LANGS DE SCHELDESTROMEN
Bronchi letten
Frankering bij abonnement, AXEL
ZATERDAG 9 MAART 1963
77e Jaargang No. 23
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN VERSCHIJNT IEDERE
ZATERDAG
ABONNEMENTSPRIJS t Lone nummert 10
K-wartaal - abonnement
Axel binnen de kom 1,25. Andere plaatsen 1.75,
Buitenland 2.
Hoofdredaktie J. G. VINK.
Redaktie en AdministratieAxel, Markt 12, tel. 0 1155 - 646, postbus 16
Drukker - Uitgeefster FIRMA J. G VINK
ADVERTENTIEPRIJS: 10 cent per a
Bij kontrakten belangrijke redulcöe.
Ingezonden Mededelingen 30 cent per a
Kleine Advertentién 1-5 regelt f le—
Iedere regel meer 12 cent
Bijna 250 Nederlanders kunnen
Maarten Luther hun voorvader noemen.
ONGEVEER ELF GENERATIES LIGGEN TUSSEN HEN EN DE GROTE
HERVORMER.
Over het leven van Maarten Luther is
veel geschreven honderden werken han
delen over zijn leven als mens en reforma
tor. Wat echter weinigen bekend zal zijn, is
het feit, dat er nog een tweehonderd vijftig
nakomelingen van de Wittenberger monnik
in Nederland woonachtig zijn.
Doordat Johan Martin Hoffmann, chirurg
van beroep, achter-achter-kleinzoon van Lu
ther, zich omstreeks 1700 in Heusden ves
tigde, heeft zich ook in Nederland een tak
van de „Lutheriden-familie" gevormd.
Lutheriden
Dat is de naam, die men aan de nazaten
van Luther gegeven heeft. Dit zijn, de meest
in Duitsland woonachtige, leden van de
„Lutheriden-Verein", een familievereniging,
welke zich tot taak stelt de banden tussen
de grote voorvader en de nazaten te onder
houden. Ook de meeste Nederlandse afstam
melingen zijn lid van deze vereniging en
ontvangen op gezette tijden het verenigings
orgaan. Op deze wijze wordt ook de nakome
lingschap in de zoveelste graad van Maarten
Luther en zijn echtgenote Catharina van
Bora geregistreerd.
Deze Luther-familievereniging is eigen'ijk
een merkwaardig verschijnsel, omdat het
hier gaat om alle afstammelingen, zowel in
mannelijke als vrouwelijke lijn en daardoor
kan men deze vereniging niet vergelijken
met de hier te lande op dit terrein bestaande
organisaties.
Trouwens van hoeveel „groten" die in de
middeleeuwen geboren zijn, is het nageslacht
tot in deze eeuw bekend geworden en de
familiebanden door een vereniging bijeenge
houden We vermoeden, dat deze Luther -
vereniging dan ook de enige in haar soort
in Europa is.
Maarten Luther
Luther werd 10 november 1483 in Eis-
leben geboren. Een half jaar later vertrokken
zijn vader en moeder naar Mansfe'd. Maar
ten kreeg vervolgens onderwijs in Mansfeld,
Maagdenburg en Eisenach, vandaar kwam hij
in 1501 op de Hogeschool te Erfurt om
rechten te studeren en wijdde zich later aan
de studie van het humanisme en de scholas
tische wijsbegeerte. In 1505 werd hij ma
gister. Tijdens een ernstige ziekte kwam hij
in het klooster van de Erfurter Augustijnen
terecht. In 1507 werd hij tot priester ge
wijd in 1508 hoogleraar in de wijsbegeer
te aan de Hogeschool te Wittenberg en in
1512 doctor in de theologie.
Op 31 oktober 1517 bevestigde hij zijn
beroemde 95 stellingen aan de slotkapel te
Wittenberg, waarvoor hij zich een jaar later
te Augsburg moest verantwoorden. Hij ont
kwam aan zijn arrestatie. Op 10 december
1520 vernietigde hij te Wittenberg de tegen
hem uitgevaardigde pauselijke banbul. Op
17 april 1521 verdedigde hij zich voor de
Rijksdag te Worms.
Op 13 juni 1525 huwde Maarten Luther
met Catharina von Bora, geboren 29 januari
1499, die hem zes kinderen schonk.
Door de Keur-Saksische kerkvisitatie
(1527-1529), de beide catechismen (1529)
en het voltooien van de Bijbelvertaling, legde
hij de grondslag voor de protestantse ge
loofsleer. Hij stierf op 18 februari 1546 op
reis naar zijn geboorteplaats Eisleben en
werd bijgezet in de slotkapel te Wittenberg.
Zijn vrouw overleed 20 december 1552 te
Torgau.
Maarten Luther was, genea'ogisch ge
sproken, geen overgrootvader of bet-over
grootvader, naar de stam-over-grootvader en
stam-bet-overgrootvader van de nu levende
nazaten in Nederland.
Johan Martin Hoffmann
Johan Martin Hoffmann werd op 17 au
gustus 1686 te Kah'a in Thuringen geboren
als zoon van Johann Ernst Hoffmann en
Anna Margaretha Zwaben. Johann Ernst
was de oudste zoon van Johann Hoffmann,
apotheker te Jena en van E'isabeth Doro
thea Luther. Elisabeth Dorothea aanschouw
de in 1624 het levenslicht a's dochter van
Johann Ernst Luther en Martha Blumen-
stengel.
Deze Johann Ernst was de tweede zoon
van Dr. med. Paul Luther (1533-1593),
(derde zoon van Maarten Luther en Catha
rina von Bora) en van Anna van Warbeck.
Vier generaties waren er tussen de reforma
tor en Johann Martin Hoffmann.
Hoffmann werd chirurg en trok omstr.
1700, zoals vele Duitsers, naar het toen
rijke Holland. Hij vestigde zich in het stadje
Heusden aan de Maas. Op 9 november 1708
trouwde hij aldaar met Heltjen van Drunen.
Hun huwelijk werd gezegend met zeven kin
deren.
De oudste, Anna Margriet, trok naar Den
Haag en huwde daar in 1743 de zilversmid
David Krumpelman.
De eerste zoon, Johannes Ernst, werd Chi
rurg in Den Haag en huwde met Cornelia
Jacoba Nachenius. Uit dit huwelijk werden
drie dochters geboren, waarvan geen nako
melingen zijn.
De tweede zoon, Johann Andries, zocht
het eveneens in Den Haag en trouwde al
daar op 6.2.1746 in de Scheveningse kerk
met Willemina Hunter. Hieruit werd één
dochter geboren die ongehuwd overleed.
De derde zoon, Johann Martin, was chi
rurg in Namen, Wassenaar en Arnhem. Het
huwelijk met zijn eerste vrouw de Haagse
Jacoba Roda was kinderloos. Zijn tweede
vrouw Petronella Otto, schonk hem zeven
kinderen.
Intergemeentelijke samenwerking
Streekontwikkelingscommissie
Oost-Z.-Vlaanderen-Oost
wil haar afvalwater kwijt.
De voltallige streekontwikkelingscom
missie Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen-Oost
heeft gisteren in Hulst een belangrijke be
spreking gevoerd met o.a. het rijksinstituut
voor de zuivering van afvalwater R.I.Z.A.
en de officiële instantie voor bouw- en
woningtoezicht in Oost-Z.-Vlaanderen
(Terneuzen) over de afvalwaterleiding in
deze streken.
Gedacht wordt aan den rechtstreekse
leiding vanuit dit gebied voorzover het
althans en bij de commissie aangesloten
gemeenten betreft - op de Schelde.
Een der vele voordelen van een derge
lijke leiding, die via diverse zijtakken de
verschillende dorpskernen bereiken zal is
gelegen in de grote aantrekkingskracht
voor industrievestiging, alsmede de verbe
tering van het woonklimaat.
Op zeer korte termijn zullen hierover
besprekingen worden gevoerd met de lan
delijke en provinciale Waterstaat, wier me
de werking uiteraard onontbeerlijk is.
De andere drie kinderen van Johann Mar
tin Hoffmann bleven ongehuwd.
Nazaten Krimpelman - van Schuylenburg
Van de vier kinderen uit het huwelijk van
Anna Margriet Hoffmann en David Krim
pelman huwde slechts de dochter Helena op
T4 maart 1773 met Willem van Schuylen
burg, kapitein in staatse dienst. Zeven kin
deren werden uit dit huwelijk geboren. De
nazaten uit deze verbintenis, meest woon
achtig in het noorden des lands dragen de
geslachtsnamen Beck, van Bemmel, Billen-
kamp, Boermans, Brokke, Bouwmeester,
Anthonyssen, de Grave, Boers, van Harder
wijk, de Jong, Blaster Kool, van Heerens,
Kamps, Ledeboer, Ykema, van der Neut,
Retel, Romijn, van Schuylenburg, Seerne,
Slebos, Timmers, Tombrink en Wesselius.
Nazaten van Johann Martin Hoffmann
en Petronella Otto.
Van de zeven kinderen uit dit echtpaar is
er slechts één waarvan een grote nakomelin
genschap bekend is, nl. van Bernhard Wil
helm Hoffmann, predikant in Middelstum,
representant van de Bataafse Republiek in
het district Appingedam. Hij trouwde op 11
juli 1791 met Elisabeth Groenhof, uit welk
huwelijk vier kinderen werden geboren.
De oudste dochter Petronella trouwde Dr.
Pieter Georg Christif Siemens, arts te
Scheemda. Onder haar nazaten komen we de
familienamen Goedvriend, Gorter, Frima,
de Koning, Kranenburg, Lansberg, Siemens
en van Zadelhof tegen.
De tweede zoon Martinus Ernestus huwde
met Louisa ten Berge. Het nageslacht hier
van stierf uit in de 19e eeuw.
De jongste dochter, Elisabeth, trouwde 4
mei 1825 te Groningen met Dr. Ubbo Pie-
ters Tjaden. Onder de nakomelingen uit dit
huwelijk komen voor de namen Baron
Bentinck, Cavalje, Crans, de Graaf, Hetem,
Huiskes, van Hoogenhuyze, Janssen, Krom
hout, Trail en Vrindley.
Het is mogelijk dat meerdere families zich
tot de „Lutheriden" mogen rekenen, daar
niet altijd valt na te gaan waar een bepaald
lid uit een familie is geb'even. Anderzijds
zullen ook wel Duitse „Lutheriden" gedu
rende de laatste tweehonderd jaren de grens
zijn overschreden.
Stramheid en Pijnen
vallen van D af met Kruscnen.
Want Kruschen's zes minerale
zouten jagen de onzuiverheid
uit Uw bloed
en daarmee ook de oorzaak van Uw lijden en pijn.
Het klinkt haast ongelofelijk, maar duizenden Kheu-
matieklijders in binnen- en buitenland kunnen U
enthousiast bevestigen, hoe wèl ze zich bevinden
met de kleine dosis Kruschen iedere dag.
(Ingez. Med.)
SCHADE AAN OESTERKULTUUR
LOOPT IN DE MILLIOENEN.
De vereniging ,,D6 Zeeuwse Oester
waarbij alle kleine oesterkwekers van Yer-
seke zijn aangesloten, heeft dinsdag in Yei>
seke een bijeenkomst belegd, om zich te
beraden over de gevolgen van de strenge
winter en de langdurige vorstperiode, die
grote schade aan de schelpdierenkultuur
in de Oosterschelde hebben toeqebracht.
De schade die nog niet definitief kon wor
den vastgesteld, omdat verscheidene per
celen nog niet te bereiken zijn, loopt zeker
in de millioenen. De oesterteelt op de droog
vallende gronden moet volledig als verloren
worden be schouwd.
Op deze bijeenkomst was ook aanwezig
prof. dr. P. Korringa, direkteur van het
Rijksinstituut voor Visserij-onderzoek in
IJmuiden. Bij vele kwekers bestond de
vrees, dat de grote sterfte onder de oesters
en mosselen mede een gevolg zou zijn van
het lozen van zoet oppervlaktewater via de
Oosterschelde. Uit onderzoekingen, aldus,
prof. Korringa, is gebleken, dat het zout
gehalte van het water in de Oosterschelde
vrij konstant is gebleven. De sterfte is vol
gens hem dan ook louter en adeen een ge
volg van de vorst en de ijsgang.
Er werd een werkcomité ingesteld, dat
zich zal beraden over de problemen die
voor de oesterteelt zijn ontstaan. Binnen af
zienbare tijd zal dit zijn conclusies bekend
maken. Het ligt niet in de bedoeling rijks-
steun voor de gedupeerden te vragen.
ONTEIGENING IN DE
KANAALZONE.
Grondprijs van deskundigen
door de rechtbank juist geacht.
De rechtbank te Middelburg heeft deze
week uitspraak gedaan in de onteigenings
procedure van gebrs. W. en J. Martens
contra de staat, welke drie weken geleden
diende en waarbij de door de taxatiecom
missie van de rechtbank (vastgestelde
grondprijzen van 1,15, 1,20 en 1,30
inzet waren. De rechtbank noemt de prij
zen juist in haar vonnis.
Daarbij wordt door de rechtbank onder
meer overwogen, dat de opvatting van de
deskundigen, als zou er aan de oostelijke
kanaalzijde nog voldoende industriegrond
voorradig zijn, eveneens ju'st is. De betite
lingen, van gronden aan de westelijke ka
naaloever (gebezigd door de raadsman van
de gebroeders Martens) als ,ruw" indus
trieterrein en „grond met verwachtings-
waade" noemt de rechtbank slechts een
kwestie van woorden.
Doelend op de grondaankopen door de
aannemingsbedrijven Mabuwat en Zanen
Verstoep (bij de laatste ging het om een
slibdepot waardoor het bedrijf zich een half
millioen zou hebben bespaard) zegt het von
nis dat de grondprijzen hierbij slechts een
ondergeschikte rol speelden. De rechtbank
is met de deskundigen van oordeel dat be
doelde transakties in de onmiddellijke na
bijheid van te onteigenen gronden buiten
beschouwing moeten blijven. De prijs die
Mabuwat betaalde wordt in het vonnis
evenmin vergelijkbaar geacht, omdat deze
niet door het normale vrije verkeer tot
stand kwam. Omdat de Afvalwaterleiding
Kanaalzone Zeeuwsch-Vlaanderen door de
grondaankoop van Mabuwat in een dwang
positie werd gebracht (op deze grond zou
het gemaal gebouwd moeten worden) is
het bod van de Afvalwaterleiding evenmin
vergelijkbaar en wordt dus evenmin maat
gevend geacht.
ZEEUWSE MILITAIR
STAL KIPPEN.
Diefstal van tien kippen was gisteren de
inzet van een krijgsraadzitting te 's Graven
hage, waarvoor de dienstplichtig soldaat
H.J.M. uit Vogelwaarde zich moest ver
antwoorden. Mede met de leden van de
krijgsraad verwonderde de president zich
over deze onbenullige diefstal, die de jonge
man met een prima beoordeling van zijn
meerderen in aanraking moest brengen met
militair-justitionele autoriteiten.
Het is werkelijk niet uit winstbejag, al
dus de president, want de hele affaire heeft
je nauwelijks een ƒ10 opgeleverd. De pre
sident verzocht verdachte te vertellen
waarom hij deze nachtelijke strooptochten
had ondernomen, waar achtereenvolgens
5, 2 en 3 kippen het slachtoffer van wer
den. Tenslotte wist de krijgsraad de sol
daat tot een bekentenis te brengen waarbij
bleek, dat hij door deze daden in het ge
vlei van een 35-jarige caféhoudster wilde
komen.
In zijn requisitoir noemde de auditeur
militair de zeer goede beoordeling van ver
dachte, zowel door zijn commandant van
het 940e lichte artillerie bataljon te Breda
als door de commandant der rijkspolitie uit
beklaagdes woonplaats.
De auditeur meende dan ook niet tot
een vrijheidsstraf te moeten overgaan en
eiste derhalve een straf van 2 maanden
voorwaardelijk met een proeftijd van 2
jaar.
Mr. R. F. Foortse die als verdediger
optrad, verzocht de krijgsraad uiterste cle
mentie voor zijn cliënt in verband met het
feit, dat in de kleine dorpsgemeenschap,
waaruit deze jongen komt, een veroorde
ling zeer zwaar zal gelden. Hij heeft ge
handeld onder invloed van verkeerde
vrienden, aldus de raadsman, maar mede
door zijn goede beoordeling durf ik uw
krijgsraad te verzoeken deze pluimvee
kwestie met een vingerwijzing af te doen.
De krijgsraad wilde echter nog een na
dere bestudering van een en ander en hield
deze zaak aan tot 20 maart.
OVERVAL OP EEN
VLISSINGSE TAXICHAUFFEUR
Tussen Koudekerke en Biggekerke heeft
een overval plaatsgevonden op een Vlis-
singse Taxichauffeur. A. J. Abbé had in
een Vlissings café een passagier, de negen
tienjarige T. S. uit Terneuzen, opgepikt,
die verzocht naar Zoutelande te worden
gebracht. Op een donker weggedeelte tus
sen Koudekerke en Biggekerke verzocht
de passagier te stoppen waarbij hij voor
gaf dat hij misselijk was. S. liep naar het
portier naast de bestuurder, opende dit,
en sommeerde de chauffeur onder bedrei
ging van een revolver, zijn geld te over
handigen. De bedreigde chauffeur, die in
middels ook was uitgestapt, maakte echter
bij verrassing de Terneuzenaar onschade
lijk door hem plotseling een trap te geven.
Desondanks ging zijn revolver nog twee
keer af zonder evenwel schade aan te rich
ten. Het schietwapen bleek later een alarm
pistool te zijn. Nadat de rijkspolitie was
gewaarschuwd, werd S. overgebracht naar
Souburg, waar bij onderzoek bleek, dat hij
nog meer sinistere voorwerpen als slagwa
pens met punaises en eigenhandig gefabri
ceerde donderslagen bij zich had.
AXELSE COURANT
Hoestdrank in tabletvorm. 95ct
