Bronchi letten
IVOROL
Frankering bij abonnement, AXEL
ZATERDAG 13 NOVEMBER 1965
80e Jaargang No. 7
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR 2EEUWSCH-VLAANDEREN
17 Miljoen Dollar
VOOR LANDMETINGEN PANAMAKANAAL
vier plaatsen uitgekozen voor nieuw kanaal
Vorig jaar dec. verraste president Johnson
de wereld met het sensationele plan, dat de
Verenigde Staten besloten hadden een nieuw
„Panamakanaal" te graven dwars dor de land-
lengte, welke Noord- en Zuid-Amerika met
elkaar verbindt. Totdat het nieuwe kanaal ge
reed zou zijn gekomen, zouden de Verenigde
Staten bereid zijn om met Panama een rege
ling te treffen teneinde de moeilijkheden, die
sinds het tegenwoordige kanaal in 1903 werd
voltooid, de verhoudingen tussen beide lan
den hebben vertroebeld, zo veel mogelijk te
beperken. Het nieuw te graven kanaal is ech
ter niet alleen geboren uit de wens om deze
moeilijkheden definitief uit de weg te gaan.
Een van de belangrijkste overwegingen is,
dat 'het huidige kanaal, hoe imposant ook van
opzet, in snel tempo veroudert. De grote zee
schepen, zoals wij die thans kennen, kunnen
niet door de sluizen. Ook om die reden zal
het nieuwe kanaal op zeeniveau worden ge
graven waardoor het bovendien veel minder
kwetsbaar zal zijn voor aanvallen en sabo
tage. Daarnaast kan, wegens het ontbreken
van sluizen en stuwen, met minder personeel
worden volstaan. Zoals men weet, is juist het
grote aantal goed betaalde Amerikaanse tech
nici en arbeiders in de Kanaalzone sinds jaar
en dag een bron van wrijving geweest. Voor
het nieuwe kanaal is, aldus „Het Beste uit
Reader's Digest" van november een viertal
plaatsen uitgekozen. De eerste en tevens
kortste verbinding is de tegenwoordige loop
van het kanaal, de tweede elders in Panama,
de derde in Colombia en tenslotte de loop van
de grens tussen Nicaragua en Costa Rica. Het
Amerikaanse Congres heeft inmiddels een be
drag van zeventien miljoen dollar goedge
keurd, nodig voor het verrichten van uitge
breide opmetingen in de betrokken gebieden.
Bij drie van de vier hierboven genoemde mo
gelijkheden zou in principe kernenergie kun
nen worden toegepast bij het verwijderen van
miljoenen tonnen aarde. Een ware uitdaging
voor de Commissie voor Atoomenergie, die
hier de kans zou krijgen kernenergie op
vreedzame wijze te benutten. Het gebruik van
kernenergie zou de kosten op dit projekt aan
zienlijk kunnen drukken. De Sasardi-Morti-
route, welke men thans als een van de vier
mogelijkheden overweegt, ligt 175 kilometer
ten oosten van het tegenwoordige kanaal en
is van de Atlantische tot de Grote Oceaan
slechts tachtig kilometer lang. Zou men nu
bij het graven op deze plaats van atoom
energie gebruikmaken, dan zou dit een bedrag
van 750 miljoen dollar vergen, in tegenstel
ling tot meer dan vijf miljard dollar bij de
conventionele methode.
Politiek klimaat
Nu zijn er behalve een aantal technische pro
blemen, nog tal van andere moeilijkheden op
te lossen. Het is bekend, dat het politieke kli
maat tussen Panama en de Verenigde Staten
sinds lang uiterst turbulent is, hetgeen in het
nabije verleden tot verschillende onlusten aan
leiding heeft gegeven. Voor dat troebele po
litieke klimaat kunnen noch de Verenigde
Staten noch Panama worden vrijgepleit. Was
hington heeft namelijk op drie manieren zelf
meegeholpen aan het ontstaan van felle anti-
Amerikaanse gevoelens. Ten eerste door hals
starrig te weigeren om uit het verdrag van
1903 die bepalingen te schrappen, die bele
digend zijn voor de waardigheid van Panama.
Ten tweede door toe te laten, dat binnen de
Panamakanaalzone een enclave van „kolo
nisten kon ontstaan en verhoudingen kon
den groeien, die stuitend zijn voor de Zuid-
Amerikanen. Ten derde door zelfs concessies
van ondergeschikt belang slechts te doen on
der druk. De Panamezen hebben zich op dat
gebied evenzeer laten gelden. Zij hebben stel
selmatig het feit doodgezwegen, dat het ka
naal 90 miljoen dollar bijdraagt in de econo
mie van het land, een cijfer dat overeenkomt
met de totale nationale begroting.
Verder geeft het kanaal werk aan twaalf
duizend Panamezen en heeft het ervoor ge
zorgd, dat Panama van de grootste inkomens
per hoofd van de bevolking van Zuid-
Amerika heeft. Op het politieke toneel zullen
tal van vraagstukken moeten worden opge
lost, want Panama voelt er weinig voor, om,
indien het nieuwe kanaal gereed is, terug te
vallen in de sfeer van de „bananenrepubliek".
Zij hebben daartoe nu reeds een reeks krach
tige eisen opgesteld, waarvan de meest opval
lende is, dat het nieuwe kanaal vrij en onbe
last aan het land moet worden overgedragen,
indien het door Panamees gebied loopt, zodra
de bouwkosten zijn afgeschreven. Deze staat
heeft vanzelfsprekend een belangrijke vinger
in de pap, aangezien alle korte routes via
Panama lopen. Misschien dat door deze druk
de Verenigde Staten zullen worden genood
zaakt naar een andere plaats te zoeken, bij
voorbeeld Colombia. Alhoewel men druk be
zig is met het verrichten van landmetingen,
zal er nog wel heel wat water door het hui
dige Panamakanaal zijn gespoeld, alvorens de
politieke tegenstellingen en wrijvingen tussen
de V.S. en Panama uit de weg zullen zijn
geruimd. Men hoopt het nieuwe kanaal in
1980 gereed te hebben.
IS „KLAPROOSDAG"
DIT JAAR NOG NODIG
In de jaren tussen mei 1940 en mei 1945
werden meer dan 30.000 gealliëerde mili
tairen in ons land begraven. Zij waren hier
omlaag geschoten met hun vliegtuigen, spoel
den aan langs het Noordzeestrand en het
overgrote deel vond de dood bij de gevechten
om de bevrijding van Nederland, in de laatste
maanden van 1944 en het begin van 1945.
Ten behoeve van hun nabestaanden in Canada
en Amerika, Engeland en Australië, Nieuw
Zeeland, Frankrijk en in vele andere landen
werd kort na de bevrijding het Nederlands
Oorlogsgraven Comité opgericht. Eerst deed
dit de graven der gevallenen adopteren door
Nederlandse burgers, die ze verzorgden zoals
de nabestaanden dit wensten later werden
graffoto's, gemaakt op de Nederlandse kerk
hoven, gezonden aan hen die achterbleven.
Maar de grootste taak vond het comité in het
organiseren van grafbezoeken door de nabe
staanden.
Bij deze nabestaanden veelal bejaarden en
weduwen, die dit zelf niet kunnen betalen -
leeft namelijk nog steeds sterk de wens om
naar Nederland te kunnen gaan en daar het
graf van man, vader, zoon of broer te be
zoeken. Het Nederlands Oorlogsgraven Co
mité stelde tot en met dit jaar meer dan
41.000 nabestaanden in staat om deze wens
in vervulling te zien gaan. Zij werden gastvrij
in Nederland ontvangen en bezochten hier het
kerkhof, waar hun gesneuvelde familielid ter
aarde werd besteld. Het Nederlands Oorlogs
graven Comité bekostigt deze bezoeken uit de
opbrengst van de „Klaprooskollekte".
Is dit nodig
worden beant-
de meer dan 30.000
betekenen ongeveer
Meer dan 41.000 zijn
Deze vraag kan met
woord. De graven van
gealliëerde gevallenen
100.000 nabestaanden,
in ons land geweest maar tienduizenden an
deren wachten nog om óók te worden uitge
nodigd. Zo is het bijvoorbeeld opmerkelijk,
dat in de laatste jaren veel kinderen van de
gesneuvelden naar Nederland komen om hier
het graf van vader te bezoeken.
Daarom is het voor deze mensen zeer belang
rijk, dat de „Klaproos-kollekte 1965" - die
op en om 13 november weer wordt gehouden,
slaagt. Hoe hoger de opbrengst is, hoe meer
nabestaanden het Nederlands Oorlogsgraven
Comité volgend jaar kan uitnodigen.
Dank der nabestaanden
In de gealliëerde landen wordt het werk van
het Nederlands Oorlogsgraven Comité - dat
uniek is in geen enkel land wordt iets der
gelijks verricht - zeer gewaardeerd.
Uit grote erkentelijkheid voor wat Nederland
doet, nodigt de Britse organisatie van nabe
staanden en oudstrijders ,The British Legion'
volgend jaar 33 kollektanten van de „Klap
rooskollekte 1965" uit om een vakantie in
Engeland te komen doorbrengen. Deze kol
lektanten worden door het lot aangewezen
drie uit elke provincie. Zij zullen de gasten
zijn van „The British Legion", dat hun reis
en het verblijf in Engeland bekostigt.
WAT ONTHULT DE MODE
Mode: een spel van zwier en
Twee maal per jaar maken vooral de mil
joenen vrouwen overal ter wereld een bijzon
der spannende gebeurtenis mee en wel op de
momenten waarop de grote modehuizen hun
geheimen voor het nieuwe winter- of zomer
seizoen prijsgeven. Ook wanneer men zich
niet door de grote Franse couturiers laat kle
den, is er die spanning, want er zijn vele
vragen. Worden de rokken korter of langer,
wordt de taille verlaagd of verhoogd, kortom
allemaal brandende vragen, welke tweemaal
per jaar worden beantwoord.
De schrijver James Laver, die vele boeken
over kostuumgeschiedenis heeft geschreven en
die sinds jaren aan het Londense Victoria en
Albert Museum is verbonden, heeft in het
novembernummer van „Het Beste uit Re
ader's Digest" een artikel gepubliceerd over
de regelmatige opwinding en soms veront
waardiging, die de mode door de eeuwen heen
heeft veroorzaakt. Volgens de schrijver zit de
mode boordevol psychologische aspecten,
waardoor de beoefenaren van deze weten
schap tot de slotsom konden komen, dat „de
geschiedenis een doorlopend gevecht is tussen
de verschuivende erogene zones en de preuts
heid". Een aardige opmerking, die geen grond
mist, want nog niet zo lang geleden heeft
vrijwel iedereen een dergelijke aktiviteit kun
nen konstateren. Dat was namelijk toen men
de eerste schuchtere artikelen kon lezen over
de nieuwe „topless"-mode in badpakken en
avondkledij. Deze dracht heeft veel stof doen
opwaaien en heeft bovendien véle politie
ambtenaren extra werk gegeven. De storm
schijnt echter sinds lang te zijn geluwd. Toch
was er nauwelijks iets nieuws aan de hand,
want reeds aan het Hof van Karei de Tweede
van Engeland en tijdens het Directoire in
Frankrijk, waren deze symptomen te consta
teren. Deze twee tijdperken zijn dan ook als
onzedelijk de geschiedenis ingegaan. Niette
min stelde men zich toen reeds de obsederen
de vraag, waarom het ene deel van het vrou
welijk lichaam onzedelijker zou zijn dan het
VAN MORGEN
preutsheid
andere. Een vraag waarop verschillende ant
woorden mogelijk zijn. In wezen komt het er
op neer, dat de mode een spel is tussen twee
spelers, namelijk preutsheid en zwier. Volgens
psychologen is het doel van de mode elke
keer de aandacht op een speciaal deel van
het lichaam te vestigen door het of te ont
hullen of de kleding er strak omheen te trek
ken, dan wel de afmetingen er van te over
drijven. Als er eenmaal een bepaald accent is
gelegd, voelt geen enkele vrouw zich gekleed,
wanneer zij er niet aan meedoet.
„New Look"
Zo voelde de vrouw zich in 1860 zonder
crinoline lichtelijk indecent. Ditzelfde gold
voor het overdreven geaccentueerde zitvlak
uit de tijd van de queu de Paris of de platte
boezem uit 1920. En hoe zou de vrouw uit
1965 zich nu voelen wanneer zij zich zou uit
dossen in jurken en rokken uit de „new look"
periode van na de tweede wereldoorlog? Ieder
accent, zoals hiervoor genoemd, houdt het
echter maar een betrekkelijk korte tijd uit om
dat het al spoedig vervelend wordt. De nieuwe
„zone" lijkt in het begin dan altijd wat in
decent, maar juist die emotionele kant is de
ware reden voor die verandering. De theorie
der verschuivende zones verklaart een groot
deel van de zogenaamde modegrillen. Tegen
woordig vinden wij het vanzelfsprekend dat
de mode jaarlijks verandert. Dat is niet altijd
zo geweest. In het oude Griekenland bestond
namelijk niets dat op mode leek. Ook na de
val van het Romeinse Rijk tot het midden van
de veertiende eeuw was er nauwelijks sprake
van stijl. De praallievende hoven van Frank
rijk en Bourgondië veranderden dit en de
machtigste vrouwelijke wapens uit die tijd zijn
de inrijging, het décolleté en de meest won
derlijke hoofddeksels. Een gang van zaken die
moralisten uit die tijd aan het mopperen zette,
terwijl de predikers zich uitputten in het be
schrijven van kwellingen, die de betrokken
vrouwen na hun dood zouden moeten door
staan. De puriteinen in Engeland en ook in
Amerika bleken later even fel van leer te
trekken, een duel tussen erotiek en preutsheid,
dat tot op de huidige dag voortduurt. Regel
matig keren mode-stijlen uit vroegere jaren
terug. Dat is de laatste jaren vooral het geval
met de mode uit de jaren van na de eerste
wereldoorlog, gekenmerkt door de korte rok
ken en de platte boezem. Zo schrijdt de mode
voort, steeds als nieuw aangekondigd, doch
doorgaans een nieuwe versie van een periode,
die in feite al verschillende jaren achter ons
ligt. Wat zal de mode van morgen ons bren
gen Die van 1860 lijkt op dit ogenblik wat
ver gezocht. Misschien die van 1930. Gemak
kelijk voor vrouwen in kleine autootjes...
Tanden blank-Adem fris
Onbetwist de beste tandpasta
Langs de Scheldestromen
Terneuzen 19.000 inwoners
Een prettig bericht, zowel voor de gemeente
Terneuzen als voor het jonge ouderpaar in
de Tholensstraat. Terneuzen bereikte de
19.000 inwoners.
Donderdagmiddag vond deswege in de burge
meesterkamer een kleine plechtigheid plaats
Burgemeester Rijpstra met wethouder De
Vos benevens de gemeentesecretaris de heer
Van Pagee en de ambtenaren Bareman en
Van Pienbroek waren daar aanwezig om een
jeugdige vader, de heer Verhelst, met zijn
jonge gezin, wonende Tholensstraat 38, te
feliciteren met zijn eerstgeborene, een zoon
van acht pond (met kleertjes aan) de namen
dragende, blijkende uit het voorlezen door de
heer Bareman uit een lijvig boek, van
Adrianus Marinus Franciscus.
Het bleef uiteraard niet bij een simpele felici
tatie. Burgemeester Rijpstra liet zijn geluk
wensen gepaard gaan met het overhandigen
van een spaarbankboekje, waarop een bedrag
van 100, - was gestort.
Vragen over
vaste oeververbinding Westerschelde
De commissie uit de tweede kamer, die de
openbare behandeling van de begroting voor
bereid heeft de minister van verkeer en water
staat gevraagd of hij niet van mening is, dat
tijdig een diepgaande studie moet worden ge
maakt van de mogelijkheden tot het maken
van een vaste oeververbinding over of onder
de Westerschelde.
Men meent, dat hieraan een langdurige studie
vooraf zal moeten gaan. Voor de commissie
is het wel duidelijk, dat de vaste verbinding
niet in het zesjarenprogram voor 1966 - 1971
kan worden opgenomen.
De commissie heeft voorts een vraag gesteld
over de verbindingen met België. In totaal
zijn zes nieuwe grensoverschrijdende wegen
ontworpen, waaronder de Zoomweg en één
nieuwe weg in Zeeuwsch-Vlaanderen. In de
fase tot en met 1971 zal een gedeelte van de
weg in Zeeuwsch-Vlaanderen gereedkomen.
De aanleg van de Zoomweg van Steenbergen
naar Antwerpen mag in deze periode niet
verwacht worden. De commissie heeft de mi
nister gevraagd, tegen welk jaar dit vermoe
delijk wel het geval zal zijn.
Kabelbaan Grevelingen op de grond
De demontage van de kabelbaan die de laatste
maand op de Grevelingendam werd uitge
voerd, is geslaagd. De beide kabels, waarlangs
de gondels hebben gereden om de Grevelin
gen te dichten liggen thans op de grond. Bin
nenkort gaat men ze omhaspels winden. De
wegomlegging die nodig was om het werk
zo min mogelijk te storen is opgeheven en
het zal het eerste half jaar ook niet nodig
zijn om de Grevelingendam zoals bij herha
ling gebeurd is, enkele uren voor het verkeer
te sluiten.
Kinderpostzegelverkoop
start 16 november
Mevrouw K. van Aartsen-Stap, de echtgenote
van de commissaris der Koningin in Zeeland,
zal dinsdag 16 november aanstaande het
„startschot" geven van de kinderpostzegel
verkoop in Middelburg. In het bekende stal
letje in het postkantoor te Middelburg zal
mevrouw Van Aartsen om half tien 's mor
gens de eerste zegel kopen.
AXELSE COURANT
VERSCHIJNT IEDERE ZATERDAC
ABONNEMENTSPRIJS: Losse nummers 10 cent.
Halfjaar-abonnement:
Axel binnen de kom f 2,90. Andere plaatsen f 3,90
Buitenland f 4,50
Hoofdredaktie: J. C. VINK
Redaktie en Administratie: Axel, Markt 12, tel. 01155-646, postbus 16
Drukker-uitgeefster. FIRMA J. C. VINK
ADVERTENTIEPRIJS: 10 cent per mm.
t Bij kontrakten belangrijke reduktie.
Ingezonden mededelingen 30 cent per mm.
Kleine advertenties 1-10 woorden f l,r-
elk woord meer 15 cent.
Ho«»tdrank in tabletvorm. 95ct
„ja
