DE GULLE HAND VAN DE AARDE
AXEL
OVER 1964
GEMEENTE
JAAROVERZICHT
BOREN, MAAR WIE?
De run op het aardgas is in Nederland nog
lang niet ten einde. Iedere voorspelling over
de uiteindelijke hoeveelheid gas, welke in Ne
derland zou kunnen worden gewonnen, is op
dit moment even betekenisrijk als de schat
ting hoeveel vogels over tien jaren in Neder
land een ei zullen leggen. Het is eenvoudig
niet te berekenen. Vooral niet doodat tot Ne
derland ook moet worden gerekend dat deel
van het continentaal plat, dat volgens de con
ventie van Genève aan Nederland toebehoort.
Het continentaal plat is dat deel van de
Noordzee (in feite vrijwel de gehele zee tussen
Engeland, Noorwegen, Denemarken, Duits
land en Nederland), dat niet dieper is dan
honderd meter. Nederland heeft er een stuk
van gekregen van liefst ruim 62 duizend
vierkante kilometer.
De verwachtingen zijn, dat op dit continen
taal plat - en vooral op het Nederlandse ge
deelte - nog aanzienlijke gasreserves zullen
worden aangeboord. Op olie rekent men vrij
wel niet. De geologen gaan hierbij uit van de
gasvelden in het Westen en in het Noorden,
die zich echt niet houden aan de aan de op
pervlakte betrokken grenslijn tussen land en
water. Het is heel waarschijnlijk, dat deze
velden zich voortzetten tot onder de Noord
zeebodem.
De grote vraag is wanneer kan worden be
gonnen met het gigantische werk, de bodem
van de Noordzee te onderzoeken. Er is in de
afgelopen jaren al een viertal proefboringen
geweest vlak voor de kust van Zuid-Holland.
De boringen zijn nu echter stopgezet doordat
inmiddels de Mijnwet Continentaal Plat op
komst is en geen enkele maatschappij op deze
regeling vooruit kan lopen. Deze wet, die voor
een gedeelte de oude mijnwet, welke nog door
Napoleon is ingevoerd, moet vervangen, zal
aanwijzingen moeten geven wie uiteindelijk op
het Nederlandse deel van het Plat naar gas
en olie zal mogen zoeken.
Achter de schermen wordt hierom al hard ge
vochten. De NAM, een combinatie van de
Bataafse Petroleum Maatschappij, die weer
een deel is van de Koninklijke Shell-groep,
Uit onze Omgeving
Axel
BEIAARDCONCERT TE AXEL
op zaterdag 6 februari 1965 van 3 tot 4 u.
door de heer P. C. Brakman
Het volgende programma zal worden uit
gevoerd.
1Preludium
2a. Kom nu met zang, Valerius Gedenck-
klanck
2b. Wie dat zichzelf verheft, idem
3. Impromptu, P. Corbé
4. Andante, F. Couperin
5. Variaties naar een thema van Joh.
Brahms
6a. Als de boer wil dansen gaan, E. Wet
tig-W eissenborn
7. Rondo, F. Teichler
LEZING ARCHIVARIS
Dezer dagen hield de heer Gabriël Wil-
lems, archivaris te Beveren (België) en
bestuurslid van de Oudheidkundige Kring
„Het Land van Beveren" in hotel ,,De
Stadsherberg" te Axel voor leden en be
langstellenden een lezing over de histo
rie van „Het Land van Beveren".
In zijn inleiding gaf de heer Willems over
het land van Beveren een evaluatie be
treffende ligging, recht en macht, ont
wikkeling van dit uitgestrekte domein.
Verder sprak hij over de heren van Be
veren en Veere (met heraldieke toelich
ting).
Aan het eind van de lezing dankte de
waarnemend voorzitter, de heer D. J.
Oggel uit Axel, de heer Willems.
6b. Vlaams liedje, Em. Hullebroeck
8. Menuet, Colp
9. Finale
en de Standard Oil Company (New Yersey),
is een belangrijke kandidaat. Het is tenslotte
de NAM geweest, die de belangrijkste aard
gasvondsten in Nederland heeft gedaan en die
ook direkt betrokken is bij de maatschappij,
die het gas over Nederland moet verdelen,
een organisatie, waarin overigens ook de staat
een flink aandelenpakket heeft.
Op de Noordzee dreigt een ware gasrush te
ontstaan. Vooral de vondst van zo veel gas
bij Sloc'hteren heeft de belangstelling doen
toenemen. Nu al is een zevental Maatschap
pijen bezig met onderzoekingen op de Wad
den. Men wil echter verder. Liefst zo snel mo
gelijk. De maatschappijen zijn dan ook nogal
wat verontwaardigd, dat de Nederlandse re
gering zo lang heeft geaarzeld met het geven
van regels voor het continentaal plat. Enge
land is Nederland al ver voor. Al flinke delen
van het Britse zeegebied zijn verdeeld. Rond
25 Maatschappijen, waarvan een flink aantal
elk een vijftal andere olietrusts vertegenwoor
digt, hebben al concessiegebieden gekregen.
Deze maatschappijen hebben hun concessie
gekregen op voorwaarde, dat zij in de komen
de zes jaren minstens twee en een half miljoen
gulden per 250 vierkante kilometer uitgeven
aan het zoeken naar gas en olie. Voldoen zij
niet aan deze verplichting dan verliezen zij
elk recht op verdere exploratie en eventuele
winning. Door deze regeling zal de komende
zes jaren rond 800 miljoen gulden worden
uitgegeven aan het zoeken naar energievoor
komens op het Engelse deel van het plat.
Men vreest nu, dat Nederland bij deze aktivi-
teiten ver achter zal blijven. De NAM rekent
er op, dat ook dergelijke voorwaarden zullen
worden gesteld voor het Nederlandse deel van
het continentaal plat. Bij een dergelijke ma
nier van werken is men er zeker van, dat
werkelijk krachtige bedrijven op zoek gaan
naar het gas. Hierdoor voorkomt men, dat
vluchtig wordt gezocht in de hoop op een snel
(financieël) sukses. Bij eenzelfde systeem als
nu door Engeland is gevolgd zou men zeker
stellen, dat in Nederland in zes jaren rond
zeshonderd miljoen gulden wordt besteed voor
het speuren naar gas op de Noordzee. De
bedragen geven wel aan hoeveel geld er nodig
zal zijn om de Noordzeebodem op verant
woorde manier af te zoeken. Volgens de NAM
zal een eenvoudige campagne al zeker twee
honderd tot driehonderd miljoen gulden kos
ten. Een enkel booreiland kost al 30 miljoen
gulden. Volgens de NAM is dit al een af
doende aanwijzing, dat exploratie door de
staat niet mogelijk is. Waar zou het rijk zo
veel geld vandaan moeten halen
WELGEVULDE BEURS.
De tot nu toe in Nederlandse bodem gevon
den gas- en oliereserves zijn niet onaanzien
lijk. In het buitenland wil men al over Neder
land spreken als „het Koeweit van de Noord
zee". Het klinkt wat óverdreven. De twintig
miljoen Nederlanders in 1980 zullen echt niet
allemaal in grote cadillacs rondrijden dankzij
de inkomsten uit de gas- en oliewinning. Al
was het alleen al uit praktische verkeersover-
wegingen. Toch kan niemand ontkennen, dat
de tot nu toe gevonden hoeveelheden en wat
daar nog eventueel dankzij verdere exploratie
op de Noordzee bijkomt, van grote econo
mische betekenis zijn voor ons land.
De olievelden in Nederland zullen tot 1972
per jaar zo'n 2,2 miljoen ton leveren. Op dit
moment is dat voldoende om 20 procent van
onze behoefte te dekken. Onze jaarlijkse
vraag naar energie stijgt echter met 4 pro
cent. Het aandeel van de olie uit eigen bodem
in het totaal zal, bij gelijk blijvende produktie,
dus achteruit gaan. De vondsten van het aard
gas betekenen dus een welkome verlichting.
Het aardgas zal - naast export - voorname
lijk worden gebruikt voor verwarming. Daar
mee komen andere energieprodukten voor
andere (industriële) doeleinden vrij.
Hiermee is overigens het laatste woord over
het aardgas nog niet gesproken. In vele ge
bieden van Nederland zal het aardgas het ko-
lengas gaan vervangen bij het huishoudelijk
gebruik. Ook voor chemische verwerking kan
het worden gebruikt enige produkten wa
terstof, methyl-alcohol en produktie van kool
zuur voor bemesting in tuinbouwkassen.
De tot nu toe in Nederland gevonden reserves
vertegenwoordigen een waarde van vele mil
jarden guldens. Hier komt nog bij, dat door
betere technieken nog veel meer gas gewon
nen kan worden. Voor de olie geldt hetzelfde.
Volgens gegevens van de daar werkende maat
schappijen wordt bijvoorbeeld bij Schonebeek
slechts 20 tot 30 procent van de daar aan
wezige olie gewonnen. Wanneer de techniek
er in slaagt afdoende systemen te ontwerpen
om de beneden de oppervlakte aanwezige hoge
temperaturen en druk te lijf te gaan zal de
hoeveelheid windbare gas en olie nog aan
zienlijk kunnen uitbreiden.
Het rijk vooral kan een welgevulde beurs
overhouden aan de winning van gas. De staat
kan rekenen op een aandeel van liefst zeven
tig procent in de winst op het gas. Dat de
maatschappijen bereid zijn miljoenen te in
vesteren en toch met maar dertig procent van
de winst tevreden zijn, bewijst wel om welke
bedragen het gaat. Het rijk zal met deze in
komsten uit de gaswinning een ruimer be
grotingsbeleid kunnen voeren. Berekend is al
dat bij wijze van spreken uit het aardgas de
komplete Deltawerken kunnen worden be
taald.
Bovendien kan men niet alleen kijken naar
de stapels guldens, die, ook al weer bij wijze
van spreken, worden aangeboord. Geld alleen
maakt niet gelukkig, geldt ook in een lande
lijke economie. Voor het instandhouden van
een maatschappij zijn energiebronnen nodig.
Zonder deze bronnen, die ons van warmte,
licht en kracht voorzien, is een samenleving
eenvoudig onmogelijk. Tot voor kort had Ne
derland slechts de beschikking over moeizaam
gedolven kolen en turf. Watervallen of stuw
meren zijn in ons land niet aanwezig. Het
heeft onze betalingsbalans in het verleden
meermalen ongunstig beïnvloed, dat wij voor
onze energievoorziening bij het buitenland
aan de deur moesten kloppen. Nu hebben wij
een enorme „kolenkit" op ons achterbalkon.
De in Nederland gevonden olie wordt groten
deels verwerkt in de raffinaderijen en che
mische bedrijven bij Rotterdam. Ook dit le
vert weer extra deviezen op, doordat de afge
werkte produkten voor een belangrijk deel
worden geëxporteerd. De miljoenen verslin
dende bezigheden van de grote oliemaatschap
pijen verdwijnen trouwens niet naar het bui
tenland. Grote bedragen voor de aanschaf van
materialen, arbeidsloon en de bouw van tank
schepen komen de Nederlandse economie ten
goede.
Er is nog een ander, misschien onverwacht
aspect. Wie nu een reis maakt langs de velden
in de buurt van Schoonebeek rijdt over uit
stekende asfaltwegen. De ruimtelijke voor
zieningen zijn uitstekend in een gebied, dat,
was het agrarisch gebleven, nog lang niet
zulke kansen op voorspoed zou hebben ge
had. Nederland heeft een welgevulde hand
overgehouden van het kontakt met moeder
Aarde.
SNELHEIDSCONTROLE OP KANAALKADE
In de afgelopen weken is door de Rijkspolitie
weer verschillende malen controle uitgeoefend op
de maximum snelheid van 50 km, die ook op de
Kanaalkade van kracht is.
Ook nu bleek weer dat velen zich niet aan deze
snelhedsbeperking aanpassen, zodat tegen verschil
lende overtreders proces-verbaal moest worden op
gemaakt.
Men zij gewaarschuwd Past uw snelheid aan
EERSTE HUWELIJK IN GERESTAUREERDE
RAADSZAAL VOLTROKKEN
Donderdag 28 januari j.l. werd het eerste huwe
lijk in de gerestaureerde raads-trouwzal voltrokken.
Deze eer viel te beurt aan het bruidspaar Marcus
Kayser en Liliane Marie van Heeke.
De ambtenaar van de burgerlijke stand, de heer
M. Oggel, die dit huwelijk voltrok, zei „Het is
een keizerlijk 'huwelijk dat in een vorstelijke om
geving plaats vindt.
Het zal voor dit paar zeker altijd een aangename
herinnering zijn, de eersten te zijn geweest die
in deze nieuwe zaal in het huwelijksbootje stapten.
JAARVERGADERING V.A.G.A.
Vrijdagavond hield in de Stadsherberg de Ver.
van Axelse Gemeente Ambtenaren haar jaarver
gadering.
De leiding van dezevergadering berustte bij de
waarnemend voorzitter de heer P. Eckhard, die in
zijn openingswoord mededeelde dat er in de vaka-
tures van voorzitter en twee bestuursleden moest
worden voorzen, maar dat, gezien de geringe op
komst die minder is dan een derde van het aantal
leden, niet kan worden overgegaan tot bestuurs
verkiezing.
Op vragen over de plannen voor het komende
jaar kon weinig definitiefs worden gezegd. Er zal
worden geprobeerd om een bezoek te brengen aan
de Voorjaarsbeurs te Utrecht.
Na de pauze hield gemeentesecretaris P. G.
van den Bosse een lezing over Iran, met een grote
serie prachtge kleurendia's over dit land. Bijzonder
interessant was het, een aantal dia's te zien te krij
gen over de nieuwe woningen die gebouwd zijn in
het verwoeste dorp Dousadj, dat door Nederland
was geadopteerd.
Het geheel viel bij de aanwezigen bijzonder in de
smaak, en toen na afloop de heer Eckhard de
heer van den Bosse dank bracht, was hij zeker aller
tolk.
In zijn sluitingswoord deelde de voorzitter mede
dat binnenkort opnieuw een vergadering zal wor
den belegd waarin naar hij hoopte het bestuur weer
tot een volle bezetting zal komen.
KAARTAVOND V.V. AXEL
Toen zaterdagavond met de nieuwsberichten van
6 uur de mededeling kwam dat in distrikt Zuid I
alle voetbalwedstrijden waren afgelast, waren de
'heren van de ontspannigskommissie van de v.v.
Axel er direkt bij om voor de leden en donateurs
een kaarting op touw te zetten
Ondanks de korte tijd van bekendmaking waren
toch nog een dertigtal kaartspelers ten tonele ver
schenen in het clublokaal om elkaar te bekampen.
Uitslag
1. P. Peeters2. A. Dieleman 3. J. Dieleman
4 F. van de Velde 5. C. Scheele 6. A. Deij
7. C van Tatenhove 8. A. Bareman 9. C. Hoog-
straate10. *M. Kayser; 11. C. van de Berge;
12. Ch. Sijs; 13. M. Lindhout14. J. Jansen
Biljarten
P.O.P. WINT MET RUIM VERSCHIL
VAN A.B.C.
De biljartwedstrijd tussen POP en ABC in het
Axelse Gemeentelijk Biljarttoernooi is met groot
verschil door POP gewonnen. Slechts enkele par
tijen werden door ABC in winst omgezet.
De totaalstand werd POP 79, 264 punten en
ABC 65,295 punten.
PASTOOR B. DE JONG
TERUG UIT ZIEKENHUIS
Zaterdag is pastoor De Jong na een vrij lang
durig verblijf in het St. Elisabeth ziekenhuis te
Sluiskil, teruggekeerd in de pastorie.
Helaas betekent dit niet dat de pastoor reeds
weer zo ver is, dat hij zijn werk in de parochie al
kan beginnen nog geruime tijd zal 'hij rust moeten
houden alvorens zijn werk te kunnen hervatten.
BESTUUR DER GEMEENTE:
In de taakverdeling van het College van Burge
meester en Wethouders is geen wijziging geko
men. Deze is als volgt
1. De Burgemeester is in het bijzonder belast met
a. de industrialisatie
b. de planologie
c. de woningbouw
d. het onderwijs en de kulturele zaken
e. de politie
f. de brandweer
g. de bescherming bevolking.
2. Wethouder M. L. M. IJsebaert is in het bij
zonder belast met
a. de gemeentefinanciën
b. de sociale zaken
c. de personeelszaken
d. het gasbedrijf.
3. Wethouder C. van Bendegem is in het bijzonder
belast met
a. de openbare werken
b. het woningbedrijf
c. de marktaangelegenheden.
De Raad vergaderde 12 maal in het openbaar in
deze vergaderingen werden 175 besluiten genomen.
Enkele van de belangrijkste daarvan zijn
Aanvaarding van het ter gelegenheid van het 750-
jarg stadsbestaan aan de gemeente angeboden ca
rillon voor de stadhuistoren, en verplaatsing van
de historische luidklok naar de Gereformeerde Kerk
aan de Pironstraat.
Deelneming aan het plan voor arbeidsbesparende
bouw („ratioplan") van 960 woningwetwoningen
in 13 Oost Zeeuwsch-Vlaamse gemeenten.
Vaststelling der gekombineerde exploitatieplannen
„Oost" en „West".
Regeling van de baansverdubbeling, annex „Stap
horster oplossing" in de weg Axelse Sassing
Axel, met Rijkswaterstaat.
Aanleggen van een rijwielpad AxelZaamslag.
Vernieuwing van het stadhuistoren-uurwerk.
Bouw en inrichting van een gasontvang- en dis
tributiestation en slopen van de bestaande gas
houders
Bouwrijp maken van het gehele uitbreidingsplan
Nieuw-West.
Aanleggen van een tweede voetbalveld met oefen-
hoek t.'b.v. de voetbalvereniging „Axel".
Restaureren van de raadszaal
Vaststelling van een conserveringsverordening en
van een bestemmingsplan voor een gedeelte van de
kom der gemeente.
Financiële en materiële medewerking t.b.v. de tot
standkoming van een dienstencentrum der Stich
ting Prot. Chr. Bejaardenzorg.
Vaststelling van een struktuurplan voor de ge
meente Axel.
Aankoop van een nieuwe huisvuil-krakperswagen.
Opheffing van de Gemeentelijke Instelling voor
Sociale Zaken.
Deelneming aan de oprichting der N.V. Zeeuwse
Gasmaatscrappij (N.V. Zegam) en overdracht
van het Gemeentelijk Gasbedrijf aan deze vennoot
schap.
Bouw van een gymnastieklokaal bij de openbare
lagere school, de „MarijkesChool".
PERSONEELSMUTATIES
Benoemd tot
schoonhoudster van het stadhuis mej F. Remin-
sen schilder J. Marti Rovira opperman J. G.
H. van Eek en J. J. van Drongelen werkman-bij-
rijder A. P. Willemsen kassier J. J. Dieleman
brandwacht vrijwillige brandweer P. G. Eek-
hardt badmeesterM. C. M. Mattelé cassière
bij het zwembad mevr C. W. Mattelé-Schepens
garderobejuffrouw mevr. E. Gans-Ortelee hulp-
badmeesteres mej. G. K. Oggelcontroleur der
straatverlichting A. J. P. Geerinck en M. Roest
kassier P. M. Goethals plantsoenarbeider E. P.
Maas timmerman G. A. van Stevendal waar
nemend kassier J. J Dieleman brandwacht vrij
willige brandweer G. A. Kayser commies A ter
secretarie A. Sturm.
Bevorderd tot
voorman-tuinmanJ. A. C. Knieriemonder-
opzichterC. Bakkerhoofdcommies ter secreta
rie A. J. Fermont adjunct-commies A ter secre
tarie J. J. Dieleman commies A ter secretarie
A. van Asperen commies ter secretarie I. C.
Provoostadjunct-commies A ter secretarie mej.
S. A. de Putter.
Ontslagen
grafdelverC. J. Beeldens tuinman A C. G.
van Sluis kassier J. Dieleman onderbrandmees
ter J. F. Lensen schrijver A ter secretarie P. M.
Hamelink kassier J. J. Dieleman brandwacht
V. F. Schellemanwaarnemend kassierA. van
Asperen adjunct-commies ter secretarie G. H.
Gerdes en H. P. Zegers.
Door het Bestuur van de Centrale Dienst voor
Bouw- en Woningtoezicht werden voor het rayon
Axel benoemd de heren P. J. de Bakker (bouw- en
woningtoezicht) en C. van Gremberghe (gemeen
tegebouwen).
LOOP DER BEVOLKING.
Dank zij het feit dat van de mondjesmaat toege
wezen contingenten der laatste jaren de bouw gro
tendeels voltooid werd, vertoont de loop der be
volking een iets gunstiger einduitkomst. De 8000ste
inwoner werd in 1964 geboren. Gelukkig voor hem
behoefde 'hij niet met zijn jonge beentjes als „kop
loper" te fungeren, want inmiddels werd het aan
tal van 8100 reeds overschreden.
Helaas moet opnieuw worden gekonstateerd dat
het grote woningtekort (zie hierna) er de oorzaak
van is, dat de toename van de bevolking nog niet
aanmerkelijk groter was.
(vervolg zie pag. 3)
