Uit onze Omgeving
Axel
Predikbeurten
GEMEENTERAAD
BROMMER TEGEN AUTO
Zondag 22 september j.l. te 0.30 uur had op d*e
Singelweg te Axel een botsing plaats
De autobestuurder A. de B. was bezig zijn auto
de garage binnen te rijden, vanaf de noordelijke
rijbaan van de Singelweg. Toen de auto dwars
op d"e weg stond, zag de heer de B. een bromfiets
naderen vanuit de richting Stationsstraat. De auto
bleef in genoemde stand staan.
Vermoedelijk heeft de bromfietsberijder J. P. D.
te Axel dit te laat gezcen, met het gevolg dat hij
zowel als zijn duo-passagiere mej. M. A. M. kwa
men te vallen, zonder ernstig letsel op te lopen.
Auto en bromfiets hadden enige materiële schade.
KORREKT1E
In ons blad van vorige week meldden wij dat de
kollekte voor de Vereniging „Axel-Polen" ƒ510,57
opbracht. Het bedrag is juist, maar de kollekte
werd gehouden door de Vereniging „Axel-Polen"
t.b.v. de Invalide Poolse Oud-Strijders.
ZEEUWSE KOLLEKTE
In de periode van 30 september tot en met 6 ok
tober a.s. wordt de jaarlijkse Zeeuwse kollekte ge
houden.
VEEL MATERIëLE SCHADE
Donderdag 26 september j.l. had op de Zuid
singel te Axel een botsdng plaats, waarbij veel
materiële schade viel te noteren. Persoonlijke on
gelukken deden zich niet voor.
Onze stadgenoot, de heer R. van W„ reed met
zijn gesloten bestelauto over de ventweg, vanuit de
richting Buthdijk. Zonder voorrang te verlenen
reed hij de Zuidsingel op, juist toen daar de heer
K. uit Enschede in zijn personenauto passeerde.
In het bijzonder de personenauto werd zwaar
beschadigd. De auto moest door garage-personeel
worden weggesleept. De bestelauto was eveneens
flink beschadigd, maar kon toch nog rijden.
GESLAAGD
Dezer dagen slaagde aan de Bisschoppelijke
Kweekschool voor Onderwijzers te Oudenbosch,
onze stadgenoot Theo van den Berg voor de hoofd-
acte.
AXEL HERDACHT
OP SOBERE WIJZE HAAR BEVRIJDING,
SAMEN MET HAAR POOLSE VRIENDEN.
Wandelsportmanifestatie
vormde eclatant hoogtepunt.
Zaterdag 21 september j.l. werd de dag her
dacht, waarop wij nu 19 jaar geleden werden be
vrijd van het Duitse juk. De bevrijding waarvoor
indertijd de Poolse strijdkrachten kostbare verliezen
leden.
Opnieuw bleken de banden nog zeer hecht en de
sobere plechtigheid was zeer indrukwekkend.
Om ongeveer elf uur werden de Poolse vrienden
op het stadhuis bijzonder hartelijk welkom geheten
door de edelachtbare heer burgemeester M. K. van
Dijke, op deze voor Axel heuglijke dag.
Speciaal de Poolse vrienden, die in zo grote ge
tale acte de presence gaven.
Uit Canada was een telegram ontvangen van
Kolonel Szydlowski en namens alle aanwezigen
werd hem een telegram teruggezonden.
De burgemeester sprak de hoop uit, dat wij hem,
die ons zo dierbaar is, volgend jaar bij het 4e
lustrum in ons midden zullen hebben.
Wij zijn ons heden ten dage nog steeds diep
bewust, dat de bevrijding niet mogelijk zou zijn
geweest, met betrekkelijk weinig schade, zonder de
moedige strijd van de Polen. We zijn U ten
eeuwigen dage dankbaarzowel het Gemeente
bestuur als alle inwoners.
De dank bewaren is bij onze generatie niet las
tig, maar wel bij de opgroeiende jeugd, getuige
een t.v.-uitzending enkele weken geleden.
Het is voor ons een opdracht, de opgroeiende
jeugd te bepalen bij het leed dat werd geleden en
hoe erg het is een oorlog te moeten meemaken.
Het is steeds lastig voor mij hier opgewekte
woorden te spreken, want in ons hart knaagt nog
altijd dat de Poolse vrienden niet kunnen terug
keren naar een vrij en onafhankelijk Polen.
Deze gedachte werpt een schaduw op onze her
denkingen. Maar ik spreek de hoop uit dat het
deze kant opgaat, een gunstig teken hierbij is de
toenadering tussen Oost en West.
Onze wens is dat U allen zult kunnen terug
keren naar een vrij en onafhankelijk Polen, zonder
vreemde overheersing.
Straks gaan wij voor ons eerbetoon naar de
graven van hen die het mogelijk maakten, dat wij
vandaag in een vrij Axel in feeststemming bij el
kaar kunnen zijn.
De voorzitter van de Vereniging „Axel-Polen",
de heer D. J. Oggel, toonde zich eveneens uiter
mate verheugd dat hij zijn Poolse vrienden weer
ontmoette
Poolse vrienden, Heren Burgemeester en
verdere genodigden,
Namens de vereniging „Axel-Polen" wil ik hier
mijn blijdschap uitspreken dat het ook dit jaar
mogelijk is om op de normale wijze te herdenken
dat Axel in 1944 door het Poolse leger, onder
Kolonel Szydlowski, werd bevrijd.
We zijn dankbaar dat de samenwerking tussen
het gemeentebestuur en het bestuur van onze ver
eniging zodanig is, dat we dit gezamenlijk kunnen
organiseren. Hierdoor is onze vereniging in staat
om aan haar doelstelling, n.l. het bewaren van het
contact met de Poolse oudstrijders en dezen zoveel
mogelijk steun te verlenen, kan beantwoorden. Het
moge U, Poolse vrienden, een morele steun zijn, te
weten dat de dankbaarheid in de harten van de
Axelse burgerij blijft voortleven.
De plechtige herdenking bij de graven van Uw
makkers die vielen, roept elk jaar de herinnering
op aan het offer dat door U werd gebracht. U
moogt hierin zien dat de wijze waarop U de be
vrijding hebt tot stand mogen brengen, een dank
baarheid heeft teweeggebracht, dse blijft voort
leven. Moge ook Uw land en volk die vrijheid eens
deelachtig zijn 1
Evenals vorig jaar is er ook nu de samenwer
king met de wandelsportvereniging „Emma", waar
door deze dag een meer spectaculair karakter krijgt.
Ook deze spontane medewerking is een blijk van
dankbaarheid.
Het is mij tevens een genoegen U te kunnen
mededelen dat de jaarlijkse kollekte voor de Poolse
oorlogsinvaliden een bedrag heeft opgebracht van
netto 510,57 hetgeen bijna 60,meer is dan
vorig jaar. Dit bedrag wordt weer aan Uw hoofd
bestuur in Londen overgemaakt en we hopen van
harte dat dit een kleine vergoeding zal zijn voor
het leed dat de oorlog aan Uw invalide makkers
heeft toegebracht.
Moge deze dag d'ie U heden in Axel doorbrengt
U in alle opzichten voldoening geven en bij U de
wetenschap hernieuwen dat U hier oprechte en
dankbare vrienden hebt.
De stoffelijke resten van de Poolse militairen die
te St. Jansteen begraven waren, zijn in de loop van
dit jaar naar Axel overgebracht en rusten thans
naast degenen die hier reeds jaren geleden zijn ter
aarde besteld. Het is Axel een ere ook deze graven
te mogen verzorgen.
Mag ik U allen tenslotte verzoeken om één
minuut stilte in acht te nemen voor allen die bij
de bevrijding onzer stad het leven hebben gelaten,
zowel militairen als burgers.
Namens d'e aanwezige Polen werd het woord
gevoerd door de heer ir. J. Minkiewicz uit Vlis-
singen, voorzitter van de Vereniging van Poolse
Oud-Strijders in Nederland, tevens voorzitter van
de kring Vlissingen van genoemde vereniging
Als voorzitter van de Vereniging van Poolse
Oud-strijders in Nederland wil ik U mijnheer de
Burgemeester, en U mijnheer de voorzitter van de
Vereniging „Axel-Polen" in de eerste plaats har
telijk dank zeggen voor de zeer hartelijke ontvangst
en de niet minder hartelijke welkomstwoorden,
zoëven tot ons gericht.
Bij onze trouwe jaarlijkse bezoeken aan deze
mooie en oude stad, zijn wij telkens opnieuw ge
troffen door de sfeer die hier in Axel altijd heerst.
Want het zijn niet alleen de blijvende gedenk
tekens, zoals het prachtige monument aan de Zee
straat, het Poolse Kruis bij de weg naar Hulst, het
Szydlowskiplein en ook niet alleen de graven van
de gevallen Poolse soldaten, die hier met zoveel
zorg en liefde wordën onderhouden die getuigen
van gebeurtenissen, die 19 jaar geleden plaats heb
ben gehad maar ook en vooral de vriendschap
en dankbaarheid van de Axelaren tegenover ons
Polen, tegenover ALLE Polen, en die tot uiting
komt in de jaarlijkse herdenking van de bevrijding,
in de bloemenhulde van de kinderen bij het Poolse
monument en niet in de laatste plaats -de jaar
lijkse kollekte ten bate van de Poolse invaliden.
En sinds enkele jaren ook- de „Bevrijd'ings-
wiandeltocht"
Een bijzonder woord van dank dus ook aan het
Bestuur van de Wandelsportvereniging „EMMA"
in de eerste plaats omdat bij d'eze „Bevrijdings
wandeltocht" de jeugd ten nauwste wordt betrok
ken en hierdoor gewezen op het feit, dat Axel niet
door Engelsen, of Canadezen, maar door d'e Polen
werd bevrijd. En in de tweede plaats omdat ook
wij „oud"-strijders, in de gelegenheid worden ge
steld eens per jaar onze oude benen te strekken en
de sportieve geest te tonen.
Onlangs heeft Axel het 750-jarig bestaan als
stad gevierd en het is daarbij gebleken dat Axel
in de geschiedenis herhaalde malen het toneel is
geweest van strijd, belegering en bezetting, maar
steeds is herstel op verwoesting en bevrijding op
bezetting gevolgd. Negentien jaar geleden waren
het de Polen, die voor het eerst op het toneel ver
schenen.
Wij zijn er blij om, dat we in deze kleurrijke
geschiedenis van Axel niet als bezetters maar als
bevrijders zijn vermeld.
Ons eigen vaderland is zoals U weet nog niet
vrij en het ziet er helaas nog niet naar uit dat
dit spoedig zal gebeuren maar in afwachting
van het grote moment dat Polen zijn vrijheid zal
herkrijgen en de plaats zal innemen in de rij van
de volkeren die deel zullen uitmaken van het toe
komstig Verenigd Europa is de vriendschap die
wij hier in Axel en elders in Nederland ondervin
den, tot een grote troost en hoop.
GEVALLENEN HERDACHT.
Vanaf het stadhuis werd hierna gewandeld naar
de Rooms Katholieke Begraafplaats, waar op het
graf van mevrouw Szydlowski en op de graven
der burgerslachtoffers bloemen werden gelegd door
burgemeester Van Dijke, alsmede door burge
meester Kesbeke van Zuiddorpe. Namens de Poolse
aanwezigen werd een bloemenhulde aan de over
ledenen gebracht door de jeugdige Yolanda
Buczyncki.
De volgende plechtigheid vond plaats op de
Algemene Begraafplaats, waar de graven van alle
Poolse gesneuvelden waren bedekt met rode en
witte bloemen.
Op de graven der burgerslachtoffers werden
bloemen gelegd door burgemeester Van Dijke, op
de graven der Polen door een drietal Poolse Oud-
Strijders en door de heer fp- J- Oggel.
Deze indrukwekkende plechtigheden werden af
gesloten met „The Last Post", gespeeld door de
heer A. van Meurs. Via de opgravingen werd te
ruggewandeld naar de Markt, waar een aantal
inwoners van Axel aanwezig waren om hun ken
nissen op te halen voor de middag-maaltijd.
Om halftwee werd een bezoek gebracht aan het
Poolse monument aan de Oranjestraat. Hier plaats
te burgemeester Van Dijke een krans aan de voet
van het gedenkteken. Ook werden bloemen gelegd
door de Poolse aanwezigen, alsmede door een aan
tal Axelse schoolkinderen. De burgemeester ont
stak hierna het bevrijdingsvuur.
De korte plechtigheid werd hier besloten met het
zingen van het Poolse- en het Nederlandse volks
lied door het Nederlands Hervormd Kerkkoor,
onder leiding van de heer J. P. Smies.
3e BEVRIJDINGSWANDELTOCHT.
Voor de 3e maal in successie organiseerde het
bestuur van onze Axelse Wandelsportvereniging
„Emma een Bevrijdingswandeltocht, waarvoor
werd gestart bij het Gezellenhuis aan de Walstr.
Een veertigtal groepen defileerde langs Axels
stadhuis waar de genodigden het défilé afnamen.
Dat de heren organisatoren van deze tocht heel
wat in hun mars 'hebben bleek heel duidelijk bij het
begin van de tocht toen enkele groepen een ver
keerde route insloegen.
Door vlug accuraat handelen werden de wan
delaars weer in goede banen geleid, zodat de tocht
verder volgens planning verliep. Een woord van
lof voor de heren van „Emma" is hier zeker op
zijn plaats.
Een groep van de Poolse bezoekers nam ook
deel aan de tocht, een geste die bijzonder sym
pathiek is.
Alle wandelaars trokken op hun tocht langs het
Poolse Kruis aan de provinciale weg Axel-Kijkuit.
Ook bij het Poolse Kruis, de omgeving waar de
Polen in 1944 hun heldhaftige strijd voerden, wer
den bloemen gelegd ter nagedachtenis aan hen die
hun leven gaven voor onze bevrijding.
Om 19.00 uur was de prijsuitreiking in het Ge
zellenhuis.
De uitslagen
5 Kilometer
1. „Sneeuwwitje", Kloosterzande2. W.S.V.
„Emma", Axel; 3. Chr. w.s.v. „Oostburg - Zwa
luwen 4. Chr. Gym. Ver. „Voorwaarts" (meis
jes), Axel; 5. „Doornroosje", Kloosterzande; 6.
w.s.v. Terhole; 7. Chr. w.s.v. „Oostburg - Merels";
8. Jong Kruiningen; 9. Chr. Gym. Ver. „Voor
waarts", Axel; 10 „Voorwaarts", Oost-Souburg.
10 Kilometer
1. w.s.v. „Emma" - meisjes, Axel; 2. w.s.v. Oost
burg; 3. Oda-groep, Axel; 4. „Maartse Viooltjes",
Kloosterzande 5. „Oranje Nassau", Zaamslag
6. w.s.v. Terhole; 7. E.H.B.O.-groep, IJzendijke;
8. Chr. Gym. Ver. „Voorwaarts", Axel; 9. „De
Vrolijke Tippelaars", Vlissingen; 10. K.M.G., Koe
wacht; 11. „De Vrolijke Tippelaars", Vlissingen;
12. w.s.v. „Emma" - Jongens, Axel; 13. „Voor
waarts", Oost-Souburg 14. R.K. Jongensgroep,
Axel; 15. w.s.v. Groede.
15 Kilometer
1Douane, Axel2. w.s.v. „Emma", Axel
3. w.s.v. „Oostburg" 4. w.s.v. „Hontenisse 5.
Oda-groep, Axel; 6. Tamboer en Pijperkorps „Ju
liana", Middelburg; 7. Chr. Gym. Ver. „Voor
waarts", Axel; 8. w.s.v. „Emma" - Jongens, Axel;
9. „Oranje Nassau", Zaamslag; 10. „De Vrolijke
Tippelaars", Vlissingen; 11. Stichting „Vrederust",
Bergen op Zoom; 12. „Voorwaarts", Oost-Souburg
20 Kilometer
1. w.s.v. „Oostburg"; 2. w.s.v. „Hontenisse"; 3.
„De Vrolijke Tippelaars", Vlissingen4. R.K.-
'Jongensgroep, Axel.
>r, De wisselbeker werd voor de derde achtereen
volgende maal gewonnen door de Wandelsport
vereniging „Oostburg", zodat deze vereniging de
beker definitief in haar bezit kreeg.
Bij de 5 kilometer was de wisselbeker voor
„Sneeuwwitje" uit Kloosterzande.
Om 17.30 uur zaten de Polen met de genodigden
(aan, aan een goedverzorgde maaltijd in Hotel „Het
Wapen van Zeeland" bij de heer Clement.
CONCERTEN.
De bevrijdingsherdenking werd besloten met con
certen door de plaatselijke muziekgezelschappen.
ZONDAG 29 SEPTEMBER 1963
Ned. Herv. Kerk 10.00 uur Ds. P. J. Pennings
Openbare belijdenis. 2 30 uur Ds. P. J. Pennings;
(3e kollekte, in beide diensten inhaalkollekte
Diaconie).
Geref. Kerk (Kerkdreef) 10.00 uur en 2.30 uur;
Ds. L. J. Goris van Wezep.
Geref. Kerk (Pironstraat) 10.00 en 3.00 uur:
Kandidaat Jugh van Amsterdam. Voorbereiding
H. Avondmaal.
Geref. Gemeente, 10 en 2.30 uur Leesdienst.
's Avonds om 7 uur Drs. P. Honkoop van Kloetinge
ZONDAGSDIENST ARTSEN
2829 SEPTEMBER Dokter Kats.
(vervolg van pagina 1)
VOORSTEL tot Vaststelling van de 6e Wij
ziging der Gemeente-begroting voor 't Dienst
jaar 1963.
Onder verwijzing naar het overgelegde ontwerp
van de 6e wijziging der gemeentebegroting voor
het dienstjaar 1963 stelt het College, in overeen
stemming met het gevoelen van de Financiële Com
missie, VOOR, deze wijziging conform het ontwerp
vast te stellen.
De heer D. J. OGGEL Uit deze 6e wijziging
zie ik dat de sneeuwploeg in vijf jaar wordt afge
schreven en de aan te kopen graafmachine in acht
jaar. Deze laatste termijn vind ik te lang, en zou ik
willen stellen op vijf, hoogstens zes jaar. Uit de
kosten-opstelling heb ik gezien dat deze aanschaf
een belangrijk voordeel oplevert en ik zou daarom
de afschrijving willen bekorten.
De post van 4.000,voor de reconstructie
van de Plattendijk vind ik weggegooid geld. In-
plaats van 4.000,—, zou ik hier voor 400,.
voorzieningen treffen. Dat lijkt me meer dan vol
doende, want deze weg wordt toch praktisch niet
gebruikt.
In deze wijziging zie ik tevens dat de rijks
bijdrage in de kosten van de sanering van de
Oudewijk verhoogd is van 50% tot 75%. Het lijkt
mij, dat wanneer hier nog meer achteraan gezeten
wordt, wij kunnen komen tot een bijdrage van
80 a 90%.
Wethouder C. VAN BENDEGEM Wij menen
met een afschrijvingstermijn van 8 jaar goed te
kunnen uitkomen. Wij kunnen deze termijn altijd
nog eens bezien na een jaar met de machine te
hebben gewerkt. Wij meenden de gewone dienst
niet te zwaar te moeten belasten. Bovendien heb
ben deskundigen de levensduur overeenkomstig
bepaald.
Wethouder IJSEBAERTZo'n machine kan
wel minstens 10 jaar meegaan. Met acht jaar zitten
we aan de veilige kant.
Wat betreft de 4.000,— voor de Plattendijk.
Dit is voor het maken van een plan door de cul-
tureeltechnische dienst.
Betreffende de rijksbijdrage voor de sanering van
de Oudewijk. Vanzelfsprekend doen wij ons uiterste
best om hier nog meer uit te halen.
De heer OGGEL Met de uitleg betreffende de
graafmachine kan ik instemmen, maar een bedrag
van 4.000,— voteren voor een plan tot verbete
ring van de Plattendijk, die door bijna niemand
meer wordt gebruikt, daar sta ik toch echt wel van
te kijken.
Bij mij bestaat ook grote voldoening over de
verhoging van de rijksbijdrage, maar we moeten
nu nog niet uitgaan van de gedachte, dat we er
nu zijn 1
De heer J. C. VAN LUIJK Is de Plattendijk
eigendom van de gemeente of van de polder. Of
hebben wij deze weg enkel in onderhoud.
De situatie ter plaatse was niet geheel duidelijk
en daarom stelde de burgemeester voor de kwestie
Plattendijk nog eens aan een nadere beschouwing
te onderwerpen.
De heer D. J. OGGEL Ik zou van het bedrag
graag een nulletje afdoen
De BURGEMEESTERWe zullen dit zo
goedkoop mogelijk oplossen.
RONDVRAAG.
De heer W. DE FEIJTER
1. Slechte gedeelte van de weg in de le Verkor
ting, dus het verlengde van de weg tot aan de
spoorwegovergang, zou daar iets aan gedaan
kunnen worden
2. Voorziet het College geen moeilijkheden met de
versmalling van het trottoir in de Kerkdreef?
De inrit van de Oosterstraat valt mij ook tegen,
ik weet dat het College het verkeer graag af
remt, maar ik zie het graag wat sneller
3. Nu en dan zijn er voor vreemden moeilijkheden
met opgebroken wegen. Wordt er op gelet dat
men niet overal vastloopt
De heer K. HAMELINK
1. Momenteel worden op de Zuidsingel enkele bun
galows gebouwd door de N.S.M. te Sluiskil,
deze zijn precies van hetzelfde type. Er is steeds
gestreefd naar een verschil in bouwstijl.
Wordt hier bij verdere bouw op gelet
2. De sportaccomodatie van de v.v.-,,Axel". De
aanleg van het 3e sportterrein. Het duurt lang
voor wij enig teken van realisering der plannen
bemerken. Wordt hier toch voortgang betracht?
Het wordt tijd dat deze vereniging over vol
doende sportvelden beschikt.
De heer D. J. OGGEL
1. Hoe staat het met de kredietbewaking Ons is
regelmatig een overzicht toegezegd, om de drie
maanden, maar dit overzicht missen wij nu reeds
negen maanden. Als lid van de Raad is het wel
prettig een goed overzicht te kunnen houden
van de gemeente-financiën.
2. Ik konstateer dat er nog al eens iets mankeert
aan de straatverlichting. Kan hierover kontakt
worden opgenomen met de P.Z.E.M. Want
wat hebben we aan lichtmasten die niet bran
den
3. Bij de dienst gemeentewerken bestaat een ta
melijke achterstand bij de realisering van som
mige werken. Kan hieraan iets worden gedaan
Bijv. een andere organisatie óf anders meer per
soneel
4. De heren v. d. BOSSE en WIELES waren
belast met het taxeren bij aankopen door de
gemeente. Beide kunnen dit werk niet blijven
doen. Zijn voorzieningen getroffen dat alles
ongestoord verloopt
De heer E. A. MAAS
Bij de ingekomen stukken was een schrijven ge
richt aan de Beschuttende Werkplaats „Midden
Zeeuws Vlaanderen" te Terneuzen, betreffende
mijn herbenoeming als lid van het chgelijks bestuur,
de gemeente Axel vertegenwoordigende.
Het zal U wel bekend zijn dat deze benoeming
mij na aan het hart ligttemeer omdat dit de
minder valide arbeiders aangaat.
Het dagelijks bestuur, met de direkteuren de
heer Dingemanse aan het hoofd, heeft zich vanaf
de oprichting zo goed van haar taak gekweten, dat
nog geen beroep moest worden gedaan op de deel
nemende gemeenten om eventuele tekorten te dek
ken. De post, hiervoor uitgetrokken op onze be
groting, kon steeds worden afgevoerd.
Nu vind ik het jammer dat er van de zijde van
het Gemeentebestuur geen belangstelling wordt ge
toond voor d;t mooie werk. Het dagelijks bestuur
is van plan om aan de tewerkgestelden van de
winter soe^ .e verstrekken. En nu mijn vraag
Is het niet mogelijk om de soepkoppen, die hiervoor
nodig zijn te schenken door de gemeente Axel aan
de Werkplaats, dit zou een mooie geste zijn tegen
over de tewerkgestelden. Als U hiertoe over kan
gaan, zou het dagelijks bestuur het zeer op prijs
stellen, dat op de koppen het Wapen van Axel
wordt aangebracht.
Niets meer aan de orde zijnde, sloot de voor
zitter de vergadering met het ambtsgebed.
