NEDERLANDSE SIGARENINDUSTRIE
KOSMOSMYSTERIëN
Frankering bij abonnement, AXEL
ZATERDAG 20 MAART 1965
79e Jaargang No. 25
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN VERSCHIJNT IEDERE ZATERDAG
Hoofdredaktie J. C. VINK.
Redaktie en Administratie Axel, Markt 12, tel. 0 1155 - 646, postbus 16
Drukker - Uitgeefster: FIRMA J. C. VINK
MODERNSTE TER WERELD
NIEUWSTE ONTWIKKELINGEN VINDEN HIER TOEPASSING
Bosjes en Poppen
Door de jaren heen heeft de Nederlandse
sigarenindustrie zich wereldfaam verworven.
Toch is dit nog niet zo'n oude industrie, want
200 jaar geleden werden er in ons land maar
op zeer bescheiden schaal sigaren gemaakt.
Omstreeks 1850- 1860 begon men in ons
land sigaren te maken. Het beroep van si
garenmaker dateert uit die tijd. De eerste
centra, waar zich later de bakermat der Ne
derlandse sigarenindustrie zou ontwikelen,
waren Amsterdam en Kampen. Allengs ver
plaatste zich de industrie van de hoofdstad
naar de streek tussen Wageningen en Veenen-
daal en tevens naar Rotterdam, Utrecht, Den
Bosch en Eindhoven en omgeving.
De sigaren die onze grootvaders met veel
smaak rookten, waren met de hand gemaakt.
Dat gebeurde veelal thuis. In grote manden
werden de sigaren afgeleverd op een centraal
adres. Dit laatste groeide allengs uit tot een
kleine of middelgrote fabriek, waar de siga
renmakers in lange rijen gezeten de „bosjes"
of „poppen" maakten. Anderen brachten
daaromheen het omblad aan, het „opdekken",
en weer een andere groep legde in een spiraal
gewonden het dekblad om de „pop"..
Speciale vaardigheid werd van de vakman ge
vraagd bij het vervaardigen van de zo gelief
de balknaks. Bij deze sigaren moest de kop
van de sigaar goed gevormd worden en aan
het einde vakkundig worden dichtgeplakt. In
1906 waren er in ons land 435 sigaren
fabrieken waar 40.000 mensen werkten. Om
streeks die tijd had de industrie zich reeds
geconcenteerd in Noord-Brabant. Deze pro
vincie telde toen 168 fabrieken, grote en
kleine, maar de kleine waren verre in de
meerderheid.
Meisjes maken sigaren
Die situatie heeft zich min of meer ongewij
zigd voorgedaan tot in de laatste wereldoor
log. Daarna hebben zich in de sigaren
industrie ingrijpende ontwikkelingen voorge
daan, die het beeld van vóór de oorlog totaal
hebben veranderd. Zo zijn er thans 30
sigarenfabrieken in ons land waar de pro-
duktie van de sigaren is geconcentreerd er
werken 11.000 mensen. Hieronder bevinden
zich een elk jaar verder afnemend aantal si
garenmakers. Dit beroep is bezig uit te ster
ven.
In de plaats van de sigarenmaker, die onge
veer 4000 sigaren per week kan opdekken,
is nu het jonge meisjte gekomen, dat met
grote handvaardigheid haar „kompleetmachi
ne" bedient. Deze produceert door twee
meisjes „bemand" 27.000 sigaren per
week en wanneer in ploegen wordt gewerkt
48.000 stuks Het is deze mechanisatie van
het produktieproces geweest, die de omwen
teling in de industrie heeft veroorzaakt. De
Nederlandse sigarenfabrieken hebben zich in
enkele tientallen jaren tijd opgewerkt tot de
modernste van de wereld. Niet alleen de pro-
duktie is gemechaniseerd, ook de administra
tie wordt door ingenieuze machines van dag
tot-dag bijgehouden. Ons land zal straks, als
de EEG-markt volledig geopend zal zijn,
sterk toegenomen. In 1963 rookte men in
currentie. Wat dit betreft, heeft de Neder
landse sigarenindustrie al een voorsprong op
de buitenlandse, omdat men hier tijdig heeft
ingezien dat de tabaksgrondstoffen wel eens
schaars zouden kunnen worden. Want niet
alleen in ons land is het roken van sigaren
sterk toegenomen. In 1963 rookte mgen in
Nederland 30 miljoen sigaren méér dan het
jaar daarvoor. In de Verenigde Staten is de
Amerikaan in 1963 alleen al 30% sigaren
meer gaan roken. Deze ontwikkeling zet zich
over de gehele wereld voort.
Bandtabak is natuurprodukt
Het is duidelijk, dat dit de landen waar tabak
wordt geteeld voor grote problemen stelt. Er
dreigt een gebrek aan grondstoffen, ook al
doordat de verzorging van de tabak - met
name in de ontwikkelingslanden - met min
der vakmanschap geschiedt. Het hoeft dan
ook niet te verwonderen, dat naarstig naar
wegen is gezocht om de sigarenroker van zijn
rokertje te blijven voorzien tegen een prijs,
die betaalbaar is. In de Verenigde Staten is
derhalve het „homogonized tobaccoleaf" ont
wikkeld, in het Nederlands bandtabak. Dit
is een natuurprodukt, vervaardigd van tabaks
bladeren die vermalen zijn en met een bind
middel op tabaksbasis wordt gebonden. Door
een wals wordt de tabak tot een bladdunne
laag geperst, die zich bijzonder goed leent
om door de kompleetmachine als omblad voor
sigaren te worden verwerkt. De HTL- of
bandtabak wordt o.a. door de Delimij in
Eindhoven vervaardigd. De voordelen van
deze nieuwe methode worden zowel door de
fabrikanten als door de rokers zelf erkend.
De met HTL-omblad voorziene sigaren trek
ken lichter, de roker kan mede dankzij de
kundigheid van de mélangeur bij elke
nieuwe sigaar van hetzelfde merk hetzelfde
aroma verwachten. Kortom, hij krijgt voor
lage prijs - zeker in verhouding tot de siga-
renprijzen in het buitenland - een kwaliteits-
produkt De ontwikkeling staat evenwel niet
stil. Kon tot voor kort de gehomogeniseerde
tabak alleen als omblad dienen, thans is ook
het mélange-dekblad in de sigarenproduktie
ingeschakeld.
Het is duidelijk, dat de Nederlandse sigaren
industrie, door tijdig de weg naar ingrijpende
modernisering in te slaan, zich een eerste
positie in de wereld heeft verworven, als men
weet, dat een der grote fabrikanten naar meer
dan 80 landen ter wereld Nederlandse sigaren
exporteert
De eerste hemellichamen, welke toekomstige
ruimtevaarders zullen ontmoeten bij het na
deren van Mars, zullen de satellieten Deimos
en Phobos zijn. Twee satellieten, welke in
1877 plotseling zichtbaar werden voor de
astronomen. Over Deimos en Phobos hangt
een waas van geheimzinnigheid. Zeker, de
gehele kosmos is een mysterie, een verbazing
wekkend, niet te bevatten wonder, maar de
twee satellieten van Mars vormen voor de
astronomen wel een bijzonder groot vraag
teken. Deimos en Phobos zijn voor hen twee
uitermate fascinerende hemellichamen. Waar
om Hoezo vraagt natuurlijk onmiddellijk
de nieuwsgierige lezer zich af. Het antwoord
luidt: omdat de plaatsing van bedoelde he
mellichamen in het heelal bijzonder vreemd is.
Deimos en Phobos zijn, zo lijkt het, geordend
op een absoluut onverklaarbare wijze, strikt
in het vlak van de equator en zo dicht bij
Mars, dat hun rotatie door deze wordt afge
remd. De Russische professor I. Chklovski,
die van het planetenstelsel heel wat afweet,
geeft over dit vreemde fenomeen een opzien
barende explicatie. Hij zegt „Opdat de
spoetniks van Mars kunnen worden afgeremd
door de verdunde atmosfeer van deze planeet,
is het noodzakelijk, dat zij... hol zijn Wel
nu, de kosmos kent geen holle voorwerpen.
De mogelijkheid is dus geenszins uitgesloten,
dat de satellieten, die om Mars roteren, kunst
matig zijn..."
Mars heeft een civilisatie De bewoners er
van bewegen zich door de kosmos Maar
dat is jure science-fiction Edoch, is de
science-fiction, waarvoor vele mensen zo
smalend de schouders ophalen, niet reeds ten
dele nuchtere werkelijkheid geworden De
Maan werd geraakt, bemande ruimtescheepjes
denderen met duizelingwekkende vaart op on
gekende hoogten door het luchtruim, Venus
is binnen het bereik van raketten gekomen
en vermoedelijk zal er binnenkort ook wel
een aardse verspieder om Mars zoemen. Voor
waar, dit alles is toch meer sciene dan fic
tion
Maar afgezien van de tot nadenken aanspo
rende uitlating van professor Chklovski en
het verbluffende concrete feit, dat de aard
bewoners zich van hun planeet kunnen los
maken - hetgeen dus ook zou kunnen wor
den volbracht door eventuele bewoners van
andere planeten - zijn er voorts meer zaken,
welke het vermoeden rechtvaardigen, dat niet
alleen de Aarde een planeet is waar mensen
verblijven. Weliswaar blijkt alles, wat hier
over tot nu toe bekend is, gering, vaag en
twijfelachtig te zijn, maar toch betreft het
hier aangelegenheden, waarover de weten
schap zich ter dege beraadt. Zo wordt er
door de geleerden de laatste jaren levendig
gedebatteerd over de in 1908 plaats gehad
hebbende meteorietneerstorting in de Taiga
van Toengoeska in Noord-Syberië. De enor
me krater, welke hierbij ontstond, zou niet
zijn veroorzaakt door een meteoriet, maar
door een mysterieus, interplanetair ruimte
schip. Men heeft uitgerekend, dat deze hy
pothese gemiddeld eenmaal per twee maan
den, gedurende zestien jaren, op geheel uit
eenlopende wijze werd tegengesproken. Geen
dezer contra-stellingen blijkt echter onweer
legbaar. Over één ding is men het evenwel
volkomen eens het kosmisch voorwerp in
kwestie is uit elkaar gespat (ontploft) in de
lucht, 5.000 a 6.000 meter boven het aard
oppervlak, gepaard gaande met ontzaglijke
hitte-uitstralingen. (Het is vooral de intensi
teit van deze uitstralingen, waarover thans
door de geleerden zo druk wordt gediscu
teerd). De door de explosie ontstane hitte was
zó hevig, dat 1200 vierkante kilometer bos
letterlijk wegschroeide. Er wordt dan ook ver
ondersteld, dat de interne energie van het
lichaam heeft meegeholpen de explosie tot
stand te brengen.
Voortbouwende op deze hypothese vragen de
wetenschapsmensen zich nu af welke soort
energie zou het mysterieuze lichaam bevat
kunnen hebben Was het misschien kern
energie Zo ja, wat waren dan de oorzaken
van haar vrijmaking Geleerden, die zijn ge
specialiseerd in het bestuderen van meteo
rieten, wijzen deze theorie niet af. Aldus be
wezen de in 1962 te Leningrad gehouden
conferenties over meteorietvraagstukken.
Onrustige Zenuwen?
Mijnhardfs Zenuwfabletten
Langs de Scheldestromen
Verkeersquiz te Terneuzen.
Zeven teams van het voortgezet onderwijs
(uts 2, Its2 en chr. ulo 3) zullen zaterdag
middag deelnemen aan een verkeersquiz in
de uts te Terneuzen. Deze quiz wordt geor
ganiseerd door het district Zeeland van het
Verbond voor Veilig Verkeer. Het winnende
team wordt als kampioen van het district
Zeeland beschouwd en zal op zaterdag 27
maart a.s. meedingen naar het landelijk kam
pioenschap te Hilversum.
Alleen feest op 5 mei
in Zaamslag.
Tijdens een bijeenkomst in het gemeentehuis
van Zaamslag, belegd door de Oranjevereni
ging, heeft men besloten op 30 april geen
festiviteiten te organiseren. Wel heeft men
een programma opgesteld voor 5 mei. Om
acht uur begint men met klokgelui, waarna
het tamboerkorps van „De Volharding" een
rondgang door het dorp zal maken. Om ne
gen uur begint in een der kerken een her
denkingsdienst, die tot tien uur zal duren.
Van half elf tot twaalf uur staan er kinder
spelen op het programma. Tegelijkertijd zul
len de leerlingen van de kleuterschool een op
tocht houden. Voor de jeugd van 14 tot 18
jaar zal men 's middags brandweerwedstrijden
organiseren. Om drie uur treden „De Juliana-
ruiters" en de ponyclub „De Kleppertjes"
uit Axel op in het centrum van het dorp. Dit
zal duren tot vijf uur. Tussen vijf en zes is
er een wielerwedstrijd op gewone fietsen. Van
zeven tot acht uur houdt men rolschaatswed-
strijden. De dag wordt besloten met een con
cert van „De Volharding", een rondgang door
het dorp van dit korps en een vuurwerk.
Voorts is er de gehele dag een tentoonstelling
geopend in het jeugdgebouw „De Poort".
Hier zal een grote verzameling voorwerpen
uit de tweede wereldoorlog worden geëx
poseerd.
Z.L.M.- LAND- EN
TUINBOUWTENTOONSTELLING
AXEL
Ingevolge het rouleringschema is de Kring
Axel der Zeeuwse Landbouw Maatschappij
dit jaar belast met de organisatie van de grote
Z.L.M.-tentoonstelling, die op 1, 2 en 3 juli
1965 te Axel zal worden gehouden.
Het hiervoor ingestelde Tentoonstellings-
bestuur is ongeveer een jaar geleden met de
eerste voorbereidingen begonnen, welke thans
uiteraard een beslissend stadium naderen.
Het bestuur heeft de beschikking over uitste
kende terreinen tot een oppervlakte van circa
9 ha., gelegen op korte afstand van het cen
trum van Axel. Verwacht mag worden, dat
een groot aantal standhouders, zowel in de
openlucht als in grote tenten weer zullen bij
dragen tot een expositie, zoals men de laatste
reeks van jaren van de Z.L.M. gewoon is.
De tentoonstelling zal op donderdag 1 juli te
10 uur officieël worden geopend, waarna des
middags de Algemene Ledenvergadering van
de Z.L.M. zal worden gehouden. De traditie
getrouw zal op vrijdag 2 juli des morgens de
rijtoer door het werkgebied van de Kring
plaats vinden. In de middaguren vindt een
demonstratie plaats van de bekroonde paar
den en het rundvee, waarvoor in de morgen
uren de voorkeuringen worden gehouden.
Het tweede gedeelte van de middag zal een
défilé van landbouwwerktuigen in de grote
demonstratiering plaatsvinden.
Het Tentoonstellingsbestuur heeft ernaar ge
streefd op zaterdag 3 juli een zeer gevarieërd
programma te brengen, dat ook voor het jon
gere publiek bijzonder aantrekkelijk belooft
te worden. Het middagprogramma wordt ge
opend met een ponydemonstratie met mede
werking van de bekende vereniging „Ma-
zeppa" uit Barendrecht.
Kleurige taferelen zullen de bezoekers worden
geboden, wanneer het elitekorps vendel-
zwaaiers van de Belgische Boerenjeugdbond
in de ring verschijnt.
Voorts zal op deze middag een judodemon
stratie worden gegeven, waarbij de Olym
pische kampioen Anton Geesink aanwezig
zal zijn.
Het programma vermeldt voorts een tram
polinedemonstratie met medewerking van de
Nederlandse Kampioen 1964.
De middag wordt besloten met een wind-
hondenren van de Bredase Windhonden Ren
Vereniging.
Tijdens de Tentoonstellingsdagen zullen in de
Gemeente Axel in samenwerking met de
Stichting Streekcentrum Axel en de V.V.V.-
Axel nog diverse evenementen worden geor
ganiseerd met tot besluit een groot vuurwerk
op zaterdagavond.
Het Tentoonstellingsbestuur verwacht vanzelf
sprekend ook veel bezoek uit België, temeer
omdat de tentoonstelling is opgenomen in de
keten van Benelux-manifestaties, die in 1965
in Zeeland zullen worden gehouden.
Radioreportage van de K.R.O.
over Zeeland.
De heer J. Grijpink chef reportage afdeling
van de K.R.O.-radio en zijn medewerker de
heer B. Smit hebben gisteren in Zeeland do
cumentatie- en stemmenmateriaal verzameld
voor een documentaire van twintig minuten
die volgende week vrijdagavond rond half tien
wordt uitgezonden. In de reportage zullen
onder meer de consequenties van de ontslui
ting van Schouwen-Duiveland nader worden
bekeken. Voorts zal men een antwoord gaan
zoeken op de vraag wat verwacht Zeeland
als woon- en werkgebied van deze veran
dering en de komst van de Oosterschelde-
brug. Daarbij zullen verschillende mensen aan
het woord worden gelaten. De reporters heb
ben gesprekken gevoerd met burgemeesters
op Schouwen en Walcheren. Ook V.V.V.-
functionarissen en andere ingewijden worden
aan 'het woord gelaten.
ZONDER COMMENTAAR
AXELSE COURANT
ABONNEMENTSPRIJSLosse nummers 10 cent.
Kwartaal - abonnement
Axel binnen de kom 1,25. Andere plaatsen 1.75,
Buitenland 2,
ADVERTENTIEPRIJS: 10 cent per m.m.
Bij kontrakten belangrijke reduktie.
Ingezonden Mededelingen 30 cent per m.m.
Kleine Advertentiën 1 - 5 regels ƒ1,—
iedere regel meer 12 cent extra.
zie vervolg op pagina 2
Het nieuwe paleis van Justitie in Beiroet heeft
twee ingangeneen voor de aanklagers en
een voor de aangeklaagden. Het is een extra
veiligheidsmaatregel om te voorkomen dat
beide partijen elkaar reeds voor het begin van
de zitting in de haren zouden vliegen.
