Uit onze Omgeving Axel Predikbeurten Kanaal Gent—Terneuzen structuurplan kanaalzone bevolkingspolitiek en leefbaarheid samenwerking over de grens heen benelux-visie op kanaalzone vaste verbinding westerschelde conclusie AXEL 750 JAAR STAD Vorige week vrijdag vond op het stadhuis een eerste bespreking plaats met een aantal daartoe door het gemeentebestuur uitgenodigde ingezetenen teneinde te komen tot samenstelling van diverse comités en opstelling en uitvoering van plannen tot een waardige viering van dit heuglijke feit. Burgemeester M. K. van Dijke, opende de ver gadering. Hij heette de aanwezigen hartelijk wel kom en zette het doel van deze bijeenkomst uiteen. De gemeenteraad, heeft in het feit, dat het dit jaar 750 jaar geleden is dat Axel stadsrechten verkreeg aanleiding gezien, daaraan op gepaste wijze aandacht te schenken. Om deze feestelijkheden te organiseren zal een comité uit de burgerij moeten worden gevormd. Er zullen werkgroepen moeten komen en ook de burgerij en de plaatselijke middenstand zal inge schakeld moeten worden. Als evenementen, welke reeds vast staan noemt spreker het optreden van het A.B.C.-cabaret van Wim Kan; het concours-hippique de toezegging van de Minister van Defensie dat medewerking zal worden verleend door de Commando-troepen, een nader aan te wijzen militaire kapel, H.M. „Axel" en één of meer helicopters van de Koninklijke Luchtmacht. Voorts is o.a. gedacht aan een reünie van oud- Axelaars, aan een historische zitting van de ge meenteraad, waarbij de raadsleden in Axelse kle derdracht gestoken zijn, aan een ballonvaart, gon delvaart, een optreden van Godfried Bomans, Henri Knap, Simon Carmiggelt, aan inschakelen van de schooljeugd, het houden van een braderie, een cydo-cross voor de jeugd, een viswedstrijd om de gouden karper van Axel door de hengelaars-club van honderd enz. Hiervoor zullen sub-comité's moeten worden ge vormd. Om aan voldoende middelen voor een behoor lijke viering van dit 750-jarig bestaan te komen werd door een der aanwezigen gesuggereerd o.a. een beroep te doen op buitenlanders welke bezit tingen (landerijen) in Axel hebben, op plaatselijke industrieën, op fabrikanten die aan Axelse zaken leveren, op verzekeringsmaatschappijen e.d. Door persoonlijke bezoeken zou hier wellicht een flink bedrag zijn te verkrijgen. Verder kwamen als suggesties naar voren een sprookjesbos in het Axelse bos, een optocht met deelname met praal en reklamewagens door de middenstand, aktiviteiten van plaatselijke verenigin gen in samenwerking met zusterverenigingen om gezamenlijk tot grotere manifestaties in Axel te komen, een teenagerfeest, een openluchtspel of steekspel op de Kleine Kreek. Op sportgebied werd de aandacht gevraagd voor voetballen en wielrennen, terwijl ook de Rode Kruis-wandeltocht in het kader van dit feest zou kunnen worden georganiseerd. Tenslotte kwam ook nog de suggestie voor oude volksspelen naar voren, alsmede een braderie, en het oprichten van oude geveltjes en een feestverlichting. Het ligt in de bedoeling dat het feest zal worden gevierd in de week van 22—29 juni. Vanzelfsprekend zijn de hierboven genoemde punten nog slechts ideeën en stellig zal ook niet alles kunnen worden verwezenlijkt. Wanneer echter de voorlopige commissie, alsmede de burgerij en de plaatselijke verenigingen in eigen kring al eens nader gaan overwegen wat zij kunnen doen, dan zal stellig, wanneer straks tot oprichting van een definitief comité wordt overgegaan met vrucht kun nen worden gewerkt. OPDOOl Na een vorstperiode van enkele maanden wint de dooi meer en meer terrein. Ook wordt er regen gemeld en wanneer deze bei den samen komen, wordt op vele plaatsen in het land het ergste gevreesd. Ook in onze gemeente is de situatie niet bepaald rooskleurig. Deze week moesten reeds wegen voor het ver keer worden afgesloten en de komende dagen zal het aantal nog wel toenemen. Ook verschillende straten binnen de kom ver tonen reeds ernstige sporen van de strenge vorst. De schade tengevolge van de vorst zal dit jaar wel erg hoog zijn. TENNISVERENIGING AXEL besloot tot aanzenlijke contr.verlaging. Op dinsdagavond hield de Tennisvereniging Axel een ledenvergadering. Wegens verhindering van de voorzitter Dr. A. Kats presideerde dhr. A. v. d. Linden. Naast de gebruikelijke onderwerpen bevatte de agenda het jaarverslag van de secretaresse Mw. Sanderse-Jacobs, waarin vooral tot uitdrukking kwam het groeiend enthousiasme voor deze sport bij de jeugd. Hierop aansluitend kon de penningmeester dhr. A. v. d. Lee nog een prettig bestuursvoorstel ter tafel brengen n.l. een aanzienlijke contributie verlaging voor de juniorleden tot 18 jaar. Dit voorstel werd met algemene stemmen aan vaard. De vergadering was eenstemmig van oor deel, dat de jeugd aangespoord moet worden aan welke tak van sport dan ook deel te nemen en dat juist de gezonde tennissport geen financieël beletsel mag vormen. Door dit nieuwe besluit werd laatstgenoemd pro bleem volledig uit de weg geruimd, waardoor de verwachting bestaat, dat het aantal juniorleden zich gestadig zal uitbreiden. Ook dit jaar zal de vereniging met lteam deel nemen aan de landelijke competitie, terwijl een speciaal herenteam onze vereniging in de zaterdag competitie zal vertegenwoordigen. Na een vlotte behandeling van de overige agendapunten sloot de waarnemend voorzitter deze geanimeerde vergadering. JAARVERGADERING Op 21 februari a.s. houdt de A.B.C. haar jaar vergadering in „Het Centrum" te Axel. Spreker op deze avond is de heer Willem van Iependaal. JAARVERSLAG Op vrijdag 22 februari a.s. houdt de C.B.C. in „Het Centrum" te Axel haar jaarvergadering. Naast het huishoudelijk gedeelte is ook gedacht aan de ontspanning, want het Axelse toneelgezel schap Ko Bakker verleent haar medewerking. De toneelgroep speelt „DE HUISLERAAR". Voorts werkt mee de Chr. Muziekvereniging „Hosanna". FILM-AVOND Op 1 maart 1963 organiseert de Christelijke Metaalarbeiders Bond een filmavond in „Het Cen trum" te Axel. Tevens is er voor de kinderen een kindermiddag. KOLLEKTE In de periode van 4 t/m 19 maart 1963 wordt te Axel gekollekteerd voor Het Leger des Heils. FEESTAVOND Op vrijdag 29 maart zal door „Hosanna" in „Het Centrum" te Axel een feestavond worden gegeven. Houdt deze avond vrij. ZONDAG 17 FEBRUARI 1963 Ned. Herv. Kerk 10 uur en 2.30 uur Ds. P. Pennings. (10 uur m.m.w. Kinderkoor; 3de koll. in beide diensten: Ned. Bijbel Genootschap). Geref. Kerk (Kerkdreef) 10.00 en 2.30 uur Ds. A. Kuiper. Geref. Kerk (Pironstraat) 10.00 en 3.00 uur: I. Groenenberg, Den Haag. Geref. Gemeente, 10 en 2.30 uur Leesdienst. ZONDAGSDIENST ARTSEN 16-17 FEBRUARI Dokter Kats. (vervolg van pagina 1) Er zijn nog andere projecten nodig. De spoorlijn aan de oostelijke kanaaloever tussen Terneuzen en Sluiskil moet eveneens oostwaarts worden ver legd. Voor het hier liggende groot-industrie-ter rein heeft Terneuzen grootse plannen opgezet, in het kader van een zeehaven-ontwikkelingsplan. Havens zullen worden aangelegd en verlengd tot een kadelengte van 6 kilometer. Op de terreinen zullen uiteindelijk 4.000 werknemers een arbeids plaats vinden. De eerste fase van dat plan omvat verlenging van de zuidelijke kanaalhaven met 650 meter en de verlenging van het Zevenaarsdok met 920 meter. Dit plan beloopt 5 miljoen. In een volgend stadium wordt een nieuwe haven aange legd, ten noorden van het zuiderdok, van 1050 meter lengte en MYz meter diepte. Daarnaast heb ben de gemeenten Axel, Sas van Gent en West- dorpe samen het initiatief genomen tot de ontslui ting van haventerreinen ten zuiden van het kanaal van Axel. In de projecten alleen al ten oosten van het ka naal zullen 400 a 500 ha groot-industrieterrein be schikbaar komen, bereikbaar voor zeer grote zee schepen. Gaat men uit van het feit dat Nederland verplicht is zijn aandeel in de kanaalwerken ten opzichte van België te dragen en dat de kosten uit dezen hoofde niet toe te rekenen zijn aan de beschreven havenplannen, dan is het duidelijk dat het Nederlandse zeehavenfront op weinig kostbare, maar essentiële wijze aanzienlijk wordt verlengd. Voor de ontwikkeling van de vijf kanaalzone gemeenten zijn de gevolgen van deze projecten verreikend. Voor de groei van de kernen is een maximaal structuurplan ontworpen, waarin een groei in fasen past en waarin het tijdstip van ver werkelijking bv. in 20 jaar niet al te strak moet worden genomen. In dit schema is de volgende ontwikkeling gedacht. Inwonertal Voorziene 1962 groei tot Terneuzen 16.582 25.0002) SluiskilJ) 6.000 7.792 15.000 Sas van Gent 4.458 9.000 Westdorpe 2.286 20.000 2.408 6.000 33.526 81.000 T) Sluiskil valt onder de gemeenten Terneuzen, Axel en Westdorpe. 2) Een verdere groei tot 50.000 ligt binnen de mogelijkheden. Het aantal van 81.000 inwoners zal ver over schreden worden als de 800 a 1000 ha die in prin cipe zijn geprojecteerd ook tussen Sas van Gent en Sluiskil aan de westzijde van het kanaal vol bezet zijn. Met de verdere uitbreiding van de ter reinen op de duur tot 1500 ha is dan nog geen re kening gehouden. Daar staat tegenover dat deze bezetting slechts geleidelijk zal geschieden en bo vendien dat ook nabuurgemeenten voor huisvesting kunnen zorgdragen. Na verloop van tijd zal het schema uiteraard worden herzien. Er is een belangrijk knelpunt te overwinnen voordat deze ontwikkeling is bereikt. De eigen natuurlijke aanwas van de beroepsbevolking in Zeeuwsch-Vlaanderen bedraagt 400 a 500 mannen per jaar. In twintig jaar komt dit neer op minder dan 10.000, hetgeen met de gezinnen mee overeen komt met 35.000 inwoners. Het staat niet bij voor baat vast dat Zeeuwsch-Vlaanderen zijn migratie balans sluitend zal weten te maken. De laatste tien jaren is er nog een vertrekoverschot van ongeveer 625 mensen per jaar. Daarenboven zal de ontwik keling buiten de kanaalzone mensen vragen. Tot nu toe is de gedachte geweest arbeidskrachten te recruteren uit Oost-Vlaanderen, maar over enige jaren voorziet men in deze provincie met lage ge boorteoverschotten ook een tekort. Er moet dus zo veel mogelijk naar gestreefd worden in Zeeuwsch- Vlaanderen mensen uit overig Nederland aan te trekken, waarvoor de verbetering van het niveau van sociaal-culturele voorzieningen en de bouw van woningen zijn zeer belangrijk. Ten behoeve van de probleemgebieden worden voor deze sociaal-culturele infrastructuur gelden ter beschikking gesteld door het Ministerie van Maatschappelijk Werk. Aan de kanaalzone zijn fondsen toegewezen voor een zwembad te Terneu zen en aangevraagd voor opstallen op de sport velden aldaar. Op verschillende andere terreinen zijn projecten gereed, zoals dat voor een schouw burg, of in studie, zoals een watersportcentrum. Overigens is de ligging van Zeeuwsch-Vlaan deren ten opzichte van de Belgische centra van recreatie zeer gunstig. Op een afstand van 35 kilometer ligt Gent met 160.000 inwoners (met de randgemeenten 236.000). Het heeft een universiteit, een opera, een schouwburg, een concertgebouw en vele befaamde tentoonstellingen zoals de Floralia. De agglomeratie Antwerpen met 550.000 inwoners ligt op een afstand van 50 kilometer, Brussel op 80 kilometer. Vermaard om zijn vermaakcentra is de Belgische zeekust met Knokke en Oostende, op een afstand van 50 kilometer. De Zeeuwsch- Vlaamse stranden op 30 kilometer zijn voor wie een wat rustiger vermaak zoekt zeer in trek. Zeer dichtbij, op 8 kilometer, is het nieuwe recreatie centrum De Braakman, een prachtig natuurgebied met stranden en uitgestrekte kreken, waar men kan zeilen. Er zullen weinig landelijke gebieden zijn waar zo grote kansen op industrialisatie bestaan en die tegelijk zo dicht bij centra van ontspanning zijn gelegen. De staatsgrens tussen België en Nederland snijdt de economisch-geografische eenheid die de kanaalzone vormt willekeurig in twee delen. Daar bij komt dat grensgebieden meestal op grote af stand liggen van de grootste centra van bedrijvig heid. Dit belemmerd de ontplooiing. Eindelijk zijn beide landen er in geslaagd althans over het tech nische aspect van de kanaalvergroting tot een accoord te komen. Voor het overige beperkt het administratieve karakter van het staatsverband nog altijd een meer integrale aanpak van de ontwik kelingsvraagstukken. Over het algemeen bestaat het misverstand dat de Benelux automatisch dit hiaat zal opvullen. Het is veeleer zo dat wij de Benelux moeten opvullen met constructieve gedachten over streekontwikkeling aan weerszijden van de grens. Op dit punt zijn 't laatste jaar grote vorderingen gemaakt. Samen met de E.R.O.V. heeft het E.T.l. voor Zeeland een ontwikkelingsprogramma voor de hele kanaalzone opgesteld, alsof er geen grens bestond. Dit programma is opgesteld voor de Werkgroep Regionaal Beleid van de Benelux en is bestemd voor het Comité van Ministers. Het rapport is tot stand gebracht tezamen met die Werkgroep en door haar aanvaard. Het laat zich aanzien dat het zal worden behandeld in de Inter parlementaire Raad voor Benelux. Tussen E.R. O.V. en E.T.L enerzijds en de Economische en Sociale Raad van Advies (de „SER") van Bene lux zijn intensieve contacten gaande om deze ma terie behalve in het bestuurlijke vlak, ook op het niveau van het georganiseerde bedrijfsleven te brengen. E.R.O.V. en E.T.l. zijn doende beide contacten te institutionaliseren. Op grond van deze ontwikkeling hebben de Eco nomische Raden van West- en Oost-Vlaanderen, Antwerpen en Limburg (Big.) en de Economisch Technologische Instituten van Limburg (Ned.), Noord-Brabant en Zeeland de B,R,E,S, opgericht. B.R.E.S. is een symbolisch te duiden afkorting van Benelux Regionaal Economische Samenwerking. Deze instituten hebben de Economische Raad van Vlaanderen, een raad van overleg en voorlichting voor alle Vlaamse gewesten, bereid gevonden hier van als secretariaat op te treden. Ook de andere provincies, buiten Zeeland en Oost-Vlaanderen, hebben Beneluxrapporten opgesteld. De B.R.E.S. is hiervoor het algemene orgaan van overleg ge worden. Zij is met een brochure uitgekomen waarin de vraagstukken zijn uitgestald. Studies over ar beidsmarkt, industrie-ontwikkeling, loonvraagstuk- ken en recreatie staan op het programma. Het genoemde Benelux-rapport van E.R.O.V. en E.T.l. voor Zeeland behandelt de wegen, de spoorwegen, de veerverbindingen, de publieke voor zieningen de infrastructuur dus. Verder het grensverkeer, de institutionalisering en het regionale ontwikkelingsbeleid. Wat de wegen betreft bepleit het rapport de snelle aanleg van een weg ter ontsluiting van de industrieterreinen ten oosten van het kanaal, zodat er een „toeleverings- en pendelverbinding" komt tussen de belangrijkste industrieën aan weeszijden van de grens, waaronder de Sidmar. Urgent zijn een omleiding om Gent naar de autostrade Brussel- Oostende en de E 3-weg, die o.m. Antwerpen, Gent, Kortrijk en Lille verbindt. Versnelling van uit voering is nodig ten aanzien van de weg Antwer- pen-Zelzate, met een tunnel onder het kanaal, wel ke langs de grens later tot Eeklo moet worden doorgetrokken. De weg GentTerneuzen, ten wes ten van het kanaal, dient in zijn geheel te worden verbeterd. Gebleken is dat de uitvoering hiervan nog niet verzekerd is. Op Belgisch gebied dient ten oosten van het ka naal een spoorlijn te worden aangelegd op Ne derlands gebied kan voorlopig worden volstaan hiervoor grond te reserveren. In de Zeeuwsch- Vlaamse kanaalzone dient een betere spoorweg- outillage te komen. De Westerschelde wordt be schouwd als een belemmering van de ontwikkeling ook van West- en Oost-Vlaanderen. Een vaste verbinding is echter niet binnen afzienbare tijd te verwerkelijken. Daarom wordt aangedrongen op snelle verbetering van het veer KruiningenPerk- polder. Samenwerking wordt bepleit ten aanzien van de reeds genoemde afvalwaterleiding, die voorhands bij Sas van Gent begint of, zo men wil, eindigt. Ook de watervoorziening waarvoor Zeeuwsch- Vlaanderen Oost-Vlaanderen nodig heeft, moet op breder basis worden gezet. Aandacht voor de ge zamenlijke problemen van gas- en elektriciteits voorziening is er reeds zij kan worden versterkt. Het grensverkeer zal gebaat zijn met een soepele behandeling, een ruime openstelling van grenspos ten, versnelling van de doorlaat en verlaging van de Belgische tarieven voor buiten de kantooruren aangeboden goederen. Het regionale ontwikkelingsbeleid aan weers zijden van de grens loopt zeer uiteen. De subsi diëring en faciliteiten verschillen zo sterk dat er „oneerlijke concurrentie" mogelijk is voor wat be treft de vestiging van bedrijven op een afstand van enkele kilometers, b.v. tussen Zelzate en Sas van Gent. In de loop van 1963 zal dit beleid over de gehele linie, dus ook in andere gewesten, zowel in België als in Nederland werden herzien. Intussen zullen incidentele ongerechtigheden door nationaal overleg uit de weg moeten worden geruimd. Het is zelfs wel door een minister voorgesteld alsof een brug over de Westerschelde het lijkt reëler over een brug te spreken dan over een tun nel alleen voor Zeeuwsch-Vlaanderen van be lang is. Onder de hoofdstukken over het achter land, speciaal dat van noordwest Frankrijk, is wel gebleken hoe kort de afstanden zijn. De afstand van Rotterdam naar Terneuzen die in 1965 via Haringvliet- en Grevelingendam en Oosterschelde- brug reeds tot aan de Westerschelde langs een vaste verbinding kan worden gemeten, bedraagt met een brug ter hoogte van Terneuzen ongeveer 95 kilometer, dat is 100 kilometer minder dan van Le Havre naar Lille. Uit het voorgaande zal wel gebleken zijn dat deze zeer essentiële kustweg grote groeipolen van West-Europa verbindt. Aan de noordzijde is de Randstad Holland gelegen, de Rotterdamse Water weg, laten wij zeggen Zuid-Holland met 2,8 mil joen inwoners. In het zuiden liggen de departe menten Nord en Pas de Calais met 3,4 miljoen inwoners. Oost- en West-Vlaanderen, met 2,4 mil joen inwoners, zorgen ervoor dat er geen sprake is van uitsluitend eindpuntenvervoer. In Zeeland is dan nog de bijna maagdelijke ruimte aanwezig voor de „overloop" van zeehavenactiviteiten, ook ten op zichte van Antwerpen. In het oosten, op een af stand van ruim 250 kilometer van Terneuzen en de Sloehaven Vlissingen/Middelburg ligt het Ruhrgebied, waarheen over enige jaren een auto snelweg midden door Noord-Brabant leidt. Aan de „overloop" is duidelijk behoefte. Havens die, zoals langs de Westerschelde, van nature be reikbaar zijn voor zeeschepen van 50.000 ton d.w. zijn schaars. De wereldvraag naar goederen, met een toenemende klemtoon op de nieuwe overzeese gebieden, wijzigt zich langzaam maar fundamen teel. Europa zal dan meer en meer behoefte krij gen aan diepe en korte toegangen naar zee. In de sector van de energie kolen, olie, aardgas, ato maire energie zijn grote verschuivingen gaande, die voor een deel de zeehavens ten goede komen. De kosten van het overzeese transport dalen rela tief, door het gebruik van zeer grote schepen en de basis-industrieën zijn niet meer zoals vroeger gebonden aan de vindplaatsen van grondstoffen. Voor een verre toekomst lijken daarmee ook de perspectieven voor het kanaal Gent—Terneuzen verzekerd. Ook vanuit de bevolkingsgroei is er een dyna mische drang op de in deze hoek van Europa ge legen werkplaatsen en zeehavens. Er is een zeer grote bevolkingsdichtheid met een vooral in Frank rijk herwonnen hoog geboorte-overschot. Aloude stedelijke groeipolen zijn aanwezig en het omliggende platteland is dichtbevolkt. De vrijma king van de migratie in E.E.G.-verband zal dit ge bied zeker ten goede komen. Er is een vergelijking gemaakt tussen de drie metropolen New York, Phi ladelphia en Boston, met 21 miljoen inwoners van de 40 miljoen aan de Midden-Atlantische kust en de 36 metropolitaanse zones in noordwest Europa waar eveneens 21 miljoen mensen wonen. De mo gelijkheid van een spiegelbeeld is niet uitgesloten. Door dit gebied dient een kustweg te lopen. Deze gedachte is groeiende, maar haar verwerkelijking zal nog vele jaren vragen, mede vanwege de kos ten van een Westerscheldebrug die begroot zijn op 400 miljoen. Een verkeersonderzoek van de Uni versiteit van Gent o.a. over het verkeer Rotter damAntwerpenGentKortrijkLille heeft er nu al op gewezen hoe overwegend de positie van de Nederlandse vervoerders is in dit grensover schrijdend vervoer, zelfs indien vergeleken met het Belgische en Franse aandeel. Dat op de duur de huidige verbinding over de Westerschelde nauwelijks meer te verzorgen is met veerboten blijkt uit prognoses. Momenteel worden er per jaar ruim 800.000 auto's overgezet. Over twaalf jaar ligt dat voor zover wij kunnen be vroeden waarschijnlijk op 1,8 miljoen. Er is al eens op gewezen dat zulks een te frekwente kruising van de zee- en binnenscheepvaart op de Wester schelde zal veroorzaken. Wij hebben op grond van vroegere gegevens al eens berekend dat om streeks 1970 een investering van minstens 350 miljoen rendabel zal zijn. Van de rentabiliteit van het nodige bedrag van 400 miljoen is men dan niet ver meer verwijderd. Het pleidooi vanuit Gent om nu reeds aan een plan voor een brug te gaan werken is in het licht van al het vorenstaande geen fantasmagorie. In Zeeland is ruimte voor zeehavenontwikkeling. De regering heeft dit erkend en de Sloehaven en het kanaal TerneuzenSas van Gent tot voorwerp van een stuk nationaal-economisch beleid gemaakt. Er zal natuurlijk sprake zijn van concurrentie met Antwerpen, Gent, Zeebrugge en Duinkerken. Deze concurrentie zal alleen invloed uitoefenen op het groeitempo. De groei zelf is ingezet en onstuitbaar. In en achter Terneuzen heeft ons land een nieuwe en oorspronkelijke vestigingsplaats gevonden, een pluspunt in de uitrusting van onze nationale eco nomie, die voor onze groeiende bevolking van zo fundamenteel belang is. DRS. M. C. VERBURG directeur E.T.I.-Zeeland.

Krantenbank Zeeland

Axelsche Courant | 1963 | | pagina 2