De gemeentelijke Herindeling
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN VERSCHIJNT IEDERE ZATERDAG
in Zeeuwsch-Vlaanderen.
Frankering bij abonnement, Axel
ZATERDAG 27 APRIL 1963.
77c Jaargang, no. 30
HoofdredaktieJ. G. VINK.
Redaktie en Administratie Axel, Markt 12. teL 0 1155 - 646, postbus 16
Drukker - Uitgeefster FIRMA J. C. VINK a
Gedeputeerde Staten van Zeeland heb
ben deze week aan de gemeenteraden in
Zeeuwsch-Vlaanderen een schrijven ge
zonden waarin zij hun zienswijze kenbaar
maken aangaande de herindeling van de
Zeeuwsch-Vlaamse gemeenten. Het aantal
gemeenten wordt drastisch beperkt en
wordt teruggebracht tot 11 voor geheel
Oost en West Zeeuwsch-Vlaanderen.
Helaas belet de plaatsruimte ons, in dit
nummer de kaart met de nieuwe indeling
af te drukken en wij zullen dus trachten
de indeling enigszins te omschrijven
In West Zeeuwsch-Vlaanderen blijven
de gemeenten Sluis en Aardenburg vrij
wel ongewijzigd bestaan, Oostburg gaat
zich uitstrekken van Waterlandkerkje via
Zuidzande tot Cadzand en Retranchement,
Breskens omvat ook Groede en Hoofd
plaat en de laatste gemeente begint ten
westen van Sluiskil en omvat een groot
deel van Hoek, Philippine, Biervliet en
IJzendijke.
Bepaald verrasend is de indeling in de
Kanaalzone, waar Terneuzen het aan het
kanaal grenzende deel van Hoek krijgt,
en ook het Axelse deel van Sluiskil, en
zich uitstrekt tot de Axelse Sassing.
Sas van Gent krijgt de rest van het kanaal-
gebied. Axel behoudt zijn zuid- en oost
grens en strekt zich in het noorden uit tot
boven de bebouwde kom van Zaamslag.
Zuiddorpe, Koewacht en Overslag vor
men nog een gemeente. Hulst krijgt de
hele gemeente Sint Jansteen en een groot
deel van Clinge. Vogelwaarde Graauw en
Kloosterzande vormen tenslotte de laatste
gemeente.
Voor de Kanaalzone geven G.S. de
volgende argumentering
KOEWACHT - OVERSLAG -
ZUIDDORPE
Deze drie gemeenten hebben een agra
risch karakter, waarbij in het bijzonder in
Koewacht de vlasserij van grote betekenis
is. Overslag en Zuiddorpe zijn 3 km van
elkaar verwijderd en zijn door een ver
beterde tertiaire weg met elkaar verbonden
Overslag behoort voorts met haar 289 in
woners tot één van de kleinste gemeenten
van ons land.
Samenvoeging van de gemeenten Zuid
dorpe en Overslag (resp. met 789 en 289
inwoners), met een homogene R.K. be
volking en met gelijke agrarische struk-
tuur, verdient, naar onze mening, aanbe
veling. Tezamen tellen deze beide gemeen
ten evenwel slechts ca. 1100 inwoners.
Wij menen dan ook dat het, teneinde
een gemeente met een redelijk inwonertal
en een groter draagvlak te creëren .wense
lijk lijkt, ook de gemeente Koewacht
welker financiële toestand aanmerkelijk
gunstiger is dan die van Zuiddorpe en
Overslag alsmede een klein gedeelte
van de gemeente Westdorpe, in deze
nieuwe kombinatie op te nemen.
Hoewel de bevolking van Zuiddorpe
„meer op zich zelf staat" en zich van die
van Koewacht enigszins onderscheidt,
lijkt samenvoeging van deze gemeenten
met een agrarisch en godsdienstig parallel
lopend karakter, naar onze mening, aan
gewezen.
De omstandigheid, dat de afstand tussen
Overslag en Koewacht ongeveer 9 km be
draagt, behoeft naar onze mening geen be
zwaar op te leveren, aangezien tussen
beide gemeenten een goede wegverbinding
aanwezig is. Overigens is ook thans reeds
de burgemeester van Koewacht, die tevens
burgemeester van Overslag is, te Koe
wacht woonachtig en houdt deze zitdagen
te Overslag.
De nieuw te vormen gemeente zal ca.
4700 inwoners tellen.
Weliswaar hebben wij overwogen bij
deze nieuw te vormen gemeente nog te
voegen de gemeenten Sas van Gent en
Westdorpe, doch gezien het verschil in
mentaliteit van de bevolking en het indus
triële karakter van deze gemeenten, me
nen wij vooralsnog deze beide gemeenten
niet bij de evenbedoelde kombinatie van
gemeenten met een agrarisch karakter te
moeten voegen.
KANAALZONE
De ingevolge het traktaat van Brussel
van juni 1961 thans in uitvoering zijnde
verruimingswerkzaamheden c.a. op het
Nederlandse gedeelte van het kanaal van
Gent naar Terneuzen openen voor de
thans reeds in belangrijke mate ge-indus
trialiseerde Kanaalzone in ekonomisch op
zicht ruime perspektieven.
Een studiekommissie „Havenschap
Terneuzen-Kanaalzone" heeft thans de
vraagstukken, verband houdende met het
beheer en de exploitatie van de havens en
de industrieterreinen c.a. in dit gebied, in
onderzoek. Hiermede dient, naar wij me
nen, een adequate bestuurlijke (her-)in
deling van de Kanaalzone gepaard te
gaan.
Uitgangspunt hierbij kan de gemeente
Terneuzen vormen, die als kerngemeente
in het kader van de infra-struktuur reeds
zeer belangrijke werken heeft uitgevoerd.
Vorming van één gemeente in de Kanaal
zone zou met het oog op het internationale
karakter van het kanaal Gent'Terneuzen
en het gemeenschappelijke belang met het
Belgische achterland (Gent c.a.), alsmede
met het oog op een eenvormig beleid en
beheer t.a.v. de kanaalwerken mogelijk
voordelen bieden.
Wij menen evenwel aan de vorming van
twee gemeenten in dit gebied de voorkeur
te moeten geven en wel op grond van het
feit, dat het karakter van de bevolking in
de zuidelijke gemeenten van de Kanaal
zone in verschillende opzichten afwijkt van
dat van de bevolking in de noordelijk ge
legen gemeenten zo is de bevolking van
de noordelijke gemeenten overwegend pro
testant en die van de zuidelijke gemeenten
overwegend R.K.
Voorts is door ons ter versterking van
de gemeente Terneuzen nog ernstig over
wogen de gementen Hoek en Philippine
bij de nieuwe gemeente Terneuzen te
voegen. De gemeente Philippine heeft n.l.
een bevolking welke voor 39 in de
sektor van de nijverheid werkzaam is.
Vooralsnog achten wij het echter meer
aangewezen Hoek en Philippine, in ver
band met hun belangrijke rekreatieve
funktie in de Braakman niet bij een Ka
naalzone-gemeente te voegen.
Op grond van het bovenstaande stellen
wij voor, de gemeente Terneuzen uit te
breiden met gedeelten van de gemeente
Hoek (Boerengat), van de gemeente
Zaamslag (Othene en de Griete c.a.), van
de gemeente Axel (Sluiskil e.o.), van de
gemeente Westdorpe (ten westen en ten
Oosten van het kanaal) en aan de nieuw
te vormen Braakman-gemeente toe te voe
gen een ten oosten van Philippine gelegen
tot de gemeente Terneuzen behorend
agrarisch gebied.
Het hierboven bedoelde, thans tot Hoek
behorende gebied is door Terneuzen tot
haven- en industrieterrein bestemd.
Een van de belangrijkste mogelijkheden
tot vergroting van de ekonomische aktivi-
teiten in de Kanaalzone wordt namelijk
gevormd door de gunstige vestigingsplaats
welke de Nieuw-Neuzenpolder biedt voor
bedrijven welke een direkte ligging aan de
Westerschelde behoeven.
In verband hiermede wordt voorgesteld,
deze polder, welke thans in twee gemeen
ten is gelegen, in zijn geheel bij de (in
dustriële) gemeente Terneuzen te voegen.
Met het oog op de verbreding van het
kanaal behoeft voorts de westelijke grens
van Terneuzen met name bij het sluizen-
komplex en ter hoogte van het gehucht
Vingerling, enige korrektie.
Voor wat het hierboven genoemde, door
de gemeente Zaamslag af te stane gebied
betreft, diene dat de stedelijke bebouwing
van Terneuzen tussen het kanaal en de
Otheense kreek is gelegen. Bij een verdere
groei van de stad zal het om stedebouw-
kundige redenen gewenst zijn, het „water
front" van de stad te verbreden en de
uitbreiding in oostelijke en niet veel verder
in zuidelijke richting te projekteren. Van
de Otheense kreek zal hierbij een dank
baar gebruik kunnen worden gemaakt.
De grens tussen Axel en Terneuzen, te
Sluiskil, loopt thans tussen de fabrieken
van de Association Zélandaise de Carbo
nisation G.A. en de N.V. Compagnie
Néerlandaise de I'Azote.
In verband met de verwachte ontwikke
ling in dit gebied is deze situatie naar onze
mening niet te handhaven en lijkt het aan
gewezen, het gehele aan het kanaal aldaar
grenzende industriegebied, met inbegrip
van het ontworpen industrieterrein op de
Axelse vlakte binnen éénzelfde gemeente
lijk verband te brengen en wel bij de ge
meente Terneuzen.
Dit laatste mede vanwege de relatie,
welke tussen de overwogen vestiging van
het Montecatini-concern op de Axelse
vlakte bestaat en het eveneens tot dit con
cern behorende bedrijf van de Azote.
De gemeente Terneuzen zal in haar
nieuwe vorm ongeveer 18.600 inwoners
tellen.
De woonkern Sluiskil wordt thans door
de grens tussen de gemeenten Terneuzen
en Westdorpe doorsneden. Het verdient
naar onze mening voorts aanbeveling, het
gehele ten westen van het kanaal ge
legen gebied van Westdorpe, alsmede
een gedeelte van het ten oosten van het
kanaal gelegen gebied, aan het territoir
van Terneuzen toe te voegen.
de algemene herziening van de gemeente
lijke indeling in Zeeuwsch-Vlaanderen, de
gemeente Zaamslag met een verkleind in
wonertal als zelfstandige gemeente, be
zwaarlijk zal kunnen worden gehandhaafd.
In verband hiermede is ons voorstel de
kern van Zaamslag e.o. met Axel be
houdens de ten oosten van het kanaal
gelegen strook en de Axelse vlakte sa
men te voegen.
De wegverbing van Axel met Zaamslag
is voorts goed te noemen terwijl de afstand
(6 a 7 km) geen bezwaar behoeft te vor
men.
Voor wat het godsdienstige karakter
der bevolking van beide gemeenten betreft
kan worden opgemerkt, dat beide gemeen
ten ook al is er in Axel een groter per
centage rooms-katholieken overwegend
protestant zijn.
De nieuw te vormen gemeente zal ca.
10.000 inwoners tellen en als zodanig een
versterking betekenen ten opzichte van de
beide andere gemeenten in de kanaalzone,
te weten Terneuzen en Sas van Gent-
Westdorpe.
Gedeputeerde Staten zullen stellig hun
voorstel rijpelijk hebben overwogen, maar
reeds op het eerste gezicht vallen toch
inconsequenties in het plan op.
In ons voorstel zijn voorts de gemeenten
Sas van Gent en Westdorpe, behoudens
het hierboven genoemde, onderscheidenlijk
aan de nieuwe gemeente Koewacht c.a.
en Terneuzen toe te voegen gebied, tot
één gemeente samengevoegd.
De bevolking van Westdorpe is goed
deels op Sas van Gent georiënteerd, ter
wijl een groot aantal arbeiders van de in
Sas van Gent gevestigde fabrieken in
Westdorpe woonachtig is.
Tenslotte zal ook de Zandstraat e.o.
in deze nieuwe kombinatie moeten wor
den opgenomen.
Na samenvoeging zal deze nieuwe ge
meente ca. 6200 inwoners tellen.
AXEL - ZAAMSLAG
Zoals hierboven is uiteengezet heeft de
gemeente Terneuzen behoefte aan uitbrei
ding van haar territoir met een ten oosten
van de Otheense kreek, in de gemeente
Zaamslag gelegen gebied.
Dit heeft tot gevolg dat in het kader van
Zijn, in deze opzet, Sluis en Aardenburg
geen te kleine gemeenten om geheel zelf
standig te blijven voortbestaan
Is het verantwoord dat de kanaalzone
uit twee gemeenten bestaat, met als argu
ment dat het noordelijk deel overwegend
protestant is en het zuidelijk deel (Sas van
Gent) katholiek, terwijl tegelijkertijd op
andere plaatsen wel katholieke groepen in
een protestantse gemeente worden inge
voegd (Hoofdplaat).
De uitbreiding van Hulst wordt ge
argumenteerd met de betekenis van deze
plaats als streekyerzorgend centrum voor
het oostelijk deel van Zeeuwsch-Vlaande
ren. Bij Axel vernemen wij over deze ver
zorgende betekenis niets.
De laatste tellingen hebben uitgewezen
dat velen in Axel hun bestaan vinden in
de industrie en handel, er zijn vele toe
leveringsbedrijven voor de Kanaalzone ge
vestigd, maar Axel wordt van het kanaal
afgedrongen. vervolg pag. 2)
AXELSE COURANT
ABONNEMENTSPRIJS! Lomc nummer» 10 ecaL
Kwartaal - abonnement
Aad kinnes de km 1,25. Andere plaatsen \Ji,
v Buitenland 2.
ADVERTENTIEPRIJS: 10 cent per
BI) kontrakten belangrijke rtdukUe.
Ingezonden Mededelingen 30 cent per
Kleine Ad verten Hén 1-5 regels le-
tedere regel meer 12 cent extta.
