DUIZEND JAAR CHRISTENDOM IN POLEN
GEMEENTERAAD VAN AXEL
Frankering bij abonnement, AXEL
ZATERDAG 30
80e Jaargang no. 31
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Het duizendjarig jubileum van de kerstening van Polen zal gevierd worden
in plechtigheden, waarvan het hoofdaccent zal vallen op een viering in de
bekende Poolse bedevaartplaats Czestochowa. Het jubileum zal ook gevierd
worden in alle landen van de wereld, waar groepen Polen zich hebben ge
vestigd. De gezamenlijke organisaties van Polen in Nederlandde Poolse
Katholieke Missie, de Poolse Katholieke Vereniging, de R.K. Bond van
Poolse Verenigingen, de Vereniging van Poolse Oudstrijders en de Poolse
Volksvereniging, hebben een comité onder voorzitterschap van ir. Min-
kiewicz uit Vlissingen in het leven geroepen, dat belast is met de viering
van dit heuglijk feit in Nederland. Op het programma staat een grote bij
eenkomst in Breda op 1 mei 1966, met een manifestatie van godsdienstige
en culturele aard.
In het jaar 960 groepeerde Mieszko I de
in de vlakten tussen Oder en Weichsel
wonende Slavische volksstammen tot een
eenheid. Polen trad toen als het ware uit
de legende te voorschijn. Het was toen
reeds een uitgestrekte staat, wel georgani
seerd en machtig. Het is in dit verband
o.a. interessant te weten, dat de huidige
grenzen van Polen vrijwel overeenkomen
met die van duizend jaar geleden. Over
dit Polen uit de tiende eeuw zijn o.m. reis
berichten bewaard gebleven van de Ara-
biscih-Joodse koopman Ibrahim-ibn-Jacob,
die zo onder de indruk was geraakt van
de welvaart en van de militaire kracht van
Mieszko's rijk dat hij Polen de grootste
macht in het oostelijk gebied noemde.
Tegenover de toen reeds zich laten gel
dende Duitse „Drang nach Osten". was
deze stabiliteit en militaire kracht hard no
dig. Wat bij Mieszko I bij de voorgeno
men kerstening van Polen voorop moet
hebben gestaan, was: politieke gelijkbe
rechtiging en het bewaren van de onaf
hankelijkheid ten opzichte van de Duitsers
Om dit te bereiken heeft hij zich - om als
bemiddelaar tussen hem en paus Leo VIII
op te treden - gewend tot Boleslav I van
Bohemen. Het huwelijk van Mieszko I
met prinses Dobrava (de zuster van Bo
leslav van Bohemen) in 965, was dan ook
in eerste instantie een politiek huwelijk.
In 966 liet Mieszko I zich dopen en met
hem vele van zijn onderdanen. Hiermede
begon de kerstening van Polen, thans dui
zend „jaar geleden. En dank zij het feit,
dat deze tevoren goed was voorbereid, ds
de bekering van het Poolse volk zonder
veel weerstand verlopen.
Sinds dat gedenkwaardige jaar 966 heeft
Polen als voorpost en bolwerk van de La
tijnse cultuur en civilisatie, altijd onte
genzeggelijk tot het Westen behoort en
behoort daar nog steeds toe.
Het hoogtepunt van het „Poolse Millen
nium" zal worden gevormd door religieu
ze festiviteiten in Czestochowa, het beken
de Poolse heiligdom, maar dit is slechts
het hoogtepunt van een viering, die reeds
lang aan de gang is. Tot de voornaam
ste elementen daarvan behoren goed op
gezette en gecoördineerde gerichte preken
om het godsdienstige leven te vernieuwen
en te verstevigen en om het beter te inte
greren in het gewone, dagelijkse indivi
duele en sociale leven. Dit prekenpro-
gramma werd gerealiseerd in de laatste ne
gen jaren. Gedurende dezelfde tijd von
den in heel Polen allerlei godsdienstoefe
ningen plaats in verband met het Millen
nium. Voorzover dat mogelijk is in de
moeilijke situatie in Polen, wordt ook aan
dacht besteed aan wetenschappelijk en
publicistische arbeid met betrekking tot t
duizendjarig bestaan van het christendom
in Polen. In verband hiermee moet overi
gens worden vermeld, dat in Rome reeds
sinds jaren uitstekende wetenschappelijke
werken worden uitgegeven in de serie
„Sacrum Poloniae Millennium
Er bestaan verschillende misverstanden
ten aanzien van de betekenis van dit his
torische feit. Soms wordt daarover ge
schreven alsof het ging om het duizend
jarig bestaan van de Poolse staat. Dit is
volkomen onjuist.* De staat bestond al lan
ger vóór het ogenblik waarop de regeren
de vorst werd gedoopt en waarop de ker
stening van de gehele samenleving een ste-
missioneringsaktiviteiten ontwikkeld met
betrekking tot de gebieden langs de Oost
zee, ten noorden van Polen, daardoor
heeft het de Litauwse landen voor het
christendom gewonnen. In contacten met
byzantijnse christenen, die van de kerk
van Rome waren afgescheiden, werden
vanuit Polen pogingen ondernomen om
de eenheid te herstellen met behoud van
de eigen ritus, van de taal gebezigd in
de kerk en van de eigen gewoonten en ge
bruiken. Ook op dit gebied werden suc
cessen geboekt.
De Polen zijn zich bewust geweest van de
betekenis, die hun kerstening had voor het
afremmen van de Duitse expansie en ook
van de bufferfunctie die zij vervulden ten
behoeve van het westerse christendom. De
vervlechting van de nationale lotgevallen
met het christendom heeft sterk bijgedra
gen tot een grote mate van identificatie
met de kerk. Deze identificatie was dan
ook waarneembaar in alle perioden van de
Poolse geschiedenis en zij vormt ook een
zeer belangrijke factor in wat zich nu in
Polen afspeelt. Het Poolse volk, dat zich
als westers en als christelijk beschouwt en
dat zich met de westerse kerk identifi
ceert, wordt op dit ogenblik geconfron
teerd met het communisme. Het christe
lijk Polen vervult weer een belangrijke
functie. Of dit de functie van een buffer
of van een brug is, zal de toekomst uit
wijzen.
vige impuls heeft gekregen. De informatie
die over de geschiedenis van de vóór
christelijke Poolse staat aanwezig is, is
echter slechts fragmentarisch, zodat de
hitorici slechts met zeer veel moeite zich
enig beeld van die staat kunnen vormen.
Aan de andere kant wordt de kerstening
van Polen soms als iets vrij onbelangrijks
afgedaan. Een reeds bestaande samenle
ving heeft in de jaren na 966 een andere
goddienst aangenomen en verder is er niet
veel gebeurd. Ook deze mening is onjuist.
(De kerstening van Polen betekende echt
teen historische wending. Zij betekende
j niet het begin, van de Poolse staat maar
wel het begin van de Poolse geschiedenis.
De invoering van een kerkelijke organisa
tie heeft enorm bijgedragen tot de cultu
rele, maatschappelijke en politieke integra-
i tie en consolidatie van de samenleving.
De monniken en priesters, die het land
binnenkwamen, ontwikkelden het onder
wijs, brachten betere landbouwmethoden
imee en brachten de plaatselijke bevolking
sin aanraking daarmee, stimuleerden de
'lontwikkeling van de bouwkunst. In onze
huidige terminologie zouden wij kunnen
zeggen, dat de kerk begonnen is met het
ontwikkelingswerk in Polen.
Het feit, dat Polen deelgenoot werd van
de Westerse beschaving, betekende een
enorme verruiming van ontwikkelingsmo
gelijkheden.
Dit feit heeft waarschijnlijk ook Ihet be
staan van Polen als natie gered. Het Duit
se Rijk heeft het als zijn „heilige zending"
beschouwd de heidense volken te kerste
nen en het was vanzelfsprekend dat zij
zonder meer ook cultureel en politiek in
het Duitse Rijk werden ingelijfd. Op de
ze wijze werden de slavische gebieden
tussen de Elbe en de Oder geabsorbeerd.
Deze expansie zou verder naar het oosten
zijn gegaan, ware het niet dat Polen door
zijn overgang tot het christendom er alle
rechtvaardigingsgrond aan ontnam. Tot
op dat ogenblik kon de expansie worden
beschouwd als het vervullen van de „hei
lige zending", vanaf nu kon zij niet an
ders worden gequalificeerd dan als onder
werping door middel van macht.
Hiermee raken wij een ander punt aan:
het belang van de kerstening van Polen
niet alleen voor de Poolse natie zelf, maar
ook voor Europa. Het afremmen van de
Duitse expansie naar het oosten is een
feit van internationale betekenis. Een an
der feit van internationale betekenis was
dat Polen het meest oostelijke land was
met een Latijns christendom en zodoende
de buffer van het westen vormde. Het
kreeg dan ook vaak de bufferfunctie te
vervullen tegenover de byzantijns-chris-
telijke slavische volken, tegenover de Tar
taren uit Centraal-Azië en later tegenover
het Turkse Rijk. Polen ving veel aanval
len op, die zich naar het Westen richtten.
Het is volkomen en zonder enige overdrij
ving ,dat sommige pausen over Polen bij
voorkeur spraken als over het „antemu-
rall ehristianitatis". Menige ramp is west-
Europa bespaard gebleven dank zij de oor
logen die Polen moest voeren ter verdedi
ging van zijn eigen bestaan en daardoor
ter verdediging van het westen.
Het waren echter niet alleen oorlogen,
waarin de betekenis van het christendom
voor Polen - en van Polen voor het chris
tendom - tot uitdrukking komt. Reeds
vroeg in zijn geschiedenis heeft Polen
VERGADERING VAN DINSDAG 26 APRIL 1966
Aanwezig zijn de voorzitter, burgemeester
M. K. van Dijke, de secretaris P. G. van den
Bosse, de wethouders M. L. M. IJsebaert en
C. van Bendegem, en de leden mevr. Folkers-
ma-Staal, en de heren P. J. van Bendegem,
P. Dekker, K. Hamelink, A. H. van der Lee,
J. C. van Luijk, D. J. Oggel, E. A. Maas en
A. de Waard.
Afwezig met kennisgeving de heren J. den
Doelder en J. Vink.
De voorzitter opent de vergadering met het
uitspreken van het ambtsgebed.
Bij de ingekomen stukken en mededelingen
zegt de heer van der Lee, dat het antwooid
op zijn vraag over de verbetering van de Nas-
saustraat hem niet heeft bevredigd. Reeds vijf
jaar geleden is een overeenkomst met de
eigenaars van de panden in de Walstraat tot
stand gekomen en nu moeten we weer wachten
op het z.g. cityplan. Voor de verkeersveilig
heid is het noodzakelijk dat hier spoedig ver
betering wordt aangebracht. Kan het college
zekerheid geven dat deze zaak binnen drie
maanden in orde is? Anders zal spreker een
uitspraak van de raad moeten vragen.
De heer Oggel ziet eveneens de noodzaak in
van een verbetering op korte termijn. Indien
er een voorstel van de heer Van der Lee komt,
zal spr. dat steunen.
De heer P. J. van Bendegem wil ook graag de
toezegging hebben, dat hier spoedig verbete
ring komt.
De voorzitter verklaart dat in het college de
moeilijkheden niet onbekend zijn. Maar het is
een lastige zaak. Een en ander maakt een
onderdeel uit van het city-plan. B. en W.
kunnen dan ook de aandrang begrijpen en
billijken, aldus de burgemeester. Voor een ge
deelte is het pand een bedrijfspand, dat in
gebruik is bij het voedselbureau. Twee jaar
geleden reeds is de provinciale commissaris
van het voedselbureau aangezegd naar een
ander pand uit te zien, maar het college heeft
niet de indruk dat er spoed is betracht om
naar een ander pand uit te zien. B. en W.
hopen dat het binnen drie maanden mogelijk
zal zijn de verbetering te realiseren.
Enige voorstellen tot verkoop van percelen
bouwgrond worden als hamerstukken af
gedaan, evenals enkele voorstellen tot aan
koop van panden in het saneringsplan van
de Oudewijk.
In verband met een voorstel tot wijziging van
de gemeentebegroting vraagt de heerOggel,
of, wanneer de wijziging wordt aangenomen
om aan de reserves een bijzondere bestem
ming te geven, deze bestemming daarmee
•tijdelijk wordt goedgekeurd. Vorig jaar is be
sloten een deel van deze reserve te bestemmen
voor de bouw van een sporthal. Wanneer wij
dit nu gaan reserveren voor een cultureel
centrum, komt dan het andere objekt niet in
gevaar?
De voorzitter licht toe dat met het aannemen
van deze wijziging een principieel besluit
wordt genomen. Er zullen evenwel nadere
voorstellen in de raad komen voor het cul
tureel centrum. Wanneer wij deze reserves
over twee objekten zouden verdelen, zou geen
van beide te realiseren zijn. Wanneer het
binnen enkele jaren mogelijk zal zijn met
voorstellen te komen voor een sporthal, zullen
B. en W. dit zeker doen, zo besloot de voor
zitter.
Hierna wordt het voorstel aangenomen.
RONDVRAAG
De heer Oggel vraagt of reeds een bereke
ning is gemaakt voor de kosten van de
plantenkas.
De heer P. J. van Bendegem informeert of
spoedig een begin kan worden gemaakt met
de verharding van de bermen in de Emma-
straat. Verder vraagt deze spreker hoe het
staat met de verkeerssituatie in de Nieuw-
straat.
De heer Maas wil weten of er al wat kan
worden gedaan aan de omheining van de
volkstuintjes aan de Buitenweg. Verder
vraagt de heer Maas in verband met de
volksgezondheid de panden nos. 4 en 6 in
de Polenstraat zo spoedig mogelijk te slo
pen. De toestand is daar niet langer houd
baar.
De voorzitter antwoordt de heer Van Bende
gem dat er voor de verharding in de Emma-
straat opdracht is gegeven. In de Nieuw-
straat komt met het nieuwe verkeersplan
eenrichtingverkeer, waardoor de moeilijk
heden daar worden opgelost.
Tot de heer Maas zegt de voorzitter dat ook
voor de omheining opdracht is gegeven. De
toestand in de Polenstraat zal worden be
keken.
Hierna sluit de voorzitter de vergadreing met
het uitspreken van het dankgebed.
G.S. behandelden beroep inzake
Algemene Bijstandswet
Gedeputeerde staten van Zeeland hebben j.l.
maandagmorgen in twee-kamerzitting (beroe
pen inzake algemene bijstandswet) een beroep
behandeld, dat een inwoner van Midden-
schouwen had ingesteld tegen een besluit van
B en W van deze gemeente. B en W hadden
op 28 januari j.l. afwijzend beschikt op een
verzoek om bijstand krachtens de algemene
bijstandswet, omdat de aanvraag hiertoe niet
tijdig zou zijn ingediend. Burgemeester S.
Francke, die namens B en W optrad r-> de
apellant was niet verschenen - lichtt het
besluit van zijn college toe.
Er was in de eerste plaats, niet voldaan aan
een herhaalde oproep zich te onderwerpen
aan een onderzoek door een arts van de
Zeeuwse stichting voor revalidatie de be
trokkene was voorts nooit op de gemeente
secretarie geweest omdat hij had beweerd
ziek te zijn, wat, zoals de heer Francke zei,
weinig waarschijnlijk was, omdat apellant
wel op straat was gesignaleerd. Bovendien
had de mari beweerd in Ellemeet te wonen,
maar in Ellemeet bevindt hij zich niet. Tot
slot merkte burgemeester Francke op: „Wij
hebben de overtuiging dat betrokkene het
nodige besef van verantwoordelijkheid mist
om zelf in zijn bestaan te voorzien."
Op vragen van de kamer- gevormd door voor
zitter mr. J. van Aartsen, commissaris der ko
ningin, de gedeputeerden mr. dr. A. J. J. M.
Mes en A. J. Kaland alsmede dr. D. v. d. Wel,
griffier der staten, als secretaris, kwam voorts
nog vast te staan dat de woning in Ellemeet,
waarin de man zich zou bevinden, op slot is,
de deuren geen knoppen hebben en dat de
woning niet is aangesloten op het gas-, water
en elektriciteitsnet. Er bleek bovendien, dat
appellant een 4,5 ha groot bedrijfje heeft dat
hem geen bestaan oplevert, maar dat hij door
een loondorser laat bewerken. De man was
bovendien nog nooit een al eerder toegekend
bedrag komen halen. G.S. zullen binnenkort
een uitspraak doen.
AXELSE COURANT
VERSCHIJNl IEDERE ZATERDAG
ABONNEMENTSPRIJS: Losse nummers 15 cent.
Halfjaar-abonnement
Vxel binnen de kom f 3,75. Andere plaatsen f 4,25
Buitenland f 6,50
Hootdredaktie: J. C. VINK
Redaktie en Administratie: Axel, Markt 12, tel. 01155-646, postbus 16
Drukker-uitgeefster: FIRMA J. C. VINK
ADVERTENTIEPRIJS: 10 cent per mm.
Bij kontrakten belangrijke reduktie.
Ingezonden mededelingen 30 cent per mm.
Kleine advertenties 1-10 woorden f 1,
elk woord meer 15 cent.
