GEMEENTERAAD VAN AXEL
De verkiezingen
Samenvatting
(vervolg)
Mijnheer de Voorzitter,
Wij willen als fractie van de K.V.P., zei het dan
in peperkte mate, mee doen aan de algemene be
schouwingen. Wij willen een moment stil staan bij
Uw begeleidingsbrief.
Wij zien daarin al direct, voor dat wij in de be
groting gaan snuffelen dat U rond komt, maar
dan ook met de aantasting van de reserves, niet
tegenstaande, hebben wij op een paar kleine op
merkingen na, waardering voor het werk door 'het
College aan deze besteed.
De woningbouw
Wij hadden wel graag vernomen wat de plannen
zijn in de toekomst, n.l. de uitgebreide woning
bouw. De bouw van middenstandwoningen, be
jaardenwoningen, het cultureel centrum, en ga zo
maar door. Wat wij wel hebben geconstateerd is,
dat de jaarlijkse last nog steeds wordt verhoogd.
Van de woningen in onderhoud bij de gemeente,
hierop is menig bewoner van wetwoningen jaloers.
Het is bij het college bekend dat de fractie van
de K.V.P. een stokpaardje heeft wat betreft de
wetwoningen, doch wij willen het niet hebben
over het onderhoud maar toch voelen wij ons ge
noodzaakt om U te wijzen op de veranderingen die
op komst zijn n.l. de huurbelasting als deze wordt
ingevoerd. Gaarne zouden wij zien dat er naar
gestreefd werd woningwetwoningen over te dragen
aan de bewoners indien hiervoor belangstelling be
staat.
Wij betreuren dat dit nooit is gestimuleerd door
het college.
Het sportbedrijf
Wij hopen dat het college in deze attent zal blij
ven ten opzichte van buurgemeenten. Onze bij
zondere aandacht blijft gericht óp het zwembad.
De gemeente groeit steeds en wij hebben nog veel
in te halen.
Mijnheer de voorzitter wij hebben gemeend om in
eerste instantie een verklaring af te moeten leggen
betreffende de houding die wij aangenomen hebben
'bij de wethoudersverkiezingen.
Toen wij na de verkiezingen weer als de grootste
partij te voorschijn kwamen, ging bij ons de ge
dachte uit hoe wordt de samenstelling. In de be
staande was een zeer goede samenwerking en ver
standhouding.
De protestants Christelijke partijen die wel naar
buiten een éénheid hadden gevormd, maar van
binnen waren verdeeld, was bij ons bij nader in
zien geen samenwerking te verwachten. De opmer
king die hier na kwam was zijn jullie nog wel
een Christelijke partij. Ja mijnheer de voorzitter
wij zijn een Christelijke partij, en zullen dit blijven,
ondanks de samenwerking met zoals wel eens
wordt beweerd, met niet Christelijke Broeders.
Wij meenden goed te doen mijnheer de Voorzitter
om in eerste instantie dit nogmaals onder de aan
dacht van Uw College en Raad te moeten brengen.
Verder weten wij dat de wensen die er leven fi
nancieel niet altijd te halen zullen zijn, maar wat
wij hopen is dat Gods onmisbare zegen moge rusten
op ons werk, en dat onder Uw leiding Axel moge
groeien en bloeien. Dank U.
Ook ik wil verder nog wat naar voren brengen.
Ik kan niet begrijpen dat de heer Oggel als woord
voerder van de Prot. C'hr. fractie kan optreden.
Op de avond van de verkiezing heb ik op de
stoep van het stadhuis besloten tot samengaan met
Gem.belang en P.v.d.A.
Hierna laat de heer Maas gedeelten horen uit
notulen van 1958, waaruit blijkt dat de Pr. Chr.
partijen het zeker niet eens waren en het S.G.P.
weigerde op de C.H.U.-kandidaat voor een wet
houder te stemmen.
Daarom kan ik niet begrijpen dat U als woord
voerder kan optreden.
De heer Oggel zegt dat hij tegen de begroting zal
stemmen als het voorstel tot verhoging van de
rioolbelasting wordt aangenomen, dit vind ik een
verkeerd standpunt om voor een punt waar men
het niet mee eens is een gehele begroting af te
keuren.
Verder zegde de heer Oggel geen grote bewon
dering te hebben voor de nieuwe begroting en
dat deze onzorgvuldig is opgesteld.
Op een begroting zullen er altijd wel dingen zijn
waarop iets bezuinigd kan worden en waar dit
mogelijk zal zijn zal dit zeker gebeuren.
Dat de kosten van de brandweer stijgen vindt zeker
zijn oorzaak in het groter worden van de gemefen-
te.
Men is hij de brandweer bezig geleidelijk aan de
slangen te vervangen door plasticslangen.
Het college heeft veel moeite gedaan om deze be
groting zo serieus mogelijk samen te stellen. Dat
de kosten van de openbare verlichting stijgen is
zeker ook een gevolg van de uitbreiding in de
gemeente.
Er is een onderzoek ingesteld naar de nachtbran
ders, een verhoging van 2500,.per jaar is
zeker niet groot. Mogelijk dat met het nieuwe ta
rief dit nog minder zal zijn.
Dat er weinig gedaan wordt voor het museum
wezen moet ik bestrijden hiervoor doen wij wat
mogelijk is.
Ik moet ook ontkennen dat Wij met de belastingen
aan de top staan, wij staan bij het landelijk gemid
delde en dit is nu al weer hoger geworden dan
nu in Axel.
Als voorzitter sta ik buiten de politiek, maar het
signatuur van het college is zeker rechts.
Er is een opmerking gelanceerd dat wij weinig
doen voor de maatschappelijk zwakken, het is on
rechtvaardig ons dit te verwijten.
Axel is een gemeente die hierbij tot de besten van
Zeeland behoort zo niet de beste.
Verder stelt de 'heer Oggel dat voor hogere be
dragen dan 5000,— voor het grondbedrijf een
beslissing van de raad moet komen.
Ik moet u ontraden een limiet te stellen en u wil
len voorstellen genoegen te nemen met de toezeg
ging dat wanneer het om grote bedragen gaat de
raad er in te betrekken.
De sportstichting doet goed werk en is van grote
betekenis en is zeker zijn bestaan waardig.
Het terugbrengen van het bedrag voor de bouw
van een kleedlokaal op de sportterreinen tot
45000,is onmogelijk de raad heeft anders be
sloten.
Het zal u toch ook wel bekend zijn dat voor het
door U voorgestelde bedrag niet veel te bouwen
is. Er is deze week een financieringsschema sa
mengesteld wat binnenkort aan de financiële com
missie zal worden voorgelegd.
Tot de heer van der Lee kan ik zeggen dat wij
ook in de toekomst zullen doorgaan om de ge
meente vooruit te brengen.
Axel is dit jaar niet gegroeid. Dit vindt zijn oor
zaak in te weinig woningbouw, maar voor 1967
biedt dit een beter perspectief.
De bouw is zeer afhankelijk van de financiële mo
gelijkheden.
Ook de bouw in de vrije sector zal in 1967 groter
kunnen worden.
Voor de bouw van een Cultureel-Centrum is nu
geen rijksgoedkeuring meer nodig, maar de finan
ciële moeilijkheden hiervoor zijn nog niet opgelost.
Volgende week krijgen wij de prijs voor de bouw
en ondanks moeilijkheden hopen wij volgend jaar
met de bouw te kunnen beginnen.
Wat de parkeerruimte betreft, graag willen wij
dit sneller doen, maar ook hier zijn de financiën
niet altijd beschikbaar.
Het parkeerterrein aan het Kennedy Plein komt
dit jaar klaar.
Ook de reconstructie van de Zuidsingel zit vast op
de financiering er van.
Er is gesproken over de Pinkster-vermakelijkheden,
persoonlijk vindt ik dit een aanfluiting en dit zal
moeten leiden tot intern 'beraad wat we moeten
doen. We moeten deze geheel afschaffen of iets
goeds doen.
Er zullen dit jaar zeker weer begrotingswijzigingen
nodig zijn maar wij zullen hierover dan met de
raad in overleg treden.
De heer Dieleman is teleurgesteld over het niet
toekennen van de verfijningstoelage, ook wij zijn
hierdoor teleurgesteld.
Wij hopen bij een nieuwe fixatie er wel bij te zijn.
G.S. vinden ook dat wij er recht op hebben, helaas
komen wij niet in aanmerking.
Ook wij hopen dat de conjunctuur niet achteruit
zal gaan.
Wij hopen met de verbetering van de sportacco-
modatie en de verfraaiing van de gemeente met
overgrote steun van de raad te kunnen voortgaan.
Het is niet zo dat wij maar met de hakken over de
sloot komen, ook de oppositie heeft in het verleden
medewerking gegeven aan de vooruitgang van de
gemeente.
De 'heer Maas spreekt over het overdragen van
woningwetwoningen aan de bewoners, diverse ma
len is door ons overdracht gestimuleerd.
Indien er zijn die overname willen dan zullen wij
eker medewerking verlenen.
Dat er voor het zwembad iets moet worden gedaan
is ook onze gedachte.
Er zal binnen een afzienbare tijd een geheel nieuw
zwembad moeten komen.
Wethouder IJSEBAERT zegt een waarschuwend
woord te moeten spreken over de begrotingswijzi
gingen. Om niet te lang te moeten wachten op
afhandeling moeten wij soms een keer meer met
een wijziging komen.
Wat de rioolbelasting betreft wil ik zeggen dat
toen deze werd overgezet van de huurder naar
de eigenaar van de woning is gezegd dat deze
geleidelijk aan zou moeten worden verhoogd. Nu
stellen wij voor 35,per aansluiting dat is 26%
dit is het landelijk gemiddelde.
De wethoudersverkiezing is zo democratisch mo
gelijk, de verhouding is 51,1 tegen 48,9%. Dat
wij als college een liberale en linkse inslag heb
ben, daar is geen sprake van en ik kan dit gezegde
niet tollereren.
De voorzitter is Prot. Christelijk en de K.V.P. is
ook niet links.
Wethouder VAN BENDEGEM zegt toch wel
behoefte te hebben om op de dienst van openbare
werken in te gaan, de heer Oggel heeft niets ge
noemd en alleen gezegd in algemene zin dat alles
wel wat duur is.
Wij hebben een ploeg mensen in onze dienst, die
ondanks de groei, de plantsoenen en onze wegen
in goede staat weten te houden.
Vanaf deze plaats wil ik de mensen die in die
dienst werkzaam zijn mijn waardering meegeven.
Wanneer men ze bezig ziet zal men niet kunnen
zeggen dat er niet rationeel gewerkt wordt.
Wanneer wij onze gemeente bekijken dan zal men
moeten toegeven dat het er goed uitziet. Wanneer
het nodig is dan moeten en durven wij hiervoor
geld uitgeven.
Vele malen kan men van mensen die Axel bezoeken
en van vrouwen die in de plantsoenen op de ban
ken rustig zitten, horen dat Axel er zo mooi uit-'
ziet.
Uit de woorden van de heer Oggel is er kritiek
op het samenwerken van P.v.d.A., K.V.P. en Gem.
Belang, en doet alsof bij het samengaan van de
Prot. Chr. partijen principieëefl alles recht zït,
maar dit is zeker niet het geval.
De heer Oggel is weggelopen van de A.R. naar
G.P.V.
Het samengaan is een utiliteitspolitiek die tot doel
had de restjes bij elkaar te vegen om een zetel meer
te krijgen.
Men heeft hierbij het principe verlaten.
Vroeger heb ik dikwijls moeten zeggen dat er on
recht werd gedaan en dan kreeg ik te horen jullie
zijn niet Christelijk.
In tweede instantie krijgt de heer OGGEL het
woord deze zegt te willen ingaan op wat de heer
van der Lee heeft gezegd over de samenstelling
van B. en W. Deze zegt dat de samenstelling in
1954 verkeerd was, maar dan is het nu ook ver
keerd zoals dit is gebeurd.
Er waren dit jaar 4 kiezerslijsten met uitslag —3
en 2 x 2 zetels.
De partij met 6 zetels is er buiten gehouden.
Met het verkeerde verleden hebben wij gebroken,
het is niet in 'het (belang van Axel dat het zo is
gebeurd.
De voorzitter staat boven de politiek, nu zijn er
2 gekozen uit 7 en de groep van 6 staat er naast.
Het zwaartepunt in de verkiezingspolitiek van de
P.v.d.A. was gelegd op de sport.
Zij deed het voorkomen alsof alle verbeteringen
alleen door 'haar waren tot stand gekomen, het is
verkeerd de bevolking zo voor te lichten.
De heer Maas heeft gezegd dat er verdeeldheid is
in de Prot. Chr. fractie, deze gelooft ons niet op
ons woord wanneer wij zeggen dat wij het eens
zijn. De K.V.P. heeft ons in de 2e bijeenkomst ge
zegd met de heer van der Lee in zee te gaan.
Maar reeds eerder was het besluit genomen met
van der Lee in zee te gaan, dit noem ik boeren
bedrog.
De heer Maas haalde oude notulen voor de dag,
maar de tijd is en gaat verder en er zijn nu andere
maatregelen nodig.
De K.V.P.-fractie is niet erg bij de tijd wanneer
zij nog niet weten dat er een toenadering is tussen
R.K. en Prot. Christelijken.
Wanneer in 1958 het S.G.P. het niet met ons eens
was mogen zij het nu ook niet met ons eens zijn.
De rioolbelasting zal voor ons een voorwaarde
zijn om voor de begroting te stemmen, ook in de
commissievergaderingen hebben wij onze bezwaren
naar voren gebracht.
De begroting is onzorgvuldig samengesteld. Vorig
jaar is gezegd dat de bedragen voor de brandweer
niet meer naar boven zouden gaan, maar weer is
deze post verhoogd.
Ik heb niet gezegd dat B. en W. niet veel doen
voor de maatschappelijk zwakken.
De grens van 5000,voor het grondbedrijf hier
wil ik vasthouden, maar als de raad 10000,
beter vindt dan wil ik dit wel aanvaarden. Wat de
een een groot bedrag vindt is voor een ander soms
klein.
Een begrotingspost geeft een maximum aan en het
hier boven gaan moet een uitzondering zijn en dan
zijn er niet veel wijzigingen nodig.
Er is opgemerkt dat oppositiepolitiek ook positief
kan zijn, dan zal dit wel eens beleidskritiek op
leveren.
Wanneer door ons opmerkingen worden gedaan in
positieve zin, worden deze al bij voorbaat afge
wezen omdat het van de oppositie komt. De mo
gelijke bezuinigingen zijn door ons al in de af
delingen behandeld.
Ik wil me aansluiten bij de pluim op de hoek van
gemeentewerken, maar toch zou ik willen dat
werd onderzocht of er geen rationalisatie kan
plaatsvinden.
Niet dat er ontslagen moeten worden, maar dat in
ontstane vacatures geen nieuwe worden benoemd.
Dat de Prot. Chr. partijen het niet eens zijn in de
landspolitiek, kan dit daarom wel in de gemeente-'
politiek, bij ons staat het welzijn van de gemeen
schap op de voorgrond.
De heer VAN DER LEE zegt laat de wethouders
zitten dan kan de heer Oggel de oppositie houden.
De heer DIELEMAN het enige doel van het
samengaan van de Prot. Chr. partijen was om een
raadsmeerderheid te verkrijgen.
De heer Oggel zegt dat de P.v.d.A. propaganda
over de sport geen sukses is geworden, maar ook
het samengaan van Prot. Chr. werd geen sukses.
De wethoudersverkiezing is democratisch gebeurd.
De heer MAAS zegt dat de K.V.P. steeds meer
stemmen krijgt en dat de K.V.P.-ers trouw zijn
gebleven.
De heer DE WAARD zegt dat de wethouders
verkiezing steeds is verdedigd met cijfers, toch zou
ik in overweging willen geven dat nu wordt ge
regeerd met 7 mensen en niet met de kiezers. Er
wordt nu wel gezegd de voorzitter is Prot. Chr.
maar wanneer we een andere voorzitter zouden
krijgen bijvoorbeeld een R.K. zou dan de heer
IJsebaert als wethouder verdwijnen.
Het samengaan van de Prot. Chr. was inderdaad
gericht op voordeel, maar er is ook samenwerking.
Door de heer Maas is gesteld dat op de avond
van de verkiezing al een rendvouz plaats vond
en een week later werd tegen ons gezegd dat er
geen bindende afspraak was.
Nu zou ik graag van de heer IJsebaert willen
weten als je ons niet lust, waarom niet
De heer VAN LUIJK vraagt of de leden zich
niet kunnen indenken dat er een beginselpolitiek is
en dat er niet is samengegaan uit utiliteitsoverwe
ging. Tot 1962 was er een samengaan van R.K.
en Pr. Cfir., na 1962 koos de K.V.P. een andere
weg dat heeft ons gespeten.
Tot de heer Dieleman wil ik zeggen zoek het
verkiezingspamflet van de P.v.d.A. nog eens op
dan kunnen wij dit samen eens bekijken en bespre
ken.
Tot de K.V.P. één vraag „wat was de oorzaak
om als christelijke partij de Prot. Chr. zo weg te
zetten", deze vraag is scherp maar niet uit haat
bedoeld. Wanneer de Prot. Chr. zo behandeld
worden is dit een klap in het gezicht.
In Nederland wordt alles gedaan om in de ver
houding tussen R.K. en Prot. Chr. overeenstem
ming te verkrijgen, dan is dit hier in Axel een
teken aan de wand. Kan de voorzitter mij zeggen
wat Evangelische politiek is.
De heer DIELEMAN zegt nog even te willen
ingaan op wat de heer van Luijk heeft gezegd.
Dat het samengaan niet uit utiliteit is, is niet steek
houdend men is pas tot samengaan gekomen toen
men niet tot een wethouderszetel kon komen.
Ik ben bereid mt de heer van Luijk 'het bedoelde
pamflet te bezien, maar daar staat beslist niet in
dat de P.v.d.A. de verbetering van de sport-
accomodatie tlleen heeft verbeterd.
De heer MAAS zegt dat door de K.V.P. on
recht is aangedaan.
Eén ding zou ik hier op willen antwoorden is
de heer van Luijk vergeten dat er een R.K. ge
meentebode was.
De VOORZITTER zegt dat het hem verbaasd
dat straks het goedkeuren van de begroting af
hangt van de rioolbelasting, dit zou een novum
zijn.
Ik moet dit ten sterkste ontraden dit te doen, het
is fout om op een onderdeel een begroting af te
keuren.
De verhoging van de post voor de brandweer,
bedraagt 500,— voor kleding die noodzakelijk
is.
Het limiet voor het grondbedrijf, in sommige ge
vallen is 5000,hoog in andere gevallen is
100000,niet hoog dit 'hangt af van het geval.
Dat een voorstel uit de oppositie al bij voorkeur
is verworpen is beslist niet waar.
De heer van Luijk vroeg wat Evangelische poli
tiek is dit kan hij vinden in het beginselprogram
van de A.R.P. dit is gebaseerd op vooruitstrevende
politiek voor iedereen.
De heer IJSEBAERT zegt dat de samenstelling
van B. en Wgeen wraak is voor de samenstel
ling in 1959.
Er is van wraak geen sprake, wij hebben gemeend
zo te moeten handelen.
Het zou nog beter zijn wanneer wij met zijn 13
overeen konden komen.
Het was voor ons geen uitgemaakte zaak op de
stoep van het stadhuis er is wel gepraat.
Misschien was het voor de heer Maas persoonlijk
al wel een uitgemaakte zaak.
VOORSTEL tot vaststelling van de 3e wijzi
ging van de verordening op de heffing en invor
dering van een rioolbelasting in de Gemeente Axel.
De heer OGGEL zegt als wij bezwaar hebben
zullen wij alleen tegen bepaalde artikelen stem-'
men. Ons inziens is het dat de bevolking te zwaar
wordt belast.
Eigen bezit wordt hierdoor minder aantrekkelijk,
dit is voor ons een breekpunt. Wij zitten al jaren
lang met deze belasting, in andere gemeenten pas
enkele jaren. Wij moeten proberen de tekorten uit
andere zaken weg te krijgen.
De heer DEKKER zegt zich bij de woorden van
de heer Oggel aan te sluiten.
De heer _VAN LUIJK zegt telkens tegen deze
belasting te hebben gestemd, dit zit mij niet goed
deze belasting wordt maar door enkele mensen
betaald diegenen die een eigen woning hebben.
Dit zijn juist de minder gesitueerden, eigen bezit
wordt 'hier werkelijk onsmakelijk door.
De VOORZITTER antwoordt dat het fout is
om staande te houden tegen te zijn als dit voorstel
wordt aangenomen.
Op een begroting van 6 miljoen mag dit geen
breekpunt zijn.
De zorg van de heer van Luijk over eigen woning-
bezit bij deze belastingcorrectie is wel erg zwaar
tillend. Door het algemeen beleid van het college
is onze gemeente met sprongen vooruit gegaan en
het is goed een eigen bezit te hebben in een goede
gemeente.
Wethouder IJSEBAERT zegt dat enkele jaren
terug deze belasting is verzet van de huurder op
de eigenaar, wij zijn toen begonnen met 16% en
gesteld dat dit geleidelijk opgevoerd moest worden.
Wij zijn toen naar 20% gegaan en nu moeten wij
naar 26%.
De druk was zwaarder geweest als wij direkt naar
dit bedrag waren gegaan.
Dit is zeker geen gevaar voor het leefklimaat in
Axel.
De belastingen hier zijn zeker niet hoger als in
andere gemeenten.
De heer VAN LUIJK zegt deze belasting-cor
rectie gaat over een bedrag van 16000,—, kan
dit nu niet uit een begroting van 6 miljoen worden
gehaald.
Dit is zuiver een zaak van B. en W. daarom stem
ik tegen.
VOORZITTER antwoordt dat het niet mogelijk
is dit te bezuinigen.
Als wij mee willen gaan met de algemene trend
dan ook deze belastingcorrectie.
G.S. heeft er uitdrukkelijk opgewezen bij dit lan
delijk gemiddelde in de pas te blijven. Met deze
35,zijn wij in de landelijke pas. Ik kan me
niet voorstellen dat een lid van de raad hieraan
de begroting wil ophangen.
De heer OGGEL zegt G.S. hebben gesteld dat
het 26% moet zijn, ook de vorige maal had G.S.
dit gesteld, maar toen de wethouder naar Middel
burg ging kreeg hij het voor elkaar dat het op
20% kon blijven.
Ik zie hem er voor aan dat ook het hem deze keer
zou gelukken.
Wij moeten proberen bij G.S. ook nu deze 20%
er weer door te krijgen.
Hierna 'komt 'het voorstel in stemming en wordt
aangenomen met 7 tegen 6 stemmen.
Tegen stemden de Prot. Chr.-leden de heren Bou-
man, Dekker, 't Gilde, van Luijk, Oggel en de
Waard.
Hierna komt postgewijs de begroting aan de orde.
PUNT 80 HOOFSTUKII
UITBREIDING STEMBUREAUX
De heer OGGEL zegt het vreemd te vinden uit
de begroting te moeten vernemen dat het aantal
stembureaux wordt uitgebreid.
De VOORZITTER antwoordt dat dit tot de
competenties van B. en W. behoort. Nu vragen
wij de raad het bedrag hiervoor beschikbaar te
stellen.
De Prot. Ghr. fractie sitemt tegen het gehele
hoofdstuk VI.
