Koud
weer
Uit onze Omgeving
Axel
Predikbeurten
Faillissementen
REISJE van Ds H. J. en A. van Eek van Axel
door België naar Holland in 1836,1837, of 1838.
Zaterdag 6 september vertrokken wij om
half vier uit Axel, wandelden over Zuid-
dorpe, den Overslag, waar wij het Neder
lands grondgebied achter ons lieten,
Wachtebeke, gelegen aan de vaart naar
Gent, vervolgens over Saffelaar en hiel
den halt te Locristi, een groot dorp van
3800 inwoners, waar wij om, half acht aan
kwamen. Wij overnachten in den Post
hoorn aldaar vrij goed en vertrokken des
zondags om 6 uur door naar Gent waar
wij half acht aankwamen, bezichtigden
den St. Pieter op een langzaam glooien
de berg gebouwd, St. Bavo, bezienswaar
dig om de menigvuldige nissen van ver
schillend marmer, schilderijen, beelden en
predikstoel, de wandeling op den Kou
ter, het Casino en begaven ons naar den
stoomwagen naar Brussel, die om half drie
afreed en kwamen den volgende dag;
Maandag, om de stad te bezien, bezoch
ten St. Gudla, een grote Kerk met een
menigte geschilderde ramen, sommige wa
ren er geplaatst ter ere van Albert en Isa
bella, andere ter ere van Carolus den vijf
de, door zijne zuster. Ook was er een mo
nument ter ere van den Graaf de Merode
hem voorstellende gewond met een pistool
in zijn hand in een half liggende houding
met het opschrift: Frede.'ico Comte de
Merode, inter Liberatores Belgie prjpug-
natori Strenuo, qui Catolicae fidei patriae-
que jura tutedon Percussus ad Bergheiri
Mecheliniae pie occubuit.
Dit monument is door zijn familie opge
richt en kost fr. 200.000. Buiten de kerk
staat een beeld met dit opschrift Christi
beeld, altijd eerst toen gij het ziet, Nog-
tans niet t' beeld aanbid maar die 't be
leid. Daarna zagen wij de Modelkamer
gelegen aan de Place Royale, die ene zeer
fraaie verzameling van allerlei instrumen
ten uitmaakt, vervolgens het Museum
daar niet veel aan te zien is, wandelden
het Pare rond, een grote fraaie wandeling
tussen de paleizen ingelegen, aan den in
gang leest men een verboden om er te
roken. Wij werden er op opmerkzaam
gemaakt. Op de bomen, waarvan sommi
ge geheel door de kanonkogels doorscho
ten zijn, en de meeste vreselijk gehavend
doch om deze tekens van de strijd te be
houden, heeft men de bomen met grote
lappen lood aaneengehecht, daarna be
zochten wij de vergadering der Staten
Generaal, waar men langs enen fraaien
wenteltrap naar boven gingen.
Er bevond zich een schilderij van Aude-
vard, voorstellende het kwetsen van de
Prins van Oranje te Waterloo. Tevoren
hadden wij de prachtige rijtuigen der Ko
ninklijke familie gezien, waaronder zich de
Statiekoets des Konings bijzonder onder
scheidt. Zij kost 100.000 francs, is rijk
verguld en bovenop staat een zware zil
veren kroon. De plaatsen zijn van buiten
aangewezen door fraai geschilderde beeld
jes als de plaats vanachteren aan de
rechterhand, waar de Koning zit wordt
aangeduid door een engeltje, steunende
op een knie met de kroon ophoudende, de
plaats van de Koningin van achteren aan
de linkerzijde door een minnegodje met
boog en pijlen, van den Kroonprins van
voren aan de rechterzijde door een engel
tje m,et de rijksstaf en van Prins Frede-
ri'k aan de linkerzijde van voren als op
perbevelhebber van het leger door een en
geltje met het zwaard. Ten laatste zagen
wij met een zeer groot gezelschap het pa
leis van den Prins van Oranje. Geheel 't
gezelschap kreeg grote muilen aan waar
mede wij als het ware schaatsen mee
•moesten rijden over de gladde met kleine
stukjes uitgezocht hout ingeleide vloeren.
In somimige zalen is de muur van rood
marmer. In een vertrek merkt men een
granieten penant tafeltje op, waar gou
den adertjes doorlopen. Dit prachtige
meubel kost 1.500.000 francs. In de dans
zaal zagen wij ongeveer 14 kandelaars
(misschien 15 voeten hoog) geheel ver
guld, welke 50.000 francs gekost hebben.
Wanneer men van boven is, ziet men
langs den wenteltrap tot op de grond.
Daarna stevenden wij de stad door, za
gen de Place des Martyrs waar men ijve
rig aan het werk was een monument op
te richten voor de gesneuvelde september-
helden. Bovenop werd het beeld van Abe-
rode geplaatst. Een fraai ijzeren hek was
er rond en beneden een gaanderij. Aan de
zijden van het monument rusten die hel
den onder bloemperken, daarna zagen wij
het Manneken Pis en begaven ons naar
den Schouwburg, welke vrij groot is. Rond
het parterre is een plaats half verheven
tussen hetzelve en de loges, welke in 4 re
ken boven elkaar bestaan. De meeste lo
ges zijn zeer klein voor 4 personen name
lijk 2 van voren en 2 achter deze. Het or
kest was goed bezet tussen de 50 en 60
muzikanten.
De decoratien waren fraai en het toneel
ruim, zodat er soms bij de 150 optraden.
Men gaf La Menetienne. De Spaanse
dansen werden goed uitgevoerd.
(wordt vervolgd)
Voeding en Hygiëne Nr. 1
voorkom
Voedselvergiftiging
R.K. INSTUIF KANAALZONE
Vrijdagavond kwam de R.K. Instuif Kanaalzone
met haar leden uit Axel in het Gezellenhuis bijeen.
Aanwezig was het bestuur van de R.K. Instuif
Kanaalzone, die successievelijk de aangesloten af
delingen een bezoek brengen om de meningen en
eventuele verlangens van de afdelingen te horen.
Hoewel het officiële programma eerst op 13 no
vember uitkomt werd toch reeds een tip van de
sluier opgelicht.
In Terneuzen staat op 28 november een sportavond
op het programma waarvoor reeds medewerking
werd verkregen van de zwemster Ria van Velzen
en Erica Terpstra. Voorts Wieger Mentsonides,
Gerda Kraan en Joke Bijleveld.
Besprekingen zijn nog gaande met o.a. Garben
Karstens en Tiemen Groen de roeiers Veenemans
en Blaisse, Anton Geesink, Eef Kamerbeek en we
reldkampioen Jan Jansen. Op het programma staat
een bezoek aan de Opera en een reis naar Dinant.
Verder een tocht naar de Kanaalwerken. Ook
zullen enkele goede films worden vertoond.
In de bedoeling ligt een eigen cabaret te brengen
samengesteld uit leden van de Instuif. Kortom het
bestuur onder voorzitterschap van de heer Meche-
link is er weer in geslaagd een aantrekkelijk pro
gramma samen te stellen.
Wanneer het seizoen ten einde is zal de Instuif
5 jaar bestaan. Hoewel er officieel nog niets ge
regeld is zal dit gevierd worden met een groots
tuinfeest in Philippine en wel op 19 juni 1965.
Uit de besprekingen bleek evenwel dat het pro
gramma financieëel nog niet rond zit. Hoewel de
medewerking van gemeenten en officiële instanties
niet gering is moet het grootste gedeelte van de
gelden komen van de lidmaatschappen van de deel
nemende jeugd. Om het programma rond te krij
gen zijn zeker 800 leden nodig. De kosten 2,50
kunnen het onoverkomelijk bezwaar niet zijn. Op
dit ogenblik zijn er ongeveer 400 leden zodat een
dringend beroep wordt gedaan op de jeugd. Hier
mee staat of valt de uitvoering van het program
ma. Het bestuur heeft echter het volste vertrouwen
dat de jeugd achter haar zal staan.
ORIENTATIE-RIT M.A.C.A.
Op zaterdag 7 november werd een oriëntatie-rit
van de Motor- en Auto-club Axel georganiseerd.
Op 13 juni was reeds eerder een oriëntatie-rit ge
houden, maar door enkele fouten in het uitzetten
van het parcours werd deze ongeldig verklaard.
Ditmaal was het parcours extra zwaar, zodat vele
straf punten werden genoteerd.
Hieronder volgt de uitslag met vermelding van de
strafpunten.
1. M. J. Houg, Terneuzen 76; 2. U. van Tiggelen,
IJzendijke 89; 3. A. van Wijck, Terneuzen 110;
4. G. Mol, Zaamslag 114; 5. W. Nieuwelink,
Terneuzen 1226. A. van Esbroek, Axel 127
7. P. Buijze, Terneuzen 128 8. P. W. v. d. Velde,
Sluiskil 183 9. Mr. H. J. Q. Tichelman, Terneu
zen 188; 10. U. Boitselier, Sluiskil 190; 11. J.
Dees, Zaamslag 193 12. K-. de Rooy, Sluiskil 203;
13. S. A. de Kraker, St. Philipsland 236; 14. L. F.
Houg, Zaamslag 239 15. R. van Hecke, Eind
hoven 241 16. F. Wisse, Terneuzen 255.
VERGADERING GEPENSIONEERDEN
Vrijdag hield de Afd. Oost Zeeuwsch-Vlaanderen
van de Alg. Bond van Gepensioneerden in „Het
Centrum" haar najaarsvergadering.
De voorzitter, de heer J. de Vries heette de aan
wezigen welkom, in het bijzonder het Hoofd
bestuurslid van de Welle.
Voor de pauze werd een korte huishoudelijke
agenda vlot afgewerkt.
Na de koffie hield de heer van de Welle een uit
eenzetting om te komen tot hogere uitkering der
pensioenen.
RUND TEGEN AUTO
Zondagavond te 18.50 uur reed R. A. G. met zijn
personenauto over de Kinderdijk. Ter hoogte van
•het kantoor der Z.V.T.M. sprong een rund tegen
de auto waardoor het voorspatbord in elkaar kwam
te zitten.
Het rund dat eigendom is van B. J. W. uit Axel
was uit de weide gebroken.
AUTOBOTSING
Woensdagmiddag te 13.45 uur reed P. W. P. uit
Vilvoorde België met zijn bestelauto vanuit de
Kerkdreef de Kerkstraat in.
Hier vond P. de straat versperd door een vracht
auto en reed zijn auto achteruit, zonder te bemer
ken dat van de B. uit Deurne (B) met een per
sonenauto achter hem had plaatsgenomen, waar
door een botsing ontstond.
Beide auto's werden beschadigd.
BROMFIETS TEGEN AUTO
Zaterdagmiddag moest C. M. de P. uit Hontenisse
met zijn auto in de Kerkdreef plotseling stoppen
voor een overstekende voetgangster.
G. v. D. uit Axel die met zijn bromfiets achter de
auto reed bemerkte dit te laat en reed tegen de
auto aan en kwam te vallen.
v. D. liep hierbij lichte verwondingen op aan zijn
hoofd maar kon zonder behandeling zijn weg ver
volgen.
De bromfiets werd licht beschadigd.
SPORT STEUNT ZONNEVELD
Zaterdagmiddag werd een wandeltocht gehouden,
waarvan de inschrijfgelden ten goede kwamen aan
de Stichting „Sport Steunt Zonneveld".
Erg veel animo was er niet voor deze wandeltocht,
en dit ondanks het mooie herfstweer.
Gezien de talrijke deelnemers bij eerder georgani
seerde wandeltochten mogen we het veertigtal
goedwillenden van verleden zaterdag een teleur
stelling noemen.
De afstanden bedroegen 5, 10 en 15 km.
STICHTING
ZEEUWSCHE VOLKS UNIVERSITEIT
HIELD LEZING OVER
MODERNE BEELDHOUWKUNST
In „Het Centrum" hield Dr. P. K. van Daalen
voor de Z.V.U. een lezing met dia's over mo
derne beeldhouwkunst.
Mevrouw Sanderse-Jacobs verwelkomde de spre
ker namens de Z.V.U., zij waardeerde het ten
zeerste, dat deze lezing in Axel werd gehouden,
daar in Axel de laatste jaren verschillende beeld
houwwerken zijn geplaatst.
Dr. van Daalen gaf een verklaring van het ont
staan en de groei van de hedendaagse beeldhouw
kunst.
Interessant was de uiteenzetting over de groei van
de afbeelding van de oorspronkelijke vormen naar
het meer abstracte en de zoek naar ruimte, vloeien
de lijnen en strakke begrenzing.
Vele fraaie dia's werden vertoond over de werken
van verschillende kunstenaars, die het hadden aan
gedurfd het klassieke pad af te gaan en te ver
vaardigen wat hen inspireerde.
Het was voor het niet talrijke publiek ongetwijfeld
een interessante en leerzame avond.
BEIAARDBESPELING TE AXEL
OP ZATERDAG 14 NOVEMBER 1964
De beiaardier P. C. Brakman te Axel zal aanstaan
de zaterdag van 3.00 tot 4.00 uur op het carillon
in de stadhuistoren een beiaardconcert geven.
Het programma is als volgt
1Preludium
2. a. Er ruischt langs de wolken
b. Her daget in het Oosten
c. Seht Er kommt G. F. Handel
3. a. Gavotte J. S. Bach
b. Menuetto W. A. Mozart
4. Sonatines I. Pleyel
5. a. My old Kentucky Home
b. Wiegelied F. Schubert
6. Babillage G. Clement
7. a. Klokke Roeland J. Destoop
b. Laat de klok maar luiden
ZONDAG 15 NOVEMBER 1964
Ned. Herv. Kerk. 10.00 uur en 2.30 uur Ds.
P. J. Pennings.
Geref. Kerk (Kerkdreef) 10.00 uur en 3.00 uur
Ds. M. van Dooren.
Geref. Kerk (Pironstraat) 10.00 en 3.00 uur:
Ds. Heemskerk.
Geref. Gemeente 10 en 2.30 uur Leesdienst.
ZONDAGSDIENST ARTSEN
1415 NOVEMBER Dokter Kats.
GEËINDIGD
M. van Ham, veehouder, Steenovens M 29, AXEL.
Door het verbindend worden der slotuitdelingslijst.
Aan conc. cred. kon geen uitkering worden gedaan.
U hebt waarschijnlijk wel eens plotseling diarree
gekregen van een warme maaltijd, van een slaatje,
van een opgewarmd restje of iets anders.
Misschien hebt U ook wel eens zomerdiarree ge
had en anders toch wel iemand in Uw naaste om
geving, een familielid, Uw buren, een mederwerker
op het werk.
Dergelijke diarreeën zijn in vele gevallen te wijten
aan zorgeloosheid wat betreft persoonlijke hy
giëne bij de bereiding van het voedsel. De onaan
gename verschijnselen worden veroorzaakt door be
smetting met bacteriën.
Onder de bacteriën, die bij de mens ziektever
schijnselen kunnen veroorzaken, neemt de salmo
nellabacterie, zo genoemd naar de ontdekker daar
van, de Amerikaan Salmon, een belangrijke plaats
in.
De ziekte ontstaat als regel binnen een dag na
het gebruik van voedsel, dat in belangrijke mate
met deze bacterie is besmet en uit zich in hoofdpijn,
onpasselijkheid en diarree, vaak gepaard gaande
met temperatuursverhoging. Als regel geneest de
ziekte na enkele dagen. Kwetsbare groepen, zoals
kinderen, zieken en oudere mensen, zijn meer vat
baar voor deze infecties en het verloop van de
voedselvergiftiging kan bij hen aanmerkelijk ernsti
ger zijn. Is de ziekte overwonnen en voelt de pa
tiënt zich weer gezond, dan wil dit nog niet zeg
gen, dat de smetstof uit het lichaam is verdwenen.
De bacteriën kunnen zich soms nog lange tijd in
het lichaam handhaven met de ontlasting worden
ze dan regelmatig of bij tussenpozen in grote aan
tallen uitgescheiden. Deze zogenaamde bacterie-
uitscheiders kunnen, als zij levensmiddelen bewer
ken of bereiden en niet alle eisen van hygiëne in
acht nemen, weer oorzaak zijn van de besmetting
van voedsel waardoor anderen weer ziek kunnen
worden.
Ook bij dieren komt deze salmonellose voor. Ge
brek aan eetlust en diarree vormen ook hier de
voornaamste verschijnselen bij ernstige besmetting
in lichtere gevallen worden ziekteverschijnselen
vaak niet opgemerkt. Evenals bij de mens blijven
ook bij de dieren smetstof-uitscheiders bestaan,
waarbij eveneens grote aantallen bacteriën met de
ontlasting het lichaam verlaten. Het zal duidelijk
zijn, dat niet alleen door de omgang met deze
dieren de mens de smetstof kan verspreiden, maar
dat ook van deze dieren afkomstige levensmiddelen,
zoals eieren, melk en vlees, besmet kunnen zijn.
Door de bestrijding van dierziekten enerzijds en
door doelmatige winning, bereiding, bewerking en
behandeling van levensmiddelen van dierlijke oor
sprong anderzijds wordt getracht het gevaar van
voedselinfectie door salmonellabacteriën tot een
minimum te beperken. Van overheidswege wordt
door de keuring van slachtdieren en vlees en door
het toezicht op de bereiding van levensmiddelen
van dierlijke oorsprong, gebaseerd op voorschrif
ten, neergelegd in Vleeskeuringswet en Warenwet,
in zeer belangrijke mate bijgedragen tot het be
perken van voedselvergiftigingen. Bovendien be
vatten deze voorschriften de eisen, waaraan de in
richtingen, waarin levensmiddelen worden bereid,
moeten voldoen teneinde de hygiëne zoveel moge
lijk te dienen. Levensmiddelen die schadelijk kun
nen zijn voor de volksgezondheid, worden in beslag
genomen en na afkeuring voor menselijke con
sumptie onbruikbaar gemaakt.
Het is echter mogelijk, dat de keuringsambtenaar in
verband met de geringe verschijnselen óf de totale
afwezigheid ervan bij de slachting van uiterlijk
normale smetstofverspreiders een aantal van deze
bacteriëndragers over het hoofd ziet. Het is dus te
verwachten, dat ondanks de nauwgezette keuring
en het uitgebreide toezicht, niet alle voedselinfecties
bij de mens kunnen worden voorkomen.
Nu is het gelukkig niet zo, dat elke besmetting met
salmonellabacteriën van een voedingsmiddel aanlei
ding geeft tot ziekteverschijnselen. Het aantal bac
teriën, dat daarvoor nodig is, is niet gering. Daar
om dient ervoor gezorgd te worden, dat mogelijk
aanwezige salmonellabacteriën zich niet kunnen
vermeerderen of dat ze bij de bereiding van voedsel
worden gedood.
Geef de bacteriën geen kansZorg, dat zij zich
niet kunnen vermenigvuldigen bewaar het voedsel
bij lage temperatuur bereid het zo snel mogelijk.
Van belang zijn de volgende punten
1. Wees schoon op uw vaatwerk, hakbord, vor
ken en messen en óók op uw handen. Bedenk,
dat uw handen besmet kunnen zijn en dat ze
de besmetting van het ene voedingsmiddel op
het andere kunnen overbrengen. Was ze dus
altijd duchtig met water en zeep vóór u met
eetwaren in aanraking komt.
Dit geldt nog sterker voor mensen die diarree
hebben of gehad hebben.
Pak het voedsel zo min mogelijk met de han
den aan, ook als het toebereid is. Kunt u het
niet vermijden, was dan vooraf goed uw han
den.
2. Dat er in de keuken een schone handdoek
moet hangen, spreekt vanzelf. Laat zo min
mogelijk vuile thee-, hand- en vaatdoeken in
de keuken slingeren. Spoel ze geregeld uit na
gebruik en droog ze vlug, als het kan in de
zon.
3. Weer huisgenoten die buikpijn en diarree heb
ben uit de keuken en druk ze extra op het
hart hun handen veel en goed te wassen, ze
ker na gebruik van het toilet.
4. Koel resten zo vlug mogelijk af, in een open
pan, onder af en toe roeren.
H Voor huid r
I en handen
5. Controleer resten voedsel van de vorige dag,
overgebleven melk e.d. Bent u er niet hele
maal zeker van, dat ze goed zijn, gooi ze dan
weg, hoe jammer u dat ook moogt vinden.
6. Kook zo min mogelijk opzettelijk eten voor
2 dagen tegelijk, tenzij u de spijzen voor de
volgende dag snel kunt afkoelen en koel en
in het donker kunt bewaren.
7. Verwerk geen resten door vers gekookt voed
sel, vóór u ze apart een kwartier hebt ge
kookt, of geruime tijd hebt opgebakken en ook
dan nog alleen als u zeker weet, dat u van
dit verse voedsel geen resten zult overhouden.
Doe b.v. geen restje soep zonder meer bij de
verse soep-van-de-dag en verwerk een kliekje
aardappelen of groente ook niet zonder meer
tot een slaatje, of „gauw even" tot een prak.
8. Gebruik vers vlees. Bedenk, dat de slager het
vlees in zijn koelinrichting of gekoelde toon
bank beter kan bewaren dan u thuis.
Bak of braad het vlees zodra u het in huis
hebt. Alleen als u over een koelkast of een
andere zeer koele bewaarplaats beschikt, kunt
u rauw vlees iets langer bewaren. Doe dat
.echter zo kort mogelijk aan de buitenkant
kunt u niet zien of het vlees besmet is.
Bewaar ook de resten gebraden vlees op een
koele plaats. Deze raad geldt ook voor vis.
9. Wees voorzichtig met gehakt, maak het onder
alle omstandigheden zo vlug mogelijk door
en door gaar. Kook ook soepballetjes extra
door.
10. Vermijd in het warme jaargetijde zoveel moge
lijk het eten van rauw of half-rauw vlees.
Proef nooit rauw gehakt.
11. Pak vlees, dat u in doorzichtige verpakking
kocht, direkt uit. De „hoes" maakt, dat de
juiste omstandigheden worden geschapen voor
een snelle vermenigvuldiging van eventueel
aanwezige salmonella-bacteriën er kan geen
lucht bij en er is geen verdamping mogelijk.
Daarom is het fraaie uiterlijk, dat het vlees in
deze verpakking houdt, zo verraderlijk.
12. Gebruik eendeëieren uitsluitend hard gekookt
of aan 2 kanten gebakken met doorgeprikte
dooier.
13. Kook op warme dagen zowel losse als ge
pasteuriseerde flessemelk in een aangebroken
fles 's avonds door zorg dat uw melkkoker
brandschoon is als u hem laat vullen.
14. Maak er een goede gewoonte van na elk be
zoek aan de w.c. uw handen goed te wassen.
