1913 4 juni 1963
50 Jaren Coöp. Boerenleenbank „Terneuzen"
Sportnieuws uit onze Gewesten
Jeugdpuistjes
L
Uit onze Omgeving
Axel
AXEL 750 JAAR STAD
PINKSTEREN 1963
Predikbeurten
RAIFFEISENBANK.
I
Coöperatie doet de kilheid van 't zelfzuchtige bestaan
Keren in de mildheid van 't eendrachtig samengaan.
BENOEMING
Met ingang van mei is benoemd als bed rij fs-
voorlichter in de gemeenten Axel, Terneuzen en
Zaamslag, de heer F. W. Buijze.
De heer Buijze was voorheen werkzaam als be-
drijfsvoorlichter van de Rijkslandbouwvoorlichtings-
dienst, in de gemeenten Aardenburg en Sluis.
UITSLAG
BI ET ENZAlAI WEDSTRIJD 1963
Op dinsdag 28 mei kwamen de deelnemers aan
de zaaiwedstrijd uitgaande van de CBTB, CJBTB
en NCAB in het Centrum in Axel bijeen om de
uitslag van de wedstrijd te vernemen en de toege
kende prijzen in ontvangst te nemen.
De voorzitter van de wedstrijdcommissie, de heer
L. de Regt opende de vergaderng en heette allen
van harte welkom, in het bijzonder de heer P. van
Hoeve als voorzitter van de CBTB.
Als nieuw gekozen juryleden werden verder wel
kom geheten de heer Hamelink tweede voorztter
van de NCAB en de heer Buijze, bedrijfsvoor-
lichter bij de Rijkslandbouwvoorlichtingsdienst.
In zijn openingswoord wees de heer de Regt op
de goede theoretische opleiding en de praktische
ervaring die men moet hebben wil men tegenwoor
dig als landbouwer meekomen. Ook bleek dat er
dit jaar voor het eerst deelnemers waren die met
een precisie zaaimachine hadden meegedaan.
Ook herdacht de voorzitter in zijn openingswoord
de heer Lourens die voor zijn heengaan als goed
jurylid veel werk voor de zaaiwedstrijden in het
verleden heeft gedaan.
Vervolgens gaf de voorzitter het woord aan de
heer Jac. de Feijter die namens de jury op voor
treffelijke wijze een overzicht van het geleverde
werk gaf. Hierna ontspon zich een levendige dis
cussie over de mogelijkheden en moeilijkheden van
het zaaien.
Na de pauze maakte de heer Hamelink de uitslag
bekend en reikte de prijzen uit. Het waren de vol
gende prijswinnaars
De eerste prijs, een sierlijke wisselbeker met me
daille werd dit jaar gewonnen door de heer D. van
Doeselaar.
Een tweede prijs behaalden P. de Pooter en J.
van Doeselaar. Een derde prijs behaalden P. Donze,
M. Wieland en A. Hamelink. Een vierde prijs F.
Jansen en E. de Putter en de vijfde prijs W. Goosen
en I. Meessen.
22 juni, de dag waarop de festiviteiten voor de
viering van „Axel 750 jaar stad" beginnen is een
dag die met rasse schreden nadert. Vandaag over
drie weken staat U in een feestvierend Axel.
Het is dan ook niet te verwonderen dat er dui
delijke aanwijzingen komen dat overal hard en wel
haast dag en nacht gewerkt wordt om het feest
te doen slagen.
Naar wij vernemen is nu van de Stationsstraat,
Nieu* straat, Noordstraat, Weststraat en Markt een
fraaie illuminatie te verwachten terwijl ook de
Kleine Kreek, het kruispunt Zeestraat—Kanaalkade
en een gedeelte van het bos een fantastische aan
blik zullen bieden.
Ook diverse partikulieren zijn druk bezig met
voorbereiding van versiering of verlichting van hun
huizen. Voelt U hier ook voor en weet U niet hoe,
dan willen wij U graag verwijzen naar de adver
tentie in dit blad. De versieringskommissie weet
een oplossing voor al Uw moeilijkheden.
nXELS DUO TREEDT OP VOOR TELEVISIE
Op de kulturele dag der V.K.A.J. en K.A.J. in
het bisdom Breda, gehouden op zondag 19 mei j.l.
te Etten (N.Br.) behaalde het bekende Axelse
Accordeonduo Ria Maas en Theo Geerinck weer
de le prijs in de afdeling muziek. Evenals vorig
jaar ging dus de overwinningsbeker mee naar Axel.
Met hun optreden wonnen zij weer direkt de
sympatie van het zeer talrijke jeugdige publiek,
waarbij ook de keuze der nummers welke dit jaar
niet gemakkelijk waren danig in de smaak viel. Het
was dan ook vanzelfsprekend dat ook deze over
winning in het „Axelse kamp" uitbundig werd
gevierd.
Tevens ontvingen zij de zeer vererende uitnodi
ging van het feestkomité te Oisterwijk (Noord-
Brabant) om op zaterdag 25 mei a.s. de feesten
ter gelegenheid van het 750-jarig bestaan der stad
met hun muïikale nummertjes te komen opluisteren.
Ook hier behaalde het dus weer de eerste prijs.
Het duo zal te zien zijn op vrijdag 7 juni via
het televisieprogramma van de N.T.S., waar flitsen
van hun Oisterwijks optreden worden uitgezonden.
KOLLEKTE
De in Axel gehouden kollekte voor „Sonnevanck"
en „Zonnegloren" heeft opgebracht 280,—.
GESLAAGD
Voor het op 27 april j.l. te Utrecht gehouden
tentamen Arbeidsmarkt - Werkgelegenheidspolitiek
slaagde onze stadgenote mej. E. C. Ortelee.
Voor het op 27 en 28 mei j.l. gehouden eind
examen Gymnasium van het Petrus Hondiuslyceum
slaagde voor het a-diploma, onze stadgenoot de
heer L. Oggel.
BEROEPEN
De Gereformeerde Kerk te Pernis heeft een be
roep uitgebracht op ds. A. van Leeuwen, predikant
bij de Gereformeerde Kerk aan de Pironstraat.
AANWINST IN HET STADSSCHOON
Axels straten zijn deze week verrijkt met een
aantal leuke moderne bloembakken met geraniums.
Een fleurig gezicht, dat de bezoeker en passant
weer een betere indruk geeft van Axel. Ook het
gemeentebestuur toont op deze manier er naar te
streven dat Axel zo aantrekkelijk mogelijk wordt,
zowel voor inwoner als vreemdeling.
Eigenlijk behoeven wij hier niet over te schrij
ven Pinksteren is vanouds de tijd van het jaar
waarop de bevolking uit heel Zeeuwsch-Vlaanderen
naar Axel trekt.
En, wanneer het stralende weer van donderdag
en vrijdag ook in de komende dagen blijft dan is
er geen twijfel aan, dat ook dit jaar Axel weer
zal gonzen van de drukte.
Hoogtepunt is het concours-hippique op tweede
Pinksterdag, maar daar blijft het niet bij de
Axelse zaken hebben gezorgd dat er ook nu weer
vertier is voor iedereen wielerwedstrijd, gelegen
heid tot dansen, zweefmolen, kindercarroussel enz.
voor de jeugd op de Markt, terwijl natuurlijk ook
het zwembad met restaurant en terras in- en uit
wendig verfrissing kan bieden aan velen bij dit
zomerse weer. Moge de drukte op deze dagen alle
vorige rekords slaan Voor de velen die hard ge
werkt hebben om alles tot stand te brengen, zal
het een voldoening te meer zijn voor al hun werk.
ZONDAG 2 JUNI
Ned. Herv. Kerk: 10.00 uur en 2.30 uur: Ds.
P. J. Pennings; Doopdienst en Kerkkoor.
Geref. Kerk (Kerkdreef) 10.00 en 2.30 uur
Ds. A. Kuiper.
Geref. Kerk (Pironstraat) 10.30 en 3 uur Ds.
fan Leeuwen.
Geref. Gemeente, 10 en 2.30 uurLeesdienst.
ZONDAGSDIENST ARTSEN
1-2 JUNI Dokter Boor.
3 JUNI (2e Pinksterdag) Dokter Kats.
Met bovengenoemde uitspraak van wijlen de heer
Th. J. Visser, oud-direkteur van de Coöp. Centrale
Raiffeisenbank te Utrecht, begint het jubileum
boekje dat geschreven is ter gelegenheid van het
vijftig jarig bestaan van de Coöp. Boerenleenbank
„Terneuzen" Raiffeisenbank te Terneuzen.
Voor een juist begrip hiervoor dient men zich
te verplaatsen in de omstandigheden van voor de
oorlog van 1870 en van de tijd direkt daarna.
Friedrich Wilhelm Raiffeisen kwam als burge
meester van Weijerbusch in Duitsland dagelijks in
aanraking met de schrijnende armoede die er toen
op het platteland heerste.
Diep bewogen zocht hij naar middelen hierin ver
andering te brengen.
Na veel strijd en tegenwerking kwam hij tot de
oprichting van Coöp. spaar- en voorschotbanken.
Er werden op die wijze krachten gebundeld tegen
woekerpraktijken.
Het waren vooral sociale motieven die hem leid
den. Hij ervoer dagelijks de KILHEID VAN
'T ZELFZUCHTIG STREVEN en zocht MILD
HEID IN EENDRACHTIG SAMENGAAN.
DE OPRICHTING.
De ekonomische en financiële omstandigheden in
ons land, in het bijzonder ook in de landbouw, na
de oorlog van 1870 waren voor de regering aan
leiding in 1886 een Staatskommissie in het leven
te roepen met de taak a. een onderzoek in te stel
len naar de toestand van de landbouw in Neder
land en b. Voorstellen te doen tot verbetering van
die toestand.
Deze kommissie konstateerde in haar in 1890
uitgebracht rapport dat het individueel streven der
alleenstaande agrarische ondernemers een der oor
zaken was van de slechte gang van zaken en ad
viseerde tot samenwerking en aaneensluiting.
Als middel om tot verbetering te komen werd
door de Staatskommissie onder andere de aandacht
gevestigd op Coöperatie en Coöp. Boerenleenban
ken.
Als de meest geschikte vorm werd het stelsel van
Kredietcoöperaties beschouwd, zoals dat reeds sinds
1864 volgens Raiffeisen's denkbeelden met zoveel
sukses in Duitse dorpen was toegepast.
Naar aanleiding van het rapport der vorenge
noemde Staatskommissie waren reeds op verschil
lende plaatsen sedert 1895 in ons land Coöperatieve
Boerenleenbanken gevestigd toen op 4 juni 1913
de Coöperatieve Boerenleenbank „Terneuzen" werd
opgericht op initiatief van de heren Johannes de
Feijter, burgemeester te Zaamslag, Meeuwis de
Jonge, landbouwer te Hoek, Cornelis le Nobel,
notaris te Terneuzen en Lecndert Christiaan Wa-
beke, gemeente-sekretaris van Terneuzen.
Hun streven was om via het Raiffeisen-systeem
de grondslag te leggen voor een gezonder geld
verkeer in hun omgeving.
Zij achtten voor een gezonde basis een groot
werkgebied noodzakelijk en aldus kwam de Coöpe
ratieve Boerenleenbank voor Terneuzen, Axel, Hoek
en Zaamslag tot stand.
BANKGEBOUWEN.
De thans jubilerende Bank ving op 16 juni 1913
haar werkzaamheden aan in een lokaal van het
Café „van Wilmeersch" aan de Nieuwstraat te
Terneuzen, waar iedere woensdag tijdens de Markt
zitting werd gehouden.
Ofschoon de kort na haar oprichting in augustus
1914 uitgebroken eerste wereldoorlog aanvankelijk
dreigde roet in het eten te gooien was de ontwik
keling van dien aard, dat op 10 jui 1918 besloten
werd een eigen kantoorgebouw te Terneuzen te
stichten, hetwelk terstond na gereedkomen op 26
februari 1919 dagelijks voor het publiek werd open
gesteld.
Het balanstotaal, hetgeen aan het eind van het
eerste boekjaar 21.145,27}/j bedroeg was inmiddels
gestegen tot 411.799,78J^ op 31 december 1918.
Vanaf 1919 werd een zitdag te Axel gehouden,
aanvankelijk tijdens de weekmarkt aldaar.
In 1924 werd in Axel een pand aangekocht,
waarin vanaf 1925 dagelijks zitting werd gehouden.
Het kantoor te Terneuzen werd in 1932 aan
merkelijk vergroot. Verdere verbouwingen hadden
plaats in 1943 en in 1953 en thans staan wij voor
de noodzaak van nieuwbouw.
Te Axel werd in 1956/'57 een nieuw bijkantoor
gebouwd en op 2 juli 1957 in gebruik genomen.
MOEILIJKE JAREN.
De moeilijke perioden, zoals de na de eerste we
reldoorlog in 1920 begonnen teruggang in de kon-
junktuur, de algemene ekonomisrhe ontwrichting in
de dei tiger jaren en de in die tijd ontstane ver-
trouwenskrisis als gevolg van het failleren van na
genoeg alle in ons werkgebied werkzame onafhan
kelijke provinciale bankiers kwam de bank onver
zwakt door.
Vooral in die perioden werd duidelijk bewezen,
dat het Raiffeisen-systeem niet licht tot verliezen
leidt en tegen konjunktuurgolven bestand is.
Van 31 december 1929 tot 31 december 1933 liep
het bedrag der toevertrouwde middelen terug van
3. 192.647,43 tot 2.020.460,35 om daarna te
stijgen tot 8.247.054,17 op 31 december 1944.
Op 31 december 1945, dus na de geldsanering
bedroeg het totaal der bij de bank gedeponeerde
gelden 12.149.122,96.
Onder invloed van de blokkeringsmaatregelen en
de zware fiskale heffingen liepen de toevertrouwde
middelen na 31 december 1945 terug tot eind 1948,
waarna weer een stijging begon.
ONTWIKKELING.
Vóór de geldsanering beliepen de toevertrouwde
middelen 8.247.054,17 en op 31 december 1949
9.103.518,44. Daarna ging de stijging regelmatig
door.
Op 31 december 1953 was een niveau bereikt
van 12.278.582,39, hetwelk het hoogst bereikte
peil van 12.149.122,96 tijdens de geldsanering
overtrof.
De ontwikkeling ging dan in versneld tempo.
Toevertrouwende middelen op 31 december 1960
21.587.147,33 en op 31 dec. 1962 29.819.549,49.
Deze ontwikkeling ging gepaard met een ver
steviging der eigen financiële positie van de bank
door een versterkte opbouw van haar reserves,
welke na bijboeking van de winst over 1962
1.267.428,88 zullen bedragen.
ALLE LAGEN DER BEVOLKING.
Doordat uit alle lagen der bevolking middelen
aan de bank werden toevertrouwd, konden naast
financieringen ten behoeve van landbouw en Coöpe
raties ook die ten behoeve van middenstand,
scheepvaart en woningbouw ter hand worden ge
nomen, waardoor de bank is uitgegroeid tot een
financiële instelling ten dienste van de gehele ge
meenschap in haar werkgebied.
De Bank maakt als lid van de Coöp. Centrale
Raiffeisen Bank te Utrecht deel uit van een organi
satie van 720 Boerenleenbanken-Raiffeisenbanken
met 980 kantoren en bijkantoren, terwijl bovendien
nog op 230 plaatsen vaste zittingen worden ge
houden.
De totaal toevertrouwde middelen aan deze orga
nisatie per 31 dec. 1962 beliepen ruim 4 miljard
gulden.
Volgens „American Banker" nam de Raiffeisen-
organisatie de 75ste plaats in op de lijst van de
500 grootste banken in de vrije wereld, als eerste
van de Nederlandse banken.
PIONIERS.
Personen hebben wij nog niet genoemd, maar als
wij dan tot slot dan toch nog enkele namen willen
noemen dan zijn dat die van de eerste voorzitter
D. J. Dees en de eerste kassier L. Ch. Wabeke.
Aan hun stuwkracht en enthousiasme is te dan
ken dat de thans jubilerende bank zich reeds spoe
dig heeft ontwikkeld tot een van de grootste Raif-
feisenbanken van het gehele land.
FRAAI AANDENKEN.
Ter gelegenheid van de viering van het 50-jarig
bestaan wordt aan de leden, behalve het hiervoor
genoemde jubileumboekje, een aandenken aange
boden in de vorm van een zilveren vaas met
inscriptie.
De spaarders ontvangen bij een inlage in de
jubileummaanden een aardige verrassing.
Nieuwe spaarders krijgen bij hun eerste inlage
een premie van 5,— tegen inlevering van een
zogenaamd jubileumspaarboekje dat huis aan huis
in het werkgebied van de bank wordt verspreid.
GEWAARDEERDE GESTE.
De sociale motieven die de stichter van de eerste
boerenleenbank Friedrich Wilhelm Raiffeisen leid
den blijken ook thans nog in de naar hem genoemde
organisatie door te werken.
Uit dankbaarheid voor het bereikte werd aan de
Kruisverenigingen in het werkgebied van de bank
'een bedrag geschonken van 5.500,—.
Het betreft hier in totaal 11 Kruisverenigingen,
n.l. uit Terneuzen, Hoek, Sluiskil, Axel en Zaam
slag.
DE VIERING.
De viering van het jubileum vindt plaats met
een receptie in het Grand Hotel Rotterdam te
Terneuzen en een diner voor leden en genodigden
na de algemene vergadering op 4 juni 1963.
VOETBAL
DOELMAN VERPOORTE
STOPTE IN GOES EEN STRAFSCHOP
Zondag 26 mei j.l. speelde Axel de competitie
wedstrijd tegen Goes, op het terrein van laatst
genoemde vereniging.
Gedurende de gehele wedstrijd had Axel een
veldoverwicht, maar de doelpunten kwamen pas in
de tweede speelhelft.
Na 15 minuten spelen in de tweede helft krijgt
Axel een strafschop te nemen, welke door Verbunt
feilloos werd benut (01).
Na deze openingstreffer volgen meer kansen en
in de 23e minuut schiet Verberkmoes zijn ploeg
naar 0.2.
Nog was de Axelse aanvalsdrift niet gestild en
in de 31e minuut schiet Herman zijn elftal op 1—3,
want in de 29e minuut wist J. Schopper een mis
verstand voor het Axelse doel in een doelpunt om
te zetten.
In het laatste kwartier krijgt Goes nog de kans
om de achterstand te verkleinen maar Verpoorte
ziet kans om een strafschop te keren, genomen door
Korff.
Een zeer verdiende overwinning voor onze stad
genoten.
„AXEL"- VET ER AN EN WONNEN
Zaterdag 25 mei j.l. speelden de Axel-veteranen
een voetbalwedstrijd tegen het personeel van de
Centrale van de Ned. Stikstof Maatschappij.
Uitslag 32 voor de Axelse oudjes.
AXELSE B-JUNIOREN
SCHAKELEN HULST UIT
Zaterdag 25 mei j.l. werd in het kader van de
Kampioenschappen van Zeeland de wedstrijd
Axel BIHulst B I gespeeld, op het veld van
Sint Jansteen.
De jeugdige Axelaars leverden een goede pres
tatie, zij klopten n.l. Hulst met 21.
Beide Axelse doelpunten werden gescoord door
Benny Deij.
UITSLAGEN GESPEELDE WEDSTRIJDEN.
Goes IAxel I 13
Amemuiden ISpui I 40
WIELRENNEN
3e TE HAMME
Zaterdag 25 mei j.l. nam de Axelse nieuweling
Richard Bukacki deel aan een wielerwedstrijd te
Hamme.
In deze wedstrijd gingen 32 Belgen en 1 Neder
lander van start. De nieuwelingen reden een bij
zonder hoog tempo en het was dus lastig om weg
te komen.
Maar in de achtste van de negen te rijden ronden
sprong één van de plaatselijke renners, Jean Pierre
van Raemsdonk weg. Maar bij de laatste doortocht
zagen we Richard aan de kop van het peloton en
ieder was natuurlijk benieuwd of de koploper zijn
voorsprong zou behouden. Dit gelukte niet want
een vijfentwintigtal renners kwam en bloc naar de
meet en het was de zeer snelle Luc van Uijtvang
die met nauwelijks waarneembaar verschil de palm
in de wacht wist te slepen. Richard finishte als
derde.
Bewijs voor het goede rijden van Bukacki. Na
afloop werd de winnaar geïnterviewd en men vroeg
hem hoe de laatste ronde was verlopen. Zijn ant-
woorh „Dien Ollander, nummer 8, reed zeer
sterk en hij zorgde voor de hergroepering"
drogen in met Purolpoederf i.60enfi.-
PECH IN BUGGENHOUT
Zondag 26 mei j.l. nam Richard Buckacki deel
aan een nieuwelingen-wedstrijd te Buggenhout.
In de laatste ronde was Richard onfortuinlijk.
Hij brak één van zijn trappers op nauwelijks 4
kilometer van de finish. Onze stadgenoot zat toen
vooraan en hij verspeelde jammer genoeg een goede
klassering.
11e TE HULST
Dinsdag 28 mei j.l. nam Richard Bukacki deel
aan een nieuwelingen-wedstrijd te Hulst over 75
kilometer.
Baby Minneboo was de grote animator van deze
wedstrijd en in de laatste ronden schudde hij zelfs
zijn medevluchter de Wolff van het wiel.
Na hen kwamen verschillende kleine groepjes
naar de finish met o.a. Wim du Bois als derde en
Wim de Wilde als vierde.
Richard won de spurt van het peloton en finishte
als elfde.
DUIVENSPORT
PRIJSVLUCHT
De Duivensociëteit „De Verwachting" te Axel
hield een vlucht op Breteuil.
De uitslag
1. M. Butler, Axel; 2. J. v. Doeselaar, Sluiskil;
3. M. van Beveren, Axel; 4 en 6. P. Deij, Axel;
5. D. Dobbelaar, Boschkapelle; 7. J. Weesepoel,
Axel; 8. M. Dieleman, Axel; 9. J. Wieland, Axel;
hied een vlucht op Breteuil.
