„AXEL 750 JAAR STAD"
De heer C. P. Olyslagtr uit 's-Gravenhage
bood het gemeentebestuur een set glazen aan
met daarop aangebracht de kenmerken van
de verschillende Zeeuwse eilanden.
Na het meer officiële gedeelte werd nog
geruime tijd doorgebracht in het stadhuis,
waarna een wandeling werd gemaakt door
Axel. De route was ongeveer als volgt
Markt, Kerkstraat, Koestraat, Oude Wijk,
Nieuwediepstraat, Zuidsingel, Kanaa'kade,
van Middelhovenstraat, Recreatiebos naar
Hotel „Zomerlust".
Daar zaten de reünisten aan aan een geza-
men'ijke koffietafel en dat was een unieke ge
legenheid om oude herinneringen op te ha'en.
Voorts werd 's middags een bezoek gebracht
aan de tentoonstelling „Axel van NU", de
historische optocht bekeken, en aangezeten
aan het „Breugheliaans maal".
De kommissie „Reünie Oud-Axelaars" had
alle eer van haar werk en de reünisten waren
allen enthousiast over de hartelijke ontvangst
en de prettige dag die hen werd aangeboden.
Herhalingen.
Deze dag vonden er enkele herhalingen
plaats, allereerst de Historische Optocht.
De weersomstandigheden waren deze mid
dag niet bepaald gunstig voor zo'n optocht
en aan de Buitenweg werden de deelnemers
geplaagd door een fikse onweersbui, die de
kleren doornat maakte. Erg jammer want de
belangstelling was deze middag bijzonder
groot.
Ook de Breugheliaanse maaltijd werd ge
nuttigd in de regen. Desondanks was de
stemming opperbest
Belgische Kapel.
In de avonduren verzorgde de Kapel van
de 16e Divisie der Belgische Landmacht uit
Antwerpen een muzikale rondwandeling, een
concert en een taptoe op het Szydlowskiplein.
Opnieuw een overweldigende belangstel
ling.
Slotvuurwerk.
De feestweek „Axel 750 jaar stad" werd
besloten met een Groot Slotvuurwerk bij de
Kleine Kreek.
De omgeving was veranderd in een men
senzee, want allen wilden dit slotstuk bij
wonen.
Regenachtig weer is voor een vuurwerk
niet bevorderlijk en zodoende kwamen enkele
onderde'en niet volledig tot hun recht, maar
we k'"men rustig ste"en
Het vuurwerk vormde een waardig slot
van in alle onderdelen geslaagde festi
viteiten I
NOG IETS OVER DE FEESTWEEK
Rijdend Carillon.
In het kader van de feestelijkheden was
door de fa. Eijsbouts uit Asten een carillon
ter beschikking gesteld dat op vrijdag 28-,
en zaterdag 29 juni enke'e uren werd be-
spee'd door de stadsbeiaardier van Goes, de
heer W. L. Harthoorn. Zodoende kregen de
inwoners van Axel een indruk van wat hen
hopenüjk binnenkort boven het hoofd hangt
Hr. Ms. „Axel".
Harer Majesteit kustmijnenveger „Axel"
bracht op 27, 28 en 29 juni een driedaags
bezoek aan Axel en koos ligplaats aan de
kade van de Nederland e Stikstof Maatschap
pij, nog juist op Axels grondgebied.
Het schip was daar enkele uren per dag
voor geïnteresseerden te bezichtigen.
Stadsdraaiorgel.
Het stadsdraaiorgel van Utrecht strooide
eveneens feestklanken door de jarige stad en
was te beluisteren op de Ka~'wal en op het
kampeerterrein „De Boshoek", tijdens de
Breugheliaanse maaltijd.
Foto's en dia's.
Enkele rustige ogenblikken kon men heb
ben, wanneer men een bezoek bracht aan de
fototentoonstelling „Zie Gods Schepping", of
aan het k'ankbeeld met dia's „Axel van Nu".
Uitslag versierde straten
1. Nieuwstraat 125,-; 2. Weststraat
75, - 3. Walstraat 50, -
Een bijzonder eervolle vermelding kregen
de Markt en een gedeelte van de Staüonsstr.,
die buiten mededinging deelnamen.
Uitslag behendigheidswedstiijd.
Op het terrein van de Z.V.T.M. organi
seerde de M.A.C.A. „Axel" een behendig-
heidswed trijd ter gelegenheid van de feeste
lijkheden. De uitslag
1. J. den Ouden, Temeuzen; 2. A. Lenos,
Axel; 3. J. v. d. Wege, Oostburg; 4. B. A.
Die'eman, Temeuzen; 5. F. den Doelder,
'Axel.
Het feest is voorbij
Axel heeft feest gevier op ongeëvenaarde
wijze. Tienduizenden zijn in deze dagen feest
genoten geweest en hebben genoten van het
ve'e dat Axel in deze week te bieden had. Wij
hebben de laatste maanden met extra aan
dacht in de kranten de berichten gevolgd over
andere steden die hun 750-jarig of zelfs hun
1000-jarig bestaan vierden. Maar wij menen
te mogen zeggen dat Axel bij al dezen, een
bijzonder goed figuur slaat, en ondanks zijn
750-jarig bestaan heeft bewezen nog bijzondei
jong van hart en vitaal te zijn.
En wanneer wij dit zeggen is dit zeker geen
ongerechtvaardigd chauvinisme, ook de Com
missaris van de Koningin jhr. mr. A. F. C.
de Casembroot die 3 dagen de festiviteiten
heeft meegemaakt, de laatste dag zelfs verge
zeld van zijn echtgenote was enthousiast oveT
de wijze waarop Axel dit feest gevierd heeft.
Ook de verwachtingen van de voorzitter
van de coördinatie-commissie burgemeester
Van Dijke - die toch van dag tot dag de
voorbereidingen voor het feest tot werkelijk
heid heeft zien uitgroeien - verk'aarde dat
hij zich niet had voorgesteld dat dit feest door
gezamenlijke krachtsinspanning van de Axelse
bevolking tot een dusdanige omvang zou uit
groeien. „Een feest zoals ik het nog nooit heb
meegemaakt", aldus burgemeester Van Dijke.
Het wordt eentonig om nog meer te gaan
vertellen, alles liep vlot, er was vermaak voor
jong en oud, elke dag weer en de bevo'king
van de gehele streek heeft de gehele week ge
toond in Axel en met de Axel aren op waar
dige wijze dit feest te willen vieren.
Het is moeilijk om hier namen te noemen
van degenen die tot het welslagen van dit
feest hebben bijgedragen. Tientallen commis
sieleden en honderden deelnemers aan de op
tocht en andere manifestatie's hebben e'k hun
beste krachten gegeven om tot een zo sukses-
vol mogelijk geheel te komen. Dat dit ge
slaagd is, een week lang zonder een enkele
wank'ank zal hun allen stellig de grootste vol
doening voor hun vele werk geven.
Bij de foto's
Op de voorpagina ziet U burgemeester
Van Dijke de oudste reünist de 98-jarige heer
H. Kay:er uit Temeuzen begroeten.
De beide andere foto's van het vuurwerk
en van de waarlijk grootse fontein midden op
de Kleine Kreek spreken voor zichzelf.
Uit onze Omgeving
Axel
(vervolg van pagina 1).
Uit de verhalen komt dan allereerst naar voren
burgemeester QUARLES VAN UFFORD, regent
van de oude stempel, wonend waar nu Visser-Koole
is gevestigd en waar omstreeks de eeuwwisseling
de winkel van Gast was, die het pand voor 2000,-
kocht van burgemeester QUARLES. Deze burge
meester reed in een eigen equipage met koetsier en
palfrenier, in welke laatste kwaliteit de latere post
bode Jan Eekman dienst deed. De Noordstraat was
een deftige straat, waarin de kinderen niet mochten
spelen dat gebeurde in de Molenstraat, de Kerk-
dreve en het achterommetje.
De volgende burgemeester, grootvader OGGEL,
tevens grossier, reed nog wel in een eigen rijtuig,
een Engelse Buggy, doch hij mende zelf zijn paard,
al droeg dit dan een zilveren bit. Wilde deze bur
gemeester met een koetsier rijden in een 4-wielig
rijtuig, dan moest hij zich, evenals de andere nota
belen ik denk aan de wethouders van zijn dagen
grootvader notaris Dregmans en Lemaitre.laten
rijden door de stalhouders van Dixhoorn en later
Jan Scheele of de familie Wiemes.
Het is in die tijd, dat meester Verbrugge de
historische woorden sprak „Wiemes, rijdt lang
zaam, ik geniet".
Ak er sneeuw ligt, rijdt grootvader OGGEL zijn
arreslee, het paard getooid met sierlijke pluimen
en klinkende bellen.
Andere burgemeesters doemen op
HUIZINGA, een eersteling van hen die uit de
middenstand door politieke aktiviteit tot het
burgemeestersambt wordt geroepen de eerste
„full-time" burgemeester. Een vooruitstrevend
man al verwisselde hij later Temeuzen voor
Axel hetgeen onze ouders hem nimmer hebben
vergeven. Was hij als burgemeester van Axel
geporteerd en aktief werkzaam t.b.v. de oprich
ting van een Christelijke H.B.S. te Axel, burge
meester van Temeuzen geworden bewerkstellig
de hij dat aldaar op korte termijn een rijks-
H.B.S. tot stand kwam, hetgeen velen van ons
noodzaakte jaren lang dagelijks heen en weer
te treinen of te fietsen.
DEN HOLLANDER, vorstelijke figuur in kin
derogen, een ware burgervader, speciaal zoals
hij zich „manifesteerde" in de woelige dagen
toen in het begin van de Eerste Wereldoorlog
Axel overstroomd werd door Belgische vluch
telingen een burgemeester met een lieve bur
gemeestersvrouw, die zelfs verdroeg dat haar
zonen met hun vriendjes ketelmuziek maakten
met pannen en deksels onder haar raam.
BLOK, evenals DEN HOLLANDER, voortge
komen uit ambtelijke kring, een minzaam mens,
wandelend in Axel s straten alleen zijn Groe-
nendaler was de gezworen vijand van vele an
dere handen.
SMALLEGANGE, drager van een goed
Zeeuwse naam, doch alleen als representant
van de onderdrukking vermeldenswaard in deze
reeks.
VAN OEVEREN, door het verzet van dominee
burgemeester geworden, aktief in de wederop
bouw en de uitbouw van Axel.
En thpns U burgemeester VAN DIJKE, welis
waar geen Axelaar, maar toch evenals Uw voor
ganger Zeeuw en deze burgemeester rijdt zelf
zijn auto.
Heeft onder burgemeester DEN HOLLANDER
de eerste uitbreiding van Axel „buiten de wal
len" plaatsgevonden, onder het voortvarend be
stuur van de volgende burgemeesters en gemeen
teraden, is daarna Axel wezenlijk van karakter
en struktuur veranderd. Veel van het eigene is
verdwenen. Jammer
Enerzijds ja, want veel van het romantische
ouderwetse is overgegaan in de nieuwe koele
zakelijkheid.
Anderzijds neen, want Axel heeft bewezen geen
dode stad te zijn, want een stad die leeft bouwt
aan zijn toekomst.
Daarom is het silhouet van Axel gewijzigd. Dit
silhouet staat gegrift in onze herinnering. Want
jarenlang hebben wij het, veelal onbewust, ge
zien wanneer we van of naar school, van of
naar ons werk, liepen of fietsten.
Axel is gegroeid buiten zijn wallen. Dit te kon
stateren en te stellen is geen nieuws. Immers op
het programma van de festiviteiten en demon
straties zijn twee wapens van Axel vermeld.
Het oude van een ommuurde stad met drie
torens en twee vaandels én het ons zo zeer ver
trouwde Axel sleutelstad. Dit reeds in 1817
bevestigde wapen is voor verleden en toekomst
bijzonder zinvol.
De chevron herinnert aan het edel geslacht van
Gistelle, heren van Axel en Zuiddorpe.
De drie kleine sleutels geven er getuigenis van
dat de oude heerlijkheid, stad met eigen rechten
is geworden.
De leeuw uit het Gentse wapen bewijst de band
met Vlaanderen.
De twee grote sleutels, het oorspronkelijk wa
pen van Axeler Ambacht vormend, dat in 1565
door Philips II (van wie we anders weinig goeds
vernemen), met Axel onder één bestuur werd
verenigd, bewijzen dat stad en land één zijn.
De Sint Jacobsschelpen, de trofee welke Joost
van Gistelle als reiziger naar het Heilige Land
mocht voeren, bewijzen dat hij daarbij door
Axelaars zal zijn vergezeld.
Het wapen als geheel legt er dus getuigenis van
af dat Axel reeds vroeg geen in zichzelf besloten
stad meer is geweest, doch altijd heeft, open ge
staan zij het soms node voor invloeden
van buiten en het kontakt daarmede niet heeft
geschuwd.
In sterkere mate dan vroeger is de innerlijke en
uiterlijke groei de laatste tientallen jaren ge
weest, toen Axel wezenlijk is gegroeid buiten
zijn wallen. Axel heeft nü een bos, een villawijk,
Ons kreekje, met - badhokje voor de heren
Kruysse, Bom, Jens en Dregmans is een modern
zwembad geworden.
Axel van vroeger... en wij zien
de markt met de Nederlands Hervormde pastorie
en zijn bewoners, de visafslag, het brandspuit
huis de Noordstraat als een deftige straat
de burgemeesters met hun veldwachters IN de
straten en de marechaussee te paard langs aller
Heren wegen
de meesters en de bovenmeesters in de school
op Armendijk, in Nieuwstraat en Schoolstraat,
en wij graag daarbuiten als het gelukt was
„achter d'aage te lopen", onze vrijheid demon
strerende met de kreet tot een binnenzittend
vriendje „Bram kom eruit dan krieg je een bo
terham mee suker".
't Verloren hoekje, de Kaaiwalle, 't Gat van
Dirk de Blaay in Axel, de Buthdijk, de Ver
korting en 't Kreekje daarbuiten.
Concordia met meester Min jon of Blansaert, de
werklieden-muziek en zangvereniging van Maar
ten Marijs, Hosanna van Piet Brakman concer
terend op de markt of een stille avond met een
harmonicaspeler op het Plaatje of in de oude
stad.
Zo komen de beelden bij deze reünie.
Beelden van feesten in Axel
100 jaar onafhankelijkheid
anti annexatiefeesten
350 jaar bevrijding van het Spaanse juk
bevrijdingsfeesten.
Het zijn helle uitschieters in oplichtende herinne
ringen.
Daarom, meneer de burgemeester, zijn de oud-
Axelaars graag vandaag hier gekomen, om de
jaardag van Axel mee te vieren.
In de korte schets van Uw voorgangers zagen
wij de wisseling der tijden, de veranderingen,
de evolutie in stad en land van Axel als het
ware geïncorporeerd.
De tijden veranderen en wij met hen zegt het
spreekwoord.
De burgemeester met eigen equipage is na die
met het tweewielig eigen rijtuig, de te voet gaan
de en per fiets rijdende burgemeester, nu gewor
den de burgemeester met een eigen auto. Moet
ik nu wensen dat Axel zo groot zal worden, dat
de burgemeester van Axel evenals die van Den
Haag rijden zal in een grote dienstauto met
chauffeur
Dan zou de geschiedenis zich, weliswaar aange
past aan de vooruitgang, toch herhalen.
Onze wensen, meneer de burgemeester, gaan
echter niet in de richting van een zeer groot
Axel, want dan zou er van ONS Axel weinig
zijn overgebleven. Wel gaan onze wensen naar
een door God rijk gezegend, harmonisch groei
end, welvarend Axel, waarin gelukkige mensen
wonen, een Axel waarin (naar het oud-testamen-
tische woord)
de zonen zijn als planten, hoog opgegroeid in
hun jeugd,
de dochters als hoekstenen zijn gebeeldhouwd
als voor een paleis,
de winkelen vol zijnde, de ene voorraad na de
andere uitgeven,
de kudden bij duizenden werpen en bij tiendui
zenden op de hoeven vermenigvuldigen,
geen inbreuk, geen vlucht, geen geschreeuw is
op de straten.
Wij zullen echter niet met een wens volstaan, doch
willen U tevens een geschenk van ons allen aan
bieden.
Men vraagt een jarige om een verlanglijstje. Nu
is Uw verlanglijstje een symptoon van de tijd.
Vraagt het bruidspaar aan familie en kennissen
tegenwoordig om gezamenlijk mee te werken om
tafelzilver, tafel Gero, in de gewenste aantallen en
soort te verkrijgen i de wens van Axel gaat uit
naar een door velen gezamenlijk geschonken caril
lon.
De oud-Axelaars willen daaraan graag een klokje
bijdragen.
Aangezien de door ons te schenken klok nog
niet gereed is (en ook de vraag openstaat of het
gehele carillon er zal komen), mag ik U hierbij
namens een aantal oud-A'xelaars, symbolisch een
klokje aanbieden.
Aan de Gemeente-ontvanger zal ik het bedrag
dat uiteindelijk zal zijn bijeengebracht en dat mo
menteel 1130,bedraagt overmaken.
Op het klokje is gegraveerd
Carillon Axel Stad
1213- 1963
De oud-Axelaars.
De oude band, bleef steeds in stand.
Cóarne zouden wij zien dat t.z.t. op „onze" klok
in de beiaard, een zelfde randschrift zou worden
gesteld.
Moge voorhands de tafelbel een plaats en funktie
krijgen in het huis der gemeente en moge later de
klok van de oud-Axelaars vanuit de Stadhuistoren
haar welluidende funktie vervullen harmonisch
samenklinkend met de klokken geschonken door
de huidige bewoners van stad en lanJ, van Axel,
symobliserend dat allen één zijn in genegenheid
jegens „hun" Axel.
De oud-Axelaars maken het gedichtje tot het
hunne, dat een van mijn oud-ooms, die ca. 100 jaar
geleden naar Amerika vertrok, vandaar aan zijn
moeder zond
Van al de landen op deez' aard
Is Zeeland mij het meeste waard
Dat land zo rijk aan zegen
Vergeten zal ik nooit dat land
Gelegen aan der Schelde strand
'k Heb daar veel goeds verkregen.
DODELIJK ONGEVAL
Dinsdachochtend 2 juli j.l. is in het Juliana-
ziekenhuis te Terneuzen overleden onze 19-jarige
stadgenoot J. de Wolf, die in de nacht van zaterdag
op 'ondag was betrokken bij een botsing tussen
2 bn nfietsen te Driewegen bij Terneuzen.
MET BROMFIETS GEVALLEN
Dinsdag 2 juli j.l. te omstreeks 17.15 uur, reed
mevr. de K.-Th. uit Sint Jansteen met haar brom
fiets door de Stationsstraat te Axel.
Waarschijnlijk is mevr. de K. geslipt, waardoor
zij kwam te vallen en met het hoofd op het trottoir
terecht kwam.
Dokter Schiltman verleende eerste hulp en liet
mevr. de K. per ambulance vervoeren naar het
ziekenhuis te Hulst. Vermoedelijk had zij een her
senschudding opgelopen.
OPBRENGST KOLLEKTE
De in Axel gehouden A.V.O.-kollekte heeft op
gebracht een bedrag van 46,09.
VOOR HET N.R.K.
Tijdens de skelterwedstrijden, op woensdag 26
juni j.l. werd op het Szydlowskiplein gekollekteerd
voor het Nederlandse Roode Kruis.
De opbrengst van deze kollekte was 64,66.
GESLAAGDE BUSREIS
Woensdag 3 juli j.l. maakten de dames van de
Axelse K.A.V. een reis per komfortabele touringcar
naar Monchau in Duitsland. Om vijf uur werd
gestart in Axel en in St. Truiden werd de koffie
gebruikt.
Vandaar werd gereden naar Malmedy, waar men
een bezoek bracht aan de aldaar gevestigde kracht
centrale.
Na een kort verblijf reed buschauffeur Howell
zijn passagiers op bekwame wijze naar het einddoel
van de reis het schilderachtige Monchau.
Daar bleef men geruime tijd, maar er stond nog
een ander punt op het programma wat bij allen
uitstekend beviel, n.l. enige tijd winkelen in Aken.
's Avonds werd via Hasselt en 'Antwerpen naar
St. Niklaas gereden en daar bleken de dames nog
niet vermoeid, want bijna allen maakten daar nog
een plezierig dansje.
Om ongeveer 24.00 uur arriveerde een tevreden
gezelschap weer in Axel.
MUZIKAAL BEZOEK
A.s. dinsdag 9 juli zal de Fanfare „Hosanna"
bij gunstig weer een bezoek brengen aan Schapen
bout en Sassing.
LEERLINGEN-UITVOERING
Op woensdag 10 juli a.s. geeft de afdeling Axel
van de Zeeuwse Muziekschool een leerlingen
uitvoering in „Het Centrum" te Axel.
BENOEMING
Bij besluit van Burgemeester en Wethouders van
Axel van 2 juli 1963 is de heer D. A. Verschraegen
te Koewacht benoemd tot bosarbeider in tijdelijke
dienst, ingaande 1 augustus 1963.
GESLAAGD
Onze stadgenoot, de heer L. de Blaey, werkzaam
bij de dienst Gemeentewerken te Axel, slaagde te
Arnhem voor Waterbouwkundig-opzichter-tekenaar.
Voor het eindexamen H B.S.-A aan het Petrus
Hondiuslyceum te Terneuzen slaagden de volgende
kandidaten uit Axel
L. C. Deij, R. J. Haak en L. A. P. Westveer.
Aan het Jansenius-Lyceum te Hulst slaagden voor
het eindexamen H.B.S.-B
Rudi Lippens, Jopi Roels en mej. Annie Sijs, allen
te Axel.
