MIDDENSTAND EN TOERISME
De luchtoorlog boven Vietnam
Frankering bij abonnement, AXEL
ZATERDAG 11 FEBRUARI 1967
81e Jaargang no. 20
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Dank zij de gestadig toenemende welvaart en
de voortuitgang in de techniek heeft het toe
risme zich tot een massa-verschijnsel kunnen
ontwikkelen. En dat niet alleen in de „nor
male" vakantieperiode. Denken wij maar aan
het ontstaan van het weekend-toerisme, mo
gelijk geworden door de invoering van de vijf
daagse werkweek.
De toeristische markt is een grote markt ge
worden met nog ruime uitbreidingsmogelijk
heden. In 1964 verbleven in totaal meer dan
2,3 miljoen vreemdelingen in hotels en an
dere logiesbedrijven in ons land. Dit bete
kent een stijging van meer dan 6% ten op
zichte van 1963. De voorzichtig geraamde
ontvangsten hieruit, beliepen een bedrag van
bijna 900 miljoen.
Van de Nederlandse bevolking heeft in 1964
ongeveer 54% in de periode van mei - sep
tember zijn vakantie buiten de woonplaats
doorgebracht. In 1960 was dit percentage 45.
Het toerisme maakt dus een snelle groei door.
De ondernemer die een taak heeft binnen
deze toeristische markt moet daarom de ont
wikkeling nauwgezet volgen en terdege letten
op de groei van de vraag naar zijn diensten.
Hij mag deze markt niet onderschatten. Er
liggen enorme mogelijkheden voor diegenen,
die de toeristische stroom naar zich toe weten
te trekken.
Het toerisme is een nieuwe bron van inkoms
ten geworden, waarvan de grootte in 1964 op
anderhalf miljard gulden wordt geschat. Dit
is in het bijzonder van betekenis voor die
streken van ons land, waar ruimtelijk nog on
benutte mogelijkheden zijn, om grote aantal
len vakantiegangers in een mooie ten rustige
omgeving te ontvangen en waar het inkomen
van de middenstand en de overige bevolking
gemiddeld lager ligt dan van ons gehele volk.
De stimulans, die van het toerisme op het
economisch leven uitgaat, zal hier kunnen bij
dragen tot het verkrijgen van meer welvaart.
Doch ook hier geldt, zoals hiervoor reeds is
opgemerkt, men zal zich moeten inspannen
de stroom van toeristen naar de eigen streek
te trekken. Dat kan betekenen, dat er investe
ringen zullen moeten worden verricht voor het
maken van overnachtings- en amusements
gelegenheden en voor het verzorgen van pro
paganda. Het assortiment in de verschillende
branches zal wellicht moeten worden aange
past. Kortom, de toerist zal zijn verblijf als
„aangenaam" moeten kunnen ervaren.
In de praktijk is reeds gebleken, dat van
goede toeristische voorzieningen een grote
aantrekkingskracht uitgaat, waarbij kan wor
den vermeld, dat de meerderheid der vakan
tiegangers voorkeur blijkt te hebben voor een
gezellige drukte. Ook in dit opzicht is toe
risme een massa-verschijnsel, zodat mag wor
den gesteld, dat de meeste van deze voor
zieningen geschikt moeten worden gemaakt
voor het verwerken van grotere aantallen
mensen.
Teneinde een toeristische accomodatie, die
aan moderne eisen voldoet, vlot te organi
seren is het wenselijk, dat een goede samen
werking bestaat tussen het gemeentebestuur,
de Vereniging voor Vreemdelingenverkeer
(V.V.V.) en de middenstand. Medewerking
van de gemeente kan men niet missen bij het
realiseren van projecten, zoals bijvoorbeeld de
bouw en de inrichting van een bungalow-,
kampeer- of caravanterrein, de verwerving
van de daarvoor nodige grond, het aanleggen
van een riolering en van water- en energie
leidingen, het maken van een strandje langs
de oever van een plas of beek, enz., enz.
Een goede V.V.V. is een onmisbaar instru
ment ter verzorging van de collectieve pro
paganda en tevens tot het uitoefenen van een
zeker toezicht op de logiesverstrekkende be
drijven.
Van de middenstand zal bovendien de nodige
investeringsactiviteit mogen worden verwacht
om voldoende logiesgelegenheid, vermaak i
en ontspanningsmogelijkheden voor volwasse
nen, jeugdigen en kinderen tot stand te bren
gen en om in de behoefte aan vervoer, levens
middelen en technisch onderhoud te kunnen
voorzien.
Het zal duidelijk zijn, dat het belang van het
toerisme o.m. daarin is gelegen, dat het een
tijdelijke, doch aanzienlijke vergroting van de
koopkracht meebrengt; in sommige plaatsen
bedraagt de omzet gedurende het seizoen een
veelvoud van die gedurende de rest van het
jaar. Uiteraard verkrijgt het zakenleven hier
door de gelegenheid een eventuele onder
bezetting geheel of gedeeltelijk goed te ma
ken, waarin men des te beter zal slagen, naar
mate het lukt het toeristisch aanbod beter te
organiseren.
Dit aanbod zal in zijn totaliteit moeten wor
den verzorgd door ondernemers in de detail
handel, het ambacht, de horecasector en het
vervoer. Het zal zo breed mogelijk moeten zijn
en aangepast aan de speciale behoeften van de
verschillende categorieën, waarin de moderne
vakantiegangers zijn te onderscheiden. Daar
naast zal het streven moeten zijn gericht op
het bereiken van een onderlinge samenwer
king, teneinde overdreven concurrentiezucht
in te tomen en het economisch resultaat van
de gezamenlijke inspanning te vergroten. Deze
samenwerking zal zich moeten uitstrekken tot
alle hierboven genoeifide belanghebbenden,
opdat goede initiatieven de steun kunnen ont
vangen van het plaatselijke bedrijfsleven en
de gemeentelijke autoriteiten.
Voor sommige ambachtelijke branches zal het
toerisme nieuwe mogelijkheden openen, door
dat de uitgebreide technische uitrusting van
de moderne toeristische bedrijven en van de
toeristen onderhoud en reparatie behoeven.
De hieraan verbonden werkzaamheden zullen
voor een deel gedurende de winter kunnen
worden verricht, hetgeen ook deze bedrijven
in staat stelt tot een meer gelijkmatige be
drijfsbezetting te komen en meer blijvende
werkgelegenheid schept.
De taak van de horeca-ondernemers ten aan
zien van het toerisme is zo vanzelfsprekend,
dat deze nauwelijks vermelding behoeft, al
valt het wel eens op, dat zelfs deze onder
nemers soms zo weinig moeite over hebben
om voor dit doel activiteiten van enige be
tekenis te ontplooien. Hotel, café, restaurant
en bungalowpark zullen aan de moderne toe
ristische eisen moeten kunnen voldoen. Hier
mede zijn soms weinig middelen gemoeid, als
men denkt aan het presenteren van een goede
kop koffie, het inrichten van een gezellig ter
rasje, de aanschaf van een behoorlijk biljard
e.d.
Waar inmiddels de praktijk heeft geleerd, dat
het toerisme zoals eerder opgemerkt
een nieuwe bron van inkomsten en werkge
legenheid vormt, moet het niet meer aan twij
fel onderhevig zijn, dat het noodzakelijk en
alleszins verantwoord is de V.V.V.-werkzaam
heden krachtig te steunen.
Zowel de gemeentebesturen, als de midden
standsondernemers en verenigingen hebben
hier een taak, waar zij zich niet met een paar
tientjes vanaf mogen maken. De V.V.V.'s
hebben een vertrouwde klank gekregen bij
het grote publiek in binnen- en buitenland
en het moet daarom als een ernstig verzuim
worden gekenschetst indien daarvan niet een
goed en ruim gebruik zou worden gemaakt.
Door collectieve propaganda en objectieve
voorlichting kunnen deze verenigingen veel
goodwill kweken, terwijl zij daarnaast kunnen
fungeren als een overlegorgaan om de toe
ristische bedrijvigheid verder uit te bouwen.
Er zijn voorbeelden, die aantonen, dat een
eendrachtige samenwerking belangrijke resul
taten kan opleveren. In het ene geval betrof
het een nauwe samenwerking met een ver
voerbedrijf om de bereikbaarheid te verbe
teren, elders een ondersteuning van folkloris
tische evenementen in voor- of naseizoen, enz.
Medewerking van de Overheid
Teneinde de totstandkoming van toeristische
bedrijven te steunen kan in bepaalde gevallen
van de zijde van het Provinciaal Bestuur en
van de Rijksoverheid een financiële bijdrage
worden gegeven in de kosten, die verbonden
zijn aan basis-voorzieningen, zoals grondwer
ken, aanleg van reioleringen en leidingen,
graven van havenkommen, aanleg van zwem
baden, enz. Als uitvloeisel hier van heeft het
Rijk in de periode 1960 t/m 1965 reeds een
bedrag van 21,5 miljoen beschikbaar ge
steld. Aanvragen om hiervoor in aanmerking
te komen moeten door het Gemeentebestuur
worden ingediend bij het College van Ge
deputeerde Staten.
Ten behoeve van de financiering van bedrijfs
vestiging, modernisering en uitbrei
ding kan eveneens medewerking van de Rijks
overheid worden verkregen door middel van
de reeds alom bekende kredietverlening onder
Staatsgarantie.
De rijksoverheid i.e. de Staatssecretaris van
Economische Zaken zal het beleid ter bevir-
dering van het toerisme met kracht voortzet
ten. De volgende beleidspunten zullen daartoe
dienen
1. Sterkere bevordering van de toeristische
infrastructuur. Het subsidiebedrag van
zes miljoen gulden voor 1965 is voor '66
verhoogd tot 11.375.000,-.
2. Voortzetting van de financieringshulp
voor de uitbreiding en verbetering van de
logiesaccomodatie. Verhoging van het pla
fond der Staatsgarantie in het kader van
de Hotelkredietbeschikking van tien mil
joen tot dertig miljoen gulden.
3. Eige maatregelen ten dienste van de kam
peer- en aanverwante bedrijven.
4. Steun aan de toeristische propaganda. De
subsidie aan de A.N.V.V. is voor 1966
verhoogd van 3,1 miljoen gulden tot
3.705.000,-, terwijl de bijzondere be
stemmingssubsidie van een miljoen gulden
wordt voortgezet.
5. Steun aan het binnenlandse V.V.V.-wezen
met 220.000, -
6. Steun aan de propaganda voor vakantie
spreiding met 100.00Ó, -
7. Sterkere bevordering van de toeristische
onderzoekingen door verhoging van de
subsidie van 120.000,- tot 300.000,-.
Voorlichting
Over deze aangelegenheden en over de econo
mische facetten van het toerisme in het alge
meen kunnen belanghebbenden, o.m. midden
standsondernemers en -verenigingen, zich om
raad en voorlichting wenden tot de landelijke
en gewestelijke middenstandorganisaties en
tot de Rijksconsulenten voor het Midden- en
Kleinbedrijf en Toerisme, die in iedere pro
vincie en in Amsterdam zijn gevestigd.
Amerikaanse verliezen
Sinds het begin van de Amerikaanse bombar
dementen op Noord Viëtnam (in februari
van dit jaar precies twee jaren geleden) heb
ben de Amerikaanse luchtmacht en de Ame
rikaanse marine volgens officiële opgaven uit
Washington zo'n 450 vliegtuigen verloren. De
luchtoorlog boven Viëtnam heeft een heel
ander verloop gekregen dan de militaire des
kundigen voorspelden. Het grootste aantal
neergeschoten vliegtuigen komt namelijk niet
voor rekening van de Russische luchtafweer-
rakketten of de - eveneens Russische -
Mig-straaljagers, waarover Noord Viëtnam
beschikt, maar op naam van de „ouderwetse"
luchtdoelartillerie. Volgens de Amerikaanse
rapporten gingen 420 toestellen verloren door
het vuur uit kanonnen en snelvuurwapens, de
raketten troffen 23 vliegtuigen, Mig-jagers
schoten in totaal vijf Amerikaanse vliegtuigen
uit de lucht.
Dit onverwachte succes van de luchtdoelartil
lerie heeft merkwaardige gevolgen. Zo heeft
het Nederlandse ministerie van defensie het
aanvankelijke besluit om alle luchtdoelkanon
nen af te schaffen (omdat, naar men meende,
de dubbele gordel van geleide wapens langs
het IJzeren Gordijn voldoende zou zijn) weer
ingetrokken.
Noord Viëtnam beschikt over ongeveer negen
duizend luchtdoelkanonnen, in kaliber va
riërend van 3,7 tot 10 cm., met een bereik
tussen de 3.500 en 11.000 meter. Deze ver
dediging is versterkt met rond 150 lanceer-
plaatsen voor de Russische Sam-2 raketten
en rond 200 Mig-jagers van de types Mig-15
en Mig-17 (beide verouderd en niet opgewas
sen tegen de nieuwe Amerikaanse jagers) en
de moderne en snelle Mig-21. Eind vorig jaar
keerden juist tachtig Noord-Viëtnamese pi
loten terug uit Rusland, waar zij een gespe
cialiseerde gevechtsopleiding hadden gekre
gen. De Noordviëtnamese luchtmacht ver
onderstelde kennelijk met deze lang verwachte
versterking de Amerikaanse vliegers de baas
te zijn. Eind december kwam het grootste
luchtgevecht uit de Viëtnamese oorlog toen
de Viëtnamezen een vijftiental Mfgs afstuur
den op een eskader Amerikaanse bombarde-
mentstoestellen. De Amerikanen echter be
schermen hun aanvalsvliegtuigen de laatste
tijd met een zogenaamd „Mig-scherm", een
aantal F-4 Phantom („spook") jagers, de
snelste en modernste operationele jagers van
de Amerikaanse luchtmacht. De begeleidende
„spoken" vielen als havikken op de aanstor
mende Migs aan. De Noord Viëtnamezen
bleken geen partij. Van de vijftien Migs wer
den er volgens de Amerikaanse opgave liefst
dertien neergehaald. Geen enkele Phantom
werd getroffen. De opleiding, die de Noord
viëtnamese piloten in Rusland kregen, was
vooral gericht op het ontwijken van afgevuur
de raketten. De Phantoms zijn echter sinds
kort uitgerust met een nieuw soort geleid pro
jectiel, dat zich onverbiddelijk vastbijt aan
het spoor van het vijandelijke vliegtuig. Zelf
zijn de Phantoms in staat de door de Migs
afgevuurde raketten (die werken volgens een
wat verouderd procédé ze gaan af op de
warmte, die de motor van een vliegtuig uit
straalt, maar raken snel in de war wanneer
dat vliegtuig een aantal korte bochten maakt)
te ontwijken.
Het resultaat van dit grote luchtgevecht moet
voor Hanoi duidelijk teleurstellend en ver
rassend zijn geweest. Mig-aanvallen zijn
sinds die tijd niet meer voorgekomen. Niet
minder hard en verrassend was voor de
Amerikanen het optreden van de Noordviët
namese luchtdoelartillerie. De afweerkanon-
nen worden door radar geleid. Amerikaanse
verkenningstoestellen hebben vorig jaar 120
waarschuwingsposten en gevechtsleidings-
centra in Noord Viëtnam ontdekt, 140 vuur
leidingscentrales voor afweergeschut en twin
tig centrale commandoposten voor afweer-
raketten.
De Amerikanen hebben enkele verklaringen
gegeven voor de hoge tol, die de „verouderde"
kanonnen eisen. (Overigens zijn de verliezen
van de Amerikaanse luchtmacht en marine
lager dan tijdens de bombardementen boven
Duitsland of Korea. In Viëtnam komt op
duizend vluchten boven vijandelijk gebied een
gemiddelde van drie neergeschoten toestellen
voor. Boven Korea was dit drie en een half,
boven Duitsland zelfs negen, dus het drie
voudige). De Russische Sam-raketten, die
een werkingsgebied hebben tussen drie en
vijfentwintig kilometer hoogte, dwingen de
Amerikaanse vliegtuigen vrij laag aan te vlie
gen. Vorig jaar zijn, volgens Amerikaanse
tellingen, bijna duizend Sams op de aanval
lende vliegtuigen afgevuurd. De verliescijfers
(ruim twintig) waren uiterst gering, maar de
hoeveelheid dwong de Amerikanen wel in de
richting van de luchtdoelkanonnen. De strik
te opdracht van Washington om slachtoffers
onder de burgerbevolking „zoveel als moge
lijk is te vermijden" dwingt de vliegtuigen
bovendien om kleine doelen, zoals bruggen,
kanonstellingen en fabrieken met een vrij lage
snelheid (ongeveer vijfhonderd kilometer per
uur) en vanaf lage hoogte aan te vallen. Dit
stelt hen bloot zelfs aan het vuur van gewone
mitrailleurs en geweren.
De Amerikaanse militaire leiding heeft Noord
Viëtnam in een aantal zónes verdeeld. Enkele
gebieden mogen slechts worden aangevallen
als president Johnson persoonlijk toestem
ming heeft gegeven. Andere streken mogen
helemaal niet worden gebombardeerd. Dit
geldt o.a. voor een strook van vijftig kilo
meter breedte langs de Chinese grens. Als
gevolg van deze resticties kan bijvoorbeeld de
belangrijke spoorweg van Nanking in Zuid
Oost China naar Hanoi slechts over een leng
te van 35 kilometer worden gebombardeerd.
De Viëtnamezen hebben langs dit deel van
de spoorweg liefst elfhonderd luchtdoelkanon
nen geconcentreerd. Niet voor niets noemen
de Amerikaanse piloten deze spoorweg de
„lijn door de hel".
Er bestaat geen twijfel aan de woorden van
de Amerikaanse staatssecretaris voor de
luchtmacht, Harold Brown, dat de Ameri
kaanse luchtmacht „Noord Viëtnam terug
naar het Stenen Tijdperk" kan bombarderen.
De Amerikanen kunnen de luchtafweerkanon-
nen bedekken met een bommentapijt en bin
nen enkele dagen geheel uitschakelen, wan
neer zij hun B-52 bommenwerpers inschake
len, die op Guam zijn gestationeerd en wel in
Zuid Viëtnam worden gebruikt. Deze vlieg
tuigen kunnen elk 30 ton aan bommen ver
voeren. Zo'n aktie zou echter een gro.ot aan
tal slachtoffers onder de burgerbevolking
eisen. En dat is iets, dat Washington tot elke
prijs wil voorkomen omdat daardoor het con
flict in Viëtnam tot nog dramatischer inter
nationale ontwikkelingen zou leiden.
(nadruk verboden)
AXELSE COURANT
VERSCHIJNT IEDERE ZATERDAG
ABONNEMENTSPRIJS: Losse nummers 15 cent.
Halfjaar-abonnement:
Axel binnen de kom 3,75. Andere plaatsen 4,25
Buitenland 6,50
Hoofdredaktie: J. C. VINK
Redaktie en Administratie: Axel, Markt 12, tel. 01155-646, postbus 16
Drukker-uitgeefster: FIRMA J. C. VINK
ADVERTENTIEPRIJS: 10 cent per mm
Bij kontrakten belangrijke reduktie.
Ingezonden mededelingen 30 cent per mm
Kleine advertenties 1-10 woorden f 1,
elk woord meer 15 cent.