Frankering bij abonnement, AXEL
ZATERDAG 6 APRIL 1968
82e Jaargang no. 28
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Burgemeester Van Dijke plaatste hoeksteen
in Cultureel Centrum te Axel
Het stichtingsbestuur, hoewel
bijzonder verheugd over de
snelle tot stand koming van
het bouwwerk, meende deze
plechtigheid eenvoudig te
moeten houden en zo was dan
ook slechts een klein gezel
schap bij dit burgemeesterlijke
metselwerk aanwezig B. en
W. en raadsleden van de ge
meente Axel, de leden van het
algemeen bestuur van de
stichting, de directeur van de
Centrale Dienst voor Bouw
en Woningtoezicht, de Directie
van de N.S.M. te Sluiskil en
vertegenwoordigers van direc
tie en uitvoerend personeel
van de aannemer de Fa. Kor-
teweg te Breda.
In zijn welkomstwoord in de
raadzaal zei burgemeester Van
Dijke, dat het ondanks de
minder gunstige weersomstan
digheden een feestdag was
voor Axel. Het is minder dan
acht maanden geleden, dat de
gemeenteraad zijn fiat gaf
aan de stichting van het cul
tureel centrum en nu wij de
hoeksteen plaatsen, is de bouw
reeds ver gevorderd.
In
plan
aan-
het oorspronkelijke
zijn enkele wijzigingen
gebracht. Het is mogelijk ge
bleken er een zaalruimte van
14 x 8 meter bij te bouwen,
welke voor de jeugdactivitei-
ten kan worden gebruikt.
De toneeltoren is op advies van de deskun
dige twee meter verhoogd. De toneelzaal zal
plaats bieden aan 400 tot 450 bezoekers. Ver
der is er 'n voordrachtzaal met 100 zitplaat
sen. Daarnaast zal men er een vergaderlokaal,
een ruime foyer en een café-restaurant aan
treffen.
Deze ruimere opzet heeft natuurlijk finan
ciële gevolgen gehad, zodat wij nog niet over
voldoende middelen beschikken voor de ge
hele inrichting, aldus de burgemeester.
Het ligt in de bedoeling hiervoor een aktie
op touw te zetten onder de Axelse bevolking.
Binnen enkele weken zullen de verhuurvoor
waarden worden vastgesteld. Aan de Axelse
verenigingen zal vermoedelijk een reductie
van 50% worden verleend. Er is reeds
een overeenkomst met een pachter voor de
exploitatie, n.l. de heer Reinerie uit Gouda,
die reeds per 1 mei naar Axel zal komen.
Er is wel eens gevraagd of het niet te veel
van het goede wordt. In Terneuzen een
schouwburg en in Axel eveneens een cultureel
gebouw. Wij menen dat er geen sprake is
van concurrentie. In Terneuzen gaat het om
een schouwburg. Bij ons zal het ook moge-
lijk zijn het gebouw als congrescentrum te
gebruiken.
Er is reeds overleg met Terneuzen om de
activiteiten te coördineren.
Het lag in de bedoeling de opening vast te
stellen in september van dit jaar. Misschien
kan dat, want we zijn met de bouw drie we
ken voor op het werkschema. Het eerste ver
huurcontract is reeds gemaakt. Het betreft
het optreden van Wim Sonneveld met zijn
cabaret op 25 september a.s.
Na de inleidende woorden van de burge
meester begaven de genodigden zich naar het
bouwwerk, waar de architect de heer Rooden-
burg nog even het woord nam om enkele me
dedelingen te doen betreffende de werkzaam
heden, waarna hij de burgemeester verzocht
de troffel ter hand te nemen.
Als een volleerd metselaar bracht de burge
meester de gewenste hoeveelheid specie aan,
waarna hij de hoeksteen op zijn plaats bracht.
Mevr. Van Dijke-Van Dijk kreeg van de
architect bloemen aangeboden. Ir. Van der
Zwaard bood namens de Firma Korteweg de
burgemeester een herinneringstroffel aan.
Hierna bracht het gezelschap in groepjes een
bezoek aan het gebouw.
HET INDUSTRIEWATER-DRAMA
Nog dagelijks kunnen wij in de provinciale
dabladen nieuws lezen over de droeve situatie
bij de N.V. Industriewatervoorziening, helaas
een dochtermaatschappij van de Zeeuwsch-
Vlaamse Waterleidingmaatschappij
Helaas schreven we, want alle uiteenzettin
gen met de strekking van „wij hebben zo
ons best gedaan en kunnen het toch ook niet
helpen" ten spijt blijkt op dit moment het
jaarlijkse tekort toch zo'n 5-5,5 miljoen gul
den te bedragen. En wanneer wij dat eens
omrekenen op onze Zeeuwsch-Vlaamse be
volking, dan betekent dit dat voor elke in
woner jaarlijks aan dit tekort het slordige
bedrag van zo'n 50 gulden valt bij te passen,
of wel per gemiddeld gezin ca 175 gulden
per jaar. Natuurlijk zal het zo ver niet ko
men, maar uiteindelijk zullen de rijks- en
gemeentelijke bijdragen toch ook uit de be
lastinggelden van de Nederlander moeten
komen. Gevreesd zal toch wel moeten wor
den dat naast de verhoging van de drink
watertarieven door verminderde subsidie van
de overheid hierop, er toch wel een flink be
drag extra ten laste van de particuliere wa
terverbruiker gaat komen, wanneer het mi
nisterie van Economische Zaken niet bereid
mocht blijken de tekorten volledig voor zijn
rekening te nemen.
Volgens de directeur van de industriewater
voorziening, ir. G. P. M. Dikötter, heeft de
Amerikaanse directie van Dow Chemical de
prognoses van de afname van industriewater
teruggedrukt. Hij zei dit maandag tijdens een
persconferentie. Dow Chemical Nederland
N.V. deelde in mei 1966 mee, dat een ver
bruik van 24 miljoen m3 per jaar reeds zou
worden bereikt in 1970 of 1971. Kort daarna
bevestigde Dow schriftelijk dat in 1967 zes
miljoen m3 water zou worden afgenomen en
in 1968 acht miljoen m3. In december van
dat jaar kwam de mededeling dat de Ameri
kaanse bedrijfstop niet met de voorgestelde
afname akkoord ging. Het bedrijf zal in 1970
„slechts" ruim zeven miljoen m3 water af
nemen. Ir. Dikötter zei dat het vertrouwen
dat de directie van de industriewatervoor
ziening in Dow Chemical had gesteld, was
beschaamd, maar dat men deze fabriek moei
lijk verwijten kon maken.
„Wie er bij Dow Chemical een contract mag
afsluiten, is niet duidelijk", zo zei hij. Ir.
Dikötter zei in de veronderstelling te hebben
geleefd dat Dow Terneuzen een Nederlandse
directie zou krijgen, zoals vroeger deN.S.M.
die had gekregen, die vèr gaande bevoegd
heden zou hebben. Deze verwachting was
niet bewaarheid. Momenteel neemt Dow Che
mical vijf miljoen m3 per jaar af. Dat is ruim
anderhalf miljoen m3 méér dan in het con
tract is vastgelegd.
INVESTERINGENSTOP
Alle investeringen werden stopgezet, toen
bekend werd dat Dow Chemical veel minder
water zou gaan afnemen. Ir. Dikötter zei dat
de onrendabele investering inderdaad tussen
80 en 90 miljoen zal liggen, indien er tot
het jaar 2005 niet méér water dan vandaag
zou worden afgenomen, wanneer er dus geen
nieuwe industrieën zouden bijkomen en de
waterprijs op het niveau van Antwerpen en
Rotterdam zou moeten worden gehouden. Dat
zou, wanneer men geen enkele subsidie in de
berekening betrekt, neerkomen op een jaar
lijks exploitatieverlies van 5 miljoen gulden.
HISTORISCH OVERZICHT
De heer J. Mijs, president-commissaris, zei
in z'n historisch overzicht dat de besprekin
gen tussen de gouverneur van Oost-Vlaan-
deren en de Belgische regering over het op
vangen van Belgisch oppervlaktewater aan
het eind van 1964 waren vastgelopen. In
1956 had de Belgische minister van land
bouw zich akkoord verklaard met dit Neder
landse voorstel. In 1961 werd een begin ge
maakt met het eerste bekken. Het lag toen
in de bedoeling vier bekkens te bouwen met
een totale capaciteit van 16 miljoen m3, waar
door de totale waterproduktie in Zeeuwsch-
Vlaanderen op ongeveer 20 miljoen m3 zou
zijn gebracht. Maar tevens was er toen spra
ke van dat de helft van die 16 miljoen m3
aan België zou worden teruggeleverd.
50 MILJOEN
Omdat ook de spaarbekkens de waterbehoef
te niet zouden kunnen dekken besloot de in
dustriewatervoorziening tot het leggen van
de zinkers door de Westerschelde. „Maar we
zijn niet helemaal als „onnozelaars" te werk
gegaan", aldus de heer Mijs. De plannen wer
den eerst aan het ministerie van economische
zaken voorgelegd om een waarborg voor de
subsidiëring te krijgen.
De staatssecretaris deed de subsidietoezeg
ging in juni 1966 en voegde eraan toe
„Uiteraard is mijn toezegging gebonden aan
de voorwaarde, dat de voorgestelde werken in
hun totaliteit worden uitgevoerd en wel zo
danig, dat de indusriële watervoorziening in
Zeeuwsch-Vlaanderen wordt gewaarborgd".
Dit laatste betekent dat de plannen gericht
moeten blijven op een suppletie van 50 mil
joen m3 per jaar, waarvoor het rapport van
1965 de basis vormde voor de gevoerde be
sprekingen tussen economische zaken en de
provincie.
Omdat de Gasunie buizen door de Wester
schelde ging leggen en het veel goedkoper was
de waterleidingbuizen gelijktijdig te leggen,
besloot de N.V. tot de investering van 32
miljoen gulden, die op dat moment wel te
zwaar was, maar daarna nooit lager had kun
nen zijn.
VASTGELOPEN
Over het vastlopen van de besprekingen met
de Belgische regering was men in Oost-
Vlaanderen, dat al akkoord was gegaan met
de regeling, een „tikkeltje verontwaardigd"
zoals de heer Mijs zei. De in de loop van
1965 benoemde watercommissaris had ge
adviseerd het Antwerpse industriegebied te
gaan voorzien met water uit dit gebied in
plaats van water uit de Ardennen. Daarom
is men momenteel bezig met de aanleg van
een proefbekken bij Kluizen.
Ir. Diköter zei van mening te zijn dat dit
bekken geen invloed zal hebben op de renta
biliteit van de Braakmanbekkens.
Het buizenstelsel door de Westerschelde bij
Saeftinge heeft een capaciteit van 50 miljoen
m3 per jaar. De heer Mijs zei dat er met
de provincie Brabant was afgesproken dat er
jaarlijks 10 miljoen m3 zou worden geleverd.
Dat nu slechts 5 miljoen m3 per jaar door de
buizen stroomt, vindt zijn oorzaak in de ver
groting van de waterbehoefte in Noord-Bra
bant zelf.
Het dagblad „De Stem" meent uit deze pers
conferentie zelfs te moeten concluderen dat de
top van de Waterleidingmaatschappij de za
ken zo ziet dat Zeeuwsch-Vlaanderen eigen
lijk een pluim verdient voor de voortreffelijke
wijze waarop hier de watervoorzening is ge
regeld.
Wij laten deze conclusie graag voor rekening
van dit dagblad, maar wij geloven wel dat het
de spijker op de kop slaat wanneer het hier
mee wil aanduiden dat directie en commis
sarissen zich nog steeds niet bewust zijn van
de ernst van hun falen en van het foutieve
in hun beleid, wat niet alleen in het groot
maar ook in het klein al jarenlang is inge
vreten, waardoor men blijkbaar zo gewend is
aan een verkeerd uitgangspunt dat men alle
besef hiervoor is kwijtgeraakt.
De Waterleidingmaatschappij is een semi-
overheidsbedrijf met een monopolie positie,
dat zijn diensten levert aan alle inwoners.
Het dient daarom in elk opzicht zich bewust
te zijn van zijn verantwoording ten opzichte
van die burgers en van de besteding van hun
bijdragen.
Het is te hopen, dat de aandeelhouders i.e.
de vertegenwoordigers van de gemeenten hier
op nog eens nadrukkelijk zullen wijzen, en dat
uiterste zuinigheid bij het beleid van deze
maatschappij is geboden.
Wat de te verwachten ontslagen betreft blij
ken directie en commisasrissen ondertussen
ook tot een menswaardiger standpunt te zijn
gekomen. Men wil thans de regelingen toe
passen zoals die gelden voor overheidsperso
neel en de ontslagen doen ingaan per 1 aug.
Voor de betrokkenen een verbetering al is
het te hopen dat de heersende onzekerheid
ook snel zal verdwijnen en eenieder bij dit
bedrijf zal weten waar hij aan toe is. De bon
den zijn overigens hoopvol gestemd over de
weg die men thans bij de regeling van deze
ontslagen is opgegaan.
Ver keersver wi kkel i ngen
rondom het kanaal
Voor al diegenen die Terneuzen bezoeken of
passeren is het ontegenzeggelijk een enorme
verbetering dat de beide bruggen binnen de
stad overbodig zijn geworden.
Rijkswaterstaat of de sloper hebben echter
blijkbaar nu zo'n enorme haast met het ver
wijderen van de bovenbouw van deze brug
gen, dat geen dag gewacht kan worden.
Maar slopen valt ook nog wel eens tegen, en
zo bleek de Hoekse brug zich hevig te ver
zetten tegen zijn liquidatie. Wat men hoopte
in een nacht te klaren, werd een langer kar
wei, maar het zou en moest gebeuren. Gevolg
zaterdagochtend werd het verkeer over deze
brug afgesloten. „Wanneer u in Terneuzen
aan de Westzijde zijn moet rijdt u maar even
rond over St. Anna en de nieuwe brug ten
noorden van Sluiskil".
Overigens wilde net op dat moment het pech-
duiveltje dat bij deze brug het draaimechanis-
me defect raakte door een scheur in een van
de opzetstukken, zodat weggebruikers daar
gearriveerd de goed bedoelde maar minder
prettige raad kregen om maar even via Sluis
kil, Sassing en Westdorpe naar Sas van Gent
te rijden, waar dan de enige op dat moment
functionerende brug over het kanaal lag.
Ijlings werd daarna de oude brug bij Sluiskil
- die men maandag j.l. wilde gaan slopen -
weer in gereedheid gebracht, de afsluithekken
bij de nieuwe brug werden weer terugge
plaatst, en de nieuwe wegwijzers afgedekt en
gedoofd, zodat velen tot hun verbazing zon
dag weer de oude route reden via Sluiskil.
Ook de bemanning van de pont kreeg enkele
dagen vaarvrij, en de Sluiskillenaren waren
blij weer een week van de oude vertrouwde
Minister Lelybrug gebruik te kunnen maken,
die toch een onmisbare schakel blijkt geweest
te zijn in hun dorpsgemeenschap.
De storing in de nieuwe brug bleek van vrij
ernstige aard te zijn, want alhoewel men eerst
verwachtte dat de brug een of enkele dagen
buiten gebruik zou zijn, is dit ondertussen
praktisch tot een week geworden. Eerst vrij
dagochtend kon de brug weer draaien en voor
het verkeer opengesteld worden.
Tenslotte nog een waarschuwing De sloop-
drang is nu ook al tot de Axelse brug in Ter
neuzen doorgedrongen, en wanneer u er over
rijdt spatten de vonken van de slopers in het
rond. Wanneer u dus thuiskomend bescha
digingen aan uw kleding of aan het lakwerk
van uw auto ontdekt, dan weet u hoe het
komt I
AXELSE COURANT
VERSCHIJNT IEDERE ZATERDAG
ABONNEMENTSPRIJS: Losse nummers 15 cent
Halfjaar-abonnement:
Axel binnen de kom f 3,75.. Andere plaatsen 4,25
Buitenland f 6,50
Hoofdredaktie: J. C. VINK
Redaktie en administratie: Axel, Markt 12, tel. (01155) 1246 en 1646, postbus 16
Drukker-uitgeefster: FIRMA J. C. VINK
ADVERTENTIEPRIJS: 10 cent per mm
Bij kontrakten belangrijke reduktie.
Ingezonden mededelingen 30 cent per mm.
Kleine advertenties 1-10 woorden 1,
elk woord meer 15 cent.
Donderdagmiddag heeft burgemeester Van Dijke als voorzitter van
het stichtingsbestuur van het Axelse Cultureel Centrum een hoek
steen geplaatst, die de bouw van het Centrum sgboliseert.