Vergadering Kring Axel van de Z.L.M.
Frankering bij abonnement, AXEL
ZATERDAG 2 MAART 1968
82e Jaargang no. 23
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
1 Maart 1815
Onheil over Europa: Bonaparte is terug!
„Het leek of duizend kaarsen tegelijk werden
uitgeblazen".
Zo tekende een schrijver uit die dagen de
stemming in Europa toen het bericht de ronde
deed Napoleon heeft Elba verlaten en is
in Frankrijk geland
Het was het begin van de „honderd dagen'
Het einde was Waterloo. En voor Bona
parte Sint Helena.
Napoleon was veilig opgeborgen op Elba en
in Wenen vergaderde het roemruchte „dan
sende" Congres om de buit te verdelen.
De machtige Oostenrijkse minister Metter-
nich kreeg midden in de nacht een spoed-
boodschap, maar hij vond het niet de moeite
ervoor uit zijn bed te komen, 's Morgens om
half acht opende hij de brief en was meteen
klaarwakker.
Napoleon was niet meer op Elba
Waar was hij dan
De Franse staatsman Talleyrand zei het hem
zonder aarzelen „Op weg naar Parijs
KONINKJE SPELEN
Op Elba had Napoleon een operette-konink
rijk gesticht. Hij had zijn beroemde „oude
garde" (met de berenmutsen) mogen mee
nemen. Hij had er zijn eigen marine (één
oorlogsbrik, maar dat bleek later genoeg).
Een hofhouding werd gerecruteerd uit de
„notabelen" en het leek er op, dat de keizer
zich voorbereidde op een rustige oude dag.
Maar dat was slechts schijn. Niet alleen ver
keerde hij in voortdurende onrust, dat de
geallieerden hem een eind verderop (Sint
Helena was al genoemd zouden deporteren,
niet alleen kon hij de grote hofstaat, die hij
voerde, niet langer financieren, maar tot hem
kwamen de berichten over de grote ontevre
denheid in Frankrijk onder het bewind van
Lodewijk XVIII, bijgenaamd de Lamme Ko
ning. De Bourbons, die volgens het befaam
de gezegde „niets vergeten, niets vergeven en
niets geleerd" hadden, probeerden de klok
terug te zetten. Tal van officieren, op half
soldij gezet, probeerden tevergeefs de eindjes
aan elkaar te knopen. Zij, die onder de kei
zer weelde en aanzien hadden gekend, de
nieuwbakken graven, hertogen en prinsen,
werden minachtend opzij geschoven door de
met Bourbon meegekomen oud-adelijke buit
jagers. Van alle schone beloften kwam niets
terecht en men begon te spreken over de
goede, oude tijd, toen de keizer er nog was.
Door dit alles was het voor Bonaparte nogal
gemakkelijk tot de conclusie te komen, dat hij
de enige was, die Frankrijk van de ondergang
kon redden, en hij maakte van de afwezigheid
van zijn „cipier" Campbell gebruik om de
oversteek te wagen.
Op 1 maart 1815 betreedt Napoleon bij
Fréjus opnieuw de Franse bodem en het wel
kom is niet zeer hartelijk. De eerste de beste
douanier, die hem ontmoet, zegt tot hem
„Het werd nu net zo heerlijk rustig, nu komt
u alles weer in het honderd sturen
DE IJZEREN KOOI
Was er in Wenen een steen in de vijver ge
plonsd, dat was nog niets vergeleken bij de
herrie in Parijs. Maarschalk Ney, de „dap
perste der dapperen", naar de Bourbons over
gelopen, stelde Lodewijk XVIII gerust. Hij
zou „de avonturier" in een ijzeren kooi naar
Parijs voeren In Auxerre ontmoet hij zijn
oude meester, zij vallen elkaar in de armen,
heel dramatisch. Hij kan zijn noodlot niet
ontlopen. Later zal hij het „dubbel verraad"
voor het vuurpeloton boeten.
Lodewijk XVIII neemt nog even een moedige
pose aan. Hij verklaart te zullen „sterven bij
de verdediging van de troon". Iedereen is
diep ontroerd en pakt dan haastig de koffers.
In de donkere nacht sluipt hij op vilten pan
toffels het paleis uit en verdwijnt naar Gent.
De weg naar Parijs ligt open.
Dan beginnen <Je „honderd dagen".
Napoleon is de oude niet meer.
Het Franse volk is hetzelfde niet meer.
Het volk heeft genoeg van het bloedvergie
ten, het wil vrede, rust en óók iets te vertellen
hebben. Napoleon speelt de constitutionele
vorst, een rol, welke hem helemaal niet ligt.
Hij is zijn gevoel voor verhoudingen kwijt.
Tijdens het grote feest op de Meiveld ver
schijnt hij niet als „de kleine korporaal" in
het befaamde groene jagersuniform, zonder
onderscheidingen en met de driekante steek,
maar in een toneelgewaad, met een hoed met
pluimen, witzijden kousen, rozetten op zijn
schoenen
Weer ziet hij kans een leger van 250.000
man op te stellen, want hij weet nu, dat hem
geen rust wordt gelaten. De geallieerden wil
len definitief afrekenen en daarna zal het
geen Elba meer zijn. Het ligt even gevaarlijk
dicht bij Frankrijk als de Vesuvius bij Napels.
DE MISLUKKING
In de Dauphiné herinnert de „route Na
poleon" nog aan deze tocht, de mislukte
gang naar de overwinning. Het is een tocht
met velerlei romantiek omgeven. Maar de
werkelijkheid is hard en onverteerbaar. Tal
leyrand, de enige minister in wiens scherp
inzicht Napoleon gelooft, al vertrouwt hij
hem (terecht) voor geen centime, blijft in
Wenen en complotteert met de bondgenoten
tegen zijn meester. Fouché, de minister van
politie, altijd te koop voor de meest-bieden-
de, is in Parijs zijn verbindingsman.
Het zal weer op oorlog uitdraaien. Uit het
Oosten naderen de Oostenrijkers en de Rus
sen, in het Noorden staan de Engelsen, de
Nederlanders en de Pruisen. Eerst in het
Noorden afrekenen, dan in het Oosten over
winnen. Zó zal het gaan. Eér de vijand ver
enigd is, toeslaan.
Zo gaat Bonaparte naar het Noorden. Naar
Waterloo. Honderd dagen van vergeefs po
gen de oude bezieling weer te doen herleven.
Honderd dagen van teleurstelling om zoveel
verraad, zoveel lafheid.
Honderd dagen van kortzichtige miskenning
van de werkelijkheid, dat niet alleen Frank
rijk, maar geheel Europa, het bloedvergieten
en de bloedvergieter beu was, de man, die
eens had uitgeroepen „Wat maal ik om een
miljoen mensenlevens
De Route Napoleon, van Fréjus naar Parijs,
bleek niet de weg naar de triomf, maar de
weg naar het Einde.
(Nadruk verboden).
Wil de provincie veerdienst
Hoedekenskerke opheffen?
College en raad van Terneuzen drukten don
derdagavond hun verbolgenheid uit over een
(nog niet officiéél bevestigd) voornemen van
het Zeeuwse provinciale bestuur om de veer
dienst Terneuzen - Hoedekenskerke op te
heffen. Een motie hierover, ingediend door
het P.v.d.A.-raadslid, de heer P. J. Huy-
brecht, werd met volle instemming van de
raad door het college overgenomen.
„Voor mensen die geen auto hebben", aldus
de heer Huybrecht, wiens motie in eerste in
stantie al door alle fracties werd gesteund,
„is de veerdienst Terneuzen - Hoedekens
kerke onmisbaar. Men vergeet te veel de so
ciale noodzaak ook van deze dienst het con
tact met familieleden en kennissen in „Hol
land". Zolang er geen vaste oeververbinding
bestaat, moeten alle mogelijkheden om de
Schelde te kruisen worden uitgebuit".
Burgemeester J. C. Aschoff stelde zich achter
andere sprekers, die stelden, dat de dienst
in plaats van opgeheven, zou moeten worden
uitgebreid. „Dan zou er ook frequenter van
deze dienst gebruik gemaakt worden en zou
den de verliezen lager worden".
Zijn Axel en Zaamslag al
bij Terneuzen ingedeeld?
Donderdag is te Terneuzen de eerste paal ge
slagen met het daarbij gebruikelijke officiële
vertoon en toespraken voor een object van
482 woningen.
„De Stem" weet daarover in een kadertje het
volgende te berichten
VOOR SCHUT
Van een onzer verslaggevers)
TERNEUZEN - De waarnemend voorzitter
van de Terneuzense woningbouwvereniging
dankte mr E. van Haersma Buma, voorzitter
van de Nationale Woningraad, heel hartelijk
voor zijn spontane bereidheid om de eerste
paal te komen slaan voor het grootse project
van 482 woningen. „Maar we betreuren het,
dat de minister dit niet gedaan heeft", aldus
de voorzitter. Minister ir. Schut is de oud-
stedebouwkundige van o.a. Axel en Zaam
slag. „De minister deelde ons mee, dat zijn
drukke werkzaamheden het hem niet toeston
den, dit soort bezigheden te verrichten", al
dus de voorzitter. „Hij kon echter wel van
middag in Nijmegen een eerste paal slaan
voor 231 flats. Het Terneuzense aantal was
hem blijkbaar te klein".
Het lijkt ons dat de voorzitter van de wo
ningbouwvereniging zich meer „voor schut"
zette dan de minister. Waarom zou zijne ex
cellentie als oud-stedebouwkundige van Axel
en Zaamslag nu persé voorrang moeten ge
ven aan Terneuzen boven een andere gemeen
te in het land
Leefde de spreker in de toekomst dat hij
dacht dat Axel en Zaamslag al deel waren
van Groot-Terneuzen
het comité waarin de landbouworganisaties
in de zes E.E.G.-landen zijn vertegenwoor
digd, vond hij zelf „een beetje ondankbaar".
„Na 1 juli zullen de beslissingen op land
bouwgebied meer en meer in Brussel worden
genomen", aldus de heer Herlitska. Vandaar
het belang van zijn betoog.
Hij gaf een beeld van de Europese Commis
sie, de bevoegdheden van de E.E.G.-minister
raad en de invloed die de landbouwcommissie
op landbouwminister Mansholt heeft. In het
Copa zijn 14 landbouworganisaties vertegen
woordigd. Drie uit Nederland (Het Neder
lands landbouwcomité; de christelijke en de
rooms-katholieke boerenbond), drie uit Bel
gië, één uit Duitsland, drie uit Italië en vier
uit Frankrijk. „Het gaat om het vinden van
een gemeenschappelijke stellingname", zo zei
hij. De conclusies van het Copa worden via
de regeringen van de verschillende landen
naar de E.E.G.-ministerraad gespeeld. „Men
meot die weg gaan, waar men politiek de mi
nster kan beïnvloeden", aldus de heer Her-
listka. H ijhaalde voorbeelden aan over de
concurrentieregels en de melkprijs. „Er is
geèn kijk op dat de melkprijs (39 pfenning)
nog omlaag zal worden gebracht", zo zei hij.
De heer Koster werd als voorzitter van de
kring herkozen, evenals de hoofdbestuurs
leden, de heren L. M. de Zwart en F. P. de
Kubber.
De Goudmijn van de
Verenigde Staten: Alaska
Was de Beringstraat er niet, Alaska, het
schiereiland in het Noordwesten van Noord-
Amerika zou met Azië, nauwkeuriger gezegd
met Rusland, verbonden zijn. Zeer waar
schijnlijk is dat vroeger zo geweest. De Mon
gools^ gevormde ogen van de Alaskaanse Es
kimo's onthullen in dit opzicht wel een en
ander.
Had Rusland in 1867, honderd jaren geleden,
Alaska niet aan de Verenigde Staten ver
kocht, dan zou de Sovpet-Unie nu niet al
leen vaste voet hebben gehad in Amerika,
maar ook beschikken over de welhaast onuit
puttelijke goudschat, welke de bodem bevat.
En dan te bedenken, dat twee leden van de
Senaat de onschatbare aankoop van Alaska
er haastig en zeer tegen de zin van de
meeste leden van het Huis van Afgevaardig
den hebben doorgejaagd! Misschien zou de
wereldgeschiedenis er nu heel anders hebben
uitgezien als dit niet was gebeurd.
BERING
NIET DE ONTDEKKER VAN ALASKA.
De geschiedenis van Alaska is niet oninteres
sant. Alaska is ontdekt door Bering, leerden
we vroeger op school. Vandaar dat de .straat'
tussen Alaska en Azië nog altijd zijn naam
draagt. Degenen, die het ons leerden, hebben
niet geweten welk een grote leugen zij ons
vertelden. Zij hadden waarschijnlijk nog nooit
gehoord van die eenvoudige, Russische visser,
Peter Popoff, die in 1711 met zijn bark heel
toevallig op de kust van Alaska terecht kwam.
Hij is de ontdekker van Alaska geweest,
maar zijn naam raakte in vergetelheid. Be
ring kreeg de eer, Bering, die eerst dertig
jaren later in Alaska landde. De kaart ver
telt het ons tot in den treure Beringzee,
Beringstraat, Beringeilanden, Beringmeer,
Beringgolf en er is zelfs nog een Bering-
gletscher ontdekt.
„OPDRACHT"
VAN KATHARINA DE GROTE.
Vitus^ Bering was een Jutlander. Hij „ont
dekte' Alaska in opdracht van Katharina I,
de tweede opvolgster van Peter de Grote.
Katharina zelf was een Duitse van origine.
Het is in die tijd met de opvolging van de
troon in Rusland heel raar toegegaan. Men
deinsde niet voor een moord terug. In ieder
geval, Katharina, ook wel „de Grote" ge
noemd, wilde weten of het waar was dat Pe
ter Popoff had verteld dat aan de andere
kant van de zee een nieuw continent begon.
Bering kon eerst niets vinden en pas op zijn
derde reis gelukte het twee zijner schepen,
de „Sint Petrus" en de „Sint Paulus" in
Alaska te landen. Ziekte en andere tegensla
gen noodzaakten hem spoedig terug te ke
ren.
Op de terugreis naar Rusland leed Bering
schipbreuk en op het later naar hem genoem
de eiland stierf hij aan scheurbuik. Hele
maal ten onrechte is het dus niet, dat zijn
naam in dit gedeelte van de wereld zo'n grote
plaats inneemt. Hij heeft heel wat moeten
lijden en strijden vóór Alaska van een onbe
kende uithoek gretig begeerd bezit was ge
worden. Maar de ontdekker was hij niet.
DE ZEE-OTTER AAN
VANKELIJK HET GOUD VAN ALASKA.
Een klein gedeelte van zijn reisgenoten over
leefde de schipbreuk, herstelde van de
scheurbuik en keerde naar Rusland terug.
Daar vertelden zij van de vele pelsdieren,
welke zij aan de oever van de Nieuwe Wereld
hadden gezien. Zij brachten ook een paar
honderd zee-otters mee. De huiden bevielen
Katharina de Grote bijzonder. Hierdoor werd
de pels van de zee-otter aan het Russische
hof wat die van de hermelijn was aan de
toenmalige en latere Europese hoven.
Als een lopend vuur ging het door Rusland,
dat aan de oevers van de Nieuwe Wereld
het goud voor het grijpen lag. Aan ander dan
echt goud dacht men toen nog niet. Er werd
sindsdien zo'n jacht gemaakt op de zee-otters
van Alaska, dat de dieren thans zeldzaam zijn
geworden en sinds 1914 de jacht op de zee
otter ten strengste is verboden.
Landbouwondernemer komt er bekaaid af
„De landbouwondernemer komt er maar be
kaaid af", zo concludeerde de heer W. Koster
voorzitter van de kring Axel van de Z.L.M.
vorige week vrijdag in zijn openingstoespraak
van de algemene ledenvergadering in hotel
„Rotterdam" te Terneuzen. „De progressieve
inkomstenbelasting treft de kleine zelfstan
dige en dus de boer", zo zei hij. De harmo
nisatie van de indirecte belastingen noemde
hij als tweede factor, die het ondernemers
klimaat ongunstig beïnvloedt. De regering is
volledig bevoegd hierin zelfstandig te beslis
sen", aldus de heer Koster, die het regerings
beleid inzake de landbouw afkeurde.
„Over 't algemeen biedt de landbouw weinig
perspectief". Tot deze conclusie kwam de
heer Koster na een overzicht van de verschil
lende teelten in 1967 te hebben gegeven. Hij
noemde het teleurstellende resultaat maatge
vend voor een aantal jaren. Voor wat de sui
kerbieten betreft zag hij de toekomst niet te
somber in, maar in verband met de „aard
appelcrisis" zei hij „Ik zou er niet op re
kenen dat er nog muziek in zit". Inmiddels
is er een commisise ingesteld die de aard
appelsituatie bestudeert en eveneens is er een
Z.L.M.-commissie in het leven geroepen, die
binnenkort een rapport over de sociale posi
tie van de landbouwondernemer op tafel zal
leggen, zo deelde de heer Koster mee.
Hij begroette in deze vergadering in 't bij
zonder de heer Burger van de stichting Uit
voering Landbouwmaatregelen, de secretaris
van het hoofdbestuur van de Z.L.M., mr. E.
Wage, en de vertegenwoordiger van de P.J.G.
E.E.G.-ZAKEN
Over het onderwerp „De participatie van de
landbouworganisaties in de E.E.G. en de uit
werking hiervan" gaf de heer Herliska, land
bouweconoom en secretaris-generaal van het
Copa te Brussel, een diepgaande verhande
ling. De uitleg over de werking van het Copa,
AXELSE COURANT
VERSCHIJNT IEDERE ZATERDAG
Hoofdredaktie: J. C. VINK
Redaktie en administratie: Axel, Markt 12, tel. (01155) 1246 en 1646, postbus 16
Drukker-uitgeefster: FIRMA J. C. VINK
ADVERTENTIEPRIJS: 10 cent per mm
Bij kontrakten belangrijke reduktie.
Ingezonden mededelingen 30 cent per mm.
Kleine advertenties 1-10 woorden 1,
elk woord meer 15 cent.
ABONNEMENTSPRIJS: Losse nummers 15 cent
Halfjaar-abonnement:
Axel binnen de kom 3,75. Andere plaatsen 4,25
Buitenland 6,50