DE MACHTIGSTE ROTS TER WERELD
VESTING MET EEN ROEMRUCHT VERLEDEN
1886 80 jaren Harmonie „CONCORDIA" 1966
Frankering bij abonnement, AXEL
ZATERDAG 14 MEI 1966
80e Jaargang no. 33
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Ten zuiden van Spanje ligt, slechts met het
vasteland verbonden door een betrekkelijk
smalle landtong, de rots van Gilbraltar. Hij
is, vanuit de verte gezien, een ongenaakbare
steenklomp, vierhonderdzesentwintig meter
hoog, vijf kilometer lang en anderhalve kilo
meter breed. De vraag is of ooit in de ge
schiedenis twee landen zolang om een tamelijk
klein stukje grondgebied hebben touwgetrok
ken. Reeds in de oudheid stond de rots be
kend als een der zuilen van Hercules -de
poort naar het onbekende. Wie er doorheen
voer, liep gevaar de woede der goden op te
wekken.
Men vermoedt, dat de Neanderthalers hier
Europa binnenkwamen toen zij wegtrokken
uit het opdrogende Saharagebied. Archeolo
gische onderzoekingen hebben aangetoond,
dat op de rots prehistorische dieren hébben
gehuisd, terwijl hij eens privé eigendom was
van een Spaanse hertog. Vast staat, dat Gi
braltar door de eeuwen heen een van de
meest begeerde krijgsobjecten is geweest.
Immers, wie door de vierentwintig kilometer
brede zeestraat, welke Europa van Afrika
scheidt, wil varen, moet onder het dreigend
oog van de rots door.
In het stadje heerst een deels Britse deels
Spaanse sfeer en dat schijnt iedereen die er
woont best te bevallen, want, hoewel de
Spaanse autoriteiten iedereen op het vaste
land van Spanje toelaten, maken weinigen
van die reismogelijkheid gebruik.
Aan de interessante geschiedenis van Gibral
tar heeft Het Beste een artikel gewijd.
Het schiereiland is slechts 260 jaar Brits en
is de enige Europese kolonie van het Verenigd
Koninkrijk. Vermoedelijk ook een van de
meest kleurrijke.
Gibraltar overweldigt de bezoeker met kleu
ren en verwarrende contrasten. De bloemen,
de uniformen en de schilderachtige straatjes
met hun rood-, blauw- en geelgeschilderde
huisjes en niet te vergeten het verbijsterende
azuur van de hemel en de zee.
DZJEBEL AL TARIK
Volgens de annalen der geschiedenis waren
het de Feniciërs, die de rots het eerst bezet-
roodgloeiende kanonskogels in brand. De
tunnels en galerijen waarin thans toeristen
wandelen, hebben bij de verdediging een grote
rol gespeeld. Gedurende de Tweede Wereld
oorlog heeft men in de rots een geweldige
tunnelstad gehouwen met een gezamenlijke
tunnellengte van vijftig kilometer, hetgeen
meer is dan het wegennet op de begane grond.
Men bouwde er hospitalen, kraéhtcentrales,
munitieopslagplaatsen en kazernes, die nog
steeds tot de niet toegankelijke militaire ob
jecten behoren. Vanuit dit centrum heeft Ge
neraal Eisenhower de landingen in Noord-
Afrika geleid. Waarschijnlijk was dit de laatste
rol, die Gibraltar in militair opzicht heeft ge
speeld, want in het huidige atoomtijdperk is
de militaire waarde van de rots uiteraard
sterk gedaald.
KLEIN UTOPIA
In de kalkstenen rots, hij is niet van graniet
zoals vaak wordt gemeend, bevindt zich een
grote grot, die meer dan twintig meter hoog
is en waarvan de ingang driehonderd meter
boven de zeespiegel ligt. Deze grot wordt
thans als concertzaal gebruikt. Gibraltar
maakt thans een rustige tijd door.
Niettemin houdt men nog steeds de smalle
landtong, die Gibraltar met Spanje verbindt,
scherp in het oog, want Spanje eist dat de
Britten zich van de rots terugtrekken. Om
deze eis kracht bij te zetten hebben de Span
jaarden getracht Gibraltar te isoleren, hetgeen
een grote klap voor het toerisme betekende.
In aardrijkskundig opzicht is de Spaanse eis
niet onredelijk. Men kan echter onmogelijk de
bevolking Spaans noemen, aangezien de meer
derheid van Genuese afstamming is, vermengd
met Brits, Maltees en Spaans bloed. Er wonen
bovendien kleine groepen joden en Hindoes.
Men kan de rotsbewoners moeilijk kwalijk ne
men, dat zij de leuze „eenmaal Brits, altijd
Brits", kreten die men allerwegen op Gibraltar
kan aantreffen, graag onderschrijven.
De medische verzorging, het onderwijs en de
sociale voorzieningen zijn er gesubsidieerd
de levensmiddelen zijn er bovendien goed
koop. Tomaten kosten twintig cent per pond,
een liter whiskey tien gulden. Men leeft, op
•deze steenklomp, als in een klein Utopia. Er
zal veel voor nodig zijn, wil men, in politiek
opzicht, de rots van Gibraltar op zijn grond
vesten laten schudden.
De Harmonie „Concordia" te Axel viert'dit
jaar haar 80-jarig jubileum.
In deze tijd van moderne ideeën en andere
wijzen van ontspanning voorwaar een feit om
met trots te herdenken.
In de voorbijgegane 80 jaren heeft de Har
monie perioden van grote bloei gekend. Ook
tegenslagen zijn haar niet gespaard gebleven.
Terugbladerende in de annalen lezen wij hier
over het volgende.
In september 1886 werd overgegaan tot op
richting van een voorlopig comité bestaande
uit de heren J. Bauwens, J. Cappon, F. Diele-
man, L. Lemaitre, C. P. Minjon, J. A. van
Vessem en J. C. Verbrugge.
Jhr. Mr. Quarles van Ufford, Burgemeester
van Axel, zegde het comité zijn steun toe om
tot oprichting van een muziekvereniging te
komen. Het comité toog vol moed aan het
werk. Bij de Burgerij werd door middel van
lijsten ingetekend voor 't bedrag van 66,35.
ten. Zij werden gevolgd door de Grieken, de Daar dit niet voldoende was werd er een ver-
Carthagers en de Romeinen, die de rots meer
dan zes eeuwen in handen hielden, waarna zij
moesten wijken voor de oprukkende barbaren.
Op 30 april 711 vond een nieuwe invasie
plaats en wel die van de Moren onder leiding
van Tarik-ibn-Zeyad, die de Moorse over
heersing van Spanje inleidde en bijna de ver
overing van West-Europa betekende. De Mo
ren noemden de rots naar hun leider Tarik
Dzjebel al Tarik -hetgeen Berg van Tarik
betekent. De naam Gibraltar is hiervan een
verbastering. Deze krijgsman was de eerste,
die de rots versterkte door er een groot fort
te bouwen, waarvan de overblijfselen nog al
tijd boven de stad te vinden zijn. Zes eeuwen
later gingen de Spanjaarden tot de aanval
over en na 150 jaar van af en toe onderbro
ken gevecht veroverden zij de rots onder aan
voering van de hertog van Medina-Sidonia.
Vierendertig jaar lang kon hij het, na enige
strijd, als zijn privé bezit beschouwen. Daar
na kwam het schiereiland aan de Spaanse
Kroon. Halverwege de tachtigjarige oorlog,
op 25 april 1607, forceerde de Hollandse
admiraal Jacob van Heemskerck met een gro
te zeemacht de toegang tot de haven van Gi
braltar en vernietigde de in de baai liggende
en door het stadsgeschut beschermde Spaanse
vloot. Van Heemskerck zelf sneuvelde welis
waar, maar de Nederlanden hadden een be
langrijke overwinning geboekt. De Engelsen
kwamen tijdens de Spaanse Successieoorlog
van 1704, ongeveer een eeuw later dus, min
of meer toevallig in Gibraltar aan. Admiraal
Sir George Rooke was er, door onbekwaam
heid en besluiteloosheid op de Nederlands-
Britse vloot niet in geslaagd met de vijand
kontakt te maken, zodat hij toen Gibraltar
maar innam.
De laatste stormloop, die Spanje nam om de
rots te herkrijgen, vond plaats in 1799. Hij
duurde drieëneenhalf jaar. Met behulp van
Franse troepen en het volgen van de uithon-
geringstactiek, trachtte men de Britten te ver
drijven. Tegen het einde van het beleg schoten
de Engelsen de Frans-Spaanse vloot met
gadering belegd bij de Wed. L. A. Rolff. Hier
werd een lijst aangeboden van 142, - en
102, - aan jaarlijkse bijdragen.
Voor het aankopen van instrumenten werd
een bedrag opgehaald van 233,15.
Er werS nu overgegaan tot oprichting van
een Muziekvereniging. De naam hiervan zou
„Concordia" zijn. Tot erevoorzitter werd ge
kozen Jhr. Mr. Quarles van Ufford. Het
eerste bestuur van „Concordia" bestond uit
5 leden, te weten J. Bauwens, J. Cappon,
A. C. Kruysse, M. J. van Vessem en H. van
Wijngaarden.
De instrumenten werden in Gent aangekocht
voor de som van 230, -De lessenaars
werden gemaakt door J. Verijzer voor 13,50
Als bode werd benoemd de heer J. A. de
Jonge voor 12, - per jaar. De heer Geel-
hoedt van Zaamslag werd bereid gevonden de
repetities te verzorgen.
Op 30 december 1886 werden de instrumen
ten uitgereikt.
De totale uitrusting bestond uit 4 cornets,
5 bugles, 2 baritons, 3 trombones, 1 althoorn,
1 trompet, 3 tuba's, 1 bombardon, 1 triangel,
1 grote en 1 kleine trom.
Voor het eerst werd opgetreden op de 70ste
verjaardag van de Koning. De Vereniging was
dus toen nog slechts 2 maanden oud maar het
optreden geschiedde tot volle tevredenheid
van de burgerij.
Het gezelschap groeide en kreeg langzamer
hand meer leden.
De ontvangsten doch ook de uitgaven stegen.
De eerste winteruitvoering werd gegeven in
1887 bij de Wed. Rolff.
In 1893 werd besloten een muziektent te
bouwen. Deze werd feestelijk ingewijd door
het houden van een festival. Door de hoge
reparatiekosten werd deze muziektent later
aan de Gemeente overgedragen.
Bij het 10-jarig bestaan werd een festival ge-
Zouden op maandag 29 juni 1896, waaraan
door 10 Zusterverenigingen werd deelgeno
men.
Een dergelijk festival werd wederom gehouden
in 1908 eveneens op 29 juni. Het schijnt dat
men -vroeger dagen aan 29 juni (St. Pieters-
dag) voor het houden van festiviteiten de
voorkeur gaf.
In 1913 werd besloten voor het eerst aan een
muziekconcours te Hulst deel te nemen. Dit
leverde echter niet het verwachtte resultaat
op. De slechte stemming der instrumenten
liet wel wat te wensen over zo lezen wij.
Gedurende de le wereldoorlog van 1914 tot
1918 werd alle aktiviteit gestaakt.
In een vergadering, gehouden op 8 februari
1919 wordt besloten over te gaan van fanfare
naar harmonie. De kosten van het nieuw aan
te schaffen instrumentarium bedroeg 2705,-
Het bedrag hiervoor werd verkregen door het
uitgeven van aandelen waarvan men er telken
jare enkele zou uitloten. Door de geringe in
komsten en hoge uitgaven was „Concordia"
mede wegens de slechte jaren rondom 1930
niet altijd in staat aan haar verplichtingen te
voldoen. Later werd een vergadering met de
aandeelhouders belegd waarbij veel aandelen
geschonken werden. Echter pas in het jaar
1950 was de rekening van het ombouwen tot
harmonie vereffend.
Onder leiding van de directeur J. Blansaart
beleefde „Concordia" van 1919 tot 1934 gul
den jaren. In samenwerking met de zangver
eniging „Orelio" werden prachtige uitvoerin
gen verzorgd. Onder zijn leiding kwam ook
het beroemde driemanschap Axel Zaamslag
- Hoek tot stand. In 1934 overleed de heer
Blansaart, betreurd door vele Axelarén.
Na het overlijden van de heer Blansaart werd
de heer A. Schieman benoemd tot directeur.
Hij is dit geweest tot 1956. In die periode
werd het 60-jarig betsaan gevierd met een
festival waaraan niet minder dan 19 zuster
verenigingen deelnamen,-
Aan de muziekconcotirsen werd met afwis
selend sukses de&hfenomen.
Ook de solistehconcoursen waren voor vele
leden een groot sukses.
Onze tegenwoordige directeur, de heer A. van
Meurs W. P. Zn. wist hier in de allerhoogste
regionen le prijzen met lof en lauwertak te
behalen.
In 1958 werd een nieuwe loot aan de oude
stam toegevoegd. In bescheiden vorm kwam
een drumband tot stand die in enkele jaren
tot grote bloei kwam.
In 1964 kwam „Concordia" voor het eerst
volledig in uniform voor de dag. Zo klein be
gonnen in 1886 was de muziekvereniging
geworden tot een sierraad voor de Stad Axel.
Helaas meende in 1965 de drumband zich te
moeten afscheiden van de harmonie en onder
de naam „Drumband Axel" verder te gaan.
Door velen is dit besluit betreurd en voor de
oude harmonie was het een zware slag. Echter
werd niet bij de pakken neergezeten en we
derom is in bescheiden vorm een drumband
tot stand gekomen welke zich thans op een
groeiend aantal leden mag verheugen.
De geschiedenis van de 80-jarige zou onvol
ledig zijn wanneer 'hier nog niet een andere
loot aan de „Concordia"-stam genoemd werd.
N.l. de Toneelgroep. Zonder hen zouden de
winteruitvoeringen niet het tegenwoordige pijl
behaald hebben.
Thans bestaat „Concordia" 80 jaar. Deze
mijlpaal is mede bereikt door de voortdurende
steun van de Axelse bevolking. Axel en
„Concordia" zijn met elkaar vergroeid en de
Harmonie is uit onze gemeenschap niet meer
weg te denken.
„Concordia" is thans 'n krachtige vereniging
waarin een frisse jonge geest heerst en waarin
velen de nodige ontspanning kunnen vinden.
Het ledental is momenteel 39, te weten 28
muzikanten en 11 tamboers en hoornblazers.
Zowel in de Harmonie als in het Tamboer
korps zijn nieuwe leden ten allen tijde van
harte welkom. Zij kunnen zich vervoegen bij
de Voorzitter de Heer Freekenhorst, Prins
Hendrikstraat 39; de Secr. -de Heer v. d.
Berge, Noordstraat 34 en voor het Tamboer
korps bij de Tamboer-maitre de Heer Lam
bert, Chopinstraat 17.
Vooral de afdeling hoornblazers van het tam
boerkorps heeft dringend aanvulling nodig.
Uiteraard zou „Concordia" zichzelf niet zijn
wanneer bovengenoemd jubileum niet op pas
sende wijze zou worden gevierd. Elders in dit
blad vindt U dan ook het feestprogramma dat
3 dagen duurt (19, 20 en 21 mei) vermeld.
Het feestelijke muziekprogramma, verspreid
over 3 dagen geeft blijk van ondernemings
lust van Bestuur en Werkende Leden.
„Concordia" dankt de gehele Axelse bevol
king en velen daarbuiten voor de steun welke
zij nu reeds gedurende 80 jaren ontvangt.
C.A.O.-AKKOORD
IN KANAALZONE
Werkgevers en werknemers van de zes che
mische bedrijven in de Kanaalzone hebben
overeenstemming bereikt over de nieuwe
C.A.O. welke per 1 april van kracht was. De
details werden aan de leden van de organisa
ties medegedeeld tijdens een vergadering in
het Centrum.
De resultaten werden door de heer C. Schoof,
districtsbestuurder van St. Willibrord uitge
legd.
De lonen gaan met zeven procent omhoog.
Het nieuwe loon zal vanaf 27 mei worden
uitbetaald, de verrekening vanaf 1 april zal
op een later tijdstip plaats vinden. De invoe
ring van een funktie-jarentoeslag bleek een
belangrijk punt i.v.m. de integratie. Deze
funktie-jarentoeslag zal geleidelijk worden in
gevoerd.
Het laagste basisuurloon bedraagt nu 2,83
en het hoogste 3,73.
De pensioenregeling heeft in de nieuwe con
stellatie geleid tot een principiële bereidheid
voor de invoering van 'n procentuele verhou
ding tussen inkomen en pensioen voor alle
werknemers, maand- en weekloners.
De premie van 2,40 per week is gehand
haafd, maar zal in de toekomst een procen
tuele premie worden van het inkomen. Met
terugwerkende kracht vanaf 1 januari zal de
huidige uitkering verdubbeld worden van
13, - tot 26, - per dienstjaar,
De jaarlijkse uitkering van 400,- werd
als minimum verzekerd voor alle werknemers
vanaf 18 jaar.
OLIESTRAND SCHOUWEN:
niet alle kosten
rekening rijk
Minister Vrolijk (crm) heeft woensdag in de
eerste kamer meegedeeld dat hij bereid is de
helft van de schoonmaakkosten van het door
stookolie verontreinigde strand van Wester-
schouwen voor rekening van zijn departement
te laten komen. Verder wilde hij overigens
niet ingaan. De totale schoonmaakkosten be
lopen een bedrag vari 65.000,
Aanvankelijk had de minister de helft van
het oorspronkelijk geraamde bedrag van
50.000, - beloofd. Hij wilde niet zover
gaan als het Zeeuwse kamerlid A. A. van
Eeten (ar) had gevraagd, namelijk 100 pro
cent vergoeding.
De verontreiniging van dit Zeeuwse strand is
een voorbeeld van een onvoorziene situatie,
waarvoor geen regeling is, zei hij. De raad
voor de openluchtrecreatie bekijkt nu, wat er
in de toekomst in dit soort gevallen kan wor
den gedaan.
AXELSE COURANT
VERSCHIJN! IEDERE ZATERDAG
ABONNEMENTSPRIJS: Losse nummers 15 cent.
Halljaar-abonnement:
Axel binnen de kom f 3,75. Andere plaatsen 4,25
Buitenland f 6,50
Hoofdredaktie: J. C. VINK
Redaktie en Administratie: Axel, Markt 12, tel. 01155-646, postbus 16
Drukker-uitgeetster: FIRMA J. C. VINK
ADVERTENTIEPRIJS: 10 cent per mm.
Bij kontrakten belangrijke reduktie.
Ingezonden mededelingen 30 cent per mm.
Kleine advertenties 1-10 woorden f 1,
elk woord meer 15 cent.
