LANGS DE SCHELDESTROMEN
Frankering bij abonnement, AXEL
ZATERDAG 30 JULI 1966
80e Jaargang no. 44
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Deventer koek door de eeuwen heen
In een ordonnantie van 1417 werden van
overheidswege bepalingen in het leven
geroepen om de belangen van de koeke-
bakkers en van de consument te dienen.
Als „zeemer", „menger" en „backer
moest men van toen af beëdigd worden.
Dat gebeurde alleen als men zijn vak vol
doende verstond. Dat kwaliteitsprodukt
van „toen" is tot „nu" bewaard gebleven.
Wie aan Deventer koek denkt, zal zich
echter zelden realiseren dat al in 1593 de
grondslag is gelegd voor een bedrijf dat
nu alleen nog bestaat, maar een grote
bloei beleeft en het begrip „Deventer
koek" alle eer aandoet.
Dat heeft Jacob Bussink beslist niet dur
ven dromen toen hij in 1593 zijn kleine
bakkerij opende, die de naam droeg „De
van Oudsher Gekroonde Allemansga
ding". Dit oorspronkelijke huis is helaas
al in het begin van de 18e eeuw door
brand verwoest. Maar de sfeer van die da
gen van weleer kan men nog ondergaan
in de koffie- en theeschenkerij op de Brink
die geheel in oude stijl is ingericht en
waar men kan proeven van de verschillen
de soorten Kruidkoek, Ellekoek en zoal
meer.
Blijkens officiële opgaven uit het gemeen
te-archief kende Deventer al in 1694 een
uitvoer van '174.500 koeken. Iedereen in
de stad deed er aan mee de koeken po
pulair te houden. Als koningen in deze
veste van paarden verwisselden bood de
burgemeester een „Drieguldenskoek aan.
Zelfs Lodewijk Napoleon kreeg er een
toen hij voorbij reed.
De Deventer koek wordt nog steeds met
de hand en volgens recept van 1593 ge
bakken. De samenstelling van het meng
sel van de gebruikte kruiden is een goed
bewaard geheim gebleven, evenals de me
lange van de honing, want zoveel soorten
bloem er zijn, zoveel soorten honing zijn er
ook. Er wordt dan ook geen zoetmiddel
gebruikt, doch uitsluitend honing. Ten
slotte worden van Italiaanse en Spaanse
sinaasappelen de snippers geconfijt, die
aan de Deventer koek weer extra geurig
heid verlenen.
Het recept mag dan oud zijn, de bereiding
geschiedt in een moderne fabriek, die ge
bruik maakt van moderne middelen. Door
bijvoorbeeld een aluminium verpakking
blijft de koek maandenlang mals en geu
rig. Op dit moderne verpakkingsmateri
aal staat nog altijd de naam „De van
Oudsher Gekroonde Allemansgading",
met het daarbij behorende handelsmerk,
dat een boer en een edelman toont die
onderhandelen over een zak graan. Links
en rechts twee grote Deventer Koeken,
erboven zweeft de kroon van de gekroon
de Allemansgading. In de fabriek vindt
een voortdurende controle van de grond
stoffen- op hun zuiverheid plaats en op
het juiste afbakken bij de ovens.
De koek heeft zich in Deventer op prach
tige wijze gehandhaafd. Het oudste van
de produktiebedrijven in deze stad kan
optimistische geluiden laten horen. Zijn
omzet is in de afgelopen vier jaar meer
dan verdrievoudigd. Specialisatie spreekt
hier een woordje mee, vakmanschap en
kwaliteit, die ook buiten onze grenzen,
met name in W.-Duitsland, hogelijk wor
den gewaardeerd.
Het doet goed te ervaren dat er in het
Deventer bedrijfsleven, dat de laatste
maanden wat somber werd afgetekend,
ook lichtpunten zijn.
Als propaganda voor de Leon Warnies
stichting tot behoud van draaiorgelfolklo-
re in Nederland, wordt in augustus een
tournee met een mooi draaiorgel langs en
kele Zeeuwse steden gemaakt. Op dins
dag 9 augustus wordt in Terneuzen ge
start. Vervolgens komt Middelburg op
woensdag 10 en donderdag 11 augustus
aan de beurt, Vlissingen op vrijdag 12 en
zaterdag 13 augustus en tenslotte Goes
op dinsdag 16 augustus. Het orgel zal
hele dagen spelen in verschillende stads
wijken.
Het orgel is eigendom van een Belg, die
zeer ingenomen is met het werk van de
stichting en spontaan zijn orgel een week
beschikbaar stelde voor dit doel. De net
to-opbrengst van de tournee is bestemd
voor de stichting skas.
Enkele jaren geleden heeft het hoofdbe
stuur van de landelijke kring van draai
orgelvrienden een stichting in het leven
geroepen welke zich in eerste instantie
ten doel stelt, gelden bijeen te brengen
voor het aankopen van draaiorgels, wel
ke bedreigd worden met export of onder
gang. Dus met andere woorden: probe
ren het Nederlandse orgelpark op sterk
te te houden, maar liefst nog wat uit te
breiden door het restaureren of doen res
taureren van instrumenten, die nog steeds
hier of daar op non-actief staan te ver
kommeren. De stichting kreeg de naam
Leon Warnies stichting, genoemd naar de
blinde Belg Leon Warnies, die omstreeks
1875 in Amsterdam het eerste draaiorgel-
verhuurbedrijf stichtte en dus in feite de
eerste draaiorgels in ons land introduceer
de.
se bij de agrariërs en afzetmogelijkheden -
zijn ruimschoots aanwezig en kunnen tot
volle ontplooiing komen nu in Terneuzen
gewerkt wordt aan een verbetering van
de fruitveiling die er de modernste van
ons werelddeel van moet maken.
Onderdeel van deze werkzaamheden is
de bouw van een groot koelhuis. De capa-
cietit van dit koelhuis beloopt 5.000.000
kg, d.w.z. dat de hele Zeeuwsch-Vlaam
se fruitoogst van het vorig jaar daarin
kan worden opgeborgen of de helft van
de oogst die voor volgend jaar wordt ver
wacht.
Deze produktieverdubbeling wijst al op
een stormachtige ontwikkeling, maar is be
slist niet het belangrijkste kenmerk van
de groei in de Zeeuwsch-Vlaamse fruit
teelt. Ir. L. Vellekoop, rijkstuinbouwcon-
sulent voor Zeeland en West-Brabant
zegt ervan: „Wat de produktie betreft
neemt Zeeuwsch-Vlaanderen landelijk en
internationaal nog slechts een bescheiden
plaats in. Een veel belangrijker aspect
van de ontwikkeling die zich in Zeeuwsch-
Vlaanderen manifesteert, is het feit dat er
met de modernste methoden wordt ge
werkt. En op dit punt staat de streek in
Europa beslist aan de top".
Zeeuwsch-Vlaanderen is een jong fruit
teeltgebied en dit alleen al verschaft de
streek een aantal niet mis te verstane voor
delen. In de oude gebieden werden de
fruitkwekerijen over het algemeen opge
zet op kleine percelen, die zo snel moge
lijk zoveel mogelijk meosten produceren.
De oppervlakte vaak niet groter dan 1 of
2 ha, werd volledig - en daardoor niet
oordeelkundig - beplant en raakte daar
door langzaam uitgeput.
In Zeeuwsch-Vjlaanderen zijn weinig of
geen full-time fruittelers. De fruitteelt is
in de meeste gevallen onderdeel van een
groot agrarisch bedrijf, dat van oorsprong
een zuiver landbouwkarakter draagt. De
ze bedrijven beschikken in het algemeen
over grote percelen grond, die uitstekend
geschikt zijn voor zowel landbouw als
fruitteelt. Ongeveer 15 tot 20 jaar gele
den werd, op percelen ter grote van on
geveer 8 ha, voor het eerst begonnen met
de fruitteelt. De kwaliteit van de grond
de mede door de adviezen van de rijks-
tuinbouwvoorlichtingsdienst oordeelkun
dige wijze van beplanting en de keuze
van de fruitsoorten (vijf appel- en onge
veer evenveel peerrassen) wierpen al
spoedig in de meest letterlijke zin van het
woord hun vruchten af. „Het voordeel
van de fruitteelt op grotere percelen", al
dus ir. Vellekoop, „is dat de bodem niet
in een keer uitgeput raakt. De afstand
tussen de bomen onderling kan zo groot
gehouden worden, dat de grond langer
als voedingsbron mee kan".
Bovendein biedt deze wijze van fruitteelt
meer mogelijkheden voor het verwisselen
van aanplant. Dat Zeeuwsch-Vlaanderen
inderdaad op het gebied van bedrijfs-
grootte modern is, blijkt uit een vergelij
king van het landelijk en Zeeuwscih-
Vlaams gemiddelde: de Nederlandse
fruitkwekerijen hebben gemiddeld een op
pervlakte van 1,5 ha de Zeeuwsch-Vlaam
se tussen 6 en 8 ha. De keuze van de te
telen fruitsoorten speelt eveneens een be
langrijke rol. In Zeeuwsch-Vlaanderen
worden over het algemeen moderne en
daardoor min of meer exclusieve soorten
appelen en peren geteeld. De betiteling
„modern" wordt ontleend aan het feit dat
deze soorten langer houdbaar zijn dan de
gangbare. Hierbij hoeft niet zo snel tot
verwisseling te worden overgegaan als op
oude fruitteeltbedrijven.
Vier broers Jongman hebben hun vakan
tie op Walcheren besteed met het van
gen van een bruinvis van 40 kg zwaar en
anderhalve meter lang. Een
zelden voor in deze
in een motor-
het wild spartelende dier aan boord gehe
sen. In de vissershaven van Vlissingen
werd het dier geïdentificeerd als een
bruinvis.
Toeristisch nieuws
uit België
Op 16 juni j.'l. werd door de Oostende-
Doverlijn een nieuwe pakketboot, de
„Prinses Paola" in de geregelde vaart ge
bracht.
Aldus werd het aantal eenheden van de
pakketbotenvlopt van |deze lijn op ze
ven gebracht, waarmede gedurende het
ganse jaar, in beide richtingen, minstens
twee dagelijkse afvaarten onderhouden
worden. Tijdens de zomermaanden kan dit
aantal overvaarten in elke richting oplo
pen tot acht per dag.
De „Prinses Paola" biedt alle comfort en
veiligheid aan 1700 passagiers waarvan
1200 in de 2e klasse en 500 in le klasse.
In iedere klasse beschikken deze passa
giers over ruime lounges en een bar, als
ook over rustsalons. Het restaurant en de
snackbar zijn toegankelijk zowel voor de
le als voor de 2e klasse reizigers. De le
klasse-passagiers kunnen tegen betaling
van een toeslag een hut betrekken. Heel
het schip is „airconditioned". Het is ook
voorzien van Denny Brown" roldempers
die het slingeren zelfs bij slecht weer tot
enkele graden beperken.
De „Prinses Paola" bereikt een snelheid
van 22 knopen.
Ter gelegenheid van het tot stand komen
der culturele akkoorden tussen de steden
Gent en Toledo, zal er in het Museum
voor Schone Kunsten te Gent van 10 sep
tember tot 1 november 1966 een El Gre-
co-tentoonstelling worden gehouden.
Men zal er een aantal kunstwerken kun
nen bewonderen welke worden uitgeleend
door musea, kerken en particuliere collec
ties uit Toledo, Madrid, Sevilla en Orgaz.
Bij uitzondering werd het Prado-Museum
te Madrid bereid gevonden om verschil
lende schilderijen af te staan, waaronder
een prachtige „Sint Sebastiaan", in 1957
geschonken door de familie van H.M. Ko
ningin Fabiola van België.
St. Niklaas (Waas) - Bloemencorso en
Zomercavalcade.
9 augustus:
Brussel - Meiboomplanting (voor de
659e maal) - Volksvermaken.
27, 28 en 29 augustus:
Lochristi (bij Gent) - Begoniafestival -
Bloementapijt - 's Avonds feeërieke ver
lichting.
28 augustus
Blankenberge - Groot Bloemencorso.
4 september:
Gent - Bloemencorso.
4 september:
St. Niklaas (Waas) - Bevrijdingsfeesten
Internationale wedstrijd voor ballonvaar-
ders.
Zeeuwsch-Vlaanderen is zich aan het ont
wikkelen tot een van Europa's modernste
fruitteeltgebieden. Alle factoren, die hier
voor nodig zijn - geschikte grond, interes-
ongeveer
bruinvis komt maar
streken. De heren waren
sloep aan het vissen toen plotseling de vis
in het net kwam. Eén van de inzittenden
ging overboord om het dier met een touw
vast te maken. Na enige moeite werd een
strop om de bruinvisstaart bevestigd en
AXELSE COURANT
VERSCHIJN! IEDERE ZATERDAG,
ABONNEMENTSPRIJS: Losse nummers 15 cent.
Halfjaar-abonnement
Vxel binnen de kom f 3,75. Andere plaatsen f 4,25
Buitenland f 6,50
Hootdredaktie: J. C. VINK
Redaktie en Administratie: Axel, Markt 12, tel. 01155-646, postbus 16
Drukker-uitgeefster: FIRMA J. C. VINK
ADVERTENTIEPRIJS: 10 cent per mm.
Bij kontrakten belangrijke reduktie.
Ingezonden mededelingen 30 cent per mm
Kleine advertenties 1-10 woorden f 1,
elk woord meer 15 cent.
AL EXPORT IN 1694
HET „GEHEIM" VAN DE BAKKER
NU MODERN
Koffie met koek
in oud
interieur op de
Brink te
Deventer.
DRAAIORGEL OP TOURNEE
DOOR ZEELAND
HYPERMODERNE FRUITTEELT
IN ZEEUWSCH-VLAANDEREN
VIER BROERS VANGEN BRUINVIS
ZEEVAARTLIJN OOSTENDE-DOVER
NIEUWE PAKKETBOOT „PRINSES PAOLA"
EL GRECO-TENTOONSTELLING TE GENT
AGENDA
7 augustus:
In Europa aan de top
KONTRAKT
GETEKEND
DUBBELDEKS VEERBOOT
De opleveringsdatum van de eerste dubbel
deks veerboot voor de Provinciale Stoom
bootdiensten in Zeeland is in verband met de
opschorting van rijksuitgaven verschoven naar
1 februari 1968. Eind dit jaar zal de kiel van
de dubbeldekker worden gelegd. Intussen zijn
gistermiddag in de Gedeputeerde kamer van
de Provinciale Griffie te Middelburg de stuk
ken getekend van de overeenkomst tussen de
provincie Zeeland en de N.V. Scheepswerf
en machinefabriek De Merwede voor de bouw
van de dubbeldeksveerboot.
