HET DRAMA VAN ARNHEM
Kinderpostzegels 1966
Frankering bij abonnement, AXEL
ZATERDAG 8 OKTOBER 1966
81e Jaargang No. 2
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
verraad speelde geen rol bij heldenstrijd
De magische slag, die twee-en-twintig jaar
geleden uitliep in een volkomen mislukking
voor de geallieerden, geeft nog altijd voldoen
de stof voor verhalen en discussies. Waar
schijnlijk was dat niet zo geweest als de
luchtlandingen suksesvol waren verlopen. Nu
echter probeert men op alle mogelijke ma
nieren een verklaring voor het fiasco te geven.
Kort na elkaar zijn in Engeland en Neder
land twee naslagwerken verschenen over de
strijd van de geallieerde parachutisten tegen
de rond Arnhem gelegerde Duitsers. Het
eerste boek „The Battle of Arnhem", is
van de hand van de Britse historicus Christ
opher Hibbert en inmiddels in Nederlandse
vertaling uitgegeven. Het schetst de strijd,
gezien vanuit de ogen van de soldaat. Wel
geeft het vanzelfsprekend een overzicht van
de algemene krijgssituatie, maar het gaat toch
niet zo ver als het voortreffelijke werk van
de Nederlander Bauer, die aan de hand van
gegevens van luitenant-kolonel Th. A. Boeree
in zijn „De slag van Arnhem" op populaire
wijze een krijgskundige verhandeling heeft
vastgelegd over het historische gevecht.
De ondertitel van het boek van de Nederlan
der luidt „De mythe van het verraad" weer
legd. Lange tijd heeft men de schuld van het
feilen geschoven op overlopers, die de plan
nen voor „market garden", de codenaam voor
de luchtlandingsoperatie, voortijdig aan de
Duitsers zouden hebben overhandigd. De
naam van de Nederlandse verrader King
Kong speelt daarin een grote rol. Vooral ook
door het toedoen van de door de televisie-
verhalen bekend geworden Nederlandse con-
tra-spionage-figuur Overste Pinto. Deze Pinto
- inmiddels overleden - schrijft in zijn
niet helemaal historisch te vertrouwen „me
mories", dat King Kong uit het Nederlandse
hoofdkwartier in Brussel naar Eindhoven
ontsnapte en daar de Duitsers de luchtlan
dingsplannen overhandigde.
In het Nederlandse werk wordt dit verhaal
nogmaals nadrukkelijk weerlegd. Via getui
genverklaringen van onder meer Rauter, de
SS-chef in Nederland, die voor zijn dood
overste Boeree verzekerde dat er van verraad
nooit sprake is geweest. Neen, de slag van
Arnhem is door andere oorzaken mislukt.
Waardoor was de uitslag zo tragisch Waar
door keerden er van de negenduizend para
chutisten slechts tweeduienzd terug Tewe-
duizend vermoeide, geestelijk gebroken man
nen, die van 17 tot 26 september stand hiel
den tegen een oppermachtige vijand. Acht
dagen en negen nachten, terwijl hun vóór de
landing was verzekerd, dat na twee dagen
vanuit het Zuiden de pantsercolonnes van
het geallieerde dertigste leger te hulp zouden
schieten.
Een reeks van oorzaken heeft de luchtlanding
doen uitmonden in een heldhaftige, maar nut
teloze strijd. De opzet was, de Rijnbruggen
onbeschadigd in handen te krijgen om een op
mars naar het Noordoosten van Nederland
en het Westen van Duitsland mogelijk te ma
ken. „Maar luchtlandingstroepen kunnen
hoogstens één of twee dagen voor hun leger
macht uit opereren", zei de Duitser Rauter
en de commandant van het eerste Britse lucht
landingscorps, luitenant-generaal Browning,
verklaarde al vóór de actie „misschien gaan
we één brug te ver".
Het dertigste leger was nog te ver weg om
de parachutisten voldoende te kunnen steu
nen. Alleen in de laatste fase kon de zware
artillerie ingrijpen. Maar toen was het te laat.
Misschien hadden de heldhaftige parachutis
ten toch nog sukses kunnen boeken, als zij
sneller hadden kunnen oprukken naar de
Rijnbruggen. Maar daartoe was de opzet van
de luchtlandingen onvoldoende. De slag bij
Arnhem heeft één ding geleerd. Als men
landingen uit de lucht wil uitvoeren dan moet
dat snel gebeuren. Het droppen van de negen
duizend man bij Oosterbeek kostte... drie da
gen. Bovendien was de landingszóne te ver
van de bruggen verwijderd. Het oprukken
kostte tijd.
Dit ook al door de onverwacht sterke Duitse
tegenstand, vooral toen de eerste verrassing
voorbij was. Een verrassing was het wel. De
parachutisten vielen boven het hoofdkwartier
van Veldmaarschalk Model, de Duitse opper
bevelhebber in het Westen, die dan ook over
haast de benen moest nemen. Model beschikte
echter ter plaatse over nog sterke eenheden.
Niet omdat de plannen voor Market Garden
aan hem waren verraden. De twee pantser
divisies bij Arnhem, die hij ter beschikking
had, waren daar louter per toeval. En hun
tankts hadden deze divisies nog door een
„spelletje" van een van de commandanten.
De twee Duitse divisies waren in Normandië
uit elkaar geslagen. De resten vluchtten naar
het Noorden. Op de Veluwe zouden ze worden
opgevangen en opnieuw gegroepeerd. De
Hohenstaufen- en de Frundsbergdivisie moes
ten hun tanks afdragen aan een nieuw te vor
men groep in Duitsland. Maar hun comman
dant Harzer demonteerde de wielen van de
tanks, zodat ze niet weg konden. Hij had hen
daardoor nog ter beschikking toen de para
chutisten zo plotseling uit de hemel vielen.
DE LAATSTE SLOOP TE SLUISKIL
HET OUDE STATIONSGEBOUW NAM
EEN STUKJE DORPSHISTORIE MEE
Donderdag begon het slopersbedrijf De Smit
met het laatste sloopkarweitje te Sluiskil.
Na het verdwijnen van twee scholen, één kerk,
zes café's en vele huizen was nu het oude
stationsgebouw bij de brug aan de beurt. Het
viel als een offer an het „nieuwe" Sluiskil.
Het was al lang niet meer in gebruik, omdat
er geen personentreinen van de lijn Gent -
Terneuzen meer passeerden. Het was oud en
vervallen en het stond praktisch op zijn „ein
de" te wachten. Toch is er een stuk oude
Sluiskilse dorpshistorie mee verdwenen.
Velen hebben jaren geleden in de wachtka
mer de komst van de trein naar of van Gent
afgewacht. Hoofdzakelijk arbeiders en scho
lieren waren het. De maandag was in lang
vervlogen dagen de dag dat men er patiënten
kon aantreffen, op weg naar de bekende dok
ter Mobielde te Gent.
Des zondags passeerden er de „krabben-
treinen". Heel veel Belgen kwamen toen per
trein naar Terneuzen om krabben te vissen.
Nog heden ten dage doet de mop de ronde
dat, als de trein op „Koeischorre" floot, de
krabben in Terneuzen de wijk namen naar de
overkant van de Schelde.
Veel schoolreizen zijn van Sluiskil uit per
trein ondernomen en zelfs de goede Sint is
er menigmaal verwelkomd, wanneer hij een
bezoek kwam brengen bij de schoolkinderen.
In de eerste dagen na de bevrijding rustten
er de Canadezen uit van de vermoeienissen
van de strijd.
Het is allemaal verleden tijd. Met deze afbraak
is de laatste herinnering aan de bebouwing
langs de westelijke zijde van het kanaal ver
dwenen. Straks zal ook de Lelybrug er aan
moeten geloven en dan, ja dan is Sluiskil het
oude en vertrouwde Sluiskil niet meer. Dan
blijft er om met de heer Colsen te spreken,
alleen nog maar een „pontje" over...
RADAR voor meting dikte Poolijs
Tussen december en maart zullen voor het
eerst met behulp van een speciaal radar
apparaat pogingen worden ondernomen om de
dikte van de ijslaag in de Zuidelijke Poolzee
te meten. Dr. S. Evans van het Scott-Instituut
voor Poolonderzoek in Cambridge heeft dit
speciale toestel ontwikkeld. Zowel uit een
oogpunt van metereologische kennis als uit
praktische overwegingen is het onderzoek
naar de dikte van de ijslaag van zeer groot
belang. Tot dusver suitte de meting op grote
moeilijkheden. Gedurende de zomer op het
zuidelijk halfrond zullen twee vliegtuigen, uit
gerust met deze speciale radarinstallatie, een
poging doen om vanuit de lucht een onder
zoek in te stellen naar de dikte van het Pool
ijs. In te onderzoeken gebied wordt een cirkel
met een straal van ingeveer 160 km beschre
ven.
In het algemeen gesproken is er tot dusver
weinig bekend omtrent de formatie en de be
weging van het ijs in de omgeving van de
Zuidpool.
STREMMING VERKEER
TERNEUZEN—SLUISKIL
In verband met de uitvoering van werkzaam
heden aan de in aanbouw zijnde brug over
het kanaal van Terneuzen ten noorden van
Sluiskil zal het landverkeer over rijksweg 61
- gedeelte Terneuzen-Sluiskil volledig
gestremd zijn van maandag 24 oktober 's mor
gens zeven uur tot woensdag 26 oktober, 's-
middags vijf uur, of zoveel langer of korter
als nodig zal blijken te zijn. Het landverkeer
Terneuzen-Sluiskil visa versa zal worden om
geleid langs de oostzijde van het kanaal en de
Minister Lelybrug te Sluiskil. Al eerder ga
ven dezelfde werkzaamheden aanleiding tot
omleiding van het verkeer. Van dinsdag 11
oktober tot woensdag 19 oktober 's middags
vijf uur zal het landverkeer over de rijksweg
Terneuzen-Zevenaarhaven-Sluiskil, gedeelte
Zevenaarhaven-Blikstraat volledig zijn ge
stremd. Het landverkeer Terneuzen-Sluiskil
visa versa zal dan worden omgeleid via de
Blikstraat en de Mr Haarmanweg.
VEERTARIEVEN WESTERSCHELDE
OMHOOG
De minister van Verkeer en Waterstaat heeft,
met het oog op de moeilijke budgetaire po
sitie van het rijk, Gedeputeerde Staten van
Zeeland in ovërweging gegeven de tarieven
voor de veerdiensten over de Westerschelde
te verhogen. De tekorten op de Westerschel-
deveren nemen met het jaar toe. Dit jaar zul
len ze omstreeks zeven miljoen gulden be
dragen. De exploitatietekorten worden door
het rijk gedragen. Minister Suurhof acht het
redelijk, dat ook de weggebruikers in deze
tekorten gaan meedelen.
De vaarttarieven zijn sedert 1958 (in dat jaar
werd de eerste prinsesseboot in de vaart ge
bracht) onveranderd gebleven.
Van 1945 tot 1950 waren de veren in ver
band met de wederopbouw van Zeeuwsch-
Vlaanderen, vrij.
Straatlantaarns worden ontstoken
door foto-elektrische cel
Bij onze tegenvoeters, in Sydney (Australië),
worden de straatlantaarns ontstoken als het
donker wordt. Niets bijzonders, zult u zeg
gen bij ons gebeurt dat ook Er is echter
een klein verschil terwijl in onze grote ste
den de straatverlichting vanuit centrale punten
wordt ingeschakeld als - theoretisch - de
zon ondergaat en uitgeschakeld als zij boven
de horizon behoort te zijn verschijnen, zijn
de straatlantaarns in Sydney voorzien van
kleine foto-elekrtische cellen die de lamp ont
steken bij een bepaalde lage verlichtingsgraad
en omgekeerd. Bij zwaarbewolkte hemel im
mers behoeft het theoretisch bepaalde moment
van het invallen van de duisternis helemaal
niet samen te vallen met de feitelijke situatie.
In Sydney gaan - al is dat overdag - de
straatlantaarns aan als een bepaald tekort aan
licht optreedt om het even of de zon geacht
wordt dit aardse tranendal te verlichten of
niet.
Vanaf 1 januari 1967
„GROENE KAART" IN BENELUX
NIET MEER NODIG
Vanaf 1 januari is de „groene kaart" binnen
het Benelux-gebied niet meer nodig. Iedere
W.A.-verzekering zal vanaf die datum ook de
schade moeten dekken welke in België en
Luxemburg met het motorrijtuig aan derden
wordt toegebracht. Als gevolg hiervan zal
iedere verzekerde, wanneer hij met het mo
torrijtuig de grens van Nederland naar Bel
gië of Luxemburg overschrijdt, een desbe
treffende dekking ometen bezitten.
Voor deze zogenaamde „Europa-dekking"
zal van de eerstkomende premievervaldag in
1967 af de gebruikelijke toeslag worden be
rekend 25, - tot 40, - per jaar).
Voor het rijden in andere landen dan de
Benelux blijft de „groene kaart" nodig. In
't nieuwe systeem past niet meer een tijdelijke
„groene kaart", zodat de verzekerde die met
het motorrijtuig de Nederlandse grenzen wil
overschrijden, ervoor moet zorgen, 'n Europa
dekking te hebben voor de gehele duur van
de verzekering.
Ten aanzien van de bromfietsen heeft de Con
tactcommissie Motorrijtuigenverzekering een
afzonderlijke regeling aanbevolen, hierop
neerkomende, dat iedere bromfietsverzekering
het W.A.-risico in Benelux-verband dekt.
WEENSE STUDENTEN
BEZOEKEN ZEELAND
Een vijftigtal Weense studenten, geselecteerd
uit alle faculteiten en studierichtingen van de
universiteit in de Oostenrijkse hoofdstad, zal
maandag 10 oktober een bezoek aan Zeeland
brengen.
Zij zullen daarmee een verblijf in Nederland
afsluiten, dat op 3 oktober j.l. begon.
De laatste dag van hun verblijf, een „Delta
werken-Zeeland-dag" brengt de studenten
eerst naar de Haringvlietwerken, waar namens
Rijkswaterstaat een toelichting zal worden ge
geven op de uitvoering van het Deltaplan.
Na aankomst in Middelburg, aan het begin
van de middag, zal in de kantine van de pro
vinciale griffie de Zeeland-film worden ver
toond. Daarna zal drs. C. de Schipper, eco
noom bij het ETI voor Zeeland, een inlei
ding houden over de ontwikkelingen in de
provincie. Vervolgens zal een bezoek worden
gebracht aan het haven- en industriegebied
Vlissingen Oost, waar de heer J. van Konij
nenburg, directeur van het Havenschap, het
een en ander zal vertellen. Terug in Middel
burg zal het Abdij-complex worden bezich
tigd, waarna om half zes de Commissaris der
Koningin, mr. J. van Aartsen, de studenten
in de voorzaal bij de Statenzaal zal ontvan
gen.
Het bezoek vormt 'n onderdeel van een stu
dentenuitwisseling tussen de Weense universi
teit en de Vrije Universiteit te Amsterdam.
Doel van de uitwisseling is o.a. de studenten
nader kennis te laten maken met de culturele
en sociale-economische omstandigheden in
het land, waar zij gasten zijn.
De wetenschappelijke en technische ontwik
kelingen staan bij het bezoek aan Nederland
op de voorgrond. Naast speciale colleges,
te geven door hoogleraren aan de VU., zijn
er enkele excursies, o.a. naar Friesland en
naar Rotterdam - Den Haag.
De organisatie van de uitwisseling is in han
den van de Oosterreichische Hochschüler-
schaft an den Universitat Wien en de Senaat
van het Studencorps aan de Vrije Universiteit,
onder auspiciën van de Academische Senaat
van de VU.
Van 15 november 1966 t/m 14 januari 1967
zullen op alle postinrichtingen in Nederland
de Kinderpostzegels 1966 verkrijgbaar zijn.
Het zal dit jaar de 40ste keer zijn, dat de
Kinderpostzegels worden uitgegeven. Zoals
bekend worden deze zegels uitgegeven met
een bijslag, waarvan de netto-opbrengst is
bestemd voor steun aan de arbeid ten behoeve
van het kind, dat bescherming en hulp nodig
heeft. Op de zegels zijn kinderen in verschil
lende levensstadia uitgebeeld naar foto's, ge
nomen door Carel Blazer te Amsterdam, ter
wijl de typografische verzorging in handen
was van Otto Treumann, eveneens te A'dam.
Waarden, voorstellingen, kleuren (voor zover
thans bekend)
10 5 ct. baby oranje
12 8 ct. kleuter groen
20 10 ct. schooljongen blauw
25 10 ct. meisje met brommer paars
40 20 ct. jongeman met paard rood
De prijs van een serie bedraagt 1,60
Teneinde de werkzaamheden, verbonden aan
de verkoop van de zegels door tussenkomst
van de Nederlandse scholen, te vereenvou
digen, zijn op uitdrukkelijk verzoek van de
Stichting Ned. Comité voor Kinderpostzegels
wederom speciale velletjes vervaardigd. Deze
velletjes bestaan uit 4 zegels van 10 5 ct.,
5 zegels van 12 8 ct. en 3 zegels van
20 10 ct.
De zegels blijven voor frankering geldig t/m
31 december 1967.
Onderzoek naar Vogelnachttrek
De vogelwerkgroep van de Koninklijke Ne
derlandse Natuurhistorische vereniging Atol
in Zeeland hield woensdagavond een onder
zoek naar de z.g. nachttrek van vogels. Van
19.00 tot 24.00 uur werd op verschillende
posten geluisterd. Er bleek een sterke trek te
bestaan van lijsterachtigen, o.a. van koper
wieken, een soort, die broedvogel is o.a. in
Finland, Scandinavië en Noord-Rusland. Op
9 oktober wordt er bij gunstig weer door de
KNNV een onderzoek ingesteld naar de dag-
trek van vogels, langs de Oosterscheldebrug
en de Veersegatdam.
AXELSE COURANT
VERSCHIJNT IEDERE ZATERDAG
ABONNEMENTSPRIJS: Losse nummers 15 cent.
Halfjaar-abonnement:
Vxel binnen de kom 3,75. Andere plaatsen 4,25
Buitenland f 6,50
Hoofdredaktie: J. C. VINK
Redaktie en Administratie: Axel, Markt 12, tel. 01155-646, postbus 16
Drukker-uitgeefster: FIRMA J. C. VINK
ADVERTENTIEPRIJS: 10 cent per mm.
Bij kontrakten Belangrijke reduktie.
Ingezonden mededelingen 30 cent per mm.
Kleine advertenties 1-10 woorden 1,
elk woord meer 15 cent.
(Nadruk verboden)