Begrotings
behandeling
Zitting van dinsdag 28 oktober
II.
III.
IV.
VI.
(vervolg op pag. 2)
Visfabriekschip
„Geroi Eltigena"
overgedragen
Frankering bij abonnement 'ZATERDAG 1 NOVEMBER 1969
84e jaargang no. 5
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
VERSCHIJNT IEDERE ZATERDAG
AXELSE COURANT
Hootdredaktle
J. C. VINK
Redaktle en administratie.-
Axel, Markt 12
Telefoon 2020(3 lijnen
Postbus IS
Drukker-ultgeefster:
DrukkerU Vink
Abonnementsprijs: losse nummers IS cent - Half/aar-abonnement: Axel f 4,Andera plaatsen f 4,50. Buitenland f 6,50 - Advertentieprijs: 10 cent per mm. BIJ kontrakten belangrijke reduktle. Ingez. mededelingen 30 ct. per mm. Kleine adver
tenties 1-10 moorden f I,elk moord meer 15 cent.
Gemeenteraad van AXEL
Zoals te verwachten was ging bij de gemeen
teraadszitting de meeste aandacht uit naar de
behandeling van de gemeentebegroting voor
1970.
Een groot aantal andere agendapunten ging
zonder meer onder de hamer door. De heer
Oggel kwam nog vrij uitvoerig terug op het
door B. en W. aan hem gegeven antwoord
inzake de vraag over de algemene begraaf
plaats; terwijl ook de heer P. Dekker nog even
op eerder gestelde vragen terug viel.
De voorstellen inzake vaststelling van de be
groting van het gemeentelijk sportbedrijf en
tot een nieuwe verordening inzake de heffing
en invordering van de rioolbelasting gaven
aanleiding tot enige discussie; evenals de rei
nigingsrechten en subsidie aan de plaatselijke
muziekverenigingen. Tenslotte gaf de intrek
king van de verordening inzake de subsi
diëring van het jeugdwerk nog vrij veel stof
tot discussie. Wij komen op deze punten dan
ook in ons volgend nummer nog uitvoeriger
terug.
Zoals gebruikelijk werd ook dit jaar door alle
fracties gebruik gemaakt van de gelegenheid
tot het houden van algemene beschouwingen;
al moet hierbij helaas wel geconstateerd wor
den; dat dit woord langzamerhand niet meer
de uitvoerige besprekingen dekt; die bij de
begrotingsbehandeling worden gehouden. De
grote lijn ontbrak af en toe wel en men gaat
soms toch wel wat erg lang staan bij bepaal
de detailpunten, waarmee overigens niet ge
zegd wil zijn dat de algemene beschouwingen
dan maar niet gehouden zouden moeten wor
den.
Namens de Prot.-christelijke fractie sprak de
heer Oggel
I.
We willen beginnen met onze tevredenheid uit te
spreken over het feit dat de begroting voor het
jaar 1970 nu reeds kan worden behandeld. Door
de betrokken ambtenaren is een flink stuk werk
tijdig gereed gemaakt.
Dat deze begroting tijdig wordt ingediend en, naar
we hopen, ook vlug zal worden goedgekeurd, is
van groot belang, in 't bijzonder gezien de on
zekere omstandigheden waarin we momenteel ver
keren. We menen te mogen aannemen dat het plan
tot herindeling van de gemeenten in Zeeuws-
Vlaanderen, door de Eerste Kamer zal wor-'
den geaccepteerd. In theorie is natuurlijk nog alles
mogelijk, doch de omstandigheden doen dit wel
vermoeden en verder uitstel zal zeer schadelijk zijn
voor de ontwikkeling van deze streek.
In dit licht gezien is de samenstelling van de ge-1
meentebegroting niet gemakkelijk, daar de toe
komstige basis nog niet vaststaat. We gaan ermee
accoord dat de begroting dusdanig is opgezet, dat
er met de herindeling nog geen rekening is ge
houden, dit kan ook moeilijk anders.
Wel dienen we ons ervan bewust te zijn dat onze
ramingen mogelijk nog moeten worden overge
maakt en, mocht de herindeling in het eerste half
jaar 1970 tot stand komen, er een inspanning van
de begrotingen der vier betrokken gemeenten zal
dienen plaats te vinden. Het is daarom een voor
deel dat deze begroting tijdig kan worden behan
deld er is dan tijd vrij om zich te concentreren op
de vele overige punten die bij het samenvoegen
der gemeenten de volle aandacht moeten hebben.
Het is immers van zeer groot belang dat alles zo
soepel mogelijk verloopt. We vertrouwen hierbij
dat het college de gemeenteraad doorlopend op de
hoogte zal houden met de ontwikkeling ten aan
zien van de herindelng.
Begrotingsbehandeling
pag.
1 en 2
Axels nieuws
pag. 3
Sport
pag. 3
Hofstede in de vuurlinie
pag. 4
We blijven betreuren het verlies van ons industrie
gebied langs het kanaal Gent-Temeuzen met het
gehucht Axelse Sassing. Dit was steeds een inte
grerend deel van onze gemeente en de bevolking
blijft geheel op Axel aangewezen. Men snijdt hier
in „levend vlees" en dit had beter kunnen worden
opgelost als er indertijd een inter-gemeentelijk over
leg mogelijk was geweest. Het is wel te betreuren
dat Terneuzen voor een dergelijk overleg nooit
medewerking wilde verlenen. Een goede nabuur
schap voor een langere toekomst eist dit toch wel
Dat door een slordigheid ook een gedeelte van
Zoutespui wordt afgesneden van Axel, is een
tredrige zaak. Ondanks onze vragen in dezen, is
de beantwoording van de schuldvraag steeds ont
weken en het feit ligt er nu. Ook dit gebied is
vanouds op Axel aangewezen, waarbij nog komt
dat hier een bestaand samenlevingsverband wordt
doorgesneden, tot schade van die samenleving.
Waar in andere gevallen steeds voorop werd ge
steld dat iets dergelijks moest worden voorkomen,
daar is hier willens en wetens deze scheiding tot
stand gebracht. Axel staat nu voor de opgaaf dat
zij moet zorgen dat haar inwoners die te Zoutespui
wonen, daar ook verder kunnen leven, hetgeen in
houdt dat de nodige voorzieningen daar moeten
worden getroffen. Te dien aanzien werden door
ons reeds vragen gesteld. Wel dient te worden
opgemerkt dat de achtereenvolgende gemeentebe
sturen in de loop der jaren al te weinig aandacht
hebben besteed aan de ontwikkeling van Zoutespui.
Er kwamen wel verbeteringen, doch eerst na her
haalde aandrang en dan nog met een grote achter
stand.
We willen hier met nadruk zeggen dat, voor zo
ver het aan ons zal liggen, dit feit zich niet mag
herhalen wat betreft de met Axel samen te voegen
gemeenten Koewacht, Zuiddorpe en Overslag.
Zit er de laatste jaren niemand van Zoutespui
meer in de gemeenteraad, we hopen in de nieuwe
gemeenteraad wel vertegenwoordigers te zien van
genoemde gemeenten en deze kunnen, voor zover
het billijke wensen betreft, op onze steun rekenen.
Van het nieuwe college van B. en W. zal een
grotere inzet moeten worden geëist voor derge
lijke belangen, dan de laatste 20 jaar het geval
is geweest. De vergrote gemeente Axel zal, wat
haar bestuurders betreft, een geheel nieuwe men
tale instelling vereisen.
Dank zij het gereedkomen van nieuwe woningen
in de laatste jaren, breidt het inwonertal zich op
bevredigende wijze uit. De uitbreidingsplannen
oost en west raken vol, zodat we nu in de
fase zijn gekomen dat we de toekomstige uitbrei
ding van Axel moeten plannen. Deze is gedacht
in het opspuitgebied in Smitschorre en, aangezien
de gemeente nu haar gebiedsuitbreiding in 'het
zuiden krijgt, is dit wel verantwoord. Alleen het
feit dat de stad dan doorsneden wordt door de
Grote Kreek kan een moeilijkheid inhouden, daar
er van meet af aan gezorgd moet worden dat die
twee delen toch één blijven. We moeten aansturen
op een gerichte ontwikkeling, zodat Axel niet een
stad wordt met een „aanhangsel". En ook nielt uit
eenvalt in twee steden die a.h.w. een bestaan gaan
leiden onafhankelijk van elkaar. Dit feit zal voort
durend de aandacht moeten hebben.
Het is jammer dat de uitbreiding naar het noorden
niet kan doorgaan. Het plan was mooi, maar duur,
tè duur volgens Ged. Staten.
We willen er nogmaals bij B. en W. op aandrin
gen om met spoed een gedeeltelijk plan voor te
leggen, dat een verantwoorde, mogelijk tijdelijke,
afronding van de kom aan de noordzijde inhoudt
en effectueert. Voor het aanzien van Axel is het
de hoogste tijd dat dit nu wordt gerealiseerd. Kan
het college aangeven wanneer we dit plan kunnen
tegemoet zien
Het is de laatste begroting die door het nu zittend
college wordt ingediend. We staan aan het eind
van een periode, daar er volgend jaar weer ver
kiezing voor de gemeenteraad wordt gehouden, zo
dat de kiezers het aanzien van de nieuwe raad zul
len bepalen. Daarom is het nu de tijd om de balans
op te maken van het beleid dat in de afgelopen
periode is gevoerd.
Dit is in hoge mate gekenmerkt door het uitvoeren
en afbouwen van projecten die reeds in vorige
perioden zijn opgezet. Nieuwe initiatieven werden
in deze periode niet of sporadisch gelanceerd. Als
we in deze richting vragen stelden, werd dit ge
weten aan het gebrek aan financiële middelen. Dit
kunnen we voor een deel beamen, gedachtig aan
de uitspraak van mr. L. J. van Reijen dat het
rijk in de eerste koets zit en de gemeenten de sluit
post vormen. Een evenredig deel van de nationale
besparingen wordt aan de gemeenten onthouden,
hetgeen voor deze laatsten de nodige moeilijkheden
meebrengt. We hebben ondervonden dat, bij een
overspannen kapitaalmarkt, de kapitaalvoorziening
der lagere overheden in gevaar komt. Dit, terwijl
de taken der gemeenten steeds omvangrijker wor
den, waardoor veel gemeenten interen op hun bezit,
bijv. de bouwgrond. De koftgeld-fipanciering heeft
veel nadelen en trekt in feite het beeld scheef. Ook
Axel heeft in sterke mate met deze moeilijkheden
te kampen.
Nu menen wij dat er enkele jaren geleden bij B. en
W. te weinig aktiviteit was voor het verkrijgen
van de nodige middelen. Reeds eerder hebben we
kritiek geuit en het college aangezet tot grotere
aktiviteit. Op dit ogenblik zitten veel gemeenten, in
financed opzicht, aan de grond, doch reeds toen
de meesten nog uit de voeten konden, zat de zaak
in Axel reeds vast. En was dit nodig Werd het
geld steeds verantwoord besteed We menen dat
in een tijd van kapitaalschaarste, werken die wel
wenselijk, doch niet strikt noodzakelijk zijn, moe
ten wachten. J
Als voorbeelden hiervoor gelden: de niet strikt
noodzakelijke restauratie van de Zuidsingel en het
wel zeer dure kleedlokaal op het sportterrein. Deze
twee vallen wel bijzonder op.
Vooral het eerste heeft een grotere druk gelegd op
de gemeentelijke belastingheffing en was een der
oorzaken van de rigoureuze verhoging der riool-
belasting. Met steun van de leden van de Partij
van de Arbeid de K.V.P. en Gemeentebelangen
is voor de heffing van deze laatste belastinq een
regeling gemaakt waardoor de „kleine man" wel
zeer zwaar wordt belast. Het is wel typerend dat
m deze raadsperiode de Prot. Chr. groepering het
bij herhaling moest opnemen voor de „man met de
kleine beurs tegen het optreden van de P.vdA
de K.V.P. en Gemeentebelangen. Toch is dit niet
zo verwonderlijk, want de antirevolutionaire of
chnstelijk-historische richting in ons volk is van
ouds de „partij der kleine luiden", die de behoeften
van deze groep steeds hebben gekend en getracht
hebben daarin te voorzien. In de Tweede Kamer
bestaat er in dezen een tegenstelling tussen de
V.V.D. enerzijds en de P.v.d.A. met de K.V.P.
anderzijds, doch in de raad van Axel is men het
in dezen wonderwel eens. Het nemen van derge
lijke besluiten is een zeer verantwoordelijk werk
daar het niet goed mogelijk is om de klok teruq
te draaien. a
Door het voeren van deze politiek was Axel een
der eerste gemeenten die haar eigen belastinggebied
moest uitbuiten en de belastingen zeer rigoureus
opvoerde. Momenteel volgen geleidelijk aan ook
de andere gemeenten, doch Axel behoort nog steeds
bij de koplopers. Onze burgerij betaalt al enkele
jaren bedragen, waar andere gemeenten nü noq
met aan toe zijn.
Als voorbeeld moge het volgende gelden
1. Wanneer we uitgaan van het jaar I960 en we
stellen voor dat jaar de rijksuitkering op 100 en
de gemeentelijke heffingen op 100,
2. dan waren in 1966
de^rijksuitkering 210 en de gemeentelijke heffingen
3. en is voor 1970
de^rijksuitkering 317 en de gemeentelijke heffingen
In die jaren is dus de rijksuitkering ruim driemaal
zo hoog geworden, doch zijn de gemeentelijke hef
fingen bijna zes maal zo hoog.
Wellicht spreken de volgende cijfers nog duide
lijker
de rijksbijdrage per inwoner is sinds 1966 gestegen
van 179,76 tot f 262,05; de gemeentelijke hef
fingen van 390,22 tot 572,44; de eerste dus
van 100 op 151, de laatste van 100 op 214.
Deze cijfers betreffen de laatste zittingsperiode, zij
vormen dus de financiële balans van het beleid dat
door het zittend college, met steun van de meerder
heid der raad is gevoerd.
Een beleid waarop door ons voortdurend kritiek is
geoefend, doch dat in de regel door de raad met
zeven tegen zes stemmen werd gesteund.
V.
Naast het financieel beleid van dit college dat,
naar we menen te hebben aangetoond, ongezonde
aspekten vertoont, achten we ook haar beleid in
t algemeen weinig overtuigend en soms wat on
evenwichtig. In deze periode bleek ons dikwijls de
noodzaak van het stellen van vragen aan het col
lege.
Immers, nu we geen enkele inspraak hebben in het
dagelijks bestuur der gemeente, dienen we onze
taak „de behartiging van de belangen van Axel
en haar inwoners", op andere wijze waar te maken.
We kunnen begrijpen dat deze vragen voor het
college niet steeds aangenaam zijn, doch men dient
wederzijds ook begrip te tonen voor de noodzaak
van dit optreden. Gewoonlijk worden dergelijke
vragen gesteld bij de rondvraag in de raadsver
gaderingen, doch het kan voorkomen dat er drin
gende zaken zijn die niet tot de volgende verga
dering kunnen wachten.
En het blijkt dat er punten zijn waaraan het college
niet de nodige aandacht schenkt, mistast of niet tot
een oplossing komt. Als voorbeeld kunnen we noe
men enkele punten die door ons naar voren zijn
gebracht, alshet kampeerterrein, de parkeer-
regeling voor bussen op zaterdag en de verkeers
situatie in de Kerkdreef. Tevoren was het de ge
woonte dat ieder raadslid, buiten de vergaderingen
om, vragen aan het college kon stellen, die in de
publciteit kwamen, op welke publiciteit door de
meelevende burgers prijs wordt gesteld. Daar het
college een dergelijke beleving van de „burgerzin"
niet op prijs stelt, sneed zij deze mogelijkheid af
met een beroep op de Gemeentewet en op het Re
glement van Orde voor de vergaderingen der ge
meenteraad. Als het college hierin gelijk zou heb
ben (wij beamen dit nog niet), veroordeelt zij wel
in sterke mate het beleid van haar voorgangsters,
en ook haar eigen beleid in het verleden, dat dan
in ernstige mate zou hebben gefaald.
Een voorstel onzerzijds is in dezen niet te ver
wachten, daar de meerderheid in de raad steeds
blijk geeft het college door dik en dun te volgen.
Het maakt echter geen indruk van kracht en over
tuiging als we op gestelde vragen ten antwoord
krijgen dat „deze voor kennisgeving zijn aange
nomen door B. en W.". Typerend is in dezen ook
dat de afwijzing juist komt op vragen die van ónze
zijde afkomstig zijn, op vragen van de leden van
de raadsmeerderheid volgde steeds een antwoord.
Van democratie gesproken
Sommigen zien hierin een teken van zwakte in het
beleid van B. en W. In elk geval wordt door een
dergelijk optreden van het college de onderlinge
verhouding er niet beter op en wordt de tegen
stelling meerderheid - minderheid dès te dieper ge
voeld. De meerderheid staat tóch achter het beleid,
als de oppositie nu maar zwijgt, loopt alles rustig
verder
Het stemt ons echter tot voldoening dat er in de
regel aan het gestelde in onze vragen gevolg wordt
gegeven, zodat deze allerminst zonder nut blijken
te zijn.
We komen toe aan de begroting zelf. We willen
volstaan met het maken van enkele opmerkingen
over bepaalde punten
a) over 't algemeen kunnen we met de ramingen
wel accoord gaan. Onze algemene indruk is dat de
ramingen voor onderscheiden posten wat reëeler
zijn dan vorig jaar, hetgeen onze instemming heeft.
b) wat de subsidie voor het jeugdwerk betreft, bij
het onderhavige punt is onze kritiek reeds naar
voren gebracht. Bij de invoering daarvan kon
reeds worden voorzien dat de kosten daarvan in
de loop der jaren zouden stijgen. Nu deze regeling
vier jaar 'bestaat is men er nóg niet uit of slechts
enkele groepen een subsidie moeten hebben, dan
wel of 'hiervoor een algemene regeling op haar
plaats is. En ook wat de normen betreft, kan het
college niet tot een oplossing komen.
In Vlissingen-Oost is op de werf „Schelde-
poort" van de N.V. Koninklijke Maatschappij
„de Schelde" te Vlissingen, lid van de Rijn-
Schelde Groep, het visfabriekschip „Geroi
Eltigena" aan de opdrachtgevers, V/O Sudo-
iimport te Moskou, overgedragen.
Kapitein J. M. Matsevich nam namens op
drachtgevers het nieuwe schip in ontvangst.
De belangstelling van Russische zijde voor de
feestelijkheid was groot. De Russische am
bassadeur, Zijne Excellentie V. F. Lavrov was
met talrijke hogere functionarissen aanwezig,
alsmede de handelsvertegenwoordiger van de
U.S.S.R. in Nederland, de heer A. G. Tikho-
nov met leden van zijn staf. De voltallige di
rectie van „de Schelde", waaronder de nieuwe
voorzitter van de directie, ir. J. Bout, trad
als gastheer op. Ook de scheepsbemanningen
van twee Russische schepen, die voor grote
onderhoudswerkzaamheden aan de werf
Scheldepoort liggen, waren present. Deze zijn
de „Zodiak", eveneens een door „de Schelde"
gebouwd visverwerkingsschip, dat in 1967
gereed kwam en de „Baikal", een ijsbrekend
vrachtschip met diesel-elektrische voortstu
wing, dat in 1957 door „de Schelde" aan de
U.S.S.R. werd geleverd.
Nog om andere redenen had deze oplevering
een bijzonder karakter. De „Geroi Eltigena"
is het tiende en laatste schip in een serie van
tien identieke visverwerkende koelschepen.
Na deze overdracht heeft „de Schelde" thans
sinds 1954 totaal zestien technisch gecom
pliceerde arbeidsintensieve schepen aan Rus
sische opdrachtgevers geleverd.
Het ligt niet in de verwachting dat met de
overdracht van de „Geroi Eltigena" de goede
technjsche samenwerking met oostelijke han
delspartners beëindigd is.
Nog kort geleden heeft de Nederlandse rege
ring verklaard niet afwijzend te staan ten aan
zien van onderhandelingen die ertoe zouden
moeten leiden, dat in Benelux-verband nieu
we handelsverdragen op nationaal niveau met
de U.S.S.R., Hongarije, Polen, Tsjecho-
Slowakije, Burgarije en Roemenië zouden
worden gesloten.
Deze toekomstige vernieuwde verdragen zou
den niet alleen een voortzetting, maar mo
gelijk ook een uitbreiding van de bestaande
relaties kunnen inhouden. In dit kader is
de „N.V. Koninklijke Maatschappij „de Schel
de" als producent van kostbare kapitaalgoe
deren (grote stoomketelinstallaties, compo
nenten voor de procesindustrie, scheepsvoort
stuwingsinstallaties, schepen) geïnteresseerd
om als goede leverancier te blijven optreden.