Sportnieuws
definitief bezegeld scheen, begon de Pool
se natie te herleven.
Milo Anstadt beschrijft o.a. hoe de strijd
tegen het Duitse element voor de Poolse
natie steedt een bestaans'kwestie is ge
weest. door alle eeuwen heen. Een zwa
re slag was het, toen de Kruisridders van
de Duitse Orde er in slaagden langs de
Oostzeekust dusdanige vorderingen te
maken dat de Polen van de zee werden
afgesneden. Weliswaar wist Polen waar
mee zich inmiddels Lithauen verenigd
had, af en toe opzienbarende overwinnin
gen op deze belagers van zijn volksbe
staan te behalen, dusdanig zelfs dat bij
de slag bij Grunwald in 1410 de kracht
der Duitse Orde voorgoed gebroken is.
De Lit'hauers, nog eeuwen lang heidenen
toen de Polen reeds lang tot het christen
dom bekeerd waren, hebben eveneens een
felle strijd tegen de oprukkende Duitsers
gevoerd, en met succes. Een tijd lang was
dit Lithause Rijk zelfs zó machtig dat 't
grote stukken van de Oekraine besloeg en
reeds bijna tot aan de Zwarte Zee reikte.
Een dynastieke unie met Polen - de Pool
se erfprinses huwde met de vorst van Li
thauen - leek hier zelfs een mogendheid
van onweerstaanbare macht te doen ont
staan. Maar gaandeweg is het Lithause
element in het Poolse opgegaan en het
koninkrijk Polen heeft zijn krachten voor
andere dingen gebruikt dan voor het con
solideren an een welbestuurd gemene
best.
Daar wa en o.a. de Turken te bestrijden
die ten tweeden male Wenen bedreigden.
Het christelijke coalitie-leger dat hen
voorgoed terugwierp stond onder comman
do van de Poolse koning Jan III Sobies-
ki. Nu kwam Polen aan de woonplaatsen
van de Tartaren rondom de Zwarte Zee
te grenzen. Roem en rijkdom schenen de
beloning te zijn voor zoveel dapperheid.
Maar ondertussen vermolmde het binnen
ste van de Poolse staat. Het koningschap
was niet langer erfelijk, doch telkens op
nieuw moest er een koning worden geko
zen, en dan traden er verschillende can-
didaten tegen elkaar in he krijt, die steun
zochten bij de buitenlandse mogendheden
en zelf menigmaal niet veel meer dan stro
mannen van de buurnaties waren. Geen
inwendige groei van een bedrijvige en be
schaafde burgerij stond daar tegenover.
In de steden 'bleef de ontwikkeling matig,
op het platteland waren de boeren zogoed
als slaven van een spilzieke en intrigeren
de adel.
In 1772 verloor Polen een derde van zijn
grondgebied aan de drie naburen: Rusland
Pruisen en Oostenrijk. Kosciuszko, de
vrijheidsheld, trachtte Polen te redden.
Maar in 1793 werden opnieuw grote stuk
ken aan Polen ontnomen, speciaal door
Pruisen en Rusland. In 1795 kwam het
einde van Polen: het overblijvende gedeel
te kwam grotendeels bij Rusland, de rest
bij Oostenrijk en Pruisen. Het oude Po
len verdween toen geheel, maar de Pool
se patriotten bleven aktief.
Twee Poolse opstanden vuurden de vo
rige eeuw alles en allen aan wat in Euro
pa naar vrijheid streefde. De vlam van
het Poolse insurgentisme bleef door al de
jaren van de onderdrukking heen branden.
Chopin, de componist, Mickiewicz, Slo-
wacki en Krasinski - de dichters, Sien-
kiewicz, de schrijver, Wyspianski de
schilder, tot aan de dagen van Paderews-
ki, zijn namen van kunstenaars verbonden
geweest aan het Poolse verzet. De Pool
se vrijheidsliefde en de romantiek gingen
hand in hand. Pas tijdens de Eerste We
reldoorlog kwamen er weer plannen voor
een onafhankelijk Polen en van 1918 tot
1939 was het er.
Ook in de allernieuwste geschiedenis vor
men het lij-den en de onderdrukking een
apart en bijzonder wreed hoofdstuk. Her
inneringen aan Duitse en Russische mis
daden, die grote rampspoed hebben ge
bracht, zijn in Polen natuurlijk niet verge
ten en het satelietschap is geschiedenis
van deze tijd. Al deze ervaringen hebben
Polen geplaatst in een allermerkwaardig
ste positie. Om dit te illustreren citeert
Milo Anstadt de katholieke publicist Ki-
sielewski:
„Polen is een katholiek land binnen het
marxistische 'blok, een cultureel tot het
westen behorend land, dat echter in het
oosten ligt, een land dat door marxisten
wordt geregeerd, maar dat onder de so
cialistische landen zijn specifieke aard
heeft bewaard, zijn historische en psycho
logische culturele kenmerken heeft be
houden".
Wie een land- en volkenkunde van Polen
wil schrijven, komt onvermijdelijk in de
geschiedenis en in de staatkunde terecht,
maar vooral ook in de sociale structuur
der samenleving. Zo ook Milo Anstadt,
die zich in zijn boek herhaaldelijk bezig
houdt met het bestaan en het leven van
de Joden in Polen, dat door de eeuewn
heen een centrum van Joods leven is ge
weest. De Joden leefden reeds negen eeu
wen in Polen en zij hadden daar een
eigen, specifieke cultuur opgebouwd. In
de twintigste eeuw nam de ontwikkeling
van de Jiddische cultuur in Polen zelfs
indrukwekkende vormen aan. Anstadt
geeft hiervan voorbeelden. Het politieke
leven van de 3,5 miljoen Jcden (10%
van de totale bevolking) was nog gescha-
keerder dan bij de Polen. Zeker, er was
ook anti-semitisme in Polen - ook hiervan
geeft Milo Anstadt voorbeelden - maar
hij constateerde tevens dat dit „toch kin
derspel was bij wat er kwam toen de na
zi's het land bezetten".
De Poolse historie biedt de moderne mens
tal van identificatiemogelijkheden en Mi
lo Anstadt die zich met zijn geboorteland
verbonden voelt, is er in geslaagd deze
flitsend te belichten. Hij heeft Polen met
zulk een warm licht overgoten (dit geldt
zowel Polen's gebróken als deugden),
dat de lezer van de eerste tot de laatste
van de 295 bladzijden, wordt meegesleept
en niet aarzelt zo niet alle, dan toch de
meeste gevoelens omtrent Polen met de
schrijver te delen.
Een onmisbaar boek voor ieder, die be
langstelling heeft voor Polen en voor de
geestelijke en politieke ontwikkeling van
Europa.
Uit onze omgeving
Axel
Predikbeurten
Zondagsdiensten R.K. Kerk
Zondagsdienst artsen
MUTATIES BEVOLKING AXEL
tot en met 28 FEBRUARI 1966
Geboorten
14 febr. Job S. Risseeuw, Pr. Hendrikstraat 41
15 febr. Johannes J. M. Holtackers, Bylocquestr.
24'bov.; 17 febr. Jan A. Wijna, Evertsenstr. la
22 febr. Josephus R. de Clippelaar, Magrette 12
23 febr. Hendrik J. de Feijter, Kerkdreef 12.
Overleden
3 febr. Karei M. Kaijser, e.v. Antje van de Velde
Oude weg 36 4 febr. Willem P. van Meurs, w.v.
Tbnneke J. van Hoorn, Julianastraat 40; 7 febr.
Janna M. Verheijke, w.v. Pieter van Warendorp,
Noordstraat 56; 14 febr. Jan P. de Vries, e.v.
Pleuntje C. Wieland, Julianastraat 44 21 febr.
Johannes Hamelink, Pootersdijk 24 en Reinier
Boeije w.v. Janna Faas, Robertstraat 61 25 febr.
Cornelis van Langevelde, e.v. Elizabeth S. Baak,
Buitenweg 27.
Gehuwd
3 febr. Gaston R. P. Dijselijnck en Jessica E. D.
Smolenaers, Hoek; 9 febr. Abraham de Pooter en
Debora van Dixhoorn, Eglantiersdijk 5 11 febr.
Robertus R. M. Claassens en Elisabeth C. de
Koeijer, de Ruij terstraat 3 21 febr. Edmund van
den Worm en Elisabeth M. Y. Gerrits, Middelburg;
24 febr. Daniël A. J. Haak en Martina de Feijter,
Hoek.
Vertrokken
Jessica E. D. Smolenaers, e.v. Dijselijnck, van
Kanaalkade 112 naar Hoek Honoré Lust, van
Beatrixstraat 35 naar Bergen op Zoom Lily J. E.
Mattheijssen, e.v. van de Laar, van Walstraat 78
naar St. Oedenrode Arthur J. G. de Wolf, van
Walstraat 46 naar Zaamslag Elisabeth M. Y.
Gerrits, van Villapark 14 naar Middelburg Cor
nelis P. J. de Waal, van Villapark 48 naar Dussel-
dorf (D); Joseph Verbunt en gezin, van Juliana
straat 37 naar HulstFranciscus H. A. Zohlandt
en gezin, van Rooseveltlaan 35a naar Sint Jan
steen Robert Duurinck en echtg., van Bylocque-
straat 21b naar Terneuzen Marinus Francke en
gezin, van Kanaalkade 106 naar CadzandCor
nelis den Hamer en gezin, van Kanaalkade 104
naar Koewacht; Adrianus U. van den Berg, van
Pironstraat 14 naar St. Niklaas (B); Jan W.
Cramwinckel en echtg., van van Middelhovenstr.
41 naar Arnhem Martina de Feijter, e.v. Haak,
van Graaf Jansdijk 2 naar HoekArie A. de
Putter, van Buitenweg 66 naar Zaamslag Chris-
tiaan J. Francke, van Prins Mauritsstraat 13 naar
DelftKarei le Sage, van Oudeweg 10 naar
Sprang-Capelle
Vestiging in de gemeente
Maria A. C. W. Langerak, van Hulst naar
Olivierstraat 19 Johannes M. Cox en echtg., van
Roermond naar van der Moerestraat 20b Leonar-
dus F. Steijaert en gezin, van Philippine naar
Stationsstraat 17 Jenny de Block, van Teteringen
naar Bachstraat 39 Robertus R. M. Claassens,
van Graauw naar de Ruijterstraat 3 Maria E. H.
de Gucbteneire e.v. Maas, van Sluiskil naar Gen.
Maczekstraat 13 Vera A. Geerinck, van Honte-
nisse naar Bemhardstraat 30 Willemina E. Jo-
ziasse, van Middelburg naar Singelweg 67Jan
C. den Hamer, van Koewacht naar Kanaalkade
104 Jan van Tatenhove en echtg., van Terneuzen
naar Magrette 4 Jozina C. -Harte, van Westdorpe
naar Koestraat 24 Maarten Steketee, van Ame-
muiden naar Noordstraat 5 Abraham de Pooter,
van Den Helder naar Eglantiersdijk 5Cornelis
Elenbaas en gezin van Sluis naar van der Moere-
srtaat 16b.
Verhuizing binnen de gemeente
Jacobus Riekwel met gezin, van Robertstraat 4
naar Nieuwstraat 48 Egbertus Fijma met gezin,
van Villapark 63 naar Ferdinandstraat 21 Pieter
J. Scheele met gezin, van Gen. Sikorskistraat 15
naar Robertstraat 65 Adblf van Arenthals, van
Gen. Sikorskistraat 15 naar Robertstraat 65 Me-
chiel D. de Visser en echtg., van Olivierstraat 30
naar Noordstraat 14; Krina Tholens, w.v. de Vis
ser, van Nieuwendijk 10 naar Olivierstraat 30
Johannes Deurloo met gezin, van Chopinstraat 1
naar Kinderdijk 29 Johannes J. Kotvis met gezin,
van Gen. Sikorskistraat 11 naar Robertstraat 61;
Reinier Boeije, van Gen. Sikorskistraat 11 naar
Robertstraat 61 Willem A. de Groote met echtg.,
van Buitenweg 46 naar Johannastraat 6 Cornelis
Dek met echtg., van Sassing 66 naar Wilhelmina-
straat 22 Maria H. Steel, w.v. de Danschutter,
van Gen. Sikorskistraat 13 naar Robertstraat 63
Ronald J. A. Maas. van de Ruijterstraat 22 naar
Gen. Maczekstraat 13 Jacobus, Alfred C. en Cor
nelia M. Verpoorte, van Bachstraat 11 naar Joost
de Moorstraat 12 Christiaan Ballast, van Ooster
straat 49 naar Margrietstraat 9 Pieter Buijze met
gezin, van Spui 25 naar Pootersdijk 40 Hendrikus
C. W. Leijten, van Gen. Meijerstraat 7 naar Koe
straat 20.
Aantal inwoners deg meente op 28 februari 1966
8343.
SCHOOLUIT VOERING
PRINSES MARIJKESCHOOL
Woensdagavond hield de Prinses Marijkeschool
in „Het Centrum" haar jaarlijkse schooluitvoering
waarvoor grote belangstelling bestond.
De voorzitter van de oudercommissie, de heer
L. K. Ortelee, sprak er in zijn openingswoord zijn
Vreugde over uit dat dit jaar een reeds lang be
staand verlangen om een eigen decor, aangepast
aan het spel der kinderen, is verwezenlijkt. Hij
bracht dank aan hen die dit verlangen hebben
vervuld.
Hierna begon men met het afwerken van een
druk bezet programma. Door de eerste klas werd
„Het geheim van de Lentekoningin" ten tonele
gebracht De tweede klas voerde op „Tien paar
klompkesDoor de derde klas B werd „Dat grote
ei" en „Slim Snijdertje fopt dertig zeerovers" voor
het voetlicht gebracht. Klas 3A begon met een
welkomstlied „Hallo, hallo, hallo", gevolgd door
een schetsje „Daar gingen door de velden". Ge
declameerd werd het gedichtje „De houtwurm".
Hierna werden „Advocaatje ging op reis" en „De
drie schuintam'boers" opgevoerd. Het programma
voor de pauze werd afgesloten door een koortje
van leerlingen van de zesde klas, die een viertal
liedjes zongen.
Na de pauze werd het programma hervat met
een tweetal stukjes, gespeeld door leerlingen van
de vierde klas, getiteld „Boerke Naes" en „De
koekepan". Leerlingen van de vijfde klas sloten
de rij met het kluchtige spel „De klas van juf
frouw Snep". Dat het spel van de kinderen bij
zonder in de smaak viel bleek overduidelijk door
de lachsalvo's bij de kluchtige passages en het luid
en langdurig applaus na elk optreden.
Zo kan de Prinses Marijkeschool weer terug
zien op een geslaagde uitvoering, waarbij decor en
kleding keurig verzorgd waren. Het schminkwerk
werd verzorgd door de heer Tiersen.
HEROPENING SCHOENHANDEL VASSEUR
Vrijdagmiddag om 2 uur heeft Vasseurs
Schoenhandel, na een interne verbouwing waarbij
de verkoopruimte met 100% is vergroot, her
opend. In een fraaie moderne stijl is 'hier een
overzichtelijke en gezellige sfeer geschapen.
Er zijn een aantal voorkeurrekken aangebracht
waarop de schoenen staan tentoongesteld.
De reeds meer dan 25' jaar bestaande zaak is
door deze modernisering geheel aan de eisen van
deze tijd aangepast. Naast de grote hoeveelheid
overbekende Bata artikelen zijn voorradig een gro
te keur van schoenen van bekende schoenfabri
kanten. Gespecialiseerd is deze zaak in steun-
schoenen en schoeisel voor moeilijke voeten, ter
wijl een eigen reparatie-inrichting aan de zaak
verbonden blijft, waardoor de grootste service is
gewaarborgd.
Als openingsattraktie ontvangt elke 25e koper
een fraaie tas, terwijl iedere 100e koper een paar
schoenen naar keuze aangeboden wordt.
Versierd met vele bloemstukken van zakenrela
ties gaf het geheel een fraai aanzien en te ver
wachten is dat velen een bezoek aan Vasseurs
vernieuwde schoenhandel zullen brengen.
60-JARIG HUWELIJKSFEEST
Dinsdag leek het in de Prins Hendrikstraat wel
of het Koninginnedag of iets dergelijks was. Vele
vlaggen sierden de straat. De eer gold echter dit
maal het echtpaar P. van Alten-Wijna, die op deze
dag hun 60-jarig huwelijksfeest vierden.
P. van Alten gëb. in 1883 te Sluiskil) en San-
tina Wijna (geb. te Axel in 1884) traden op
15 maart 1906 in het huwelijk. Hun huwelijk werd
gezegend met 3 kinderen 2 dochters en 1 zoon.
Het echtpaar Van Alten-Wijna mag zich thans
verheugen in het bezit van 12 klein- en 3 achter
kleinkinderen.
Na zijn schooljaren ging de heer Van Alten in
het metselaarsvak. Na zijn huwelijk vestigde hij
zich als metselaar in Axel, waar hij vele bouw--
werken deed verrijzen. Ook zijn echtgenote had
een aktief deel in de inkomsten van het gezin
vele jaren dreef zij een kruidenierswinkel in de
Oosterstraat. Op 74-jarige leeftijd legde de heer
Van Alten traweel en voegspijker neer en deed
de zaak over aan zijn zoon.
Het heeft het echtpaar Van Alten deze dag
zeker niet aan belangstelling ontbroken. Vele
vrienden, kennissen en buren kwamen hun geluk
wensen aanibeden. .Ook burgemeester en mevrouw
Van Dij-ke ontbraken niet op het appèl.
Van de Commissaris der Koninging werd een
gelukwenstelegram ontvangen. De woning was
versierd met vele bloemstukken, waaronder een
prachtige mand van de bewoners van de Prins
Hendrikstraat.
Aan deze dag zal de familie Van Alten zeker
nog lang met genoegen terugdenken.
MODESHOW VOOR
CULTUREEL CONTACT AXEL
De samenwerkende Axelse verenigingen (cultu
reel contact) organiseerden voor leden en niet-
leden een modeshow op 23 maart a.s. zowel 's
middags als 's avonds te geven in Het Centrum
Zeer aantrekkelijke affiches met de hand vervaar
digd door leden van de Vrije Expressiegroep o.l.
v. de heer Hoorman, kondigen in Axel en omge
ving dit feit op smaakvoile wijze aan. Het belooft
een bijzondere gebeurtenis te worden: topmanne-
quins uit Nederland en Engeland werken mee,
terwijl de bekende t.v.-omroepster Elisabeth Mooy
het geheel zal presenteren. De grote belangstel
ling bij de voorverkoop heeft de verenigings
besturen reeds nu overtuigd dat deze gezamenlij
ke activiteiten zeer op prijs worden gesteld, te
meer daar de entreeprijs hierdoor zeer laag kan
worden gehouden.
BEIAARDCONCERT TE AXEL
op zaterdag 19 maart 1966 van 15.00-16.00 uur
door de heer P. C. Brakman
Het volgende programma zal worden uitgevoerd:
1. De winter is vergangen.
2. Winter
3. Het Maart viooltje
4. Daar komt de lieve lente
5. Daar was een sneeuwwit vogeltje
6. 't Zonnetje schijnt zo heerlijk schoon
7. Maartse buien
8. De bloempjes zijn gaan slapen
9. Vien' qua donna bella
10. Home sweet home
11Slotkoraal
AUTOBOTSING
Zaterdagmiddag omstreeks 16 uur reed A. E. G.
uit Rotterdam met zijn personenauto komende van
uit de richting Julianastraat door de Prins Hen
drikstraat. Op de kruising met de Stationsstraat-
Kerkdreef stopte G. voor de stopstreep. Door de
Stationsstraat naderde A. K. uit Terneuzen met
een personenauto de kruising, ook deze stopte
en beduidde G. door te rijden. G. reed door maar
kwam bij het draaien te slippen en belandde tegen
de auto van K. waardoor beide auto's werden
beschadigd.
Ned. Herv. Kerk 10.00 uur en 2.30 uurDs.
P. J. Pennings.
Geref. Kerk (Kerkdreef) 10.00 uur en 3.00 uur
Ds. A. Kuiper.
Geref. Kerk (Pironstraat) 10.00 en 3.00 uur
Ds. P. de Jong, Den Haag.
Geref. Gemeente 10.00 en 2.30 uur Leesdienst.
H. Gregorius de Grote, Walstraat 29
8.15 uur, 9.30 uur, 11.00 uur en 17.30 uur.
12 13 MAART: Dr. KOK
VOETBAL
AZVV —THE GUNNERS 3-0
In een sportief treffen tussen AZVV en The
Gunners heeft de eerste een gemakkelijke 3—0 zege
behaald.
The Gunners dat de onderste plaats op de
ranglijst bezet en zeker een paar punten hard
nodig heeft, bleef tot het eind hard werken, maar
probeerde nooit om iets te forceren, wat zeker het
vermelden waard is, daar het voetbal steeds harder
wordt. De goed leidende scheidsrechter G. Boot
had dan ook een gemakkelijke wedstrijd.
AZVV is de gehele wedstrijd door het sterkst
geweest en de aanvallen van de drie-mans voor
hoede van The Gunners waren dan ook niet ge
vaarlijk. Bijzonder goed op dreef was de Bredase
doelman Van der Haag, die op spectaculaire wijze
zijn doel verdedigde.
Na 7 minuten spelen leek het of AZW de lei
ding zou nemen rechtsbuiten M. de Visser loste
een hard en zuiver geplaatst schot, maar Van der
Haag wist de bal tot corner te stompen. In de
twintigste minuut moest hij toch zwichten een
hard schot van P. Haak wist hij te stoppen, maar
de terugspringende bal belandde voor de voet van
A. Wieland en deze schoot zuiver in 10.
AZVV bleef sterk aandringen maar toch duurde
het tot in de 38e minuut eer de voorsprong ver
groot werd. P. Haak gaf een afgemeten pass naar
M. de Visser, die onhoudbaar inschoot. 20.
Eén minuut voor rust was het de oud-AZW-
speler M. de Visser, thans linksbuiten bij The
Gunners, die zuiver in de linker benedenhoek
schoot, maar Van den Broeke kon de bal tot
corner verwerken.
Ook na de hervatting was de druk op het
Gunners-doel zwaar, veelal stonden alle veld-
spelers op de Gunners-speelhelft samengedrongen.
Pas na een half uur spelen in de tweede helft
kon AZVV de voorsprong vergroten. Bij een voor
zet van P. Haak treuzelde een Gunners-verdediger
en de doelman, waarvan J. Dieleman dankbaar
gebruik maakte. 30.
Met deze overwinning is AZW tweede op de
ranglijst zodat er nog van alles mogelijk blijft. Met
spanning worden dan ook de komende wedstrijden
tegemoet gezien.
BILJARTEN:
VOORWEDSTRIJDEN KAMPIOENSCHAP
„EXTRA LIBRE
Op 20 en 27 maart worden in café „De la Paix"
in de Noordstraat de voorwedstrijden gespeeld om
het kampioenschap van Nederland „Extra Libre".
Voor deze wedstrijden zijn de volgende spelers
ingeschreven
J. Blommaert, H.B.C. Hulst
F. Schelfhout, H.B.C. Hulst
G. Penneman, H.B.C. Hulst
R. Claeijssens, K.O.T., Sas van Gent.
De winnaar van dit toernooi zal tevens kampioen
van het district Zeeuwsch-Vlaanderen zijn.
Ongetwijfeld zullen deze spelers in hun spor
tieve strijd de biljartliefhe'bbers enkele genoeglijke
uren bezorgen.
