SINTERKLAAS IS OUDER DAN U DENKT.
NIEUWE VEERHAVEN TE PERKPOLDER
STIKSTOF;
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Vrolijk kinderfeest was vroeger een ernstige plechtigheid.
wordt begin volgend jaar aanbesteed.
STOF met
onbegrensde mogelijkheden.
ZONDER COMMENTAAR
Frankering bij abonnement, AXEL
ZATERDAG 5 DECEMBER 1964
79e Jaargang no. 10
AXELSE COURANT
VERSCHIJNT IEDERE ZATERDAG
ABONNEMENTSPRIJSLosse nummers 10 cent.
Kwartaal - abonnement
Axel binnen de kom 1,25. Andere plaatsen 1,75,
Buitenland 2,—.
Hoofdredaktie J. C. VINK.
Redaktie en Administratie: Axel, Markt 12, tel. 0 1155-646, postbus 16
Drukker - Uitgeefster FIRMA J. C. VINK
ADVERTENTIEPRIJS: 10 cent per m.m.
Bij kontrakten belangrijke reduktie.
Ingezonden Mededelingen 30 cent per m.m.
Kleine Advertentiën 1-5 regels 1,
iedere regel meer 12 cent extra.
Elk jaar staan we weer versteld van de grote
vitaliteit van Sinterklaas. Doe het hem maar
eens na. Op hoge leeftijd gedurende een luttel
aantal dagen een maximum aan werk verzet
ten. En onder welke omstandigheden Bij
nacht en ontij rijdt hij over de soms met
sneeuw 'bedekte daken. In onze tijd, waar
in ieder door A.O.W. of andere pensioen
regeling verzekerd is van een rustige oude
dag, komt men spoedig tot de vraag Is dat
eigenlijk wel een toelaatbare taak voor zo'n
oude man Want dat Sinterklaas oud is, zal
niemand ontkennen. Men hoeft maar naar de
iewat gebogen gestalte te kijken of naar de
eerbiedwaardige grijze haren van zijn baard
om te constateren bier hebben we met een
zeer oud man te doen. Toch heeft de Sint
voorgangers gehad, want het Sinterklaasfeest
is bijna zo oud als de wereld. En bij het be
antwoorden van de vraag wie waren de
voorgangers van onze Sint of, hoe werd
vroeger het Sinterklaasfeest gevierd komen
we tot eigenaardige ontdekkingen. Wanneer
we namelijk de verschillende geschriften na
gaan, welke handelen over de herkomst van
het Sinterklaasfeest of over de oorspronkelijke
Sinterklaasgetalte - en niet alleen Sinter
klaas maar ook Zwarte Piet wordt dan onder
de loep genomen - dan blijkt, dat de menin
gen verdeeld zijn. Er zijn er, die beweren, dat
de eerste Sinterklaas een bisschop was. De
bisschop van Myra, die in zijn leven veel
goede daden heeft verricht, opgetekend in de
talrijke legenden, die er over zijn persoon be
staan Op zijn paard - een schimmel -
reed de bisschop van 'her naar der, vergezeld
van een negerjongen, zwarte Piet. 6 Decem
ber is de naamdag van Sinterklaas. Vaak
wordt reeds aan de vooravond van de eigen
lijke dag het feest ingezet... en dus...
Sinterklaas heeft echter verscheidene colle
ga's, die allen in december hetzelfde werk
doen het geven van geschenken. Zo is er in
Engeland de Kerstman, in Denemarken de
Joelman, in Rusland Sint Nikóla. Behalve de
laatsgenoemde hebben deze collega's niets van
doen met en gelijken zij allerminst op een
bisschop.
Het Sinterklaasfeest, dat - zij het in ver
schillende vorm dus in een vrij groot ge
bied wordt gevierd, heeft - dat blijkt wel uit
de vele punten van overeenkomst eenzelfde
oergestalte, eenzelfde oorsprong. En de „Sin-
terklaas"-gestalte heeft dus ook een gestalte,
die zich in de loop der eeuwen heeft getrans
formeerd in de Kerstman, de Joelman of, wat
ons land betreft, in de alom bekende en zeer
gewaardeerde goedheiligman, zittend op zijn
witte paard en vergezeld door een of meer
zwarte knechten.
Sinterklaas en zijn schimmel.
Willen we die oorsprong van „Sinterklaas"
vinden, dan moeten wij eerst de geschiedenis
van het rijdier van de Sint nagaan het
paard. We komen dan terecht bij het volk, dat
in de grijze oudheid - in de vóórchristelijke
tijd - leerde het paard te temmen en in
kudden bijeen te brengen. Dit volk leefde in
het Steppengebied op de grens van Europa
en Siberië, op de wijde vlakten, waar de tal
rijke halfwilde paarden ronddraafden. De
grootte der kudde was een maatstaf voor de
rijkdom van de eigenaar. Maar welke omvang
het 'bezit ook had, altijd was er één paard bij,
dat geheel afweek van de rest. Het stak, door
de witte kleur, scherp af tegen de donkere
soortgenoten. Het was de schimmel. Dit paard
was het aan God gewijde dier. En zelfs toen
de mens leerde het paard te berijden, bleef
het zadel van de schimmel leeg. Nimmer zou
een ruiter bet wagen deze schimmel te be
stijgen. Want dit was immers het paard waar
op God zélf reed. Ja, soms meende men een
Godsgestalte op het paard te zien zitten.
In het Steppengebied, waar de hemel rondom
aan de horizon de aarde raakte, was de hemel
immers dichtbij. Het witte paard - de schim
mel was dus het aan God opgedragen
offerdier. Worden niet nü nog de heilige
koeien in India voor God gereserveerd
Deze schimmel nu en zelfs zijn berijder zijn
bij ons bekend, want we kunnen ons allemaal
nog wel de Godsgestalte Wodan voor de geest
halen. Stond niet van deze oeroude ruimte
vaarder een plaatje bij de eerste les van ons
geschiedenisboekje. Gezeten op zijn paard,
Sleipnir, reed Wodan met letterlijk vliegende
vaart door het luohtruim. Zijn mantel wap
perde hoog op. Een helm met horens be
dekte zijn wilde, ongekamde haren. Walkuren
en woeste honden vormden zijn eveneens
vliegende - gezelschap. Een luguber tafereel,
een lugubere God... En deze wilde God, met
de lange rode baard, rijdend op zijn even wil
de paard met acht poten, was de weinig ge
lijkende voorganger van onze Sint..., van de
goedhartige man, wat beverig..., wat gebo
gen... Maar vergist U zich niet. Ook onze
Sint presteert het nu nog, om met snelle
vaart, zelfs bij het slechtste weer, over de
daken te rijden...
Zwarte Piet.
De geschiedenis van Zwarte Piet is niet min
der boeiend. Piet is vanouds geen neger, noch
Moor... Maar wie was hij dan wel? Bij het
zoeken naar de echte identiteit van de zwarte
knecht moeten we net als bij zijn meester
- weer teruggaan naar de oude geschiedenis,
naar een tijd, waarin de mens heel dicht bij de
natuur leefde en van dé natuur afhankelijk
was, bij dag..., maar ook bij nacht... Geen
wonder, dat onze verre voorouders zich wel
eens afvroegen wat voor een wezen zal de
maan toch wel zijn Trouwens, deze vraag
is nog steeds urgent. Maar men weet nu, dat
de maan om de aarde draait en men vraagt
zich af hoe kunnen we die maan bereiken...?
Toen vroeg men zich telkens af waar is die
maan nu weer gebleven
Wel, die - zo meende men toen stellig
verborg Zwarte Piet, vroeger de personifi
catie van de „donkere maan", in dezelfde zak,
als waar hij nu de stoute kinderen in stopt...
In Denemarken vertoont zich een soortgelijke
„maanfiguur". In december beweegt deze si
nistere „Zwarte Piet" zich voort met een stuk
hout tussen de tanden. Op beide uiteinden
van het hout branden twee kaarsen. Het
zwartgemaakte gezicht van de man stelt de
„donkere' maan voor, de twee kaarsen de
„halve" manen.
Sinterklaas, de Godsvoorstelling, en Zwarte
Piet, de maangestalte, hebben elkaar gevon
den in het tweetal, waarom zoveel draait in
begin december.
Op woensdag 3 februari 1965 zal in het ge
bouw van de Rijkswaterstaat te Middelburg
worden aanbesteed de aanleg van de nieuwe
veerhaven (lees uitbreiding en verbetering van
de bestaande veerhaven, waardoor deze tot een
vrijwel geheel nieuwe haven zal worden).
Deze aanbesteding omvat daarbij tevens de
aanleg van een nieuw veerplein en de nood
zakelijke toevoerwegen naar dit plein, die ge
deeltelijk zullen afwijken van de bestaande
weg.
Het bestek voor dit omvangrijke werk is on
langs door de minister goedgekeurd. De aan
besteding voor de bouw van de aanleginrich-
ting en de brug die de verbinding tussen de
vaste wal en de veerponten zal vormen, zal
naar verwacht wordt in de tweede helft van
het volgend jaar plaats vinden.
In verband met de suggestie van het provin
ciaal bestuur om teneinde aan de steeds gro
ter wordende moeilijkheden bij dit veer het
hoofd te kunnen bieden, binnen enkele jaren
dubbeldekschepen in de vaart te brengen zijn
aan het oorspronkelijke plan voor de uitbrei
ding van deze veerhaven een aantal wijzigin
gen aangebracht. Mocht het plan om met
dubbeldeks-schepen te gaan varen uiteindelijk
toch niet voor verwezenlijking in aanmerking
kunnen komen, dan zullen alsnog de werken
volgens de oorspronkelijke plannen worden
uitgevoerd.
Het door het provinciaal bestuur gelanceerde
plan voor het gebruik van boten met twee
rijdekken boven elkaar is nl. met belangstel
ling door de minister ontvangen als van we
zenlijke betekenis ter verlichting van de grote
drukte op dit veer, doch dit plan wordt nog
verder bestudeerd en is nog niet door het Rijk
goedgekeurd. De nieuwe veerhaven en het
plein met verdere accomodatie waarvoor het
plan nu bestekklaar is, zal echter onder alle
omstandigheden kunnen worden gebruikt on-
geaoht de beslissing over de toepassing van
dubbeldeksschepen.
De bestaande veerhaven zal aanzienlijk wor
den uitgebreid in zuid-oostelijke richting en
uitgerust worden met een fuik voor grote
schepen. De huidige aanleginrichting blijft be
staan en kan dienen voor het gebruik door
drie van de huidige schepen. Tussen de be
staande fuik en de nieuw te bouwen fuik zal
bovendien ruimte genoeg over blijven om
eventueel nog een fuik bij te bouwen. De
breedte van de havenmond is nog niet vast
gesteld, hiervoor vinden nog onderzoekingen
plaats. De diepte van de haven landinwaarts
zal 450 meter bedragen.
Het veerplein zal worden ingericht in de
geest van dat te Breskens, veel en ruime par-
keerstroken, met de mogelijkheid voor het op
en afrijden van twee rijen auto's tegelijkertijd.
Bovendien zal een belangrijke wijziging dan
nog bestaan uit het „dubbelhoog" maken van
deze rijstroken, zodat bij gebruik van dubbel
dekschepen van bovendien beide dekken ge
lijk kunnen worden gelost en geladen. Ver
keerslichten zullen zorgdragen dat het verkeer
weer zonder ongelukken op de bestaande
tweebaansweg komt, die voor een gedeelte
blijft bestaan. Het overige deel van deze weg
zal als fundering dienst kunnen doen voor een
nieuwe hoger liggende dubbelbaansweg.
Wanneer de werkzaamheden zullen beginnen
is nog niet precies bekend, doch verwacht
mag worden dat na de gunning (gebruikelijk
30 dagen na de aanbesteding) op korte termijn
zal worden begonnen. Over de duur van de
werkzaamheden valt eveneens weinig defini
tiefs te zeggen. Dat spoed wordt betracht mo
ge blijken uit het feit dat Rijkswaterstaat nu
al bezig is met voorbereidende grondwerk
zaamheden op het terrein waar het nieuwe
verkeersplein moet komen.
Een van de merkwaardigste industriële pro-
dukten van onze tijd is stikstof vroeger wist
men niet wat men er mee moest beginnen,
tegenwoordig kan de industrie er vrijwel van
alles mee doen, want er blijken honderden
taken voor deze stof te zijn weggelegd. Haar
toepassingen bestrijken een terrein van chi
rurgie tot het diepvriezen van levensmiddelen
of het nabootsen van situaties, welke de mens
op zijn ruimtevaartreizen zal ontmoeten.
Stikstof heeft twee grote voordelen het is
een van de trage scheikundige elementen het
doet nagenoeg niets. Zo vormt bijvoorbeeld
een „deken" van stikstof een bescherming
tegen ontploffingsgevaren, zoals bij de fabri-
kage van stoffen, die aan benzine worden toe
gevoegd om het „pingelen" tegen te gaan bij
het verpoederen van bepaalde metalen en in
de brandstoftanks van vliegtuigen.
Verder is vloeibare stikstof bijzonder koud
het kookt bij 196 graden Celsius onder nul.
Tientallen levensmiddelen konden tot vóór
kort met de gebruikelijke methoden niet doel
matig worden bevroren, omdat de tempera
tuur niet snel genoeg daalde. Bij langzaam
bevriezen vormen zich namelijk kleine ijs
naald jes, die de tere celwanden doorboren.
Tomaten werden daardoor papperig, aard
beien verloren hun kleur en gesneden uien
werden als van rubber. Tegenwoordig dompelt
men deze en andere voedingsmiddelen een
voudig in vloeibare stikstof, waardoor onmid
dellijk bevriezing plaatsvindt hun oorspron
kelijke structuur blijft daardoor behouden.
Koelproblemen.
Jarenlang heeft men met koelproblemen ge
kampt met betrekking tot koelauto's en koel-
wagons. Haperde er iets aan de technische
constructie van de koelinstallatie, dan kon dat
het verlies van de kostbare lading betekenen.
Met de koelinstallaties, die op vloeibare stik
stof werken, kan echter niets gebeuren. Deze
installaties bestaan uit een reservoir, een klep
en een thermostaat. Bij het openen van de
klep valt de druk boven de superkoude stik
stof weg, waardoor deze begint te koken. De
daarbij vrijkomende damp dringt tot alle hoe
ken en gaten door en produceert elke ge
wenste temperatuur.
In de Verenigde Staten laden de vrachtwagen
chauffeurs niet alleen dieselolie maar ook een
voorraad stikstof. Speciale stikstof stations
zijn dan ook als paddestoelen uit de grond
geschoten. Vloeibare stikstof wordt, net als
benzine, overgepompt en kan met gering ver
lies onder lichte druk in vaten met super
isolatie worden opgeslagen.
Stikstof biedt uiteenlopende mogelijkheden.
Zo vonden Franse ingenieurs een opmerke
lijke toepassing voor de door vloeibare stik
stof geproduceerde superkoude.
In een Parijse voorstad moest men het leggen
van een riool staken, toen de bouwput sneller
water maakte, dan men het grondwater kon
wegpompen. Men sloeg nu een aantal buizen
in de aarde eromheen en goot deze vol met
een vloeibare stikstof. Het duurde niet lang
of de grond was keihard er sijpelde geen
water meer door en het werk kon worden
voortgezet.
Onbeperkte mogelijkheden.
Stikstof is er in overvloed. Achtenzeventig
procent van de dampkring bestaat uit stik
stof. Ongeveer een halve eeuw geleden ont
dekten Duitse onderzoekers, dat men door
middel van katalysators een zeer hoge druk,
stikstof aan waterstof kon binden, waardoor
de ammonia werd gevormd, die de basis zou
worden voor de moderne kunstmestindustrie.
Tot voor een tiental jaren bleef het gebruik
van stikstof tot deze toepassing beperkt.
Thans zijn de mogelijkheden welhaast onbe
perkt.
De houdbaarheid van appels en peren wordt
verlengd door stikstof in de pakhuizen te bla
zen. Ook voor tuinbouwgewassen zal men
zonder twijfel deze stof gaan benutten. Het
heeft een grote conserverende werking. Als
bewijs daarvan, geldt het bevriezen van het
mannelijk zaad van stieren, dat na tien jaar
nog in staat bleek om levende kalveren te
verwekken. De oogchirurgie maakt er gebruik
van door met een door stikstof gekoelde naald
losgeraakte netvliezen op hun oorspronkelijke
plaats vast te lassen. Een twee tot vijf secon
den durende aanraking met een tot 40 graden
onder nul door stikstof gekoelde naald levert
namelijk een uitstekende hechting op beter
dan bij welke andere methode.
Het verbruik aan stikstof bedroeg tien jaar
geleden buiten de kunstmestindustrie slechts
56)^2 miljoen kubieke meter. Thans, aldus
„Het Beste" is dit cijfer tot 1900 miljoen
kubieke meter gestegen. Men verwacht, dat
in 1970 de consumptie tot 4.000 miljoen ku
bieke meter zal stijgen, hetgeen een opmerke
lijk sukses is voor een stof, die enkele decen
nia terug als waardeloos werd beschouwd.
1.197.000 vroegere leden van de Duitse Wehr-
macht worden nog vermist en 110.000 krijgs
gevangenen zijn spoorloos verdwenen. Boven
dien is het lot van meer dan drie miljoen bur
gers uit gebieden waar de Duitsers gevestigd
waren en van 400.000 mensen die door hen
werden verdreven, volkomen onbekend.
Sedert 1912 werden alleen al in Europa 68 mil
joen mensen gedwongen hun vaderland te ver
laten.
265 miljoen dagbladen worden dagelijks in de
wereld gedrukt. 370 miljoen radiotoestellen en
84 miljoen t.v.-toestellen verspreiden dagelijks
het nieuws over de gehele wereld.
Van de 900 miljoen kinderen, die de wereld
thans telt, worden ongeveer 675 miljoen, dus
driekwart, onvoldoende gevoed.
Bij verkeersongevallen langs de weg komen in
Europa jaarlijks meer dan 60.000 mensen om
het leven. Daarvan zijn 45 procent fietsers en
motorrijders en 25 procent voetgangers. Van
deze laatsten is de helft ouder dan 60 jaar.
In een Japans hotel zal de duurste badkuip
ter wereld komen te staan. Het is gemaakt van
massief 22 karaats goud en kost 1.300.000,
Wie er in wil baden zal 10,— per twee mi
nuten moeten betalen.
