De ApoII o 11 maanrets
ZEELAND HEEFT NU OOK UITZENDBUREAUS
Wij hebben deze week allen een mijlpaal meebeleefd in de ontwikkelingsgeschie
denis van de aardbewoners. Voor het eerst is het hen gelukt een hemellichaom bui
ten onze aarde te bereiken en te betreden. Een enorme prestatie van de maanreizi-
gers op zich, een enorme prestatie van al degenen die tijdens deze reis overal op
de wereld druk bezig waren met het verzamelen van gegevens en het meewerken
aan het welslagen van deze reis. Een enorme prestatie ook van de vele hon
derdduizenden werkers in vele fabrieken en bedrijven die de feilloos werkende
apparatuur hebben geconstrueerd. Deze week gaf ons een geweldige totaalindruk
van hetgeen het menselijk vernuft heeft weten te bedenken. Vrijwel de gehele be
schaafde wereld kon thuis op zijn stoel oor- en ooggetuige zijn van de eerste
stappen van aardbewoners op de maan.
Men kon zien en horen wat daar gebeurde, wat er in het centrum in Houston ge
beurde en er werden ogenschijnlijk met het grootste gemak verbindingen gelegd
met de maan en over de gehele aarde, waarbij een teamwork werd vereist op ve
lerlei terrein en met mensen van tientallen nationaliteiten waar wij ons geen voor
stelling van kunnen maken. Moge deze samenwerking zich nog verder gaan uit
strekken (ook in Rusland werd zeer waarderend gesproken over deze fantastische
prestatie) en moge deze samenwerking en de nieuwe ontwikkeling en ontdekkin
gen die daarvan het gevolg zijn, tot heil van de gehele mensheid zijn. Bij al deze
geweldige prestaties komt steeds weer naar voren de nietigheid van de mens
tegenover de onvoorstelbare grootheid van het heelal.
Poolse oud-strijders
herdachten
de slag
om Normandië
„Zwarte Theater" uit Praag
komt naar Axel
De Stichting Zeeuwse Volksuniversiteit
die dit jaar vijfentwintig jaar bestaat,
heeft voor het komende seizoen een uit
gebreid programma van culturele eve
nementen op velerlei terrein samenge
steld. Bij de tot standkoming van het
programma werd met verschillende
plaatselijke en culturele instellingen sa
mengewerkt.
„ZWARTE THEATER"
Drie jaar voor
Hagenaars
in zaak
brand Hulst
Voor 50 miljoen
flatgebouwen
langs Westerschelde
te Terneuzen
Weggelopen meisjes
in Axel terecht
Frankering bij abonnement
ZATERDAG 26 JULI 1969
83e jaargang no. 43
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
VERSCHIJNT IEDERE ZATERDAG
AXELSE COURANT
Hoofdredaktle
J. C. VINK
Redaktle en administratie:
Axel. Markt 12
Telefoon 2020(3 lijnen)
Postbus 16
Drukker-ultgeefster:
Drukkerij Vink
Abonnementsprijs: losse nummers 15 cent - Halfjaar-abonnement: Axel f 4,Andere plaatsen f 4,50. Buitenland f 6,50 - Advertentieprijs: 10 cent per mm. BIJ kontrakten belangrijke reduktle. Ingez. mededelingen 30 ct. per mm. Kleine adver
tenties 1-10 woorden f 1,elk woord meer 15 cent.
Honderden Poolse oud-strijders uit Engeland,
Frankrijk, België en Nederland, maar ook
uit de Verenigde Staten, Canada en andere
landen namen dezer dagen deel aan de 25-ja-
rige herdenking van de grootste tankslag in
Normandië in de driehoek van Falaise-Cham-
bois-Trun, waarbij de Eerste Poolse Pantser
divisie de laatste bres afsloot en de aftocht
van het Duitse leger verijdelde.
Van alle slagvelden in Normandië, was geen
ander het toonbeeld van zo'n hel, vernieti
ging en dood als dat, wat zich in het noord
oosten van Chambois uitstrekte. Maarschalk
Montgomery, die, toen hij later over de slag
bij Falaise sprak trok de historische verge
lijking „De Duitsers zaten in een fles en
de Poolse divisie was de kurk waarmee die
was afgesloten."
Dit „afsluitingsproces" vond plaats tijdens
een zawar gevecht van alle afdelingen van
de Poolse pantserdivisie tot de laatste tank,
geschut en schutter toe. Het werd met het
doorbrekende Duitse leger als wel met het
Duitse pantserkorps van buiten af, dat het
bevel tot de vernietiging van de Polen had
gekregen, gevoerd. De kolossale verliezen
aan tanks en manschappen, die de Duitsers
in deze slag hadden geleden, konden zij tot
het eind van de oorlog niet meer aanvullen.
DUIZEND GRAVEN
Om de inspanning en de nagedachtenis van
de Poolse soldaat en diens aandeel in de
Slag om Normandië te eren, werden militaire
begraafplaatsen aan de rijwge van Caen naar
Falaise, waar langs de Poolse divisie is op
gerukt, aangelegd. De Poolse ere-begraaf-
plaats te d'Urville-Langannedie telt bijna
duizend graven. De dode steen van de graf
zerken wordt levend door een kleurengamma
van verse, steeds vernieuwde rozen, als teken
van hartelijke zorg van de omliggende Poolse
nederzettingen, vooral te Pontigny. Door en
op kosten van de bevolking van Calvados
werd een imposant gedenkteken opgericht in
de vorm van een gestyleerde Poolse adelaar
met hangende vleugels. De grauwe beton-
massa fungeert als symbool van de soldaat
die in het onsterfelijke wegzweeft.
De slagvelden om Falaise worden afgebakend
door nog andere gedenktekens. In Fontaine
le Pin, staat nu op de plaats van de door
bombardementen verwoeste kerk, een prach
tig modern kerkje. Hierin bevindt zich een
schepping van dezelfde Franse kunstenaar,
die het gedenkteken op de begraafplaats had
ontworpen, namelijk een stenen plaat met het
embleem van de Poolse pantserdivisie en van
Canadese 6e infanterie brigade ter ere van
de nagedachtenis van twee Canadese officie
ren en 19 soldaten en van twee Poolse offi
cieren en 57 soldaten. In het centrum van
de stad Chambois, die getuige was van een
zware tweedaagse strijd staat een herinne
ringssteen met een opschrift in de Franse
taal „Voor de soldaten van het 10-e Regi
ment Dragonders van de Eerste Poolse Pant
serdivisie, die voor uw en onze vrijheid zijn
gesneuveld op 20 augustus 1944 te Chambois,
in de roemruchte Slag om Normandië."
En op de heuvel 242, dat door de Polen
„Maczuga" (Knots) werd genoemd, staat een
door grootte en symboliek imposant gedenk
teken. Op de steile rug van deze heuvel, met
een ruim uitzicht op het hele slagveld, staat
een vestingmuur, die de hardnekkige verde
diging symboliseert, waarop de Duitse door
braakpogingen ineenstortten. De muur is
versierd met de emblemen van alle geallieer
de eenheden die aan deze slag hebben deel
genomen. Voor de muur staat echter een tank
met het embleem van de Poolse pantserdivisie,
wakend voor de ingang van de vesting met
daarop aan een kant het opschrift „Generaal
Maczek" en aan de andere kant „Maczuga".
Bij deze vijfentwintigste herdenking van de
aanvang van de bloedige, opofferende en
zegevierende gevechten, werd herdacht dat de
Eerste Poolse Pantserdivisie van generaal
Maczek op het traject Caen, Falaise, Trun,
Chambois, Mont Ormel, Abbeville, Hesdin,
Saint-Omer, Yperen, Roesselaere, Thielt,
Gent, Sint-Niklaas, Axel en Breda geduren
de drie maanden strijd voerde, vervolgens de
Franse, Belgische en Nederlandse bodem van
de vijand bevrijdde en het volgende jaar tot
de „Germaanse" grond wist door te dringen.
De divisie baande zich een nog tot vandaag
onvoltooide weg naar Polen, ten koste van
1289 gesneuvelden, 3874 gewonden en 22
vermisten van hun pantserkameraden. De
Poolse divisie hakte de machtige Duitse
korpsen in de pan, daarbij meer dan 20.000
krijgsgevangenen makend.
Met twee bussen, vertrokken Poolse oud
strijders uit Breda, Oosterhout, maar ook uit
Vlissingen, Utrecht, Limburg en andere plaat
sen naar Normandië en namen deel aan de
indrukwekkende herdenkingen op de plaatsen
waar zij vijfentwintig jaar geleden hebben
gevochten. Het was een grote en onvergete
lijke reünie met veel herinneringen en on
verwachte ontmoetingen.
Aan deze reis in omgekeerde richting langs
de slagvelden vanaf Breda naar Normandië,
die met medewerking van de gemeenten Axel
en Breda en in samenwerking met de ver
eniging van Poolse oud-strijders werd geor
ganiseerd door de heer J. Kowalski uit Rot
terdam namen tevens deel de Poolse aal
moezenier pater Deja uit Breda, de voorzitter
van de vereniging „Axel Polen" de heer
D. J. Oggel met echtgenote, de voorzitter
van de vereniging van Poolse oud-strijders in
Nederland ir. J. Minkiewicz en de heer
B. Strenk uit Vlissingen, redacteur van „De
Poolse Oudstrijder".
Zo zal in „de Halle" in Axel het „Zwarte
Theater" uit Praag te zien zijn. Dit ensemble
brengt een programma van optische effekten
in verhalende vorm. De optische effekten be
treffen vooral voorwerpen, die, als door
,geesteshand' bewogen, samen met de akteurs
de voorstelling tot een bijzondere gebeurtenis
maken. Verder zullen in Axel o.m. concerten
worden gegeven door Vera Beths, viool, in
december en begin volgend jaar het Neder
lands Kamerorkest.
Het seizoen wordt in Goes geopend op 23
september met een concert door het Rotter
dams Philharmonisch Orkest in de Maria
Magdalena kerk.
I Apollo 11 maanreis Pa9-1
I Poolse oud-strijders herdachten
slag om Normandië pag. 1
Zweefvlieger tot tweemaal toe in
moeilijkheden door straaljagers
pag. 2
I Axels nieuws pag. 2
Zeeuwse landbouw neemt afscheid
van ir. W. Harmsen pag. 3
Sinds kort kent Zeeland nu ook het begrip uitzendbureau'. Het ABU-bureau A. P. Key
uit Roosendaal heeft sinds een paar maanden vestigingen in Middelburg en Temeuzen en
straks ook in Vlissingen.
Beider doel is het inschakelen van verborgen arbeidskrachten in het arbeidsproces om op
deze wijze overheid en bedrijfsleven ter wille te zijn.
Als er een piek in de werkzaamheden komt,
kan men een beroep doen op de bureaus die
dan zorgen dat er een gevraagde kracht, of
dat nu een typiste, telefoniste stenografie, te-
lexiste, of een assistente voor de boekhouding
is, komt. Het bedrijf in kwestie betaalt per
uur, kan de kracht weer opzeggen als hij wil
en heeft geen administratieve rompslomp.
Een van de vuistregels van het ABU is dat
een uitzendbureau nooit mag overgaan tot het
weglokken van personeel met een vaste be
trekking bij andere bedrijven. Deze regel is
een deel van de erecode van de ABU (Alge
mene Bond van Uitzendbureaus)
Op het niet navolgen van de erecode volgt
een fikse boete of zelfs royement.
De heer Key ,De dames moeten schriftelijk
solliciteren en daarna volgt een test. We moe
ten namelijk wel erg streng selecteren omdat
je de opdrachtgevers niet teleur mag stellen.
De krachten die gestuurd worden, moeten ge
woon goed zijn. Omdat die selectie vrij streng
is, hebben we een chronisch tekort aan per
soneel. Op het ogenblik heb ik 35 dames in
Roosendaal en 12 in Terneuzen en Middel
burg'.
De rechtbank te Middelburg heeft woensdag
de Hagenaars B. F. en B. E., die betrokken
waren bij de inbraak in het Hulsterse waren
huis, beiden veroordeeld tot een onvoorwaar
delijke gevangenisstraf van drie jaar met af
trek van voorarrest.
De rechtbank achtte bewezen poging tot dief
stal met braak brand door schuld waardoor
een bejaarde omwonende het leven verloor
en brand door schuld waardoor gevaar voor
de omgeving ontstond. De rechtbank achtte
hen niet schuldig aan de dood van de brand
weerman. Deze werd, zoals gemeld, nadat hij
korte tijd aan het blussingswerk had deelge
nomen, onwel en overleed, waarschijnlijk aan
een hartaanval.
Tijdens de behandeling van de zaak, op 11
juli, had de officier mr. Th. Lebret, tegen
B. F., die hij als „hoofdverdachte" bestem
pelde, een onvoorwaardelijke gevangenisstraf
van vijf jaar met aftrek van voorarrest geëi3t.
DERDE VERDACHTE
Tegen B. E. werd een onvoorwaardelijke ge
vangenisstraf van vier jaar en zes maanden
met aftrek gevorderd.
De officier achtte de inbrekers wel verant
woordelijk voor de brandweerman omdat
deze, zo stond in de dagvaarding vermeld,
door de „inspanning" van de brandbestrijding
het leven zou hebben verloren.
De rechtbank meent echter, dat de inbrekers
voor een dergelijk oorzakelijk verband niet
aansprakelijk kunnen worden gesteld.
De zaak tegen de derde verdachte die weiger
de op zo korte termijn te worden gedagvaard,
zal waarschijnlijk begin september dienen.
Het aannemingsbedrijf Gebrs. van der Poel
hebben het plan om langs de Westerschelde te
Terneuzen een zevental flatgebouwen neer te
zetten. Dit is het grootste bouwobjekt dat ooit
door een partikulier in de provincie Zeeland is
aangepakt.
GOK OP DE BELGEN
In de eerste fase wil men drie flatgebouwen
realiseren, die te zamen 243 flats zullen be
vatten. De gebouwen krijgen negen woonla
gen. Onder de flats komen verdiepingen met
bergruimte en garages. Naast de gebouwen
worden ondergrondse parkeergarages ge
bouwd met plaatsruimte voor 170 auto's. Op
de parkeergarages komen nog eens plaatsen
waar auto's in de open lucht kunnen staan.
De vier overige flatgebouwen waarvan de
bouwplannen nog niet geheel vaststaan kun
nen naar gelang de behoefte luxer of goed
koper dan de eerste worden gebouwd. Voor
lopig wordt gedacht in deze panden 450 flats
te realiseren, verdeeld over 5 woonlagen. Tus
sen de eerste en de tweede fase zal de aan
nemer een hotel-restaurant bouwen.
De heer van der Poel zegt het miljoenen-
avontuur zonder overgrote zorgen tegemoet
te zien. De markt in Zeeuwsch-Vlaanderen
is anders dan elders in Nederland. Hier ko
pen vele Belgen woningen. „Met deze luxe
flats gok ik dan ook op de Belgen die een
of meer appartementen willen kopen, zuiver
en alleen als geldbelegging.
Vrijdagnacht heeft de Axelse rijkspolitie in
Axel twee minderjarige meisjes aangehouden.
Beide meisjes bleken uit de omgeving van
het Belgische Sint Niklaas te komen. Huise
lijke omstandigheden waren er de oorzaak van
dat zij de ouderlijke woning hadden verlaten.
De Axelse politie bood de meisjes een on
derdak om ze de andere dag aan de Belgische
politie over te geven.
