Kerst- en Nieuwjaarskaarten J. C. Vink, HONDERD JAAR ELEKTROTECHNIEK December 1966 is een belangrijke maand in de geschiedenis van de elektrotechniek. Elektris che en elektronische apparaten maken het mogelijk enorme afstanden te overbrug gen, een veelvoud van de menselijke spier kracht te ontwikkelen, industrieën te automa tiseren en ingewikkelde problemen snel tot een oplossing te brengen. Twee opmerkelijke jubilea werpen hun licht op deze techniek d e een zo belangrijke en niet meer weg te denken plaats in ons leven inneemt. Op 13 december 1966 was het 150 jaar ge leden dat Werner S emens werd geboren, de man, die de stoot gaf tot de ontwikkeling van de gehele elektrotechniek en deze in al haar freetten tot een ongekend hoog niveau wist te brengen. Daarnaast herdenken wij het feit dat deze Werner Siemens in 1866, dus nu 100 jaar geleden, het dynamo-elektrische principe ont dekte en daarmee de mogelijkheid om met machines mechanische energie in elektrische energie om te zetten. Werner von Siemens 1816 - 1892 De familie Siemens stamt uit de oude Rijks stad Goslar. Als vierde uit een gezin van 14 kinderen werd Werner Siemens op 13 de cember 1816 in Lenthe bij Hannover geboren. Zijn vader was landbouwer. Reeds gedurende zijn gymnasiumtijd in Lü- beck - zijr. ouders waren intussen verhuisd naar Mecklenburg - was de begaafdheid van hun zoon merkbaar, vooral ook zijn interesse in natuurwetenschappelijke en technische za ken. Daar hem echter de middelen voor ver dere studie on'braken, trad hij bij het Prui sische leger in Magdeburg in dienst om later op de Artillerie- en Ingenieurschool in Berlijn een technische en wetenschappelijke opleiding te volgen. Elk vrij uur, dat hij in dienst heeft besteedt Werner Siemens aan zijn studie. Spoedig begint hij ook zelfstandig te experi menteren. In het voorjaar van 1842 krijgt hij zijn eerste patent op het galvanische vergul den. Dit procédé wordt door zijn broer Wil helm Siemens in Engeland verkocht. De op brengst geeft Werner en zijn broers wel een aanzienlijke winst, maar zijn pogingen in het doen van nieuwe uitvindingen verslinden we derom grote sommen geld. In 1845 wordt hij betrokken bij proefnemin gen met de door de Engelsman Wheatstone geconslrueerde elektrische wijzertelegraaf. Het apparaat blijkt niet storingvrij te werken. Zijn technische belangstelling gaat zich daarna richten op een duidelijk omlijnd en belang rijk doel hij construeert een nieuwe wijzer- i elegranf die veel eenvoudiger te bedienen is en werkelijk betere resultaten geeft. Om dit apparaat te kunnen produceren zoekt Werner Siemens contact met de uit Hamburg komen de instrumentmaker Johann Georg Halske. Samen richten zij op 1 oktober 1847 in Ber lijn de „Telegraphen-Bauanstalt Siemens Halskeop. Het benodigde beginkapitaal 6842 taler, lenen zij van neef Johann Georg Siemens. De eerste werkplaats bevindt zich in een ach terhuis aan de Schöneberger Strasse 19. Eind i 847 zijn er 10 medewerkers. In 1849 krijgt de jonge firma haar eerste grote opdracht van de Pruisische regering het leggen van oen telegraaflijn van Berlijn naar Frankfurt/ /Iain. Deze opdracht heeft echter ook zijn problemen want in tegenstelling tot de tele graaflijnen buiten Duitsland schrijft de rege ring voor de binnenlandse lijn kabel voor, wat wegens het gebrek aan isolatiemateriaal grote moeilijkheden geeft. Wilhelm Siemens stuurt daarop guttapercha uit Engeland, dat door Werner met een door hem uitgevonden pers naadloos om de draden wordt getrokken. Het is dé oplossing voor de problemen. Dank zij deze nieuwe isoleringstechniek wordt binnen korte tijd een goede en snelle verbin ding tot stand gebracht. Deze prestatie brengt Siemens Halske nieuwe klanten in binnen- en buitenland. Vooral Rusland wil telegraaflijnen bouwen. Carl, de broer van Werner Siemens, aanvaardt de vertegenwoordiging in St. Petersburg, de hoofdstad van het tsarenrijk. Reeds in de vijftiger jaren geldt Werner Sie mens als uitstekend vakman op het gebied van de elektrische telegrafie. Omdat Werner Siemens zich grondig bezig houdt met de meettechniek en vooral ook voor kabelleggingen geschikte metingen vindt, trekt de Engelse regering hem daarom aan als we tenschappelijk adviseur voor haar grote zee- kabelpro jekten. In Engeland ontstaat inmid dels een filiaal, geleid door Werners' broer Wilhelm. Bovendien bouwt men in de nabij heid van Londen een eigen kabelfabriek. Zo als te verwachten is blijven echter ook de te genslagen niet uit. Als in 1864 in opdracht van de Franse regering een zeekabel tussen Spanje en Algiers door de Middellandse Zee wordt gelegd, breekt hij tweemaal. Zware ver liezen ontstaan daardoor voor de firma. Doch niettegenstaande vele onvermijdelijke moei lijkheden wordt de zaak steeds omvangrijker. Daarmee groeien ook risico's, Halske, die z ch sterk met de ambacht verbonden voelt, zou het liefst elk stuk dat de werkplaats ver laat, nog persoonlijk even nakijken. De nood zakelijke overgang naar de industriële fabri- kage ligt hem niet. De snelle groei maakt hem angstig. Halske treedt daarom als ak- tieve compagnon uit de firma, doch Iaat nog meer dan 10 jaar zijn kapitaal in de gemeen schappelijk opgerichte firma. Zo wordt de firma een familie-onderneming, waarvan Wer ner Siemens en zijn broers Wilhelm en Carl de firmanten zijn. Al deze ondernemingen eisen een hoge mate van technisch kunnen, gedegen arbeid en per soonlijke moed. Haar succes wordt bekroond met de bouw van de Indo-Europese telegraaf lijn, een gemeenschappelijk werk van de broers in Berlijn, Londen en St. Petersburg. Het is een mijlpaal in de geschiedenis van de berichtentechniek. Een als particuliere on derneming geëxploiteerde telegraaflijn - van Londen naar Berlijn, van daar door Rusland en Perzië naar Teheran met aansluiting over Karachi naar Calcutta - is voor de toen malige tijd een geweldig projekt. Als op 12 april 1870 het eerste telegram door de draad gaat, kijkt dan ook de gehele wereld ervan op 11.000 km van Londen naar Calcutta zijn door de communicatietechniek overbrugd. Naast de zakelijke kant wijdt Werner Siemens niet minder aandacht aan zijn op de toekomst gericht wetenschappelijk werk. Na vele pogingen lukt hem in 1866 de door braak naar de nieuwe energietechniek, de sterkstroomtechniek. De ontdekking van het dynamo-elektrische principe is de belang rijkste daad in zijn, aan vruchtbare ideeën en uitvindingrijke leven. Hij vindt de weg - om het met zijn eigen woorden te zeggen - „om elektrische stroom van onbegrensde sterkte op goedkope en gemakelijke manier op te wekken". De ontwikkeling van de energietechniek, voortbouwend op deze eerste dynamomachine, vraagt echter nog veel jaren van inspannend werken. Bij deze ontwikkeling verwerft Werner Sie mens zich persoonlijk bijzondere verdiensten. Eindelijk is het zo ver. In 1878 heeft de dynamomachine haar kinderziekten overwon nen. De sterkstroom doet haar intrede in de alledaagse techniek. De eerste booglampen geven licht, in 1879 loopt op een Berlijnse tentoonstelling de eerste elektrische trein, twee jaren later rijdt in Berlijn de eerste „Elektrische". In 1885 ontstaat de eerste elektriciteitscen trale van Berlijn. In 1889 wordt de eerste Nederlandse elektri citeitscentrale opgericht. Deze Siemens cen trale staat aan de Hofsingel in Den Haag. Naast deze succesvolle pionierswerkzaamhe den op het gebied van de sterkstroom maakt echter ook de zwakstroomtechniek na 1866 - het jaar van de uitvinding van de dynamo machine - belangrijke vorderingen. Vormden de Indo-Europese telegraaflijn en de eerste directe Atlantische kabel Ierland- New York reusachtige gemeenschappelijke prestaties van de broers Werner, Wilhelm en Carl, zo waren de deelneming aan de bouw van het Rijkstelegraafnet en de invoering resp. verbetering van de telefoon in Duits land verdienstelijke prestaties voor Werner. Nog tot 1890 leidt Werner Siemens de voort durend groter wordende ondernemingen van de firma. Dan draagt hij op 74-jarige leeftijd de leiding over aan zijn broer Carl en zijn oudste zonen Arnold en Wilhelm. Twee jaren later op 6 december 1892 sterft hij in Berlijn- Charlottenburg. Werner Siemens is reeds tijdens zijn leven veel eerbetoon ten deel gevallen. Reeds in 1860 werd hem door de universiteit van Ber lijn de titel van Dr. in de Philosophie honoris causa verleend. De universiteit van Heidel- berg onderscheidde hem in 1866 met de titel Dr. in de Medicijnen honoris causa. Hij was corresponderend lid van de academie van we tenschappen in Parijs en de eerste technicus, die het lidmaatschap van de Koninklijke Prui sische Academie van Wetenschappen aange boden werd. In 1888 werd hij in de - erfe lijke - adelstand verheven. Tegenwoordig werkt Siemens op alle gebieden van de elektrotechniek en staat met zijn meer dan 260.000 medewerkers op de 2e plaats onder de Duitse industrieën en zelfs op de 7e plaats op de wereldranglijst. Wat dit betreft komt men bijna in de verlei ding zich af te vragen, wat Werner von Sie mens wel zeggen zou, wanneer hij bij zijn 150e geboortedag zijn firma en haar presta ties zien kon. Waarschijnlijk zou hij zijn hoofd ongelovig schudden wanneer hij bijv. op het gebied van het overseinen van berichten zijn telegraaflijn Londen - Calcutta met de gewel dige mogelijkheden van de moderne satellieten zou vergelijken of met de bijna onwerke lijk aandoende communicatie via planeten van ons zonnestelsel naar de aarde, waaraan sinds kort onze firma haar bijdrage levert. Ook het gericht werken van de Siemens on derzoekingslaboratoria, zoals bijs. bij de las sers via welke lichtstralen men theoretisch millioenen telefoongesprekken kan oversei nen, of op het gebied van de kernenergie centrales, die vermogens van vele honderd duizenden kilowatt leveren, zou voor dit genie wel in zijn consequentie, maar niet in zijn aard vanzelfsprekend zijn. Maar zonder twijfel wordt de totale arbeid van de firma tot heden door de persoonlijk heid van zijn oprichter beïnvloedt. Voor BabylÜJ^ VAN OUD OP NIEUW Op 1 januari a.s. treedt het nieuwe Regle ment Verkeersregels en Verkeerstekens in werking. Waarom nieuwe verkeersborden De toe name van het verkeer en de wens om in Europa tot uniforme verkeersregels en ver keerstekens te komen, maakten het noodzake lijk dat onze nationale verkeerswetgeving ook op dit punt werd aangepast. Geldt voor de vervanging van de meeste ver keersborden een overgangstermijn van vijf jaren, voor de borden die betrekking hebben op stop- en wachtverboden is een overgangs termijn van twee jaren gesteld. U kunt dus na 1 januari zowel oude als nieuwe borden te genkomen. VooTal de komende tiwee jaar, waarin ook de oude en nieuwe parkeer- en stopverboden nog naast elkaar voorkomen wordt het dus een wat moeilijke zaak. Parkeren Het nu ook reeds bestaande bord parkeer verbod (49) geldt nog voor beide kanten van de weg. Maar met ingang van 1 jaunari alleen voor die kant van de weg waar het staat. Dus staat het bord rechts, dan is het verboden rechts te parkeren. Staat het links dan is het verboden links te parkeren. Als er aan beide kanten niet geparkeerd mag worden staat bord 49 zowel links als rechts. De oude borden die een parkeerverbod voor de linkerzijde van de weg dan wel een par keerverbod voor de rechterzijde van de weg aangeven (modellen 56 en 57 van het oude wegenverkeersreglement) zult u hier en daar echter ook nog wel tegenkomen. Bij een par keerverbod voor de rechterzijde van de weg mag u uw auto wel links neerzetten, maar dan zult u moeten keren. Nieuwe verschijningen langs onze wegen en straten zijn de borden 50a en 50b. Bord 50a is rond en heeft een rode rand en is dus een verbodsbord. Voorts een rode diagonaal. De kern bestaat uit een witte helft met een Ro- meinsel en een blauwe helft met een Ro meinse II. Bij dit bord gaat het niet om de blauwe en de witte kleur, maar om de cijfers. Een oneven cijfer betekent op een oneven dag verboden links te parkeren; een even cijfer verboden op een even dag rechts te parkeren. Dus de 12e wel links, maar niet rechts, de 13e wel rechts maar niet links. Ook het om gekeerde kan voorkomen (bord 50b) Dus de 15e niet rechts, maar wel links, de 16e wel rechts, maar niet links, enz. Een nieuwe maatregel, die de verkeersveilig heid ten goede komt, is het verbod om op voorrangswegen buiten de bebouwde kom auto's op de rijbaan te parkeren. Stopverboden Het bij iedereen bekende „Stopverbodbord" blijft ook na 1 januari a.s. nog voor beide kanten van de weg gelden. Met ingang van 1 januari a.s nog voor beide kanten van de weg gelden. Met ingang van 1 ianuari a.s. zal dit bord echter langzamerhand vervangen Bekendmakingen Ontheffing sluitingsuur De Burgemeester van Axel maakt bekend dat algemene ontheffing van sluitingsuur wordt verleend aan alle vergunning-- en verlof houders op maandag 26 december 1966 (Tweede Kerstdag) en op zondag 1 januari 1967 (Nieuwjaarsdag) tot 1 uur na midder nacht. AXEL, 9 december 1966 De Burgemeester van Axel, M. K. van Dijke. Vervaldag Wegen- en Rioolbelasting 1966 De Gemeente-Ontvanger van AXEL maakt bekend, dat 30 DECEMBER 1966 de laatste betaaldag is van de Wegen- en rioolbelasting 1966 Voor zoveel nodig dringt hij er bij de betrok kenen op aan, deze rechten TIJDIG te be talen, omdat anders een vervolging moet worden ingesteld, waaraan extra-kosten voor de nalatigen verbonden zijn. AXEL, 15 december 1966 De Gemeente-Ontvanger voornoemd, C. Smies GEZELLIG ZIJN?... Ja, maar laat het gezellig blijven Heeft u tijdens een bezoek aan familie of goede vrien den rond de kerstdagen en de jaarwisseling trek in een feestelijke dronk Er is niets op tegen, ook al bent u gemotoriseerd. Maar houdt het feestelijk. Ga zelf op de terugweg niet achter het stuur zitten. „Laat u rijden - door uw vrouw of verloofde - of door hem of haar, die een alcoholvrij drankje net zo gezellig vindt - door een taxi (tijdig bestellen 1 of 2 da gen van te voren om lang wachten te voorkomen) - door tram of bus (een aantal openbare vervoerbedrijven zetten in de nachtelijke uren tijdens de jaarwisseling extra ver voer in). Tot slot de gastvrouw, die natuurlijk het beste met haar gasten voorheeft een „goede" gastvrouw heeft met de feestdagen alcohol houdende drankjes in huis, een „ideale" gast vrouw zorgt dat er voor haar gasten ook een keuze van alcoholvrije dranken is. Gezellig zijn Niets op tegen Maar houdt het gezellig. Laat het feestelijk blijven Glaasje op Laat je rijden worden door een nieuw „stopverbodbord" (51). Dit bord heeft een rode rand en twee gekruiste rode diagonalen. De kern is blauw. Het geldt alleen voor die kant van de weg waar het staat. Treft u zo'n bord (51) aan de linkerkant van de weg aan, dan is het ver boden links te stoppen. Staat het rechts, dan is het rechts verboden. Geldt voor beide kan ten (links en rechts) een stopverbod, dan moet aan beide kanten van de weg het bord stop verbod (51) staan. Het nieuwe RVV bevat nog veel meer gebo den en verboden. In de „Verkeerscode", een uitgave van het Verbond voor Veilig Verkeer en de Kon. Ned. Toeristenbond ANWB, in samenwerking met het Ministerie van Ver keer en Waterstaat, heeft men de nieuwe wet geving op populaire en voor iedereen begrij pelijke wijze uiteengezet. Het boekje met een omvang van 88 pagina's en voorzien van vele illustraties, is verkrijgbaar bij alle ANWB- kantoren en afdelingen van het Verbond voor Veilig Verkeer, Hilversum (onder vermel ding van „Verkeerscode") of giro 279199 t.n.v. ANWB, Den Haag, afdeling Bestellin gen. Mooie kollektie Boekhandel Markt 12 AXEL *\sx\ss\\\\xxxx%xs\x%\\\\\x\xx\x POEDER- CREME - OLIE -ZEEP 50a 50b 51 WEDUWE 47 jaar zoekt kennismaking met gezellige man, doel eventueel 'huwelijk. Brieven onder no. 12-1 A.C. bur. v. d. blad te Axel.

Krantenbank Zeeland

Axelsche Courant | 1966 | | pagina 2