PRINSES MARGRIET VERLOOFD
DE GULLE HAND
VAN DE AARDE
r
HERINDELINGSZITTING
Snuif en wrijf
AM
PUROL in huis!
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN verschijnt iedere zaterdag
EEN BLOEM IN DE ZON
- y -
donderdag 11 maart 1965
G.S. hoorden gemachtigden van 20 gemeenten.
Frankering bij abonnement, AXEL
ZATERDAG 13 MAART 1965
79 Jaargang no. 24
AXELSE COURANT
ABONNEMENTSPRIJS: Losse nummers 10 cent.
Kwartaal - abonnement
Axel binnen de kom 1,25. Andere plaatsen 1,75,
Buitenland 2,
Hoofdredaktie J. C. VINK.
Redaktie en Administratie Axel, Markt 12. tel. 0 1155 - 646. postbus 16
Drukker - Uitgeefster FIRMA J. C. VINK
ADVERTENTIEPRIJS: 10 cent per nun.
Bij kontrakten belangrijke reduktie.
Ingezonden Mededelingen 30 cent per m.m.
Kleine Advertentiën 1 - 5 regels ƒ1»—
iedere regel meer 12 cent extra.
Het jaar 1943 zette somber in.
Nederland was door de Duitsers, Neder-
landsch Indië door de Japanners 'bezet. De
Duitse oorlogsmachine scheen onstuitbaar.
Weliswaar vochten de Russen krampachtig
om de ruïnes van Stalingrad, maar deze stad
was toen nog niet geworden tot de eerste
mijlpaal op de weg naar de ondergang van
het Derde Rijk. De onbeperkte duikboten-
oorlog vergde grote offers, niet in de laatste
plaats van de Nederlandse koopvaardij. Hier,
in ons land, waren de Jodendeportaties in
volle gang. Duisterder dan ooit was de maand
januari.
Toen kwam het bericht van de geboorte van
Prinses Margriet en bracht een glimlach op
sombere gezichten. Een glimlach, meer niet.
Want zou deze dochter van het Huis van
Oranje wel ooit de vaderlandse bodem be
treden
Zij was een kind van de ballingschap.
Het prinselijk gezin vertoefde in Ottawa.
Prinses Margriet zou, in Canada geboren,
daardoor automatisch Canadees staatsbur
geres worden.
Men moest zijn toevlucht nemen tot buiten
gewone maatregelen. De vleugel van het zie
kenhuis in Ottawa, waar Prinses Juliana haar
derde kind ter wereld zou brengen, werd tij
delijk tot Nederlands grondgëbied verklaard
en zo werd Prinses Margaretha Francisca
toch als Nederlandse geboren. Enkele maan
den later werd zij gedoopt in de St. Andrews
Church te Ottawa en het was de Nederlandse
koöpvaardij, die daarbij peet stond.
Margriet zou zij worden genoemd, zo besliste
Prinses Juliana, en de margriet, de witte
bloem met het gouden hart, symboliseerde
voor haar het offer, door zovelen aan het
front, in het verzet en voorzeker ook op zee
door marine en koopvaardij voor de vrijheid
van hun land gebracht.
Een flauwe zonnestraal was door de wolken
gebroken en bleek een voorbode van de zon
der vrijheid, die twee jaren later weer zou
gaan schijnen. Prinses Margriet en haar zus
ters, Beatrix en Irene, kwamen terug in Ne
derland.
Prinses Juliana nam de taak van haar konink
lijke moeder over en het leek of zij van die
moeder de afkeer had geërfd van wat Wil-
helmina noemde de „gouden kooi", waarin
zij haar leven lang opgesloten had gezeten.
Haar kinderen genoten zoveel mogelijk van
de vrijheid. Met andere kinderen gingen zij
naar school in „De Werkplaats" van Kees
Boeke, met andere jongelui bezochten zij la
ter de universiteit. Zij leefden temidden van
het volk.
Dat gold zeer zeker voor Prinses Margriet,
die tussen de zusters een bescheiden plaats
innam. Aller ogen waren gericht op Beatrix,
de kroonprinses. Daarnaast eiste Prinses
Irene de aandacht op, een aandacht, die on
gezonde aspecten kreeg toen zij door haar
huwelijk met een Spaanse troonpretendent zo
ver bleek te zijn verwijderd geraakt van de
denkbeelden van het volk, dat haar zijn ge
negenheid had geschonken en haar ondanks
dat alles niet vergeten heeft.
Prinses Margriet ging rustig haar gang. Zij
manoeuvreerde haar auto door het drukke
verkeer van de universiteitstad, zij volgde de
colleges, zij vierde feest met de studenten en
bleek een al even enthousiast beoefenaarster
van de wintersport als haar familieleden.
En zo kon ook de thans 24-jarige prinses,
vrijwel ongehinderd door publieke belangstel
ling, de vriendschap met haar mede-student,
Pieter van Vollenhoven, laten rijpen tot een
inniger verstandhouding.
Het is een unieke gebeurtenis in ons vorsten
huis, dat een Prinses zich verlooft met een
Nederlander en dan nog Nederlander zonder
titel of adelijke staat. Veel is er gespeculeerd.
Prinsen van regerende of gewezen vorsten
huizen liet men de revue passeren. Daardoor
wellicht ook schonk men geen aandacht aan
de vriendschappelijke verhouding tussen de
twee, die als „gewone" mensen met elkaar
omgingen.
Prinses Margriet staat nu opeens in het volle
licht van de publieke belangstelling. De ster
ke voorliefde voor het vorstenhuis, die dreig-
die iets van haar glans te verliezen tengevolge
van recente, smartelijke gebeurtenissen, bloeit
weer op. Het feit, dat Prinses Margriet zo
zelfstandig haar onconventionele keuze deed,
het feit, dat haar ouders daarmee van harte
instemmen, heeft ons doen beseffen, dat Ko
ningin en Prins zowel als hun kinderen men
sen zijn van de nieuwe tijd en hun democra
tische beginselen beleven tot in de sfeer van
hun particuliere leven.
Straks, als Prinses Margriet is afgestudeerd,
gaat zij nog enige tijd „in de verpleging", een
morele ruggesteun voor de zeer vele vrouwen
en meisjes, die dit beroep, dat tegelijk een
roeping is, hebben gekozen.
Lang heeft de MARGRIET in het verborgene
gebloeid.
Nu staat zij in de volle zon.
De zon der genegenheid van het Nederlandse
volk
regeling vooruit kan lopen. Deze wet, die
voor een gedeelte de oude mijnwet, welke nog
door Napoleon is ingevoerd, moet vervangen,
zal aanwijzingen moeten geven wie uitein
delijk op het Nederlandse deel van het Plat
naar gas en olie zal mogen zoeken.
Achter de schermen wordt hierom al hard
gevochten. De NAM, een combinatie van de
Bataafse Petroleum Maatschappij, die weer
een deel is van de Koninklijke Shell-groep, en
de Standard Oil Company (New Yersey), is
BIERVLIET: Burgemeester A. P. Kostense zei
dat de plannen voor opheffing van de zelfstandig
heid van de bijna 1000 jaar oude gemeente Bier
vliet, grote verontrusting en oprechte verontwaar
diging heeft teweeg gebracht. Hij was teleurgesteld
over het feit dat G.S. in het geheel geen aandacht
hadden besteed aan de argumenten van de raad
van Biervliet. De afscheiding van Driewegen moet
naar zijn oordeel worden gezien als een verkrach
ting van de gemeentelijke samenleving. Het plan
als geheel noemde hij rigoreus en fataal. „Wij la
ten de deur open voor een combinatie van Braak-
T manpartners, maar als dat niet zou kunnen, dan
een belangrijke kandidaat. Het is tenslotte kiezcn wjj voor aansiuiting bij de kanaalgemeente
de NAM geweest, die de belangrijkste aard- Terneuzen", aldus burgemeester Kostense.
gasvondsten in Nederland heeft gedaan en f Gedeputeerde Kaland wees op de des ochtends
die ook direkt betrokken is bij de maatschap- door wethouder W. C. van der Hooft (Breskens)
pij, die het gas over Nederland moet verdelen, j gelanceerde opmerking dat Biervliet bij West
een organisatie, waarin overigens ook de staat Zeeuwsch-Vlaanderen behoort. Het antwoord van
een flink aandelenpakket heeft.
1 burgemeester Kostense was dat er sinds de afslui-
Op de Noordzee dreigt een ware gasTush te tin9 van de Braakman in 195
i j i i anderd en dat Biervliet zich momenteel sterker
ontstaan. Vooral de vondst van zo veel gas bij anaero en uac
r i i li* j 4 tot Midden dan tot West-Zeeuwsch-Vlaanderen
Slochteren heeft de belangstelling doen toe- cuc 1 c
nemen. Nu al is een zevental maatschappijen jtvoe aan9e ro
bezig met onderzoekingen op de Wadden. W
Men wil echter verder. Liefst zo snel moge-
BOREN, MAAR WIE
De run op hert aardgas is in Nederland nog
lang niet ten einde. Iedere voorspelling over
de uiteindelijke hoeveelheid gas, welke in Ne
derland zou kunnen worden gewonnen, is op
dti moment even betekenisrijk als de schatting
hoeveel vogels over tien jaren in Nederland
een ei zullen leggen. Het is eenvoudig niet
te berekenen. Vooral niet doordat tot Neder
land ook moet worden gerekend dat deel van
het continentaal plat, dat volgens de conventie
van Genève aan Nederland toebehoort. Het
continentaal plat is dat deel van de Noordzee
(in feite vrijwel de gehele zee tussen Enge
land, Noorwegen, Denemarken, Duitsland en
Nederland), dat niet dieper is dan honderd
meter. Nederland heeft er een stuk van ge
kregen van liefst ruim 62 duizend vierkante
kilometer.
De verwachtingen zijn, dat op dit continentaal
plat en vooral op het Nederlandse ge
deelte - nog aanzienlijke gasreserves zullen
worden aangeboord. Op olie rekent men vrij
wel niet. De geologen gaan hierbij uit van de
gasvelden in het Westen en in het Noorden,
die zich echt niet houden aan de aan de op
pervlakte getrokken grenslijn tussen land en
water. Het is heel waarschijnlijk, dat deze
velden zich voortzetten tot onder de Noord-
zeebodem.
De grote vraag is wanneer kan worden be
gonnen met het gigantische werk, de bodem
van de Noordzee te onderzoeken. Er is in de
afgelopen jaren al een viertal proefboringen
geweest vlak voor de kust van Zuid-Holland.
De boringen zijn nu echter stopgezet doordat
inmiddels de Mijnwet Continentaal Plat op
komst is en geen enkele maatschappij op deze
lijk. De maatschappijen zijn dan ook nogal
wat verontwaardigd, dat de Nederlandse re
gering zo lang heeft geaarzeld met het geven
van regels voor het continentaal plat. Enge
land is Nederland al ver voor. Al flinke de
len van het Britse zeegebied zijn verdeeld.
Rond 25 maatschappijen, waarvan een flink
aantal elk een vijftal andere olietrusts ver
tegenwoordigt, hebben al concessiegebieden
gekregen.
Deze maatschappijen hebben hun concessie
gekregen op voorwaarde, dat zij in de komen
de zes jaren minstens twee en een half mil
joen gulden per 250 vierkante kilometer uit
geven aan het zoeken naar gas en olie. Vol
doen zij niet aan deze verplichting dan ver
liezen bij elk recht op verdere exploratie en
eventuele winning. Door deze regeling zal de
komende zes jaren rond 800 miljoen gulden
worden uitgegeven aan het zoeken naar ener
gievoorkomens op het Engelse deel van het
plat.
Men vreest nu, dat Nederland bij deze aktivi-
teiten ver achter zal blijven. De NAM rekent
er op, dat ook dergelijke voorwaarden zullen
worden gesteld voor het Nederlandse deel van
het continentaal plat. Bij een dergelijke ma
nier van werken is men er zeker van, dat
werkelijk krachtige bedrijven op zoek gaan
naar het gas. Hierdoor voorkomt men, dat
vluchtig wordt gezocht in de hoop op een
snel (financieel) sukses. Bij eenzelfde systeem
als nu door Engeland is gevolgd zou men ze
ker stellen, dat in Nederland in zes jaren
rond zeshonderd miljoen gulden wordt be
steed voor het speuren naar gas op de Noord
zee. De bedragen geven wel aan hoeveel geld
er nodig zal zijn om de Noordzeebodem op
verantwoorde manier af te zoeken. Volgens
de NAM zal een eenvoudige campagne al
zeker tweehonderd tot driehonderd miljoen
gulden kosten. Een enkel booreiland kost al
30 miljoen gulden. Volgens de Nam is dit al
een afdoende aanwijzing, dat exploiratie door
de staat niet mogelijk is. Waar zou het rijk
zoveel geld vandaan moeten halen
Uw verkoudheid van neus,
keel of borst weg met
In een openbare vergadering die met inbegrip
van een viertal schorsingen om zich van de ene
plaats naar de andere te begeven heeft geduurd
van half negen 's ochtends tot bijna negen uur
's avonds, heeft het college van Gedeputeerde Sta
ten van Zeeland donderdag twintig gemachtigden
van Zeeuwsch-Vlaamse gemeenten gehoord inzake
de voorgenomen herindeling van gemeenten. In
deze hearings door de vijf G.S.-leden M. J. van
Poelje (voorzitter), J. van den Bos, J. M. A. C.
van Dongen, A. J. Kaland en jhr. mr. T. A. J. W.
Schorer, hebben de officiële gemachtigden van de
raden en de raadsleden persoonlijk nog eens volop
de gelegenheid gekregen hun gevoelens voor of
tegen deze herindeling kenbaar te maken.
De meeste gemachtigden bleven van mening dat
hun gemeente best in staat is de eigen boontjes te
doppen, waarbij vaak werd gewezen op hetgeen
daar in de loop der jaren is tot stand gebracht.
Voorts werden er tal van argumenten gelanceerd,
die door G.S. nooit zijn bestreden en die eigenlijk
met de hele herindeling niets hebben te maken.
Hetgeen voorzitter Van Poelje op een gegeven
moment deed opmerken dat het niet in de bedoeling
ligt „eventueel op te heffen gemeenten ook geheel
af te breken".
Zo hier en daar werd wel eens een prikje uitge
deeld aan een buurgemeente, maar tot een wer
kelijke ruzie is het bepaald niet gekomen. De toe
komstige partners in de zuidelijke kanaalgemeente
(Sas van Gent en Westdorpe) hielden een vurig
pleidooi voor verruiming van hun grondgebied in
noordelijke richting met als argument, het verkrij
gen van een gelijke kans als de gemeente Terneu
zen.
Opvallend was wel de grote interesse van de G.S.-
leden naar de gevoelens van de verschillende ge
machtigden voor zover dat niet uit de be
togen naar voren was gekomen inzake de vor
ming van nog grotere eenheden, in casu drie ge
meenten voor het gehele gebied van Zeeuwsch-
Vlaanderen.
De gevoelens van de gemachtigden van de ge
meenten, die betrokken zouden zijn bij de vorming
van één midden-gemeente, komen, uiteraard heel
beknopt, op het volgende neer
HOEK: Burgemeester A. F. Hansens zei geen
behoefte te hebben aan het geven van toelichtingen
op het duidelijk geformuleerde raadsbesluit waarin
de bijna voltallige raad te kennen heeft gegeven
met de Braakmanpartners Philippine en Biervliet
in zee te willen gaan.
SLUIS „Er is geen enkele noodzaak om de zelf
standigheid van Sluis op te heffen en een com
binatie Aardenburg-Sluis te formeren", zei burge
meester P. F. van Hootegem. Voorts kantte hij
zich tegen één gemeente West-Zeeuwsch-Vlaan-
deren". Moet er toch geconcentreerd worden, voeg
dan Retranchement maar bij Sluis de mensen
daar zouden er misschien niet eens zo erg tegen
zijn", dacht hij.
PHILIPPINE Waarnemend burgemeester A. P.
van Ooteghem hield een pleidooi voor het behoud
van de zelfstandigheid van zijn gemeente met als
alternatief aansluiting bij de zuidelijke kanaal
gemeente. „Mits die meer armslag krijgt dan G.S.
zich voorstellen", voegde de heer Van Ooteghem
er aan toe.
SAS VAN GENT Zeer uitvoerig ging burge
meester R. A. J. den Boer in op de zijns inziens
noodzakelijke verruiming van het grondgebied van
de voorgestelde zuidelijke kanaalgemeente. Met
name toevoeging van de Axelse vlakte, het kanaal
eiland en geheel Sluiskil. „Bovendien hebben wij
dezelfde faciliteiten nodig als Terneuzen", zo voeg
de hij er aan toe.
Gedeputeerde Kaland wilde graag van hem weten
wat zijn bezwaren waren tegen één gemeente voor
de gehele kanaalzone. „Omdat Sas van Gent van
ouds de industriepromotor is en recht heeft die
functie te handhaven", antwoordde burgemeester
Den Boer. De heer Kaland wees er voorts op dat
die industrialisatie zelfs vanaf de grens tot aan
de Westerschelde ook kan worden voortgezet
na bijvoorbeeld een fusie met Terneuzen. Maar
volgens burgemeester Den Boer heeft ook Ter
neuzen zijn specifiek eigen functies. „Bovendien
zullen wij straks partners worden in een haven
schap", zo voegde hij er aan toe. „Dan is het
eigenlijk niet van zo n groot belang waar de grens
tussen de beide gemeenten loopt dacht gedepu
teerde Kaland.
Gedeputeerde Van Dongen vroeg nog of hij uit de
argumenten van burgemeester Den Boer kon op
maken dat er voor Sas van Gent eigenlijk maar
twee mogelijkheden zijn, namelijk een aanzienlijke
uitbreiding van de zuidelijke gemeente of één grote
kanaalgemeente. „In elk geval heeft ons plan niet
uw goedkeuring", zo voegde hij er aan toe. Maar
burgemeester Den Boer hield het op verruiming
van de zuidelijke gemeente.
WESTDORPE Burgemeester G. H. E. M. van
Waes ging nog even in op die discussie. De vor
ming van één kanaalgemeente stuit volgens hem
op verschillende bezwaren, zoals de andere ge
aardheid van de bevolkingen. Ook hij dacht dat bij
realisering van het G.S.-plan de verhouding van
de twee gemeenten totaal scheef zal worden ge
trokken. Hij gaf voorts een uitvoerige definitie van
wat onder bestuurskracht moet worden verstaan.
De vorming van drie gemeenten voor geheel Z.
Vlaanderen noemde hij een onmogelijke zaak.
(zie vervolg elders in dit blad)
Bij brand en snijwonden. Pijnlijke kloven.
OTMnaRuwie handen en Schrale huid.—
