k
DUBBELDEKSPONT
wordt deze maand te water gelaten.
Bronchi letten
Frankering bij abonnement, AXEL
ZATERDAG 7 OKTOBER 1967
82e Jaarbang no. 2
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Zoals de vele gebruikers van de pont Krui-
ningen - Perkpolder kunnen zien voor, tij
dens en na de overtocht wordt er aan beide
zijden van dit voor onze streek zo belangrijke
veer hard gewerkt aan de nieuwe havens en
de aanleginrichtingen, alsmede de nieuwe
opritten die „tweehoog" zijn voor de straks
in de vaart komende dubbeldeksponten.
Het werk vordert snel en als leek kan men
er wel vertrouwen in heben, dat dit over zo'n
half jaar wel gereed zal zijn, een uitzonder
lijke strenge winter daargelaten.
Maar ook elders wordt er hard gewerkt, want
een aanleginrichting zonder pont biedt nog
weinig verbetering. Bij de machinefebriek
De Merwede te Hardinxveld-Giessendam is
men druk bezig aan de bouw van de eerste
dubbelsdeksveerboot, de „Prinses Christina".
Men is daar nu zo ver dat op de laatste dag
van deze maand, dinsdag 31 oktober de veer
boot te water zal worden gelaten. Te "water
gelaten zal de boot dan in de komende maan
den verder worden afgebouwd, waarna men
rekent dat de boot op 1 maart 1968 in de
vaart zal kunnen komen op de dienst Perk
polder - Kruiningen. De boot zal op zijn twee
rijdekken 200 „eenheden" per vaarttocht
kunnen overzetten.
De opdracht voor de bouw van deze veerpont
werd in de zomer van 1966 door het provin
ciaal bestuur van Zeeland verstrekt, waarna
nog voor het eind van dit jaar aan de daad
werkelijke bouw werd begonnen. Nu, 10
maanden later kan de pont te water worden
gelaten en straks ongeveer drie maanden na
de te waterlating zal de pont geheel gereed
moeten zijn om zijn vaste dienst te gaan be
ginnen.
Het ontwerp van deze eerste dubbeldekker
voor de Westerscheldeveren is van het bureau
voor scheepsbouw te Bloemendaal (ir P. H.
de Groot). Bij de aanbesteding ging het om
een opdracht van bijna 20 miljoen.
,De Merwede' heeft bij de bouw een groot
gezelschap van specialisten op allerlei gebied
ingeschakeld. Op de werf zelf is ongeveer
350 mn aan de bouw bezig.
Zoals gezegd de dubbeldeksveerboot kan
op de twee verdiepingen of laaddekker onge
veer 200 verkeerseenheden bergen. Op het
bovendek in zes rijen dik 125 tot 140 per
sonenauto's; op het benedendek 100 eenheden
aan vrachtauto's. De .Prinses Christina' krijgt
een totale lengte van 113 meter, ongeveer
10 meter langer dan de prinsessenboten op
het veer Vlissingen - Breskens. In breedte zal
hij met dit type maar tien centimeter verschil
len. Het geheim van de grote capacteit zit in
de hoogte tot het brugdek gemeten wordt
deze eerste dubbeldeksveerboot royaal 16
meter hoog.
HET KLOKJE
VAN DE MOERSPUI
Onlangs is dit klokje(bel), hangende in de
toren van de R.K. Kerk, ter reparatie gezon
den naar de Klokkenfabriek te Aarle-Rixtel.
Aan dat klokje is de geschiedenis verbonden
van een zeer sterk fort uit de 16e en 17e
eeuw het fort de Moerspui, gelegen heb
bende in de Moerspuipolder, ten Oosten van
de weg Axel - Moerbeke, ten Z.O. van Zuid-
dorpe, een paar honderd meter voor het
douanekantoor, van welk fort nog enig spoor
te vinden is, evenals van andere forten in
die grenslinie, o.a. St. Marc, St. Jozef, St.-
Jacob (het fort St. Sjaak in de volksmond),
St. Nicolaas, St. Andries, Ferdinandus en
welke linie zich uitstrekte tot fort Zandberg
bij Graauw.
Die fortlinie werd na de inname van Axel
16-17 juli 1586 aangelegd door Albertus
van Oostenrijk, die Hulst heroverd had en
de fortenlinie van Selzate tot Graauw aanleg
de. Waar men Hulst in die tijd, omringd
door moerassige gronden, vanuit het Noorden
niet kon aanvallen, kon men die stad door
de fortenlinie ook vanuit het zuiden niet be-
nadêren, of men moest sommige forten uit
die fortenlnie veroveren.
In 1645 was Frederik Hendrik in zijn veld
tocht tegen Hulst met zijn krijgsmacht bij
Filippine geland en in een wijde kring om
Gent- heen gemarcheerd. Over Lokeren en
Stekene werd naar St. Jansteen opgerukt.
Door het nemen van forten aan de Zuid en
Oostzijde van Hulst kon deze stad benaderd
worden. Na de inname van Hulst veranderde
de toestand. In 't laatste der 17e en de 18e
eeuw kwamen er 2 fortenlinies tegenover el
kaar een Staatse en een Spaanse. Menno
van Coehoorn heeft de Staatse vervolmaakt
en Vauban de Spaanse. Van Menno van
Coehoorn komen stukken voor in het stads
archief.
Het fort de Moerspui beschreef men in de
17e eeuw als volgt „Een seer stercke
schansse met vijf bolwerken of punten, een
seer wijde gracht omtrent 136 voeten wijdt...
en welcke ten aansien van de situatie wordt
gheoordeelt stercker te sijn als die seer
stercke stadt Hulst, omdat vanwege de mo-
rasse en waterenselfs in een droogen somer
men niet en con approcheren (naderen) dan
aen enen dijck." Elders wordt vermeld, dat
het met meer dan 300 man bezet was en met
14 stukken geschut. Het was na de inname
van Hulst met een krijgsmacht onder bevel
van Willem van Nassau stadhouder van
Friesland berend en 14 november 1645 ge
nomen met andere forten.
Zo ras deze forten door Graaf Willem van
Nassau aan de Staat waren gehecht, zorgde
men voor alles, wat de beoefening van de
Protestantse godsdienst kon dienen. Eerst
werd een houten kerkje gebouwd, dalt in
1650 met verscheidene gesloten banken werd
verbeterd.
Er werd eerst gepredikt door ds Cornelius
Vincentius, predikant te Sas van Gent. Later
werd ook de kerk van Zuiddorpe in bezit ge
nomen door de protestantse godsdienst en
werd bij besluit van de classis Walcheren
Moerspui en Zuiddorpe kerkelijk bij Axel
gevoegd. In 1647 wordt vermeld Kerk te
Moerspui en St. Marc. Daarna schijnt St.-
Marc weggespoeld te zijn en werd genoemd
als naam de kerk van Zuiddorpe en Moer
spui. Door het slechten van het fort te Moer
spui (1679 of 1680) verhuisden de bewoners
van Moerspui naar Zuiddorpe of Axel en
noemde men de kerk voortaan de kerk van
Axel en Zuiddorpe. Huizen en kerk te Moer
spui werden afgebroken. Want de bewoners
van Moerspui bestonden niet alleen uit het
garnizoen, maar er schijnen ook burgers ge
woond te hebben. Op 8 juli wordt vermeld,
dat er 78 lidmaten tot de kerk behoorden.
Toen de kerk op Moerspui werd afgebroken,
nam men uit de kerk of het torentje het
klokje, dat later voor de schepen aan de ha
ven diende, daarna gehangen heeft op het
St. Janshuisje in de Noordstraat, en in de
jaren 1830 1839 voor de soldaten van het
garnizoen diende.
Het St. Jansgilde was het gilde der stads-
arbeiders, die de koopwaar van de haven de
stad binnenbrachten door de soms nauwe
straatjes, waarvan er nog een bestaat tussen
de winkels van de heren Schutz en Breepoel
en 2 andere op de Markt uitkwamen, welke
later bij belendende huizen zijn getrokken en
bebouwd. Het St. Jansgilde vergaderde in het
St. Janshuisje en heeft onder de gilden het
langst bestaan. Dan vermeldt Krüger in zijn
kerkelijke geschiedenis, dat het klokje door
twee bezadigde Protestanten in het midden
der 19e eeuw aan het R.K. Kerkbestuur ten
geschenke is gegeven. Een andere mening is,
als blijkende uit de stadsrekeningen, dat het
door het R.K. Kerkbestuur van de gemeente
is gekocht.
Het klokje weegt 60 kg en heeft tot rand
schrift „Pieter van den Ghein Heft mi ghe-
goten, 1584. Is dit dezelfde, die op een
andere plaats zich noemde A. C. van Aer-
schot van den Ghein
Onder het randschrift zijn drie beeltenissen
te zien, groot circa 5 cm, voorstellende le
St. Martinus of St. Maarten, die zijta mantel
aan een bedelaar toewerpt, 2e St. Joris, die
de draak bevecht en 3e Jozef, Maria en het
Kindekein een groep.
Blijft over de vraag Waar kwam het klokje
vandaan, voor het op de Moerspui hing
Zou de beeltenis van St. Maarten er op wij
zen kunnen, dat het vroeger gehangen heeft
op de kerk van St. Maarten op Beoostenblij,
dat gestaan heeft, waar nu de caravantentoon
stelling van de firma Meijer zich bevindt.?
En wie was die Pieter van den Ghein en waar
had hij zijn klokkengieterij. Allemaal vragen,
die niet zo gemakkelijk opgelost kunnen wor
den, waardoor om het klokje een waas van
geheimzinnigheid blijft hangen. Is het klokje
te herstellen en zo niet, zou de Axelse Boeren-
•kamer het als geschiedenisobject voor zijn
verzameling kunnen verwerven
J. R. de Jonge.
WITTE POMPEN
garanderen benzinekwaliteit
Tussen meer dan 250 exploitanten van witte
of vrije benzinestations en de uitgeversmaat
schappij „Interprint" N.V. te Deventer (uit
gever van het maandblad Goedkoop Rijden)
is een regeling tot stand gekomen volgens
welke aan alle klanten van deze pompen vol
ledige garantie wordt gegeven wat betreft de
kwaliteit van de te leveren benzine.
Een en ander komt hierop neer dat wanneer
een motor storingen vertoont, deze gratis door
een neutrale instantie (ANWB) kan worden
onderzocht. Mocht hierbij blijken dat er in
derdaad schade is ontstaan tengevolge van
het gebruik van witte benzine, dan worden
de reparatiekosten voor 100% vergoed.
De deelnemende benzinepomphouders zijn er
van overtuigd dat door de getroffen regeling
aan een eventueel nog bestaande terughou
dendheid ten aanzien van de vrije benzine
elke grond wordt ontnomen en iedere auto
bezitter zonder enige vrees niet-prijsgebonden
benzine kan tanken.
De initiatiefnemers menen zich volledig ach
ter de garantieregeling te kunnen plaatsen,
daar men in de praktijk voldoende bewezen
acht, dat er tussen de z.g. merk- en vrije
benzine geen enkel verschil bestaat.
ANWB TELT EEN MILJOEN LEDEN
ANWB-bijdragen voor Verkeeren Recreatie:
Telefooncellen op parkeerplaatsen.
Donatie voor Deelerwoud.
De Koninklijke Nederlandsche Toeristenbond
ANWB heeft dezer dagen zijn miljoenste lid
geboekt. Aangezien de Toeristenbond zijn le
den werft op diverse plaatsen - bijkantoren,
wegenwachtstations e.d. en bij diverse
functionarissen - wegenwachten, propagan
disten etc. - zowel mondeling, telefonisch
als schriftelijk kan onmogelijk worden vast
gesteld wie het miljoenste lid is. Daarbij komt
dat periodiek ook leden bedanken.
Het inboeken van nieuwe leden geschiedt
overigens met een - het laatste jaar ge
middelde frequentie van drie leden per twee
minuten (werktijd).
De ANWB is van mening, dat noch door het
lot, noch op welk andere kunstmatige wijze
ook een van de nieuwe leden als miljoenste
lid moet worden aangewezen.
Ter gelegenheid van het bereiken van het
miljoenste lid zal de ANWB voor het Ne
derlandse volk en met name voor de weg
gebruikers telefooncellen voor openbaar
gebruik plaatsen op ca. 40 daarvoor het
meest in aanmerking komende parkeer
plaatsen langs de autosnelwegen.
Tevens geeft de Bond een donatie van
50.000 gulden aan de Vereniging tot Be
houd van Natuurmonumenten in Neder
land als bijdrage in de recente aankoop
van het Deelerwoud.
Deze laatste gift is afkomstig uit het in 1958
ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan van
de ANWB gevormde P. F. Zimmermanfonds.
Uit dit fonds kunnen bepaalde schenkingen
worden gedaan aan instellingen op het ge
bied van natuur- en stedeschoon, recreatie
enz. wanneer daarmede de ANWB bijzonder
sympathieke doeleinden worden nagestreefd.
Uit de ervaringen op de wegenwachtstations
is de ANWB gebleken, dat automobilisten
tijdens hun reis vrij! frequent behoefte hebben
aan telefonische verbindingen. Weliswaar
wordt in deze behoefte langs de autosnel
wegen voor een deel voorzien door de tele
foons, die aanwezig zijn in de benzinestations,
de wegrestaurants en de wegenwachtstations,
doch al deze voorzieningen liggen veelal op
zo grote onderlinge afstanden, dat zij beslist
niet kunnen voldoen aan de potentiële be
hoefte.
Daar de ANWB al sinds jaren het grote be
lang van meer communicatiemogelijkheden
langs de weg onderkent en propageert, heeft
de Bond gemeend de gemeenschap, en de
weggebruikers in het bijzonder, geen grotere
dienst te kunnen bewijzen dan thans ter ge
legenheid van het bereiken van het miljoenste
lid voor heen deze mogelijkheden te vergro
ten.
Het betreft binnenkort te plaatsen telefoon
cellen, waarvan het aantal binnen 2 a 3
jaar zal worden uitgebreid tot de geplande
veertig. Het ligt in de bedoeling van de
ANWB de eerste telefooncel te installeren
op een parkeerplaats aan de nieuwe Zui-
derzeeautoweg bij Nijkerk, die ver van alle
bebouwing verwijderd ligt.
De cellen zullen in nauwe samenwerking
met de PTT worden geplaatst, doch dui
delijk herkenbaar zijn als ANWB-object.
Zij zullen worden voorzien van de nieuwe
PTT-dubbeltjesautomaat, zodat men in het
gehele land iedereen telefonisch kan be
reiken.
Voor de aanleg van een eerste serie van
deze telefooncellen heeft de ANWB een
bedrag van 100.000 gulden uitgetrokken.
Zolang de autosnelwegen nog niet van praat
palen zijn voorzien, zullen deze telefoonsellen
daarvoor een beperkte vervanging kunnen
vormen, aangezien men uiteraard ook bij
ongeval of pech via deze telefoons de nodige
hulp kan inroepen. Wanneer het praatpalen-
probleem eenmaal is opgelost moeten de tele
fooncellen worden beschouwd als een voor
ziening voor algemene communicatiedoelein
den los van een praatpalennet, dat alléén zal
dienen voor alarmeringsdoeleinden.
Sint Jansteen
DUITSE MUNITIE GEVONDEN
Op het veld bij de boerderij van de gezusters
Borm aan de Hogeweg in Sint-Jansteen (dicht
bij het kruispunt Hulst-Axel) is een grote
hoeveelheid munitie gevonden. Zoals uit op
schriften bleek, is deze munitie van Duitse
herkomst. Zoals de dames Borm meedeelden
is dit de derde maal dat er op hun land wa
pens uit de oorlogstijd gevonden zijn. Via de
gemeente is de mijnopruimingsdienst ge
waarschuwd.
Terwijl een van de knechts bezig was met
eggen, stootte hij op enkele kogels uit een
machinegeweer. Op die plaats bleek zich een
put te bevinden, waarin niet alleen banden
met machinegeweerkogels zaten, maar ook
handgranaten en ander, groter oorlogstuig,
dat men net thuis kon brengen. Een deel
van de munitie, die los verspreid lag, heeft
men buiten het veld gebracht. Het grootste
deel heeft men in de put gelaten, in afwach
ting van de mijnopruimingsdienst.
Zoals de gezusers Borm vertelden, heeft men
in de laatste oorlogsdagen op hun boerderij
inkwartiering gehad van de zich uit Frankrijk
terugtrekkende Duitse militairen. Enkele
krijgsgevangen Russen hadden de opdracht
de munitie op te ruimen. Mogelijk hebben
zij de munitie in de schuttersputten gestopt,
die de Duitsers rondom hadden gegraven.
Het stuk grond, waar thans weer een zo
grote hoeveelheid munitie gevonden is, werd
in die jaren nog gebruikt als weiland. Al
vele jaren echter wordt dit veld jaarlijks om
geploegd voor het verbouwen van verschil
lende produkten.
(„De Stem")
Stoppeldijk
AUTO IN DE SLOOT
Een personenauto, bestuurd door L. F. R. uit
Zaamslag, raakte zaterdagavond omstreeks
half twaalf van de provinciale weg Zaamslag-
Terhole en kwam op zijn kop in de sloot aan
de rechterkant van de weg terecht. De be
stuurder bleef ongedeerd. De auto werd
zwaar beschadigd. De bestuurder werd naar
zijn zeggen gehinderd door een bromfietser
die de weg overstak, zodat hij moest remmen.
De wagen raakte in een slip en belandde via
de linker en de rechter berm in de sloot. De
bromfietser reed zonder te hebben gestopt
door. Het ongeluk gebeurde op de kruising
Bosseveer. De auto reed in de richting Ter
hole en de brommer kwam hem tegemoet en
stak over om de Sasdijk in te rijden. De auto
is het eigendom van een verhuurbedrijf in
Zaamslag.
AXELSE COURANT
VERSCHIJNT IEDERE ZATERDAG
ABONNEMENTSPRIJS: Losse nummers 15 cent
Halfjaar-abonnement:
Axel binnen de kom 3,75. Andere plaatsen f 4,25
Buitenland f 6,50
Hoofdredaktie: J. C. VINK
Redaktie en Administratie: Axel, Markt 12, tel. 01155-646, postbus 16
Drukker-uitgeefster: FIRMA J. C. VINK
ADVERTENTIEPRIJS: 10 cent per mm
Bij konlrakten belangrijke reduktie.
Ingezonden mededelingen 30 cent per mm
Kleine advertenties 1-10 woorden 1,
elk woord meer 15 cent.
Ho«»tdrcmk in fablttvorm. 95ct
