolf, R. Als de morgenster blinkt; Wolfenbuttel-
van Rooyer, G. Geluk is geen nieuws; Yerby, F.
Gillian; Zola, E. De buik van Parijs.
Alders, J. C. Bouw je eigen verrekijker; Anderson,
H. C. D, denneboom; Andreus, H. Meester Pom
pelmoes en de lachplaat; Beest, P. van. De linnen
halsdoek; Blanc, J. Ie. Werken met waardeloos
papier; Bloemen, A. Polly draagt een zonnehoed
dl. 2; Bloemen, A. Polly krijgt weer een moeder
dl. 3; Bloemen, A. Polly kont thuis. dl. 4; Bowood,
R. Grote uitvindingen; Bouhuys, M. Stop en par
keer leer eerst het verkeer; Bruineman, J. Een
liedje voor Katrijne, dl. 2; Bruna, D. Ik kan nog
meer lezen; Brunet, B. De blik in de spiegel; By,
T. de. Afspraak in de lente; Camp, G. van. Twee
jongens voor één wolvinnetje; Curcija-Prodanovic,
N. Ballerina; de dekenkist van sandelhout; Döcker,
R. Marius; Eerenbeemt, R., en N. Eerenbeemt. De
kristallen bloem; Elting, M., en Fl. Folson. Het
antwoordenboek der geografie; Enright, E. De zo
mer van de vingerhoed; Ferretti, A. Paola en Lilli
in de fjorden; Franke, S. Jaap en zijn hond; Graaf,
A. de. Feest voor tante Map; Grashoff, C. Elma
en Marijke; Grashoff, C. 's Is feest voor tante
Map; Grashoff, C. Pino; Grashoff, C. Pino en
Mario; Grée, A. De televisie; Grée, A. De wereld
onder zee; Groof, L. de. Kapitein Zeppos; Guillut,
R. Wilde dieren, wilde harten; Haar, J. ter. Bart
met geologen naar de Yukon; Hesper-Sint, M. Nog
eventjes Klaas Vaak; Hildebrand, A. D. Wolle
wasbeer en de slinkse ottvrs dl. 3; Keen, M. L.
Het geluid; Kobbert, E. Waarom juist ik Köhr,
D. Cowboypakken maken; Lameris-Bolt, A. G. De
lapjesdeken; Lie. De zeer vreemde nachten van
prins Oeki-Loeki; Linders, J. Piet en Tom op de
toverberg; Lobel, A. Isabella; Maddock, R. De
machtige boog; Marxveldt, C. van. De toekomst
van Marijke, dl. 2; Marxveldt, C. van. Marijkes
bestemming, dl. 3; Michalewsky, N. von. Het grote
race-aovntuur; Mitgutsch, A. Flor en de drie ro
vers; Monicelli, T. De zwerftocht avn Odysseus;
Nerum, A. van. en Len R. van Nerum. Jeugd-
omnibus; Norman, P. Over fuiven en fuisfjes ge
sproken; Nowee, P. Arendsoog zet een val; Pail-
lot, J. Ie. Karolien en de hofjacht; Peyton, M.
Schoener in de mist; Plaats, B. van der. Een jaar
is niet lang genoeg; Poortman, E. B. A. Het wordt
weer kerstmis; Robinson, J. G. Het zilveren anker;
Rooy, P. de. Kees de schipper dl. 5; Rubin, E. J.
Drie kleien meisjes; Rutgers van der Loeff-Base-
nau, A. Vlucht uit de poolnacht; Schmidt, A. M. G.
Het 'beest met de achternaam; Schüssler, B. Lam
pen van papier; Schönthaler, I. M. Wille. Werken
met vormtouw en chenilledraad; Sendak, M. Max
en de maximonsters; St. John, P. De vlucht van
Hamid; Smulders, L. Het betoverde huis van Pietje
Prik; Smulders, L. Narretje Notedop en Peule-
schil; Veenkamp, J. H. Jacolientje's kleine wereld;
Verbruggen, M. De rietkraag; Verbruggen, M. De
heide; Vignati, G. Geschiedenis van de zeevaart;
Vos-Dahmen von Buchholz, I. De tweeling en het
gondelmysterie; Vos-Dahmen von Buchholz, I. De
tweeling en het siurell-mysterie; Vries, A. de. Met
Jezus in een scheepje; Vries, A. de. Mozes; Vries,
S. de. Dagoe, de kleine bosneger; Vries, S. de
Goed zo, Appie. 2 din.; Whitaker, D. Dr. Who
en de Daleks; Winterfeld, H. Pimmie Paarde-
staart; Worvill, R. Ruimte-onderzoek; Wijngaards,
N. Kunst, kunstenaars en kunstwaardering.
1 -
«S-ö
«EK
WIJ HEBBEN
WERKELIJK EEN
ENORME SORTERING IN
VERZEND NIET TE LAATI
KOOP NIET TE LAAT!
KOOP IN IEDER GEVAL BIJ
BOEKHANDEL
MARKT 12
AXEL
TELEFOON 01155-2020*
