Snuif en wrijf
Wethouder Cr. van Bendegem
onder enorme belangstelling ten grave gedragen
Uit onze omgeving
Axel
Zaterdagmiddag is het stoffelijk overschot
van wethouder C. van Bendegem vanuit het
Verenigingsgebouw in de Kerkdreef naar
zijn laatste rustplaats gebracht.
Het aantal personen dat hem op deze laatste
reis vergezelde was enorm groot, terwijl overal
langs de route welke naar de Algemene be
graafplaats af te leggen was de mensen ston
den opgesteld om hem de laatste eer te be
wijzen.
De samenkomst voor deze uitvaart vond plaats
in het Verenigingsgebouw in de Kerkdreef,
maar reeds vlug bleek dat deze ruimte veel
te gering was om de vele genodigden te kun
nen opvangen.
Voor het vertrek naar de begraafplaats sprak
Ds. Pennings de vele aanwezigen toe
Geachte aanwezigen.
Allereerst u naaste familie, wil ik condoleren
met het overlijden van uw man en vader.
U verzocht mij op de begraafplaats een woord
te willen spreken, dit niet in mijn kwaliteit
als predikant of vertegenwoordiger van de
Herv. Gemeente en dat waardeer ik zeer. Te
velen staan buiten de kerk en menen bij bij
zondere gelegenheden dat die kerk er toch
aan te pas moet komen maar waarom in vre
desnaam Daar is niemand mee gediend.
Ik sta hier op verzoek van een bewust buiten
kerkelijk gezin. Ook weer niet als vriend daar
voor hadden wij veel te weinig contact, maar
omdat we een bepaalde sector van denken ge
meen hadden. Het sociale beeld van de sa
menleving waarbij de individu tevens bewust
lid in de gemeenschap wil zijn, de verant
woorde maatschappij, ging ons beiden ter
harte maar wat bij de een politiek realiserend
van karakter was, was bij de ander van bijbels
verkondigend karakter.
We ^tellen dit alleen even, om u te verklaren
hoe er een weinig bepraat en toch wederzijds
gevoeld klimaat van gedachten was.
In deze streek waar notabene nog wel na
klinkt dat socialisme alleen maar materialisme
zou zijn.
In wat ik pleeg te noemen mijn bijbelsrood en
Van Bendegem's „politiekrood" hadden wij
ons contact en onze gescheidenheid.
En we hebben beiden op ons stuk gestaan
maar ik dacht beiden met begrip voor elkaar.
Van Bendegem kwam niet naar de kerk al
was hij daar niet helemaal los van en ik kwam
niet over naar de politieke partij al was ik
daar ook niet helemaal los van.
Dat is wel de achtergrond van mijn aanwezig
heid op deze begrafenis. U hebt dat gevoeld
en daarom dank ik u voor uw uitnodiging en
wens ik u van harte sterkte bij het gewennen
aan het gemis en het verwerken van de schei
ding.
En zelf realiseer ik me, dat ook dat voorbij is:
Van Bendegem uit zijn rooie autootje en ik
uit mijn witte zullen geen bewuste korte groet
meer uitwisselen. Moge ons werk enige vrucht
ten goede opleveren ieder naar eigen karakter.
Wij op onze manier zeggen moge op het werk
onzer handen Gods zegen rusten en moge dit
werk van ons die zegen enigermate waardig
zijn. De kameraad en de naaste niet hetzelf
de en toch trekken van verwantschap.
De socialistische maatschappij en het Konink
rijk Gods niet hetzelfde en toch verwant.
Mevrouw van Bendegem ik wens u en uw
kinderen sterkte.
Na deze toespraak werd achter het stoffelijk
overschot van de heer Van Bendegem de stoet
geformeerd waar, na familie en vrienden het
voltallige gemeentebestuur en raadsleden zich
aansloot, vele vertegenwoordigers van ver
enigingen en commissies waarin de overledene
zitting had gehad. Vele persoonlijke vrienden
en kennissen, partijgenoten, hoofden van di
verse diensten, raadsleden uit omliggende ge
meenten. Het gehele gemeentepersoneel als
ook de leden van de Axelse brandweer sloten
aan bij de lange stoet welke Van Bendegem
naar zijn laatste rustplaats voerde.
Bedolven onder een ontelbaar aantal bloem
stukken stond de kist boven het graf waar
burgemeester M. K. van Dijke als enige spre
ker enkele woorden ter nagedachtenis sprak
Bij het graf van een goede vriend staande
maakt menselijke smart het moeilijk om te
spreken. Toch wil ik hier enkele waarden
zeggen ter nagedachtenis van vriend Van
Bendegem. Ik wil hem graag hier herdenken
als mens en als bestuurder van onze stad
hoop ik hem aanstaande dinsdag in de ver
gadering van de gemeenteraad te herdenken.
Het verscheiden van de heer Van Bendegem
heeft een grote leegte bij ons allen achter
gelaten. In de allereerste plaats gaan onze
gedachten uit naar zijn familie wie ik mijn
hartelijke deelneming wil betuigen. Het is mij
bekend dat u een liefhebbend vader, man en
grootvader ontvallen is.
Met hoeveel trots kon de thans overledene
niet spreken over zijn dochter Rena, hoe trots
was hij niet op de muzikale bekwaamheden
van Kees, hoe blij was hij niet dat José voort
gang maakte in zijn werk.
Wij kunnen met u meevoelen dat u een bij
zonder liefhebbend man en vader nu aan het
graf moet toevertrouwen. Gaarne wens ik u
toe dat a de kracht zal moge worden gegeven
om dit grote verlies te dragen.
Boven de droefheid uit moet er echter ook
vandaag plaats zijn voor een gevoel van grote
dankbaarheid, dankbaarheid voor hetgeen Van
Bendegem betekend heeft in zijn gezin maar
ook dankbaarheid voor hetgeen hij betekend
heeft in onze plaatselijke gemeenschap. Van
eenvoudige arbeidersjongen, een afkomst waar
hij trots op was, is hij uitgegroeid tot een
bestuurder die in de ware zin des woords het
algemeen belang wist te dienen.
Van Bendegem keek niet naar richting of ge
loof, hij stond altijd voor iedereen klaar, hij
was een typisch gevoelsmens met een snel-
bewogen hart.
Met hoeveel waardering kon hij na vele jaren
nog niet getuigen van zijn liefde voor zijn
moeder.
Ook in het college van B. en W. was Van
Bendegem een goed kameraad hij toonde zich
een man waar je op aan kon, collegiaal ten
opzichte van de andere leden van het college
en joviaal tegenover iedereen, een man begif
tigd met bovendien een zeer groot gevoel voor
humor, „echte Vlaamse humor". Hoe dik
wijls- kon niet in een moeilijk gesprek een
humorvolle opmerking van Van Bendegem in
eens de lucht opklaren. Hij was een samen
bindende figuur, een man bovendien met
grote plichtsbetrachting. Axel had de liefde
van zijn hart. De vernieuwing en de uitbrei
ding van onze gemeente lagen hem zeer nauw
aan het hart, ook hierdoor was hij voor ons,
zijn collega's, een stimulerende figuur. Ik wil
graag getuigen dat het voor mij een groot
voorrecht is geweest om 5 jaar lang zeer
nauw met deze nobele man te mogen samen
werken.
De dank van onze gemeenschap ten opzichte
van Van Bendegem is groot, maar het af
scheid nemen doet pijn. Van Bendegem was
niet kerks, maar dat betekende niet dat Van
Bendegem onchristelijk was. Met hoeveel
waardering kon hij gewagen van de christe
lijke opvoeding hem vooral door zijn moeder
gegeven.
AJs laatste wens hier bij zijn graf zou ik wil
len uitspreken dat onze goede vriend Kees
van Bendegem waarlijk moge rusten in vrede.
Ik dank u.
Hierna verzocht ds. Pennings hem in de ge
legenheid te willen stellen het „Onze Vader"
te bidden.
Hierna werd de overledene neergelaten in
zijn laatste rustplaats, waarna de honderden
langs het graf défileerden om een laatste groet
te brengen.
Terug in het verenigingsgebouw werd de ge
legenheid geboden om woorden van troost tot
de familie te spreken en een terugblik te wer
pen op het leven van de overledene.
Als eerste maakte van deze gelegenheid ge
bruik de direkteur van de Centrale de heer
L. C. de Coole. Deze zeide o.a. Heden heb
ben wij onze vriend Van Bendegem naar zijn
laatste rustplaats gebracht. Van Bendegem is
voor de Centrale gaan werken in november
1939 vlak voor de moeilijke oorlogsjaren
'40 - '45 wat voor hem een moeilijke aan
vangstijd was. Hij had een groot en omvang
rijk rayon waarin hij een grote en belangrijke
portefeuille wist op te bouwen. Deze arbeid
te verrichten is alleen mogelijk wanneer men
veel vertrouwen bij zijn verzekerden heeft en
indien men een wezenlijk vertrouwensman is.
Zijn vele werk op sociaal en economisch ter
rein wist hij van zijn werk voor de Centrale
te scheiden, zijn plichtsbetrachting was voor
beeldig. De toestemming die wij hem ver
leend hebben om een wethouderszetel in de
gemeente Axel te bezetten hebben wij nimmer
betreurd; integendeel. De Centrale heeft goe
de herinneringen aan onze overleden vriend
Van Bendegem. Wij waarderen zijn volledige
inzet voor zijn werk tot nog kort voor zijn
overlijden.
Bij het uitspreken van deze woorden beseffen
wij maar al te zeer hoe groot het verlies voor
zijn vrouw, kinderen en kleinkinderen moet
zijn. Zij verliezen in hem een goede man,
vader en grootvader, die ook in zijn gezin de
centrale figuur was. Onze deelneming gaat
in het bijzonder naar hen uit.
Als tweede spreker nam de direkteur van het
Bijkantoor Rotterdam van de Centrale de
heer J. C. de Graaf het woord, deze zeide o.a.:
Het was niet mijn bedoeling nadat de heer
de Coole het woord had gevoerd ook nog het
woord te voeren maar nu ik hier ben kan ik
het niet laten ook nog enkele woorden te spre
ken over de overledene.
Ook de heer de Graaf sprak woorden van bij
zondere waardering voor wat Van Bendegem
voor de Centrale heeft gedaan en betekend.
Spreker bracht in herinnering dat hij 3 jaar
geleden naar Axel kwam om Van Bendegem
te huldigen bij zijn 25-jarig jubileum bij de
Centrale.
En ik ben uitermate dankbaar dat wij toen
de gelegenheid hebben gekregen om onze
waardering en ons respect uit te spreken, ik
ben dankbaar omdat hij geweten heeft hoe
we over hem dachten. Te vaak wordt vergeten
datgene te zeggen wat we zouden willen zeg
gen en dit dan pas doen wanneer het te laat
is.
De volgende spreker was de Inspecteur van
het rayon Zeeland de heer M. van Rossum.
Ook deze sprak woorden van waardering voor
het werk en persoonlijke contact met de heer
Van Bendegem.
Hierna volgde de voorzitter van het Gewest
Zeeland van de Partij van de Arbeid de heer
M. A. R. Hubregtse
Wij hebben zojui.t afscheid genomen van een
van onze trouwste leden, vele jaren heeft Van
Bendegem de socialistische beweging gediend,
eerst in de S.D.A.P. later in de P.v.d.A.
Jarenlang was hij lid van ons bestuur waarin
hij veel werk verzette, ^ltijd was hij present
en daarom was het voor ons vrienden een
teleurstelling dat partijgenoot Van Bendegem
niet op onze vergadering aanwezig kon zijn
waar we afscheid van hem zouden hebben
genomen. Zijn minder goede gezondheid was
er de oorzaak van, al wisten wij toen nog niet
hoe ernstig zijn ziekte was.
Verder ging spreker nog in op het vele wat
Van Bendegem vele jaren voor de socialis
tische beweging heeft gedaan en betekend.
Hij zal in onze herinnering steeds blijven
voortleven.
Vervolgens sprak collega-agent van de Cen
trale de heer J. Eckhart uit Vlissingen namens
de collega's.
Laatste spreker was de voorzitter van de af
deling Axel van de P.v.d.A. de heer J. Die-
leman die het woord voerde
Familie en genodigden
Na het ten grave dragen van wijlen Cornelis
van Bendegem, heerst grote en diepe droef
heid in ons hart.
Allereerst gaat onze innige deelneming met
dit grote verlies uit naar de achtergebleven
weduwe en familie.
Een man, die geboren uit de Axelse bevol
king, ook gewerkt en gestreden heeft voor
deze bevolking. Dit werk werd gedaan en deze
strijd heeft hij gevoerd vanuit zijn socialis
tische overtuiging, die hem vanaf zijn jaren,
dat hij tot onderscheid des vermogens kwam
tot zijn laatste dagen is bijgebleven.
Opgegroeid als een arbeiderskind in zijn ge
liefde gemeente vond hij al vroeg de weg naar
de toen in opkomst zijnde S.D.A.P. de latere
Partij van de Arbeid.
Dit was nog in een tijd, dat men een grote
moed en een vaste innige overtuiging moest
bezit'en om zich in te zetten voor een strijd,
die toen nog door de overgrote meerderheid
van het volk met wantrouwende ogen werd
gadegeslagen en gevolgd.
Dank zij de pioniers van het eerste ogenblik,
waaronder wij zeker Kees van Bendegem moe
ten rekenen is de partij in Axel geworden wat
hij nu is; een belangrijk deel van onze Axelse
bevolking. Niet in het minst is dit te danken
aan Kees. Met een klare kijk op de toekomst
begreep hij, dat, wilde het socialistich deel van
onze bevolking volledig geintegreerd zijn in
de Axelse gemeenschap, men zich niet afzij
dig moest houden om vanuit de veste de ont
wikkeling gade te slaan, maar dat men naar
voren moest treden om daadwerkelijk aan
deze evolutie mede te werken.
Ik geloof te mogen stellen dat het Kees is
gelukt, en met sukses is gelukt, dat, wat hij
zich voor ogen had gesteld, ook te realiseren.
Na veel vallen maar steeds weer opstaan heeft
hij al die jaren, gesteund door zijn partij-af
deling in Axel, de weg naar de top bereikt.
Gedragen door zijn Partij en aanvaard door
zijn geliefde Axelse bevolking, heeft hij ge
durende 5 jaren lang het genoegen mogen
smaken op het eerste plan te mogen mee
werken aan de ontwikkeling van onze gemeen
te, heeft hij mogen aanschouwen, dat mede
onder zijn 'leiding Axel is geworden, wat het
nu is Een parel in het Oost Z.-Vlaamse
land, waar het prettig is te wonen en te wer
ken.
Menselijkerwijs gesproken werd Kees te
vroeg aan ons ontrukt. Nog te veel was er
voor hem te doen. Nog te veel moest worden
afgemaakt. Het heeft zo moeten zijn. Wij
kunnen niets anders doen dan daar in be
rusten. Het zij zo.
Wij hebben echter toch een grote troost. Wij
zullen kunnen verder marcheren. De weg die
Kees voor onze Partij in Axel heeft gebaand
is groots van opzet, heeft een goede basis en
is goed geplaveid en makkelijk begaanbaar.
Hoewel het moeilijk zal zijn zonder zijn lei
ding verder te gaan beloven wij niet te zullen
versagen en niet zullen laten afbreken, wat hij
met zoveel moeite heeft opgebouwd.
Kees namens je partij-afdeling. Rust zacht en
in vrede
Gemeentesecretaris P. G. van den Bosse dank
te namens de familie Van Bendegem allen die
in deze droeve dagen en bij deze laatste gang
hun medeleven en belangstelling hadden ge
toond.
De talloze bewijzen van deelneming en de
woorden die aan het graf en ook in deze zaal
zijn gesproken zijn voor de familie Van Ben
degem tot een rijke troost. Van ons aller
vriend Kees van Bendegem nemen wij afscheid
in de we enschap dat zijn leven voor gezin en
gemeenschap weibetekenend is geweest.
Ik dank u allemaal.
BOTSING OP RIJKSWEG
AXEL - SLUISKIL
Woensdagmiddag omstreeks half één kwamen
op de rijksweg Axel - Sluiskil een bestelauto
en een personenauto met elkaar in botsing.
De botsing ontstond doordat de bestuurder
van de bestelauto, de heer J. P. uit Goes, die
vanaf het Axelse bruggetje kwam gereden,
geen voorrang verleende aan de personenauto,
bestuurd door de heer T. L. P. uit Axel, die
over de rijksweg reed. Er deed zich geen per
soonlijk ldtsel voor. Het voertuig van de
Axelaar werd zwaar beschadigd, de schade
aan de bestelauto was minder zwaar.
MEVR. VAN DIJKE-VAN DIJK
OPENDE HOBBY-WAS
Zaterdagmiddag heeft de echtgenote van
Axels burgemeester Mevr. van Dijke-Van
Dijk in het pand Oosterstraat 9 de officiële
opening verricht van het gecombineerde be
drijf Hobby-Was.
In dit sterk uitgebreide pand werd in een
deel hiervan een hypermodern wasserette ge
creëerd. Een 25 m2 vloeroppervlakte groot is
deze wasserette waar men geheel automatisch
zijn was kan behandelen tot kastdroog.
Het overige deel een oppervlakte van
140 m2 is een hobbyhuis, maar deze naam is
voor deze zaak zeker te bescheiden, daar naast
alles voor de doe-het-zelver ook een collectie
gereedschap waar de vakman zeker ruim
gebruik van zal maken. Men kan hierin vin
den van het kleinste schroevendraaiertje tot
machinale gereedschappen en meubel- en be
kledingsplaten.
Mevr. van Dijke verrichtte de opening door
een van de drogers in werking te stellen waar
door tevens alle wasmachines in bedrijf gin
gen.
Zowel de wasserette als de hobby-zaak is
ruim en smaakvol ingericht en de vele bloem
stukken die bij de opening waren aangeboden
verhoogde deze sfeer nog sterk. Na de
officiële opening was het reeds bijzonder druk
om dit bedrijf dat zeker in een behoefte voor
ziet te bezoeken.
BEJAARDEN-ONTSPANNINGSAVOND
IN ,,'T TREFPUNT"
Dinsdagavond werd in ,,'t Trefpunt" een ont
spanningsavond belegd voor de bewoners van
de bejaardentehuizen in de kanaalzone. De
heer L. Dieleman, voorzitter van de bejaar
dencommissie van dit dienstencentrum, mocht
in z'n openingswoord een volle zaal welkom
heten. Deze avond, die als generale repetitie
gold voor de komende ontspanningsavonden
in de diverse bejaardentehuizen en waarbij het
initiatief van de bewoners zelf uitgaat, had
een gezellig en afwisselend verloop. Het ont
spanning, team, dat met toneel, zang en mu
ziek voor het voetlicht treedt en de naam
„spelevaert" draagt, heeft als conferencier de
heer De Vries uit Terneuze'n.
Gezelschappen uit Terneuzen, Zaamslag,
Westdorpe en Sas van Gent voerden toneel
stukjes op Zuiddorpe gaf gymnastiekoefe
ningen ten beste, terwijl de Axelse 'bejaarden
de avond afsloten met het zingen van het
Zeeuws-Vlaamse volkslied. De directrice van
„Bachten Dieke" uit Terneuzen, mevr. Maat-
Dieleman, sprak een slotwoord.
PLATTELANDSVROUWEN BIJEEN
Woensdagmiddag kwam de afdeling Axel van
de bond van Nederlandse plattelandsvrouwen
in „Het Centrum" voor de eerste maal in het
nieuwe jaar bijeen. Tijdens het huishoudelijk
gedeelte besprak men de mogelijkheid deel
te nemen aan een landelijke fotowedstrijd.
Ook bracht men ter tafel om bij voldoende
deelname deze zomer een bezoek te brengen
aan de beurs van de bond van plattelands
vrouwen in Rotterdam.
Hierna hield de heer J. C. Cornelis te IJzen-
dijke een causerie over boerderijen in West
Zeeuws-Vlaanderen, geïllustreerd met kleu
rendia's.
Aan het eind sprak de presidente, mevrouw
Van Dijke-van Dijk, een dankwoord tot de
heer Cornelis voor z'n interessante lezing,
waarna zij de goed bezochte bijeenkomst
sloot.
Uw verkoudheid van neus,
keel of borst wee met
