DIENSTENCENTRUM ,'t TREFPUNT' GEOPEND
D
Frankering bij abonnement, AXEL
ZATERDAG 22 JANUARI 1966
80e Jaargang no. 17
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ^EEUWSCH-VLAANDEREN
Het was donderdag voor de stichting prot.-
christ. bejaardenzorg te Axel een grote dag.
Na bijna 10 jaar van plannen maken en pro
blemen overwinnen was men zo ver dat het
door deze stichting in het leven geroepen
dienstencentrum officieel kon worden ge
opend. Aangezien dit het eerste diensten
centrum in de provinrie Zeeland en een van
de eerste in Nederland is, bestond voor deze
Nadat de genodigden zich tegen drie uur
in de recreatiezaal van ,,'t Trefpunt" hadden
verzameld arriveerden omstreeks kwart over
drie (doordat de staatssecretaris letterlijk de
boot had gemist was de aankomst iets ver
traagd) de eregasten en verzocht de voorzit
ter van de stichting dokter K. Boor na een
kort welkomstwoord aan Zijne Excellentie C.
Egas de officiële opening te willen verrich
ten. Zijn openingswoord was een warm plei
dooi voor de bejaardenzorg en was de stich
ting bejaardenzorg welhaast op de huid ge
schreven, zo goed paste zij bij de doelstel
ling en zoals dokter Boor die later tijdens
de opening uiteenzette.
Staatssecretaris Egas sprak als volgt;
Mijnheer de voorzitter, dames en heren,
Het verheugt mij vandaag weer eens in het
ver van Den Haag gelegen Zeeuwsch-Vlaan-
deren te mogen zijn. Grote veranderingen
voltrekken zich in de provincie Zeeland. Het
land der eilanden, dat worstelt en steeds bo
ven komt, zal worden beschermd door mach
tige dammen, die de zee zullen keren, die de
eilanden aaneen zullen smeden en duizenden
toeristen zullen boeien. Het isolement wordt
spoedig opgeheven. Alleen Zeeuwsch-Vlaan-
deren blijft nog moeilijk bereikbaar en het
verheugt mij bijzonder, dat de Zeeuwen daar
tegen bezwaar maken, dat zij op z'n minst
een brug willen slaan tussen Zeeuwsch-
Vlaanderen en de rest van Nederland.
Tegen deze achtergrond verheugd het mij
zeer, dat ik hier vandaag mag zijn om uw
bejaardencentrum te openen. Deze centra
zijn een symbool van de veranderende tijd.
De tijd verandert in vele opzichten. De oude
mensen worden niet meer in de gezinnen
opgenomen, maar moeten op zichzelf wonen.
Eenzaamheid en verveling zijn vaak het ge
volg. Aandacht voor de bejaarden is drin
gend nodig. De bejaarden willen enerzijds
graag vrij zijn, hun eigen boontjes doppen,
maar anderzijds hebben zij hulp nodig voor
allerlei kleine dingen en hebben zij gespreks
partners nodig en gezelligheid. De diensten
centra voor bejaarden zorgen zowel voor
hulp als voor gezelligheid. Zij kunnen een
goede bijdrage leveren tot het zo lang mo
gelijk zelfstandig doen zijn van de bejaar
den en eenzaamheid tegengaan.
Maar de dienstencentra kunnen niet alles
doen wat nodig is. De bejaarden, die bijna
10% van de bevolking omvatten, hebben
meerdere voorzieningen nodig. Het verheugt
mij, dat ook in Axel de ruimte in verzor
gingstehuizen wordt uitgebreid. Als het met
de hulp vanuit het dienstencentrum niet
meer gaat, als er hulp nodig is, dan moet de
bejaarde in een verzorgingstehuis worden
ondergebracht. De verzorgingshuizen vervul
len mede een zeer belangrijke functie. Ten
slotte zullen er voor de langdurig zieken ook
een aantal verpleegtehuizen voor bejaarden
nodig zijn. Zij allen vervullen een functie in
de sociale dienstverlening.
Het werk van dit centrum moet gekenschetst
worden als open bejaardenwerk. Dit open be-
jaardenwerk acht ik in de komende jaren
van het grootste belang. Het richt zich in
beginsel op alle bejaarden, die hier wonen,
opening meer dan gewone officiële belang
stelling en waren o.m. bij deze opening aan
wezig de staatssecretaris van het ministerie
van Sociale Zaken en Maatschappelijk Werk
de heer C. Egas, de commissaris van de
Koningin in de provincie Zeeland, mr. van
Aartsen en de voorzitter van de commissie
bejaardenoorden in Zeeland, gedeputeerde
A. Kaland.
ongeacht hun kerkelijke of politieke richting.
Gelukkig wordt de bereidheid tot samen
werken steeds groter. Het isolement is, in
deze steeds meer door de techniek bepaalde
wereld, niet vol te houden. Als de geeste
lijke waarden behouden zullen blijven, is in
terkerkelijk samenspel noodzakelijk. Dat
geldt zeker, nu ook dit deel van Zeeuwsch-
Vlaanderen staat voor een periode, waarbij
de Kanaalstreek op krachtige wijze geïn
dustrialiseerd zal worden. Een sterke groei
van de bevolking lijkt waarschijnlijk. Indus
trialisatie, verstedelijking, moderne leefwij
zen en opvattingen zullen ook hier hun in
vloed doen gelden. Daaraan zijn voordelen
verbonden maar ook gevaren. De betekenis
van de regionale cultuur loopt terug, wordt
ten dele verdrongen door de massamedia, die
een wereldcultuur presenteren. De invloed
van de sociale controle der kleine gemeen
schappen verzwakt, nu heel de wereld en zelfs
de ruimte in onze huiskamers binnendringt.
Daarmee bent u gesteld voor de uitdaging
van deze moderne tijd. Daarmee staat u voor
de vraag, hoe de bereidheid tot gezamenlijk
verantwoordelijk willen zijn behouden kan
blijven. Dat vraagt voortdurend interkerke
lijk overleg en steeds meer samenwerking.
Van harte hoop ik dat rond dit Diensten
centrum voor bejaarden een zo breed mo
gelijke samenwerking tot stand zal mogen
komen.
Thans zou ik nog iets willen zeggen over dit
dienstencentrum dat tevens een functie voor
de in de directe omgeving wonende bejaar
den vervult.
Zoals uit het bovenstaande reeds is geble
ken kan de zorg voor de bejaarden op veler
lei manieren gerealiseerd worden. Een dienst
verleningscentrum zoals hier in Axel is ge
bouwd, in de directe omgeving van een com
plex bejaardenwoningen, is er één van.
Een dergelijk centrum opent veel perspectie
ven en mogelijkheden voor bejaarden die
vaak voor de moeilijke keus staan zich voor
een verzorgingstehuis te laten inschrijven of
zelfstandig te blijven wonen. De laatste mo
gelijkheid verdient in de meeste gevallen
verreweg de voorkeur. De bejaarde blijft
immers deel uitmaken van de eigen, ver
trouwde omgeving.
Inspanning van alle krachten deze wijze van
dienstverlening te bevorderen, en te ontwik
kelen is niet alleen gerechtvaardigd maar
evenzeer een vereiste.
Het centrum moeten wij zien als het centrale
punt van waaruit verschillende diensten aan
de bejaarden kunnen worden verleend. Ge
lukkig kennen wij in den lande op vele
plaatsen voorzieningen die mede voor be
jaarden zijn opgezet, zoals bijvoorbeeld ge
zinshulp, maaltijdenverstrekking, sociaal cul
tuurwerk etc.
In het dienstencentrum nu, vinden wij een
concentratie van deze dienstverlening waar
door de toegankelijkheid van deze voorzie
ningen voor de bejaarden wordt vergroot.
Het centrum mag echter geen doublure zijn
van reeds bestaande voorzieningen. Het gaat
er vooral om binnen het bestek van één in
stituut doelmatige dienstverlening te bevor
deren. Inschakeling van reeds bestaande in
stanties en coördinatie van de verschillende
activiteiten van deze is daarom zeer wense
lijk. Bepaalde diensten kunnen het meest
doeltreffend in het centrum worden verleend.
Hierbij denk ik bijvoorbeeld aan het spreek
uur van pedicure, maatschappelijk werkster
etc. De organisatie van het geheel hangt
voor een groot deel af van de plaatselijke
omstandigheden en mogelijkheden.
Wel moeten we stellen dat voor alles de open
heid moet worden gewaarborgd. Enerzijds
kan dit gerealiseerd worden door ook be
jaarden die buiten het complex wonen van
de diensten gebruik te laten maken.
Anderzijds door zoveel mogelijk de instellin
gen die op dit gebied werkzaam zijn bij de
dienstverlening te betrekken. Ook kan het
belangrijk zijn de deelname van de bejaar
den aan activiteiten van verenigingen die
voor alle leeftijdsgroepen gelden te stimule
ren. Al te vaak nog wordt de bejaarde be
schouwd als een hulpbehoevende, dat is niet
juist. Over het algemeen blijkt de bejaarde
meer belangstelling voor allerlei zaken te
hebben, meer activiteiten te kunnen ontplooi
en dan we geneigd zijn van hen te verwach
ten. Het noodlottige gevolg van deze ver
wachting is dat de oudere mens een be
paald gedragspatroon wordt opgelegd dat
in weze niet het zijne is. Dan ontstaat een si
tuatie, waarin het voor de bejaarde moeilijk
is, zo niet onmogelijk, op normale wijze aan
het maatschappelijk leven deel te nemen. Wij
moeten af van de idee, dat bejaarden hulpbe
hoevend zijn, weer net kinderen worden, die
dan ook als hulpbehoevende kinderen bena
derd en behandeld moeten worden. De vita
liteit der bejaarden neemt steeds toe. Ze
dienen vitaal te blijven. Ze willen volwaardig
zijn en serieus genomen worden. Alleen als
we daar voor zorgen kunnen ze hun bijdra
ge aan onze samenleving blijven geven.
Het is overduidelijk dat voor een juiste uit
voering van het bejaardenwerk inzicht en
kennis nodig is, zodat niet geringe eisen aan
de leiding worden gesteld.
In dit verband kan het belangrijk zijn na te
gaan in hoeverre het dienstencentrum voor
bejaarden gecombineerd kan worden met het
dorpshuis of wijkcentrum. In 1963 immers
kwam het 153e gesubsidieerde dorpshuis tot
stand, terwijl 2 jaar later aan het 250e sub
sidie is toegezegd.
Een combinatie van dorpshuis en bejaarden
centrum hoeft niet alleen uit economisch
oogpunt onder ogen gezien te worden. Om
schrijven we het dorps- en wijkcentrum als
„een gebouw, dat voorziet in de behoefte
aan ruimte voor het verenigingsleven, voor
sociale- en culturele activiteiten", dan blijkt
duidelijk de functie die een dergelijk gebouw
principieel heeft voor de gehele lokale ge
meenschap. Waarschijnlijk maken wij reeds
gebruik van deze mogelijkheid door het deel
nemen van bejaarden aan activiteiten, die
voor de gehele plaatselijke bevolking zijn
bestemd zoals bijvoorbeeld film-, toneelvoor
stellingen, tentoonstellingen, bibliotheek etc.
Ook is het heel goed mogelijk dat een be-
jaaTdensociëteit in het dorps- of wijkcentrum
wordt gehuisvest, evenals spreekkamers voor
de maatschappelijk werkster, de kruisvereni
gingen en de welzijnsstichtingen. Wel moet
de ligging zo zijn, dat de bejaarden het
dorpshuis gemakkelijk kunnen bereiken.
Voorts dient de accomodatie dusdanig te
zijn dat de dienstverlening aan de bejaar
den niet ondergeschikt wordt gemaakt aan de
activiteiten van andere verenigingen en or
ganisaties.
Wil het dienstencentrum voor bejaarden doel
matig functioneren dan zal er niet alleen
sprake moeten zijn van het beschikbaar stel
len van ruimte, maar moet tevens een cen
traal punt worden waar de bejaarden steeds
op terug kunnen vallen; waar zij zich in een
eigen vertrouwde omgeving voelen.
De combinatie dienstencentrum- en dorps-
of wijkcentrum moet gezien worden als een
aantrekkelijke mogelijkheid. Omdat nog zo
weinig aan deze mogelijkheid van combinatie
van dorpshuis, wijkhuis en bejaardencen
trum gedacht moet worden vraag ik van
daag hiervoor eens in het bijzonder de aan
dacht. We moeten waken tegen overorgani-
satie, zodat het combineren van functies en
werkzaamheden voortdurend onze aandacht
verdienen. Bovendien is het gewenst dat de
bevolking van een lokale samenleving zoveel
mogelijk sociale en culturele voorzieningen op
een bepaald centraal punt van het dorp, of
de buurt, kan vinden. Axel heeft daarmee
een begin gemaakt. Het getuigt van verant
woordelijkheidsbesef van de gehele Axelse
gemeenschap dat dit centrum behoort tot één
der eerste projecten waarvoor een rijksbij
drage is verleend. Dat is 'n gelukwens waard.
Maar u zult reeds begrepen hebben, dat ik
dit initiatief zie als een zeer belangrijk be
gin. Het bejaardenwerk kan verder uitge
bouwd worden en zal m.i. onderdeel moeten
worden van een bredere dienstverlening voor
de gehele bevolking van Axel. Er valt in de
toekomst nog veel te doen.
De mens zal bij brood alleen niet leven. Me
demenselijkheid, aandacht, erkenning als vol
waardig medemens, zijn zaken die we nodig
hebben als brood.
Ik hoop dat dit centrum zal bijdragen tot het
geluk van vele bejaarden en in die geest
wens ik u allen van harte geluk en verklaar
ik dit gebouw voor geopend.
DE VOORGESCHIEDENIS:
AXELSE COURANT
VERSCHIJNT IEDERE ZATERDAC
ABONNEMENTSPRIJS: Losse nummers 10 cent.
Halfjaar-abonnement:
Axel binnen de kom f 2,90. Andere plaatsen f 3,90
Buitenland f 4,50
Hoofdredakfie: J. C VINK
Redaktie en Administratie: Axel, Markt 12, tel. 01155-646, postbus 16
Drukker-uitgeefster FIRMA J. C. VINK
ADVERTENTIEPRIJS: 10 cent per mm.
Bij kontrakten belangrijke redulctie.
Ingezonden mededelingen 30 cent per mm.
Kleine advertenties 1-10 woorden f 1,
elk woord meer 15 cent.
De laatste officiële gelukwens kwam van ge
deputeerde A. Kaland. Het is zeker niet toevallig,
dat het eerste dienstencentrum in Zeeland hier in
Axel tot stand komt, aldus spr. De Kanaalzone
bevindt zich in een versnelde ontwikkeling, terwijl
wij voor de rest van de provincie eerder kunnen
spreken van een vertraagde ontwikkeling. Het is
dus logisch dat dit eerste centrum in deze gemeente
is ontstaan. Hij wenste de Axelse gemeenschap
geluk met het totstandkomen van deze voorziening.
De voorzitter van het stichtingsbestuur dokter
Boor, dankte de sprekers voor hun vele waarde
rende woorden en ook de architekt de heer Teun
Bier, met wie men van den beginne af prettig heeft
samengewerkt en die uit de mogelijkheden ter
plaatse alles heeft gehaald wat er in zit. In het
bijzonder uitte dokter Boor nog zijn waardering
voor de fraaie komposities in schilderwerk en stof
fering, waarvoor ook de architekt de adviezen heeft
gegeven. Ook de aannemer, de fa. Korteweg, dank
te hij voor de soliede bouw en de prettige sfeer
waarin is gewerkt. De heer Antheunis, die het
schilderwerk verzorgde, dankte hij nog speciaal
voor het door hem aangeboden mozaiek op een van
de muren van de recreatiezaal. Een mozaiek dat
naam en doel van 't Trefpunt symboliseert, en dat
door de staatssecretaris aan het eind van zijn ope
ningstoespraak werd onthuld.
Hierna werd door leerlingen van de landbouw-
huishoudschool onder leiding van de direktrice,
mej. De Buck, een drankje aangeboden, waarna een
dronk werd uitgebracht op het welslagen van de
doelstellingen van de stichting. Daarna bestond
gelegenheid tot bezichtiging van het gebouw.
Des avonds volgde nog een receptie waarop vele
Axelaars gelukwensen aanboden en tevens ook van
de gelegenheid gebruik maakten, het gebouw in
zijn geheel te bezichtigen, zowel dus de recreatie
zaal als de aanwezige douches, toiletten en bad
voor de bejaarden en de keurige en praktische be
stuurskamer, tevens spreekkamer voor dokter,
sociale werkster en wie de bejaarden verder nog
zullen kunnen raadplegen.
De voorzitter, Dr. K. Boor, maakt van de ge
legenheid gebruik om iets te vertellen van de lange
weg, die is afgelegd om tot de opening van dit
dienstencentrum te komen.
Axel telt naar verhouding meer bejaarden dan
het landelijk gemiddelde van pl.m. 9,5 pet. aan
geeft. In onze stad bevonden zich op 31 mei 1964
441 mannen, ouder dan 65 jaar en 403 vrouwen,
ouder dan 65 jaar. Op een bevolking van 8109
zielen maakt dit een percentage uit van 10,4 pet.
Verschillende personen zagen het als een roe
ping, zo mogelijk iets voor deze groep te gaan
doen. Maar hoe De stoot tot deze aktiviteiten
werd gegeven door de diakonie van de geref. kerk
in de Kerkdreef. Er werd een voorlopig comité in
het leven geroepen in samenwerking met de dia-
konieën van alle protestantse kerken in Axel. In
1957 begonnen de eerste oriënterende verkenningen.
HET EERSTE CONTACT was met mr. Hom
stra, de direkteur van de Stichting voor Maat
schappelijk en Cultureel Werk in Zeeland. Deze
gaf in een overzicht een algemene oriëntatie over
de verschillende aspekten van de bejaardenzorg in
onze provincie.
De commissie bestudeerde de verschillende mo
gelijkheden en moeilijkheden van het stichten van
woningen, een pensiontehuis en andere eventuele
oplossingen. In dit stadium hadden wij schriftelijk
contact met de heer Glerum Hoofdingenieur-direk-
teur van de Provinciale Directie van Volkshuis
vesting en Bouwnijverheid in Zeeland. Naast dit
ambtelijke contact pleegde men schriftelijk overleg
met de heer Van Tuinen, hoofdadministrateur ter
Provinciale Griffie van Zeeland, tevens penning
meester van de Stichting Rust- en Verpleeghuizen
Midden-Zeeland. Deze laatste adviseerde te komen
tot het bouwen van bejaarden-WONINGEN.
(vervolg op pag. 2)
