5Srt BR
HONDERD JAREN RODE KRUIS
„Waar blijft dat geld toch allemaal
Eén van vijf happen uit Zuiderzee bestaat 25 jaar
't Mooiste bruin
Frankering bij abonnement, AXEL
ZATERDAG 20 MEI 1967
81e Jaargang No. 34
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Neen, we hebben ons gezicht niet méé, zegt
de Directeur Generaal van het Nederlandse
Roode Kruis, de heer A. van Emden, van
achter zijn bureau in zijn indrukwekkende,
stijlvolle, deftige werkkamer.
Het is een der kamers van het statige heren
huis met het Johanniterkruis in de gevel aan
de Prinsessegracht te 's-Gravenhage. De sfeer
van vroegere glorie is er zichtbaar en voel
baar. Het kan niet op, denkt de geïmponeer
de bezoeker. Vooral wanneer hij gekomen is
om de vraag te stellen „Waar blijft nu al dat
geld, dat ieder jaar voor het Rode Kruis
wordt bijeengebracht?"
Neen, we hebben ons gezicht niet mee, glim
lacht de heer Van Emden. Zo'n deftige huis
vesting Maar... we kregen dit huis ten ge
schenke En Monumentenzorg waakt er
over. Het is mooi, maar niet efficiënt. En
het maakt zo'n dure indruk...
Hij kan het zich indenken, dat, wanneer men
dit ziet, wanneer men al die mensen telt, die
in dienst van het Rode Kruis bezig zijn, men
zich afvraagt of dat nu allemaal nódig is.
Maar hij heeft een afdoende manier om zijn
vragende bezoeker tot zwijgen (en tot inzicht)
te brengen. Hij gaat simpelweg vertellen wel
ke taken er worden vervuld en nog moeten
worden vervuld. En de bezoeker krijgt de
neiging om te zeggen Stop er maar mee I
want hij begrijpt wat er komen gaat. Er is
nóóit geld genoeg
NIET MINDER - TOCH MINDER.
Het Rode Kruis heeft een miljoen leden, die
per jaar zo'n 2 a 2Vi miljoen gulden offeren,
onafhankelijk van de jaarlijkse „campagne".
De meeste contributiebedragen zijn echiter
met de jaren gelijk gebleven, terwijl daaren
tegen de kosten schrikwekkend zijn gestegen.
De bijdragen worden niet minder, maar ze
worden minder waard
Wat er allemaal met dat geld wordt gedaan
Om te beginnen heeft het Nederlandse Rode
Kruis méér taken dan zelfs de organisatie
in de Verenigde Staten. Het bezit het beste
laboratorium ter wereld. Als een der oudste
Rode Kruis-verenigingen moet het vaak in
onderontwikkelde landen met steun en hulp
bijspringen.
Het kost niet slechts geld, het bespaart ook
geld. Om een voorbeeld te noemen dank
zij de Rode Kruis- trombosedienst behoeven
vele Nederlanders niet naar het ziekenhuis
Driehonderdduizend donors vormen de rug-
gegraat van de bloedtransfusiedienst. Twaalf
duizend mensen vormen de Rode Kruis Ko-
lonnes, vierduizend helpen bij het Welfare-
In het Staatsblad van 1918, nummer 354
werd de wet afgekondigd tot afsluiting en
droogmaking van de Zuiderzee. Ir. C. Lely
zag hiermee een levensdoel verwezenlijkt,
want hij was de grote man achter deze wet.
Een standbeeld bij het begin van de Afsluit
dijk (aan de kant van Noord-Holland) her
innert aan deze nationale figuur, die Neder
land met dit gigantische plan lot ver over de
grenzen „uitdroeg".
De wet van 1918 omvatte het inpolderen van
vijf grote happen uit de Zuiderzee, die in
1932 door de Afsluitdijk in plaats van zout
zoet ging smaken.
Eerst moest de Wieringermeer worden droog
gelegd, daarna zouden de Noordoostpolder,
Oostelijk Flevoland, Zuidelijk Flevoland en
de Markerwaard volgen. Nederland zou met
dit „land uit zee" zo'n 234.000 ha. vergroot
worden. Zuidelijk Flevoland en de Marker
waard zijn nog nat, maar dat zal wat betreft
de eerste niet lang meer zo blijven.
De Wieringermeer viel in 1930 droog en met
de Noordoostpolder was dat in 1942 het ge
val. Eind 1944 stond de Wieringermeer ech
ter weer onder water, omdat de toenmalige
Duitse bezetters de dijken hadden doorgesto
ken. In deze spannende tijden leek het er even
op dat ook de Noordoostpolder dit lot was
werk. Duizend hulpposten zijn langs de wegen
ingericht. Grote voorraden moeten worden
aangehouden, opdat men bij rampen hulp kan
bieden.
Men glimlacht weieens, zegt de heer Van
Emden, als het Rode Kruis weer „dekens"
heeft gestuurd, maar aan dekens is in zullfe
gevallen altijd en overal behoefte
GEEN CENT SUBSIDIE.
De heer Van Emden zit op zijn praatstoel
als hij de taken van het Rode Kruis opsomt.
Allemaal passeren ze de revue, het informatie
bureau (vooral vlak na de oorlog zeer belang
rijk), de moedermelk- en hoornvliescentrale,
het lectuurdepot, de boottochten met de
eigen „Henry Dunant" voor chronische, bed
legerige patiënten, die anders nooit buiten
zouden komen, de vakantieweken voor inva
liden in het Henry Dunanthuis.en hij noemt
in het bijzonder de vrijwilligers, die daarbij
helpen, die soms hun eigen vakantie opoffe
ren.
En dat alles zonder één cent subsidie
Vandaar de slagzin Helpt UW Rode Kruis
helpen Dat Rode Kruis bestaat alleen dank
zij de medewerking van het Nederlandse volk.
Zo ook hanhaaft het zijn volstrekte onafhan
kelijkheid.
Daarom hoopt het Rode Kruis, bij zijn hon
derdjarig bestaan, dat het Nederlandse volk
dit ook thans weer waar maakt. Dat het „zijn"
Rode Kruis in staat stelt te helpen waar dat
nodig is. En die noodzaak wordt niet gerin
ger, maarjSteeds groter en uitgebreider.
HONDER JAAR.
Het Rode Kruis is als het ware geboren op
het slagveld. Hier en daar spreekt men nog
van een „Rode Kruis-soldaat". Die tijd is
echter voorbij. In de moderne oorlogvoering
kan men geen „amateurs" meer gebruiken.
Ieder leger heeft zijn eigen medische dienst.
Maar bij het volvoeren van zijn vredestaken
ziet het Rode Kruis het arbeidsveld zich
steeds uitbreiden.
Honderd jaren geleden was het de impulsieve
koning Willem III, die kort en goed de stich
ting van het Nederlandse Rode Kruis dóór
zette.
Honderd jaren heeft het Rode Kruis gedraaid
op de goodwil en de medewerking van het
Nederlandse volk.
En tot dat volk komt nu de opwekking
„Helpt UW Rode Kruis zijn honderdjarig
bestaan vieren door het de kans te geven,
ook in de toekomst zijn taak, de hulp aan de
medemens, te volbrengen
beschoren, maar het onheil werd afgewen
teld.
De Noordoostpolder - 25 jaar een klets
nat, glibberig stuk grond dat in 1942 boven
water kwam.
De Noordoostpolder anno 1967 - een mo
dern landbouwgebied, met een sterk groeien
de industrie, met tal van voorzieningen op
onderwijs - recreatiegebied. Verscholen ach
ter een dikke bazaltdijk wonen ruim 31.000
mensen in Emmeloord of in een van de tien
andere dorpen. Zij zijn niet bevreesd voor
een eventuele overstroming, die, zo hebben
theoretici uitgerekend, plusminus één maal in
de tienduizend jaar zou kunnen voorkomen.
MOTIEVEN.
Het doel van de droogmaking van de Zuider
zee was het landbouwareaal van Nederland
aanzienlijk uit te breiden. De herinnering aan
de voedselschaarste in de eerste wereldoor
log was daarbij het eerste motief. En dan
nog de woeste Zuiderzee, die in 1916 zo te
keer was gegaan, dat dorpen en steden aan
de rand grote waterschade hadden opgelo
pen. Door de drooglegging, zo redeneerde
men, zou een kalme binnenzee ontstaan, die
bovendien als zoetwaterbekken belangrijke
diensten zou kunnen bewijzen. Ir. Lely was in
die dagen minister van Verkeer en Water
staat en kon in 1918 het wetsontwerp door de
Kamer krijgen.
ONDERDUIKERS.
Op 9 september 1942 viel de Noordoostpol
der officieel droog. Onwennig betraden de
pioniers het land, waar spoedig onkruiden als
zeeasters, moerasandijvie en ziebies welig
tierden. Later kwam het riet en dit bood de
duizenden onderduikers die in 1940 - '45 een
onderkomen in de NOP (Nederlands Onder
duikers Paradijs) zochten een goede kans uit
handen van de bezetters te blijven. De kolo
nisator de Rijksdienst voor de IJsselmeer-
polders - speelde dit spelletje goed mee,
maar bij een grote razzia in november 1944
werden toch honderden onderduikers gegre
pen en afgevoerd om in Duitse fabrieken te
werken.
GROOTSCHEEPS.
Het leven ging echter verder en na de oorlog
moest er grootscheeps worden aangepakt, ook
in het nieuwe land, dat toen nog bekend
stond onder de naam Noord-Oostelijke-Pol-
der. De eerste autobus ging rijden van
Kampen naar Emmeloord v.v., de eerste dode
werd in Emmeloord begraven, een kleuter
school werd in gebruik genomen. Dat alles
gebeurde in 1946. De grond werd geculti
veerd en op 1 april 1947 werd voor de eerste
maal grasland (760 ha.) verpacht. De laatste
greppel werd op 6 december van 1949 getrok
ken en twee jaar later kwamen Koningin
Juliana en Prins Bernhard zich overtuigen van
al hetgeen dat in de Noord-Oostpolder be
reikt was. Het was niet gering
BESTUUR.
De bevolking die destijds in de N.O.P.
i pionierde is vanaf het begin betrokken ge
weest bij het bestuur. Op 1 februari 1946
werd een Poldercommissie in het leven ge
roepen, die te vergelijken is met een gemeen
teraad deze laatste instelling kent de be
volking sinds 1 juli 1962. Aan het hoofd
van die Poldercommissie stond een landdrost.
In de Noordoostpolder zijn dat geweest dr.
ir. S. Smeding (van 7 aug. 1942 tot 30 sept.
'54) en ir. A. P. Minderhoud (van 1 okt. 1954
tot 4 juli '62). Als eerste burgemeester is
benoemd F. M. van Panthaleon baron van
Eek (voorheen burgemeester van de gemeente
Steenwijkerwold), die sinds 5 juli 1962 dit
ambt in de Noordoostpolder bekleedt.
GOED „GESORTEERD"
In de periode van 1951 tot 1959 werden tal
van dorpen gebouwd. Naast Emmeloord, dat
een voortdurende „verstedelijking" ondergaat,
zijn er Marknesse, Ens, Kraggenburg, Lut-
telgeest, Nagele ,West Europa's modernste
dorp), Creil, Espel, Tollebeek, Rutten en
Bant.
Een unieke bijzonderheid 50% van de be
volking is jonger dan 17 jaar. Dit heeft een
ONZE KINDEREN
Het meest gefotografeerde onder
werp in Nederland is het kind.
Pas daarna komen landschappen
en dieren aan de beurt. Dat is
geen wonder. Het kind is nu een
maal een nooit opdrogende bron
van inspiratie voor elke rechtge
aarde amateurfotograaf.
Al blijf je fotograferen, steeds
zijn de situaties, de gezichtsuit
drukkingen anders. Het kinder
gezicht is als het weer in ons
land, de ene minuut lachend, de
andere minuut vol ernst. Mis
schien is het ook wel om in de
boeiende ervaringen van het kind,
een stukje toekomst te zien. Kin
deren zijn een belofte. Daarom
worden er wekelijks tienduizende
foto's gemaakt van kinderen. Fo
to's waarover de trotse vader en
moeder, en niet te vergeten de
trotse grootouders zich buigen.
Foto's zijn immers kleine stukjes
geluk, gevangen op lichtgevoelig
materiaal. Lichtgevoelig materi
aal, dat zijn ook onze kinderen.
Laten we er zuinig op zijn.
belangrijke consequentie met betrekking tot
de werkgelegenheid. Evenals elders stoot de
landbouw ook in de Noordoostpolder via me
chanisatie voortdurend arbeidskrachten af.
Om te voorkomen dat arbeidskrachten het
nieuwe land zullen verlaten probeert het ge
meentebestuur industrie aan te trekken, om
zijn potentiële werknemers een toekomst te
verzekeren in eigen gebied. Momenteel zijn
er 35 industrieën gevestigd, die aan 1.046
mensen werk verschaffen. Op het gebied van
onderwijsinstellingen is de N.O.P. goed „ge
sorteerd" twee middelbare scholen, ulo
scholen, landbouwscholen, l.t.s.'en, een land-
bouwpraktijkschool, lagere scholen, kleuter
scholen, nijverheidsonderwijsinstellingen voor
meisjes enz. Op het gebied van de recreatie
begint de Noordoostpolder eveneens een
woordje mee te spreken. Er zijn tal van uit
gestrekte boscomplexen en een drie-tal cam
pings.
FESTIVITEITEN
Een rijke historie kent deze 48.000 ha. prote
polder niet. Toch is de Noordoostpolder in
de 25 jaar van zijn bestaan bekend geworden
in Nederland. Echter lang niet alle aspecten
zijn gemeengoed voor de bewoners van ons
land. Men denkt nog te veel aan klei, aard
appelen en suikerbieten, waarmee men een
polder (dus ook de N.O.P.) associeert.
Om deze misvatting voorgoed uit de wereld
te helpen gaat de bevolking dit 25-jarig be
staan vieren. Van 20 mei tot en met 9 sep
tember worden er groots opgezette festivi
teiten gehouden, waarin de Noordoostpolder
in al zijn aspecten in het daglicht wordt ge
plaatst. Men kijkt dus terug op het verwor
vene. Echter met direct daarop een blik op
de toekomst gericht.
zonnebrand 1^ 1
ETEN VOOR INDIA
Met een gemiddelde van 48 cent per in
woner is Zeeland zaterdagochtend niet op
vallend vrijgevig geweest in de actie „Eten
voor India". In de gehele provincie werd een
bedrag van 158.035,19 bijeengebracht.
Hulst, waar een televisieploeg op bezoek was
om de vele gebeurtenissen op te nemen, be
reikte relatief gezien verreweg het beste re
sultaat hier brachten ongeveer 6000 in
woners het klinkende bedrag van 9601,17 bij
elkaar.
Axel 3808.14; Clinge 597.50; Graauw en
Langendam 425, - Hoek 620.20; Honte-
nisse 2285.67; Hulst 9601.17; St. Jansteen
1330,— Koewacht 1150,— Sas van Gent
996.26; Terneuzen 10.044.50; Westdorpe
561,- Zaamslag 752.55; Zuiddorpe 56,
De totale opbrengst van Zeeland was
138.035.19.
Nederland kent zijn Noordoostpolder,
maar nog niet goed genoeg
GROOTS FEEST IN ZOMER '67
AXELSE COURANT
VERSCHIJNT IEDERE ZATERDAG
ABONNEMENTSPRIJS: Losse nummers 15 cent.
Halfjaar-abonnement:
Axel binnen de kom 3,75. Andere plaatsen 4,25
Buitenland f 6,50
Hoofdredaktie: J. C. VINK
Redaktie en Administratie: Axel, Markt 12, tel. 01155-646, postbus 16
Drukker-uitgeefster: FIRMA J. C. VINK
ADVERTENTIEPRIJS: 10 cent per mm
Bij kontrakten belangrijke reduktie.
Ingezonden mededelingen 30 cent per mm
Kleine advertenties 1-10 woorden f 1,
elk woord meer 15 cent.
(Nadruk verboden).
