Uit onze omgeving
Axel
AXEL VIERT OP PASSENDE SPONTANE
WIJZE DE BEVRIJDING
Zaterdag heeft Axel weer op een spontane
wijze haar bevrijding gevierd.
Voor deze viering waren weer vele Poolse
oud-strijders uit Nederland en België naar
Axel gekomen.
In de voormiddag werden de Polen op het
Gemeentehuis ontvangen door het gemeente
bestuur en het bestuur van de vereniging
Axel - Polen. Na deze ontvangst bracht men
een bezoek aan de R.K. begraafplaats waar
door meisjes van de Poolse oudstrijders in
de Poolse kledij bloemen legde op het graf
van Mevr. Szydlowski, ook de heer A. Scheele
legde hier bloemen namens Axel - Polen.
Op de graven van de burgerslachtoffers wer
den bloemen gelegd door burgemeester M. K.
van Dijke.
Van hier ging het gezelschap naar de Alge
mene Begraafplaats, hier werden op de graven
van de gevallen Poolse strijders bloemen ge
legd door de secretaris van de afdeling Vlis-
singen van de Poolse oud-strijders de heer
B. Streng, ook werden hier bloemen gelegd
door de Waaslands afdeling en namens Axel-
Polen door de heer C. Schieman.
Burgemeester Van Dijke legde bloemen op
de graven van de gevallen burgers.
Hierna vertrok het gezelschap vanaf de Markt
voorafgegaan door Hosanna en haar drum
band met op haar omfloersde trommen de
dodenmars slaande naar het Poolse monument
waar velen van de Axelse bevolking stonden
opgesteld.
Na het spelen van „Wilt heden nu treden"
door „Hosanna" werd door burgemeester
Van Dijke een krans bij het monument ge
plaatst. Ook hier werden door de Poolse oud
strijders bloemen gelegd, voor de afd. Vlis-
singen was dit de voorzitter Ir. J. Minkiewicz.
De heer D. J. Oggel legde hier bloemen na
mens Axel - Polen.
Een groot aantal kinderen deden hierna een
bloemtapijt ontstaan bij het monument. Door
een lid van „Hosanna" werd hierna „The
Last Post" geblazen waarna 2 minuten stilte
in acht werd genomen.
Door het Ned. Herv. Kerkkoor onder leiding
van dirigent J. Smies werd het Poolse volks
lied en het Wilhelmus gezongen en werden
de vlaggen gehesen.
Door Burgemeester Van Dijke werd het be
vrijdingsvuur voor het monument ontstoken.
Om half drie vertrokken vanaf het Gezellen-
huis ruim zeshonderd deelnemers aan de Be
vrijdingswandeltocht, georganiseerd door de
W.S.V. Emma.
Onder de tonen van „Concordia" défileerden
de wandelaars over de Markt waar voor het
Gemeentehuis door het Gemeentebestuur
Poolse oud-strijders en genodigden dit défilé
werd gadegeslagen.
Vele Polen sloten zich hierbij de wandelaars
aan en marcheerden mee naar het Poolse
Kruis aan de Hulsterseweg.
Bij dit Poolse Kruis werden bloemen gelegd
door de Poolse gasten en de heer J. Verplanke
bestuurslid van Axel - Polen.
Te vier uur werd in het Verenigingsgebouw
in de Kerkdreef een dia-vertoning gehouden
waarvoor grote belangstelling bestond. De
dia's lieten zien de tocht van de Poolse strij
ders vanaf Falaise tot in Axel in 1944. Ver
der werd er een film vertoond over de moord
op de Poolse officieren in het bos van Katijn.
Om kwart over acht werd begonnen aan een
drumband-show die zeer goed in de smaak
viel bij de vele aanwezigen.
Voor het Gemeentehuis stonden ook nu het
Gemeentebestuur en de Poolse gasten opge
steld om te genieten van deze show.
Beschenen door sterke schijnwerpers was het
de drumband „Axel" die het eerst - onder
leiding van tamboer-maitre Dolf Schoot -
de Markt betraden en een fantastische show
aanboden.
Hierna was het drumband „Hosanna" - on
der leiding van tamboer-maitre O. van Alten
die hun kunnen toonden.
Thalia" onder leiding van A. de Bart betrad
hierna de open ruimte om klank en kleur te
brengen.
Als besluit van deze show traden de drie
bands gezamenlijk aan en onder leiding van
Dolf Schoot werd hierna een gezamenlijke
mars geslagen en gemarcheerd.
Telkens klonk een welverdiend applaus op.
Door de Harmonie „Concordia" werd op de
muziektent in de Nassaustraat het slotconcert
van de bevrijdingsdag gegeven.
FIETSER TEGEN AUTO
Bij het uitrijden van de Wilhelminastraat door
C. F. uit Axel met zijn rijwiel verleende deze
geen voorrang aan een personenauto die door
de Stationsstraat reed. F. botste tegen de auto
op waardoor de auto werd beschadigd.
Zonder zich ervan te overtuigen of hij schade
had aangericht reed F. verder, toch wist de
bestuurder F. later te ontmoeten en werd te-
een F. proces-verbaal opgemaakt.
AUTO TOTAAL UITGEBRAND
Zaterdagmorgen reed P. C. S. uit Den Haag
met een stationscar door de Singelweg toen
vuur uit de auto sloeg. In de Stationsstraat
ontdekten de inzittende de brand en plaatste
de auto op de parkeerhaven, zodat hij de
auto tijdig kon verlaten. Met een brandblus-
apparaat probeerde men het vuur te doven,
maar dit bleek door de grote omvang van
het vuur niet meer mogelijk en de auto brand
de geheel uit.
De inhoud van de auto, de winterprovisie
aardappelen die zij hier waren komen kopen
ging verloren evenals de jas van de bestuur
der met diens portefeuille met een flink be
drag aan geld.
Goedkoper ware het waarschijnlijk geweest
aardappelen in Den Haag te kopen.
TEGEN GEPARKEERDE AUTO GEREDEN
Zondagavond omstreeks half acht is R. A. uit
Wachtebeke (B) in de Zeestraat met een per-
sonenaüto opgereden tegen de aldaar rechts
geparkeerd staande personenauto van de fir
ma N. uit Axel.
De auto van de firma N. liep flinke schade
op.
BROMFIETSER TEGEN AUTO
Zaterdagavond omstreeks 6 uur reed L. W.
M. B. uit Hulst met zijn bromfiets over de
Kanaalkade. Toen de voor hem rijdende per
sonenauto, bestuurd door A. v. d. L. uit St.-
Oedenrode afremde bemerkte B. dit te laat
en reed tegen de bumper op. De bromfiets
werd zwaar beschadigd, B. kwam te vallen
maar liep geen verwondingen op.
DIENSTENCENTRUM
IN MADURODAM
Madurodam zal verrijkt worden met een
dienstverleningscentrum, een model van het
centrum dat in Axel in het begin van dit jaar
werd geopend. Dit zal overigens nog ruim een
jaar duren. Met een druk op de knop werd
n.l. door oud minister-president Dr. W. Drees
een heitoestel ingebruik gesteld, die de eerste
paal moet heien voor genoemd centrum. Een
jaar lang zal de heiblok het paaltje bewer
ken alvorens het dienstencentrum er voor in
de plaats komt. De inwerkingstelling werd
bijgewoond door talrijke deelnemers aan de
eerste contactdag van de Nederlandse Fe
deratie voor Bejaardenzorg die in Den Haag
is gehouden.
BIERTAPWEDSTRIJDEN
Vrijdag had in „Het Centrum" de voorronde
plaats voor het nationaal biertapkampioen
schap, dat op 11 januari a.s. in Amsterdam
zal worden gehouden. Hoewel er minder deel
nemers waren dan voorgaande jaren was het
peil zeer behoorlijk. De juryvoorzitter de heer
H. de Clark toonde zich zeer verheugd over
de prestaties. In de afdeling eenmanszaken
scoorde de heer P. J. de Vries van Cafétaria
„De Sport" uit Vlissingen, het hoogst aantal
punten. Negen eenmanszaken namen hieraan
deel. Mej. R. Geensen uit Terneuzen „De
Ster" behaalde de tweede plaats met 385 pnt.
Eervolle derde werd Mevr. T. Volwerk van
„Amstelbron" te Axel. Bij de tweemanszaken
waren er 10 deelnemers waarvan de heer en
mevrouw Flem-de Lijser van Hotel „Zeebad"
uit Cadzand de hoogste eer voor zich opeisten
(798) pnt. Pech speelde de heren A. van Hilst
jr en R. Jonkman van het „Wapen van Zee
land" te Axel parten. Zowel in de voorronden
als in de selectiewedstrijden toonden zij zich
de besten, nu kwamen zij niet hoger dan
een tweede plaats (781 pnt.). Deze werden
de heer H. Wiskerke en Mej. M. Lauret van
„Auport" te Philippine (780 pnt.). Wed
strijdleider en speaker was Dick de Vree.
UITSLAG WANDELTOCHT
5 Km.
1. Kennedy-groep, Axel 591 pnt.; 2. St.
Franciscus, Vogelwaarde 576 pnt.; 3. Voor
waarts, Axel 570 pnt.; 4. O.D.A., Axel 568
pnt.; 5. Oranje Nassau, Zaamslag 564 pnt.
10 Km.
1. Beatrix, Terhole 650 pnt.; 2. Jong Krui-
ningen, 630 pnt.; 3. Biezelinge 625 pnt.;
4. Voorwaarts, Axel 624 pnt.; 5. Hontenisse
623 pnt.
15 Km.
1. Hontenisse 670 pnt.; 2. O. L. School,
Oostburg 668 pnt.; 3. O.D.A., Axel 659 pnt.;
4. Oranje Nassau, Zaamslag 596 pnt.
20 Km.
1. St. Bavo, Oostburg 658 pnt.
Jury-oordeel, grote vooruitgang in de wan
delsport, wat leidde tot een zeer moeilijke
taak bij de waardering.
Hontenisse wist met 670 pnt. in het bezit te
komen van de wisselbeker.
Ook voor de overige deelnemende groepen
waren fraaie prijzen beschikbaar.
W.S.V. Emma kon op een geslaagde wandel
tocht terug zien.
KATHOLIEK VROUWENGILDE AXEL
PROGRAMMA SEIZOEN '66-'67
Gestart wordt op 27 september om 19.30 uur
in het Bejaardenlokaal aan de Walstraat met
het aktuele onderwerp aardgas.
De Gasunie heeft de film „Aardgas, wat
koop ik ervoor ter beschikking gesteld.
Tevens zal aandacht worden besteed aan de
lokale gasverwarming. Na de pauze zullen
vragen over bovengenoemd onderwerp worden
beantwoord.
Men kan zich deze avond tevens opgeven
voor een rondleiding door het Braakmange-
bied in herfsttooi dit uitstapje, met des
kundige voorlichting door de heer Goossens,
zal plaatsvinden op dinsdagmiddag 4 oktober
1966.
Aan de Huishoudschool beginnen deze maand
weer diverse cursussen.
a. voor dames
21 lessen naaien
6 lessen fijne kneepjes van het naaivak
6 lessen fijne keuken
6 lessen kleine karweitjes (het zelf op
knappen en repareren van o.a.
lampekappen en stoelen
alle voorkomende huiselijke
karweitjes zoals verven, be
hangen en timmeren)
b. voor heren
6 lessen koken (voor vele huisvaders
en aanstaande gezinshoofden
een goede ontspanning res
pectievelijk aanbeveling).
FRAAI RESULTAAT
AXELSE BRANDWEER DERDE
IN LANDELIJKE WEDSTRIJD
In de landelijke brandweerwedstrijden, die
zaterdag te Zwijndrecht werden gehouden,
eindigde de Axelse gemeentebrandweer als
derde, de Terneuzense brandweer als laatste
(twaalfde). Beide pliegen namen deel in
klasse 2. Als eerste eindigde de brandweer
van Oostvoorne (Z-H), gevolgd door die van
De Horst (L). De Axelse ploeg, die onder
bevel stond van de heer J. C. van Doeselaar,
eindigde in de provinciale wedstrijd, die enige
maanden geleden te Axel werd gehouden, als
eerste. De opdracht bestond in Zwijndrecht
uit het bedwingen van een brand in een fa
briekshal en het opsporen van een vermiste
jongeman.
ONDERWIJZERSEXAMEN
Aan de chr. kweekschool te Middelburg
slaagde dezer dagen o.m. voor het eindexamen
van de derde leerkring (volledig bevoegd
onderwijzer) mej. M. P. Zegers te Axel.
SUCCESSEN VAN DE
PONYCLUB „DE KLEPPERTJES"
Zaterdag j.l. sloten de ponyruiters uit Axel
hun wedstrijdseizoen succesvol af. In Oud-
de Zeeuwse en Brabantse clubs en in de vier-
Vossemeer had een ontmoeting plaats tussen
tallendressuur gelukte het instructeur Jac. de
Feijter om met zijn 2 viertallen de eerste en
de tweede prijs te behalen. Het eerste viertal
bestond uit New Forest-pony's, het tweede
uit Shetlanders. De Haringruiters uit Bier
vliet behaalden de derde prijs.
In de landelijke dressuur zegevierde Annelien
de Feijter met 104 pnt.; tweede was Leendert
Dees met 99 pnt. en derde Cor den Hamer
met 96 pnt.
In de grote maat was het oranjelint voor Jan
de Feijter, op de voet gevolgd door Sylvia
Sanderse en Adri den Exter, opnieuw dus een
volledige Axelse zege.
In het springconcours behaalde Sylvia San
derse na 'n Brabantse ruiter de 2e prijs, ge
volgd door Adri den Exter en Jan de Feijter.
Aan drie leden van „De Kleppertjes" kon de
hoogste onderscheiding van de Nedrl. fede
ratie worden uitgereikt, n.l. de gouden speld.
Hiervoor moeten drie zware proeven worden
afgelegd, n.l. een examen in dressuur, in
springen en in de kennis van de pony en het
harnachement.
De gelukkigen waren Jan de Feijter, Sylvia
Sanderse en Cor den Hamer.
Ook het Zeeuwse kampioenschap voor pony
clubs werd deze zomer door „De Kleppertjes"
behaald met als favorieten Adri den Exter,
Annelien de Feijter, Sylvia Sanderse, Cor
den Hamer en Jeanine Scheele.
Predikbeurten
ZONDAG 25 SEPTEMBER 1966
Ned. Herv. Kerk 8.45 uur en 10.30 uur
Ds. P. J. Pennings
Geref. Kerk (Kerkdreef) 10.00 u. en 3.00 u.
Ds. A. Kuiper
Geref. Kerk (Pironstraat) 11.00 uur Ds.
Schenkeveld van Doorn om 5.00 uur Ds.
Hogerwerf van Schoondijke.
Geref. Gemeente 10.00 en 2.30 uur Lees-
dienst.
Zondagsdiensten R.K. Kerk
H. Gregorius de Grote, Walstraat 29
7.30 uur; 9.00 uur; 10.30 uur; 5.30 uur.
Zondagsdienst artsen
24 - 25 SEPTEMBER Dokter Kok.
VEEHOUDER IN SAS VAN GENT KRIJGT OM DE TWEE JAAR
NIEUWE MELKKOEIEN
Vuile lucht in Zeeuwsch-Vlaanderen
industrieën betalen landbouwschade
Fluor, Zwavel en Stikstof
bedreigen de gewassen
Industriële luchtverontreiniging en alles wat
er mee samenhangt mag in overig Zeeland
een (nog) vaag begrip zijn, het is dat beslist
niet in de kanaalzone van Zeeuwsch-Vlaan
deren. In dit oudste industriegebied van Zee
land stuwen grote chemische fabrieken al
tientallen jaren hun stof-, damp- en gaswolken
de atmosfeer in. En het zijn voornamelijk de
boeren die worden geconfronteerd met de na
delige gevolgen ervan. De directe schade wordt
- en ook dat al tientallen jaren lang - tot
ieders tevredenheid door de betrokken bedrij
ven vergoed.
Drie .bedrijven zijn het in de kanaalzone,
waarmee de Zeeuws-Vlaanmse landbouw en
de veeteelt te maken hebben. Dat is in Sas
van Gent de NV ,Zuid-Chemie', in Sluiskil
de Nederlandse Stikstofmaatschappij en in
Terneuzen DOW-Chemical. Deze onderne
mingen keren jaarlijks - geruisloos - gro
tere of kleinere bedragen uit aan gedupeer
den.
Er is van plaats tot plaats en van perceel tot
perceel nogal wat verschil in de aard en om
vang van de schade die de chemische fabrie
ken aan de gewassen of de veestapel berok
kenen. In Sas van Gent krijgt een melkvee
houder, die volgens deskundigen in ,de rotste
hoek' zit, eind volgende maand voor de vierde
maal sinds 1957 een nieuwe veestapel. Zijn
tien melkkoeien zijn weer vergiftigd door de
fluorverbindingen, die opstijgen van de Zuid-
Chemie en neerslaan op het grasland. ,Ik
kom er financieël geen cent aan te kort', zegt
deze veehouder die ook een vergoeding krijgt
voor de mindere melkopbrengst van zijn die
ren, ,maar het is nooit leuk als je je dieren
ondanks de zorg die je er aan besteedt nooit
langer dan twee jaar kunt houden'.
Extreem
Het geval van de veehouder in Sas van Gent,
die letterlijk onder de rook van de Zuid-
Chemie woont, is extreem. Toch zijn er ook
in Sluiskil landbouwers die jaarlijks schade
claims tot 9000 indienen. Het ergst ge
troffen zijn altijd die percelen die dicht bij
de fabriek liggen.
Iemand die daar alles van weet is de heer
J. A. Ramondt te Sluiskil, die namens het
landbouwschap zitting heeft in enkele schade-
commissies. Deze commissies stellen ieder
jaar de schade vast die aan één bepaald per
ceel is toegebracht. ,Het komt voor', zegt de
heer Ramondt, ,dat we adviseren een bepaald
perceel schoon te branden'. Maar ook dit is
uitzondering. Meestal bedraagt de mindere
opbrengst 25 tot 50 procent. De uitspraak
van de schadecommissie (waarin ook een ver
tegenwoordiger van het bedrijf zitting heeft)
is bindend. Er zijn - zeker de laatste 10 jaar
- vrijwel nooit meningsverschillen over de
omvang van een bepaald schadegeval.
Overbemesting
Is in Sas van Gent voornamelijk fluor de
grote boosdoener in Sluiskil zijn het de stik
stofverbindingen en het zwaveldioxyde die de
moeilijkheden geven. Het leidt in het gebied
dat benedenwinds van de NSM ligt tot ver
brandingen en overbemesting. Hoever het
schadegebied zich uitstrekt is ook voor de
deskundigen een open vraag. Toch is het
voorgekomen dat een strook van meer dan
20 kilometer lengte aangetast bleek. Vooral
vlas en fruit zijn bijzonder kwetsbaar.
Met het nog slechts kort draaiende bedrijf
van DOW ten westen van Terneuzen hebben
zich maar heel weinig moeilijkheden voorge
daan. Er is slechts in incidentele gevallen
sprake geweest van schade en die ontstond
dan nog aan zeer kwetsbare gewassen als erw
ten en vlas. In beide gevallen was een ont
snapt chloorwolkje de oorzaak.
Maatregelen
De betrokken chemische bedrijven doen alles
- en daar is men het wel algemeen over
eens - om de overlast zo gering mogelijk te
maken. Zo heeft de Zuid-Chemie in Sas van
Gent kortgeleden een kostbare installatie in
bedrijf genomen om de ontsnapping van
fluorvrbindingen tegen te gaan. Reeds eerder
heeft men op dit bedrijf gepoogd verbetering
in de toestand te brengen door het verhogen
van de schoorsteen. Dit had echter niet het
gewenste effekt.
(zie vervolg op pagina 3)
