PAUL I VAN GRIEKENLAND t
Frankering bij abonnement, AXEL
ZATERDAG 14 MAART 1964
78e Jaargang No. 24
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCM-VLAANDEREN VERSCHIJNT IEDERE ZATERDAG
ABONNEMENTSPRIJSLoose nummer» N ecot
Kwartaal - abonnement
Axel binnen de kom 1,25. Andere plaatsen L75,
Buitenland 2,
Hoofdredaktie J. C VINK.
en Administratie Axel, Markt 12, teL 0 1155 - 646, postbus 16
Drukker - Uitgeefster FIRMA J. C VINK
ADVERTENTIEPRIJS: 10 cent per
Bl) kontrak ten belangrijke reduktie.
Ingezonden Mededelingen 30 cent per
Kleine AdvertentJén 1-5 regels 1,—
iedere regel meer 12 cent extra.
Een vorst ging heen
Paul I van Griekenland is op 63-jarige leeftijd overleden. In hem verliest het land
een vorst, die er 'krachtig toe heeft 'bijgedragen, dat het zich na de verschrikkingen
van Wereldoorlog II ophief en zijn plaats innam zowel in de rij der Europese staten
als (geassocieerd) in de Europese Economische Gemeenschap.
Griekenland was voor koningen geen al te
gezond land. Als zelfstandige staat bestaat het
nog geen honderdvijftig jaren. In 1821 begon
de opstand tegen de Turken en die antwoord
den in hun eigen stijl door op Eerste Paasdag
de Patriarch van de Grieks Katholieke Kerk
voor zijn altaar vandaan te halen en in zijn
priesterlijk gewaad op te knopen in de deur
van zijn kerk. Maar na acht jaren was Grie
kenland dan eindelijk vrij en onafhankelijk.
Een Deense prins werd onder de naam
George I de eerste koning. Hij werd in
Saloniki vermoord. Zijn zoon Constantijn
trouwde een zuster van de Duitse Keizer.
Diens zoon, als George II koning geworden,
heeft moeten vluchten toen Griekenland onder
Venizelos een republiek werd, maar werd
daarna teruggeroepen. Aangezien hij geen
kinderen had, was zijn broer Paul kroonprins.
Samen moesten zij wijken voor de Duitse be
zetting en toen Wereldoorlog II voorbij was,
keerde de neef van Wilhelm II als Paul I
terug als koning van Griekenland.
Hij trouwde met Frederika Louise van
Hannover, en dat behoeft niet slechts terwille
van de statistiek te worden vermeld, want
Griekenland had van toen af een koningspaar.
Frederika was niet alleen maar echtgenote van
de koning, zij was koningin en minstens zo
aktief als haar man. Een beetje te veel aktief
in de politiek zelfs, naar het oordeel van haar
tegenstanders.
Zware opgave.
Koning Paul stond voor een zware opgave.
Om te beginnen kon men van politieke
eensgezindheid moeilijk spreken. De Grieken
zijn echte politiekers, de partijen, de menin
gen, de doelstellingen waren vele en het ge
vaar bestond, dat er veel zou worden gepraat
en weinig gedaan. Daarbij had men al meteen
te maken met een communistische opstand,
die met behulp van de Engelsen moest wor
den neergeslagen, en dat was geen voorspoe
dig begin.
In de buitenlandse politiek waren er pro
blemen ten aanzien van de NATO, waarin
men zat samen met Turkije, dat van ouds niet
al te best stond aangeschreven, en dit vuurtje
werd nog aangestookt door de aktiviteiten van
Makarios op Cyprus.
Met name tijdens het bewind van premier
Karamanlis kwam Griekenland echter vele
moeilijkheden te boven en begon het langzaam
de weg te gaan naar herstel. Amerikaanse
bedrijven vestigden er zich, men richtte zich
op de EEG maar vooral op het platteland
heerst nog veel armoede en vele jonge Grie
ken trokken in die eerste jaren weg, met
name naar de USA, om te proberen daar een
dikkere boterham te verdienen.
De koning stond voor de opgave inderdaad
regerend vorst te zijn en tegelijkertijd zijn
land als een constutionele democratie te be
sturen. Hij kon er niet mee volstaan en hij
was er ook de man niet naar om als verguld
boegbeeld van het schip van staat te fun
geren. Hij had het gewfld, dan zou zijn
„Friederike" hem wel op andere gedachten
hebben gebracht.
Het valt te begrijpen, dat in zo'n land, met
zulk een bevolking en zulke problemen, de
demokratie wel eens in het nauw kwam en
dat leidde dan weer tot heftige reacties van de
minderheden. Vooral het blijvend opsluiten
van vele communistische agitators in een con
centratiekamp gaf aanleiding tot uitbarstin
gen, o.a. tijdens een „particulier bezoek" van
de koningin aan Londen.
Moedig man.
Deze relletjes waren voor Karamanlis aan
leiding, de koning een gepland staatsiebezoek
aan Engeland af te raden. Paul wilde hier niet
van weten en zette door, en Karamanlis was
hierover zo kwaad, dat hij aftrad. Mede dank
zij intensieve politiemaatregelen gebeurde er
niets en de koning bleek het bij het rechte
eind te hebben gehad.
Zijn moed zowel als zijn grote plichtsge
trouwheid bleek opnieuw toen openbaar werd,
dat hij reeds lang ernstig sukkelde met zijn
gezondheid, maar dat verborgen had gehou
den.
Als was koning Paul uiteraard een omstre
den figuur, men had respect voor zijn per
soonlijkheid. Het voor koningen zo weinig
betrouwbare Griekenland had in hem waarlijk
een koning. Hij was een stabiliserende faktor
tussen zoveel dat wankel stond.
Zijn zoon Constantijn, pas verloofd met een
Deense prinses, zal hem nu moeten opvolgen
en hij zal er een hele opgave aan hebben in
zijn vaders voetspoor te treden. Vooral omdat
velen met arendsogen zullen nagaan of hij niet
te veel onder de invloed zal staan van zijn
moeder, Frederika. Deze ambitieuze koningin
immers heeft altijd volkomen naast haar man
gestaan en heeft zeer bepaalde opvattingen,
ook over de positie van de vorst.
Frederika.
Zij is een zeer charmante dame, die met
iedereen goed kan opschieten, ook met het
eenvoudige volk. Zij waagde zich in de kam
pen der gevangen communisten toen niemand
geloofde, dat ze er levend zou uitkomen.
Zij streeft er ook naar de waardering voor
„de kroon" op te voeren. Van haar is het
initiatief om een groot aantal jongemensen
met vorstelijk bloed samen te brengen op een
schip, dat een cruise maakte door de Griekse
wateren. Ook Nederlandse prinsessen namen
daaraan deel.
Haar oudste dochter is gehuwd met de ver
moedelijke troonopvolger van Spanje. En
deze dochter, zo wordt algemeen geloofd,
aardt naar haar moeder. De Infant Juan
Carlos maakt niet zo'n geweldige indruk, vin
den velen, maar schoonmoeder Frederika zal
haar dochter wel duidelijk hebben bijgebracht,
hoe veel een koningin kan betekenen voor de
waardering van de kroon
Men kan dan ook maar moeilijk verwach
ten, dat Frederika zich geheel zal terugtrek
ken en een vergeten weduwstaat zal voeren.
Dat ligt in het geheel niet in haar aard.
Het overlijden van Koning Paul had plaats
op een tijdstip, waarop Griekenland opnieuw
voor problemen staat. De verkiezingen zijn net
achter de rug, een nieuwe politiek moet zich
gaan stabiliseren. De kwestie Cyprus is tot
een zodanig hoogtepunt gekomen, dat Turkije
en Griekenland tot de tanden gewapend te
genover elkaar staan. Griekenland heeft nooit
veel gevoeld voor de verenigingsgedachte van
Makarios, maar de sentimenten zijn opge
zweept en „de stem des volks" is gaan spre
ken.
Dat op dit tijdstip een krachtig en bekwaam
vorst heengaat, is voor Griekenland (en mis
schien ook voor de rest van de wereld) een
groot verlies.
(Nadruk verboden)
NICO VAN VLIET IMPORTEERDE CALIFORNISCH WOON-IDEE
IN BUNNIK EERSTE A-FREEM WONING
Bouwkosten onder 14.000,
Toen om halfnegen 's morgens, op maan
dag 9 maart j.l., de eerste balken en spanten
afgeladen werden, kwam Ir. A. Scheffer per
soonlijk aanrijden om de geboorte van het
eerste Nederlandse A-freem huis mee te ma
ken. Ir. A. Scheffer is Hoofdingenieur-
Directeur van de Volkshuisvesting en de
Bouwnijverheid in de Provincie Utrecht, en
hij had zijn volle medewerking gegeven aan
de oprichting van een proefwoning volgens
A-freem ontwerp in Bunnik. Het leek hem
een gezond plan.
Minister Bogaers wil JA zeggen.
Het A-freem huis, een montagewoning, is
een idee dat Nico van Vliet, de bekende tv-
presentator, meebracht uit Californië. Derge
lijke pittoreske punthuizen, met een beschut
tend dak tot op de grond, worden daar veelal
gebouwd als „secound house". Ze zijn dege
lijk van opzet en snel te monteren. En...
goedkoop
Wellicht omdat hij architecten-zoon is bleef
het onderwerp bij Nico van Vliet leven - een
vonk van enthousiasme werd vlam na zijn
interview met Minister Bogaers voor de tele
visie in de uitzending „De onderste steen
boven". Nico van Vliet citeerde daarin een
bekend architect die gezegd had „Ambtena
ren zijn NEE-zeggers 1" (Dit in verband met
de vele plannen voor goedkope woningen die
nog geen doorgang vonden - op het Minis
terie liggen thans 75 voorstellen voor z.g.n.
onder-de- 14.000, - woningen op Rijks
goedkeuring te wachten).
De Minister had hierop als commentaar
„Als men met een goed plan komt zeggen wij
JA".
Woning „vertaald".
Nico van Vliet nam daarna, geïnspireerd
door deze bemoedigende woorden van de dy
namische Minister, contact op met enkele ex
perts, J. Leicher, architect b.n.a., Ir. J. J.
Paping, civiel ingenieur, Drs. C. F. van
Voorthuysen, bouworganisatie-deskundige, W.
A. Geelen, bouwkundige. Dit bouwteam wierp
zich op afbeeldingen en gegevens (uit een
Amerikaans tijdschrift van het Californische
A-freem huis, luisterde naar de ervaringen
van Nico van Vliet en begon toen aan een
onderzoek naar de mogelijkheden van een
A-freem woning voor Nederland.
Architect Leicher „vertaalde" het A-freem
huis voor de Nederlandse smaak en eisen, op
zijn studio werd een maquette gebouwd, de
assemblageonderdelen werden ontworpen en
besteld.
De eerste belangstellende was J. G. van
der Bilt, directeur van een bouwbedrijf in
Utrecht. Door hem werd thans, in Bunnik aan
de Camminghalaan, en met toestemming van
25e Uitgifte
ZOMERZEGELS
Dit jaar zullen voor de 25ste maal de
zomerpostzegels worden uitgegeven. Deze ze
gels zullen op alle postinrichtingen in Neder
land verkrijgbaar zijn van 21 april t/m 13 juni
1964. Zoals gebruikelijk wordt de opbrengst
van de toeslag op deze serie door de stich
ting Comité voor de Zomerpostzegels uitge
keerd aan landelijke en regionale instellingen
voor volksgezondheid, maatschappelijk werk
en culturele doeleinden, ter ondersteuning
van aktiviteiten, die niet op andere wijze ter
hand genomen kunnen worden.
De serie, die uit vier zegels bestaat, is ge
wijd aan de verhouding van de mens tot het
dier. Mede bepalend voor de keuze van het
thema zijn de suggesties geweest van de Ne
derlandse Vereniging tot Bescherming van
Dieren, welke vereniging op 25 augustus van
dit jaar haar eeuwfeest viert.
De waarden, voorstellingen, kleuren en
ontwerpers van de zegels zijn
5 5 ct; blindengeleidehond; mosgroen,
8 5 ct; drie herten; donkerrood;
12 9 ct; drie katjes; matgeel;
30 9 ct; wisent met jong; helderblauw.
De zegels zullen voor frankering geldig
blijven t/m 31 december 1965.
TOERISTISCH NIEUWS
UIT BELGIE
BRUGGE
Programma
9.00 uur
- H. BLOEDPROCESSIE
4 MEI 1964
Volkshuisvesting en Bouwnijverheid, 't eerste
A-freem huis gebouwd. Dit huis zal voorlopig
niet bewoond worden, maar ingericht als mo
delwoning, gemeubeld en wel.
1 Woning per dag.
De bouw van het huis ondervond veel be
langstelling van de plaatselijke bevolking en
ook passanten pauzeerden even om het nieuwe
woningtype, met het markante dak-tot-onder-
aan, te zien groeien.
„En toch", zegt architect Leicher, „hebben
wij geen sensatie gewrocht. Natuurlijk, het
huis heeft een leuke, opvallende vorm tussen
al die rechte lijnen van de hedendaagse houw,
maar het idee is niet nieuw. Wij hebben het
alleen maar naar beste kunnen toegepast voor
ons land, daarbij vooral lettend op arbeids
besparing op de bouwplaats. En dat laatste,
dat zit er wel degelijk in. Het ontwerp leent
zich voor volledige pre-fabricatie en snelle
assemblage. Alle samenstellende delen komen
als een volledig bouwpakket op de bouwplaats.
Verliezen in manuren door maatvoering, af
korten, pas-maken en niet-synchroom verlo
pen van de verschillende in elkaar sluitende
onderdelen werden grotendeels geëlimineerd.
Zoveel mogelijk arbeid wordt naar de fabriek
versohoven. Bijvoorbeeld De puien worden
geheel beschilderd en beglaasd afgeleverd,
waardoor het buiten schilderen vervalt. Al
met al wordt er een arbeidsbesparing bereikt
van 70 tot 80% op de bouwplaats. Het ge
volg is een aanzienlijke prijsverlaging, de be
groting van de bouwkosten ligt beneden een
bedrag van 14.000, - per woning. En dan
zit alles er in sanitair, bedrading, centrale
verwarming...".
Bij een programma van 500 woningen per
jaar kan het „lopende band" principe volledig
worden toegepast arbeidssplitsing, afstem
ming, continuïteit. Er kan door een normaal
bouwbedrijf zeker 1 woning per dag worden
gebouwd. En dat is dan een woning die zich
qua opzet en indeling uitermate leent voor
bewoning door die groep waarvoor de huidige
woningmarkt geen uitkomst biedt, de zg. mid
dengroep. De A-freem woning is betaalbaar,
alleszins bewoonbaar en biedt royaal plaats
aan een 4-persoonsgezin (er is ruimte voor
6 bedden).
Doorwerken bij vorst.
„Een heel belangrijk punt", zei architect
Leicher nog, „is ook het feit dat er bij vorst
gewoon doorgewerkt kan worden aan een
A-freem huis. Er wordt niets gemetseld, alles
wordt gespijkerd en gebout".
Zijn vrouw zei „Ik vind het nog veel be
langrijker dat zo'n huis niet gehorig is -
door de vorm staan de muren los van de bu
ren 1"
Pontificale Hoogmis in de
Kathedraal.
10.30 uur H. Bloedprocessie (doortocht
plm. anderhalf uur).
13.15 uur Zegening met de Relikwie van
het H. Bloed op de Burg.
Tijdens het weekend van de Processie (zater
dag, zondag en maandag) feeërieke belichting
van de reien (graohten) en de historische ge
bouwen.
Deze wereldberoemde en eeuwenoude pro
cessie vindt haar oorsprong in de tweede
kruistocht naar Jerusalem.
Diederik van de Elzas, Graaf van Vlaan
deren, onderscheidde zich op bijzondere wijze
gedurende de strijd die toen werd geleverd en,
als beloning, ontving hij van de patriarch van
Jerusalem enkele druppels van het Heilig
Bloed, die hij in 1150 naar Brugge over
bracht. Sedertdien is de H. Bloedrelikwie
het voorwerp van een bijzondere verering.
Voorbehouden zitplaatsen kunnen van nu
af aan besproken worden tegen de prijs van
30 Bfrs., te storten op de postrekening nr.
197.33 van de Stad Brugge of per postman-
daat aan het Stadsbestuur van de Stad Brugge
AARDGAS
vlugger in Zeeland
dan verwacht.
G.S. van Zeeland hebben van de Neder
landse Gasunie bericht ontvangen dat de aan
leg van de hoofdtransportleiding voor het
aardgas van Bergen op Zoom naar Goes is
opgenomen in het werkprogramma voor 1965.
Aanvankelijk zou de transportleiding in 1965
niet verder komen dan Bergen op Zoom.
Zeeland zal dus sneller dan verwacht over
aardgas kunnen beschikken.
Gedeputeerde A. Kaland is inmiddels be
noemd tot lid van Gasadviescommissie die,
zolang de Gaswet nog niet tot stand is geko
men, de minister van Economische Zaken zal
adviseren over aardgaszaken. De enquête, die
in Zeeland gehouden is naar de bereidheid
der gasmaatschappijen om mede te werken
aan de totstandkoming van een provinciaal
gasbedrijf, heeft gunstige reacties opgeleverd
van de gasmaatschappij Midden-Zeeland en
de gasbedrijven te Axel en Zierikzee. Het
bedrijf te Hulst en De Zeevlam in West Z.-Vl.
hebben uitbreidingsplannen en staan gereser
veerd tegenover de concentratie. De drie
Middelburgse bedrijven hebben Gedeputeerde
Kaland evenmin medewerking willen toezeg
gen. De stad Tholen lijkt zich voorhands lie
ver te oriënteren op Noord-Brabant wat de
gasvoorziening betreft.
AXELSE COURANT
