Iets over de Geschiedenis van Axel
OPENBARE VERGADERING
Last van zenuwen?
Frankering bij abonnement, AXEL
ZATERDAG 27 OKTOBER 1962
77e Jaargang no. 4
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN VERSCHIJNT IEDERE ZATERDAG
Hoofdredaktie J. C. VINK.
Redaktie en Administratie Axel, Markt 12, tel. 0 1155 - 646, postbus 16
Drukker - Uitgeefster FIRMA J. C. VINK O
van de GEMEENTERAAD van AXEL
op dinsdag, 30 oktober 1962, des namiddags om 7.00 uur ten
stadhuize.
XXVI.
Mijnhardt's Zenuwtabletten
Nog geen subsidie
voor een
Christelijke H.B.S. in Axel
Langs de Scheldestromen
AXELSE COURANT
ABONNEMENTSPRIJSLoste nummers 10 cent
Kwartaal - abonnement
Axel binnen de kom 1,25. Andere plaatsen 1.75,
Buitenland 2,
ADVERTENTIEPRIJS: 10 cent per au,
BIJ kontrakten belangrijke reduktie.
Ingezonden Mededelingen 30 cent per
Kleine Advertentiên 1-5 regels L—
Iedere regel meer 12 cent extra.
AGENDA.
1. Opening.
2. Notulen.
3. Ingekomen stukken en mededelingen.
4. Voorstel tot het verkopen van bouwgrond aan
de heer N. Bolleman te Axel.
5. Voorstel tot het vaststellen van een toeslag
regeling gepensioneerde wethouders.
6. Voorstel tot het verlenen van medewerking
aan de totstandkoming van een imbecielen
werkplaats te Hulst.
7. Voorstel tot wijziging van de „Salaris- en
Ioonverordening 1959".
8. Voorstel tot wijziging van het Algemeen Amb
tenarenreglement (9e wijziging).
9. Voorstel tot het benoemen van straten en we
gen buiten de bebouwde kom.
10. Voorstel tot het inbrengen van de gemeen
telijke sportaccomodaties bij de „Sportstichting
Axel".
11. Voorstel tot vaststelling van het krediet in
rekening-courant met de N.V. Bank voor Ne-
derlandsche Gemeenten voor het jaar 1963.
12. Voorstel tot aankoop van het pand Oude wijk
20 te Axel van de heer G. C. de Rijke, wonen
de aldaar.
13. Voorstel tot het verkopen van een perceel
bouwgrond aan Ch. Vermeersch te Zaamslag.
14. Voorstel tot grondruil met en grondverkoop
aan de heer C. A. Vermeulen te Oostburg,
Hennequinstraat 1, voor de aanleg van een
verbindingsstraat van de Buitenweg naar plan-
Oost.
15. Voorstel tot het aangaan van een geldlening,
groot 100.000,
16. Voorstel tot vaststelling van een nieuwe ver
ordening op de heffing van marktgelden in de
gemeente Axel, met le wijziging.
17. Voorstel tot vaststelling van het exploitatie-
plan „Oost" met de uitgifteprijzen van de daar
in gelegen gronden.
18. Rondvraag.
19. Sluiting.
MEDEDELINGEN.
Wij delen u in antwoord op de in de raadsver
gadering van 2 oktober 1962 gestelde vragen mede:
a. Vraag van de heren W. de Feijter en J. C. van
Luijk om in de Kerkdreef een wisselend wacht-
verbod in te voeren, evenals voor de Noord-
straat geldtIn de Kerkdreef ondervindt het
doorgaand verkeer inderdaad wel hinder van de
geparkeerde auto's.
Een wisselend wachtverbod achten wij niet de
meest geschikte oplossing, daar dit tot gevolg
zou hebben dat om de andere week de auto's
aan de zijde van de kerkgebouwen geparkeerd
zouden moeten worden, hetgeen des zondags en
bij trouwdiensten niet gewenst wordt geacht.
Daarom verdient het de voorkeur een wacht
verbod Vast te stellen voor de westzijde van
die straat, met handhaving van het volledige
wachtverbod op zaterdag van 12—18 uur.
De verordening zal in deze zin gewijzigd wor
den.
b. Vraag van de heer K. Hamelink of er in het
kader van de verbetering van de sportaccomo-
datie al meer concrete plannen bestaan om het
aan de voetbalvereniging „Axel" toegezegde
derde veld te verwezenlijken Over deze ma
terie verwachten wij dezer dagen een advies van
de „Sportstichting Axel".
Zodra dit mogelijk is, zullen wij terzake ons
standpunt bepalen, c.q. uw raad de nodige voor
stellen doen.
c. Vraag van de heer Scheele wanneer verder
wordt gewerkt aan de betegeling van de brand-
gangen in plan-zuid Zoals bekend is, worden
de bedoelde brandgangen verhard met vrijko
mend materiaal van straten, die verbeterd wor
den.
Aangezien momenteel geen dergelijk materiaal
aanwezig is, kan de betegeling nog niet voltooid
worden.
Hoogstwaarschijnlijk kan volgend jaar de Prins
Hendrikstraat of de Wilhelminastraat verbeterd
worden en zullen de brandgangen alsdan verder
verbeterd kunnen worden.
d. Vraag van de heer Maas om de openbare ver
lichting te Spui ook des nachts te doen branden
Wij hebben aan de N.V. P.Z.E.M. opdracht
gegeven 5 gloeilampen en 2 T.L.-lampen te Spui
op nachtverlichting om te schakelen.
e. Vraag van de heer Vink of bij de uitvoering
van de plannen tot verbetering van het zwem
bad door omlegging van de rijkswaterleiding de
toegangsweg tot het recreatiebos vanaf de van
Middelhovenstraat ook gewijzigd wordtBij het
genoemde plan is dit pad intact gelaten echter
is het tracé enigszins gewijzigd. Een tekening,
waarop de wijziging met rode kleur is aange
geven, is bij de stukken gevoegd.
f. Vraag van de heer Oggel om de graven van de
burgerslachtoffers op de algemene begraafplaats
van gemeentewege bijzonder te verzorgenSe
dert 1950 zijn de graven der burgerslachtoffers
tengevolge van oorlogsgeweld, gelegen op de
algemene begraafplaats, kosteloos van gemeente
wege onderhouden op dezelfde wijze als de in
onderhoud gegeven graven.
De graven lenen zich niet voor een soortgelijke
extra-verzorging als die der graven van de
Poolse militairen, welke in één vak zijn ge
legen.
Nu voortaan alle graven door de gemeente on
derhouden worden, zullen wij bevorderen, dat
aan de graven der burgerslachtoffers extra zorg
wordt besteed.
g. Vraag van de heer Oggel of er geen gelegen
heid is geweest enige van de 22 woningwet
woningen te Spui te bouwen, wat wij ditmaal
hebben gepoogd te bereiken en welke vooruit
zichten ter zake voor de toekomst bestaan
Wij wijzen er op dat een herziening van het
uitbreidingsplan-Spui in voorbereiding is. Mo
menteel is nog niet bekend hoe de nieuwe
situatie,zal worden.
Door thans woningwetwoningen te Spui te bou
wen zou de kans ontstaan dat in strijd wordt
gehandeld met het te zijner tijd vast te stellen
plan.
Wij zijn van oordeel dat nog afgezien van
andere factoren in ieder geval de totstand
koming van het uitbreidingsplan-Spui moet wor
den afgewacht, alvorens plannen tot de bouw
van woningwetwoningen aldaar te overwegen.
OVERIGE MEDEDELINGEN.
a. bij ons besluit van 2 oktober 1962 is de heer
J. Dieleman. kassier der gemeente in de rang
van adjunct-commies, met ingang van 1 januari
1963 bevorderd tot adjunct-commies-A
b. bij ons besluit van 16 oktober 1962 is de heer
J. J. Dieleman, schrijver-A op de afd. financiën,
bevorderd tot adjunct-commies, ingaande 1 ja
nuari 1963
c. voor de eigendomsoverdracht van woningwet
woningen hebben zich uiteindelijk slechts 2 ge
gadigden aangemeld gelet op de geringe
animo en de verspreide ligging van de bewuste
woningen hebben wij geen vrijheid kunnen vin
den terzake de nodige voorstellen te doen
d. bij ons besluit van 8 en 16 oktober 1962 hebben
wij resp. 100 en 120m2 bestratings- en riole
ringswerken in plan-oost, ten oosten van de
Crijnssenstraat, uitbesteed aan fa. Gebr. de
Bokx te Temeuzen voor resp. 20.780,en
21.000,-
e. bij ons besluit van 25 september 1962 is aan
rpej. E. M. Waelpoel te Graauw-en-Langendam
ontslag verleend als typiste ter secretarie, in
gaande 26 oktober 1962.
Behalve Ds. Jan Scharp, naar wie Ds. Jan
Scharpstraat genoemd is, zijn nog twee straten naar
Axelse predikanten benoemd, n.l. de Middelhoven-
straat naar Ds Jona van Middelhoven en de Te
Waterstraat naar Ds Willem te Water.
Het geslacht Middelhoven was door huwelijk
met aanzienlijke families in Zeeland verbonden,
o.a. met de families Borssele, Spreeuwenstein, de
Muyncq én Eversdijk.
De vader van Ds Jona van Middelhoven Ds
Michael van Middelhoven was predikant te Zaam
slag en uit zijn huwelijk met Adriana Jacoba van
Wieland waren twee zoons geboren n.l. Daniel en
Anthony.
Op 19 april 1683 was Ds Michael gehuwd met
Sara D. Hap, jongedochter uit Axel, uit welk hu
welijk waren voortgekomen le Johanna geboren
23 januari 1684 gehuwd met Ds Johannes van der
Sterre predikant, dus de een predikant en de ander
predikantsdochter 2e, Jona, geboren 17 oktober
1685 en gedoopt 21 oktober 1685.
Tot onderhoud van deze zoon bij zijn studie
aan de Hogeschool te Leiden werd bij resolutie
van de Heeren Staten van Zeeland, d.d. 25 april
1699 aan Ds Michael jaarlijks 200 gulden toege
legd. Na volbrachte oefening werd Ds Jona van
Middelhoven als Proponent bij de Classis Wal
cheren 29 mei 1705 beroepen als predikant te Axel,
waar hij met Ds Benjamin Couillez het predikant
ambt over Axel en Zuiddorpe voerde. Na 52 jarige
dienst bij die gemeente werd hem 13 augustus 1757
het emiritaat geaccordeert en 5 november daaraan
volgende in de kerk te Axel begraven. Zijn graf
steen wordt in de buitenmuur der kerk ingemetseld.
Hij was gehuwd met zijn volle nicht Dina Kelle,
dochter van Marinus Kelle en Maria D'Hap. Een
der dochters n.l. Sara was in 1738 gehuwd met
Ds Willem te Water, predikant te Zaamslag en
later te Axel.
Ds Jona van Middelhoven heeft zijn nagedach
tenis doen bewaren onder meer door een door hem
getekende kaart, voorstellende Axel in vogelvlucht
en door hem vervaardigd anno 1730, welke kaart
hangt op het Stadhuis in het wachtkamertje. Op
die kaart zijn nog te herkennende nog tegen
woordig in zijn oude vorm zijde, wat-dak en bo
venvensters betreft, de huizen van fa. J. C. Vink
en. met de herberg van P. Dobbelaar één huis vor
mende en het gebouw van de N.V. Visser-Koole
in de Noordstraat. Verder zien we erop de Ned.
Herv. Kerk in zijn oude vorm met een torentje op
de westzijde, het Stadhuis in zijn oude vorm, de
wallen en grachten met de Bolwerken, de Zeepoort
en de Landpoort met het-Ravelijn, vooruitspringen
de in de Noordelijke gracht voor de Landpoort.
De Zuidzijde van de Noordstraat heet daar
Hoogstraat en de Zuidzijde van de Kerkdreef heet
Korte Dreef. Verder heet het verlengde van het
Schoolstraatje n.l. dat eind langs de winkel van
de fa. Visser-Koole Oude Hasartstraat. Langs de
tegenwoordige Oosterstraat ligt een open perceel
en dat heetHet Schuttershof waar nu de Schut
tershofstraat ligt. Verder staat op de kaart het
Canaal me de Houwer en De Oever en een ge
deelte van Becos'ltnblij Benoorden en van, de
Noordpolder.
Zijwaarts onder de kaart staat het volgende
vers
Siet Axel hier, die stad
Die oude Crijgs Frontier
Die niet en is beklad
met boose Trotschz swier.
Maar door een soet getal
van Burgers, wel bewoond
S' is hondert vijftig jaar
min ses nu Staats geweest
de Deugd beloond men daar
T' Gerigte word geureest
verder enkele latijnse woorden en de ondertekening
jona van Middelhoven Anno MDCCXXX.
Door de vervaardiging van deze kaart heeft hij
gemaakt, dat latere geslachten over de bouwwijze,
indeling van straten en omwalling van AXEL van
die tijd enig inzicht kunen krijgen en heeft zijn
kaart grotere historische waarde.
De Te Waterstraat is genoemd naar Ds Willem
te Water, geboren te Amsterdam juni 1698 uit
Hendrik te Water en Catharina Keurs. In 1725
werd hij predikant te Zaamslag en vervolgens
werd hij in 1742 te Axel beroepen in plaats van
Benjamin Couillez, die zijn emiritaat in 1741 had
verkregen. Hij is tezamen met Jona van Middel
hoven tot 1757 en tot zijn dood 24 maart 1764
met Abraham Ruisch predikant van Axel en Zuid
dorpe geweest. Na eerst kinderloos gehuwd ge
weest te zijn met Josine Biscop, hertrouwde hij
met Sara van Middelhoven. De Jonge.
helpen U eroverheen
STAATSSECRETARIS O., K. EN W.
Lerarentekort en te weinig leerlingen
In de openbare vergadering van de vaste com
missie voor onderwijs, kunsten en wetenschappen
uit de Tweede Kamer heeft de antirevolutionaire
heer Van Bennekom donderdag gepleit voor toe
kenning van subsidie aan een te stichten christe
lijke h.b.s. in Axel. Dit subsidie is ai voor de vijfde
keer gevraagd, maar werd telkens afgewezen.
De staatssecretaris van o„ k. en w. prof. Janssen
vestigde er de aandacht op, dat in Zeeland zeker
geen sprake is van een toenemend aantal leerlin
gen. Eerder constateert men er een wegtrekken.
Dat is een van de redenen, waarom geen subsidie
is toegekend. De tweede reden is gelegen in het
lerarentekort. Op de christelijke v.h.m.o.-school in
Goes wordt 36 procent der lessen door onbevoeg
den gegeven, op die in Middelburg zelfs 38,8 pro
cent. Dit doet vrezen, dat ook de toestand in Axel
moeilijkheden zal baren.
Prof. Janssen wilde de zaak opnieuw in be
schouwing nemen, als de situatie in de loop van
het schooljaar zou verbeteren. Het is niet uitge
sloten, meende hij, dat in de toekomst in Axel een
christelijke h.b.s. tot stand komt. In elk geval vond
hij het „vreemd en zorgenbarend", dat er Sn
Zeeuwsch-Vlaanderen geen enkele v.h.m.o.-school
is op christelijke grondslag.
In fabriek te Sas van Gent
Arbeider door vallende muur bedolven.
De 37-jarige fabrieksarbeider A. Fikke gehuwd
en vader van drie kinderen, uit Sas van Gent, is
maandagavond om het leven gekomen doordat hij
werd bedolven onder een muur. Met nog twee ar
beiders was hij bezig met het slopen van een over-
constructie in de oude blauwselfabriek te Sas van
Gent, die is overgenomen door een ijzergieterij.
Plotseling viel een gedeelte van een van de muren
om, en bedolf de arbeider. Na ongeveer een kwar
tier kon hij door de brandweer uit het puin worden
bevrijd, doch de levensgeesten waren toen reeds
geweken.
Een andere arbeider liep lichte verwondingen op.
De arbeidsinspectie stelt een onderzoek in.
Zeeuwse P.T.T.-ers
spraken over promotiemogelijkheden.
Vakgroep Chr. Bond van Overheidspersoneel
De rangbevorderingsregeling van 1948 voldoet
niet meer bij de P.T.T.-employés. Zij zijn van me
ning, dat door het blijven hanteren van deze rege
ling een achterstand dreigt te ontstaan voor wat
betreft de promotiemogelijkheden in vergelijking met
andere departementen. In verband hiermee zijn on
derhandelingen geopend tussen de P.T.T.-leiding
en de verschillende bonden.
Wat er inmiddels in dit overleg is bereikt deed
de secretaris van de vakgroep P.T.T. van de Ne
derlandse Christelijke Bond van Overheidspersoneel,
de heer Rh. van de Oever uit Den Haag, zaterdag
middag uit de doeken tijdens een bijeenkomst van
de afdeling Goes van de vakgroep P.T.T. in de
„Prins van Oranje" te Goes.
Drie stropers door burgemeester betrapt.
De burgemeester van 's-Heer Arendskerke, de
heer D. M. Vermet, heeft zondagmorgen omstreeks
half twaalf in de Van Citterspolder onder Nieuw-
dorp drie stropers betrapt. Een hunner, de 26-jarige
J. S. uit Nieuwdorp, heeft hij kunnen aanhouden.
De andere twee liepen weg, maar konden onge
veer een kwartier later door de postcommandant
van de Nieuwdorpse rijkspolitie, de heer A. W.
Nelisse, drie kilometer verder op de Nieuw West-
kraayertseweg worden ingerekend. Het zijn de
20-jarige C. J. S. en de 18 jaar oude A. W. H.
Beiden afkomstig uit Lewedorp. De betrapte stro
per uit Nieuwdorp is een oude bekende van de
politie.
Ook jaarmarkt te Hulst van de baan
Het heeft er alle schijn van, dat na de Reynaert-
stoet nu ook de Hulsterse jaarmarkt de laatste adem
heeft uitgeblazen en dat dus dit jaar de derde
maandag van november een gewone marktdag gaat
wezen. Volgens de dagelijkse bestuursleden van het
15 man sterke organisatiecommité ligt de oorzaak
hiervan bij het gemeentebestuur, doch blijkens het
oordeel van burgemeester A. L. S. Lockefeer is
daar geen sprake van. Die „oorzaak" houdt ver
band met de gemeentelijke subsidiëringspolitiek,
welke de burgemeester schetst ais „overeenkomstig
genomen raadsbesluiten", doch die door genoemde
bestuursleden fel bekritiseerd wordt...
Geschenk van Zierikzee
nu terug als museumstuk.
Een kostbaar zilveren theeservies, dat het ge
meentebestuur van Zierikzee bijna 130 jaar gele
den heeft geschonken aan een vooraanstaande in
gezetene van de stad, zal daar als een legaat terug
keren het krijgt een plaatsje in het gemeente
museum op de zolder van het stadhuis.
Burgemeester en wethouders hebben van de exe
cuteur-testamentair over de nalatenschap van wijlen
mevrouw J. J. Caland-Morsman te Enschede be
richt ontvangen, dat zij de zilveren theepot, thee
busjes en melkkan met het wapen van Zierikzee
met dit doel heeft gelegateerd. Het geschenk uit
Zierikzee was een aandenken van een der voor
vaderen van de heer Caland.
Middelburger liet provincie boekenbezit na.
De heer W. H. Bal uit Middelburg, die onlangs
overleden is, heeft zijn gehele boekenbezit bij legaat
geschonken aan de provincie Zeeland. Gedeputeerde
Staten zijn blijkens een schrijven aan Provinciale
Staten zeer erkentelijk voor deze gift. „Het is ons
bekend", aldus het college, „dat onder deze boe
kenverzameling zich kostbare en zeldzame boek
werken bevinden, die een welkome aanwinst voor
de provinciale bibliotheek zullen zijn."
„Verzamelen" in Provinciale Bibliotheek
„Verzamelen" is ditmaal gekozen als onderwerp
voor de tentoonstelling, waarmee de expositiereeks
in de Provinciale Bibliotheek wordt voortgezet. De
tentoongestelde boeken kunnen ter plaatse worden
ingezien en voor uitlening worden gereserveerd.
Tevens is aanwezig een keuzelijst van in de biblio
theek aanwezige werken, waarin de uiteenlopende
facetten van het begrip „verzamelen" tot uiting
komen. Deze lijst is gratis verkrijgbaar en wordt
op aanvraag toegezonden.
