DE KONINKLIJKE MARECHAUSSEE
Frankering bij abonnement, AXEL
ZATERDAG 1 JULI 1961
75e Jaargang no. 40
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
1'
Hoofdredactie i J. C. VINK,
Redactie en Administratie 3 Axel, Markt 12, ld. 0 1155-646, postbus 16
Drukker - Uitgeefster i FIRMA J. C VINK
in Zeeuws-Vlaanderen.
Opheffing van de brigades
AXEL, IjZENDIJKE, BRESKENS en HONTENISSE.
Met ingang van 1 juli a.s. zullen de bri
gades der Koninklijke Marechaussee te Axel
en IJzendijke ophouden te bestaan.
Op diezelfde datum zullen ook de mare
chaussee-brigades te Hontenisse en Breskens
worden opgeheven. Geneigd als wij zijn om
bij het heengaan van een goed vriend diens
levensloop te memoreren, willen wij de lezer
in gedachten terugvoeren naar de wieg va,n
deze, in het bijzonder voor de ouderen onder
ons zo bekende onderdelen in Zeeuws-
Vlaanderen.
Uit verdeelde stukken blijkt dan dat er in
1808, derhalve nog ten tijde van de Franse
overheersing, o.a. te IJzendijke reeds een bri
gade van de Gendarmerie Imperiale geves
tigd was. Het duurt echter tot 1840, voordat
de Koninklijke Marechaussee definitief in
Zeeland wordt gestationneerd. De klachten
van verschillende burgemeesters, dat na het
vertrek van de gemobiliseerde militairen de
veiligheid zeer veel te wensen overliet en dat
Belgische benden veelvuldig strooptochten
naar deze gebieden ondernamen, zullen aan
de getroffen maatregel wel niet vreemd zijn
geweest.
Bij Koninklijk Besluit van 5 mei 1840,
No. 64, wordt de definitieve organisatie van
de Koninklijke Marechaussee vastgesteld,
waarbij in het 4e en 5e Distrikt van de pro
vincie Zeeland (Zeeuws-Vlaanderen) een
„Luitenantschap" wordt gevestigd.
Het personeel, een dertig-tal onderofficie
ren en marechaussees onder het kommando
van eerste-luitenant P. Oliviers, wordt aan
de Kompagnie Noord-Brabant onttrokken.
Op 1 juni 1840 schepen zij zich in te Bergen
op Zoom, met bestemming Terneuzen. Van
uit laatstgenoemde plaats werden zo spoedig
mogelijk na aankomst de aangewezen briga
des, t.w. te Aardenburg, IJzendijke, Sluis,
Axel, Sas van Gent en Hulst bezet.
Van de door luitenant Oliviers voor deze
verplaatsingen uitgegeven schriftelijke mars
orders berust nog een origineel exemplaar in
het archief van de Gemeente Aardenburg.
Wij halen uit deze order enige zinsneden
aan
„gelast mits dezeom zich op he
den mette paard en de drie andere
te voet, in marschtenue en volle wapen
uitrusting te begeven en te verblijven
zal zich bij zijne aankomst bij het-plaat
selijk Bestuur vervoegen om het Kazer
nering te verzoeken en daarvan aan mij
verslag te doen als van zijn arrivement,
Kazernering, stalling, fourages, enz.,
enz., enz.
De gewone Correspondentiën zullen
jinnen van op den 7e dezer om 9
uhren des morgens, op de Middelpun
ten.
Te Terneuzen, den 2 Junij 1840
De Officier voornoemd"
Luitenant Oliviers vestigde zich niet on
middellijk in zijn standplaats, Sas van Gent,
omdat aldaar nog geen geschikt onderkomen
voor de paarden was gevonden. Tot 2 juli
1840 verbleef hij met enige marechaussees
te Axel.
1 juni 1840 moet derhalve worden be
schouwd als de oprichtingsdatum van o.a. de
brigades Axel en IJzendijke. Al spoedig na
deze datum gaf de hoogste chef van het
Korps, majoor Pelerin, van zijn belangstelling
blijk. Zo wenste hij op 18 september 184Ö
de brigade Axel te inspekteren. De toen
malige brigadekommandant, wachtmeester
van Opstal, wilde uiteraard met de inrichting
van zijn brigade een zo goed mogelijke in
druk maken. Dit blijkt uit een brief, die hij
richtte tot de Burgemeester „teneinde alle
klachten of reklames aan ZHEGestrenge te
vermeiden" en waarin hij deze autoriteit
voorts verzocht om te willen zorgen voor
,,le een tweemanskrib met stroozak en
matras;
2e drie stoelen, zijnde twee voor mijn
bureau en één in mijn woonvertrek;
3e voor iedere kamer een wateremmer,
zijnde vijf stuks en
4e daar wij de Guure Zeelugt niet ge
wend zijn en het reeds Herfst
maand is, verzoek ik UEA voor
iedere man een wolle beddedeken."
Al spoedig vormde de Marcehaussee een
niet meer weg te denken element in de sa
menleving; bereid om hulp en steun te ver
lenen aan hen die dat behoefden, doch on
verbiddelijk jegens hen, die met de Wet een
loopje dachten te kunnen nemen. Tot in de
meidagen van 1940 is deze toestand zo geble
ven. Na de oorlog kwam de marechaussee
terug, zij het in een ander gewaad; het ver
trouwde „blauw" was noodgedwongen ver
vangen door khaki Naar wij vernamen, zal
de Marechaussee echter binnenkort haar
diensten weer gaan verrichten in de donkere
uniform.
Er was echter nog iets veranderd. De al
gemene politietaak van de Koninklijke Ma
rechaussee, met de uitoefening waarvan dit
Wapen zich in het bijzonder ten plattelande
in de gebieden langs de landsgrenzen een
zekere vermaardheid had verworven, werd na
de oorlog sterk gewijzigd. De belangrijkste
taak in deze gebieden was sindsdien de grens
bewaking. Op grond van een overeenkomst,
gesloten tussen de drie Benelux-partners, is
de personencontrole voor de gehele Benelux
sinds 1 juli 1960 verlegd naar de buitengren
zen der Benelux waardoor thans aan de Ne
derlands-Belgische grens nog slechts een be
perkt toezicht plaats vindt. Het is in het ka
der van deze reorganisatie, dat o.a. de briga
des Axel en IJzendijke op 1 juli a.s. hun
poorten sluiten.
Tenslotte nog dit. De Koninklijke Mare
chaussee beschikt over een Historisch Mu
seum, hetwelk te Rotterdam is gevestigd. Ge
zien de historische banden welke tussen
Zeeuws-Vlaanderen en de Koninklijke Ma
rechaussee bestaan is het zeer wel mogelijk,
dat zich in Zeeuws-Vlaanderen, hetzij in
overheids-archieven, hetzij bij particulieren
voor het museum van de Marechaussee zeer
waardevolle dokumenten of voorwerpen be
vinden.
Het museumbestuur zal deze gaarne aan
vaarden. (Korrespondentie-adres Historisch
Museum der Koninklijke Marechaussee,
Raamweg 4 te 's-Gravenhage).
Lustrum
Wandeltocht Rode Kruis
Fraai sukses,
zowel sportief als propagandistisch.
Begunstigd door het mooiste zomerweer dat
men zich kon denken, troffen de organisato
ren zaterdagochtend de laatste voorberei
dingen voor de wandeltochten van die mid
dag. Alom zag men strepen en pijlen op de
wegen verschijnen die de route aanduidden.
Het was lang geen vergeefs werk, zoals al
vroeg in de middag bleek toen van heinden en
ver de wandelaars kwamen opzetten om hun
mooie sport te beoefenen. Toen om half drie
bij de jeugdherberg werd gestart hadden 567
deelnemers de wandelschoenen aangetrokken
en marcheerden zij voorafgegaan door het
muziekkorps van de Luchtdoelartillerie uit
Ossendrecht naar de Markt waar burgemees
ter van Dijke vergezeld van Dr. Beck van het
Rode Kruis uit Den Haag, kapt. Minnaert
namens de plaatselijke autoriteiten territori
aal bevelhebber Zeeland het défilé afnam, van
de vele groepen deelnemers, die zich spoedig
daarop verdeelden in de verschillende routes
van resp. 5, 10, 15, 25 en 30 km lang.
Het bleef ondertussen in Axel een zonnige
en feestelijke stemming die werd aangemoe
digd door de drumband van het Rode Kruis
uit Den Haag, die omstreeks vier uur een
rondmars maakte.
Tegen half zeven wachtten de plaatselijke
drumbands van Thalia en Concordia de deel
nemers op aan de Polenstraat, waarna de
groepen achtereenvolgens weer naar hun uit
gangspunt, de Jeugdherberg terugkeerden,
waar burgemeester van Dijke, vergezeld door
zijn kollega's van Koewacht en Zuiddorpe,
over wiens grondgebied de routes liepen, de
prijzen uitreikten.
De heer Van Drongelen verwelkomde bur
gemeester en verdere genodigden en dankte
de deelnemers alsmede de muziekkorpsen en
alle anderen die tot het welslagen van deze
sportmiddag hadden meegewerkt, waarna ad
judant Schatborn van de Rijkspolitie als voor
zitter van de jury de prijzen bekend maakte.
Burgemeester van Dijke overhandigde daarop
aan de leiders van de groepen de vele bekers
die voor deze dag beschikbaar waren gesteld.
De uitslagen waren als volgt
5 km.
1. Chr. Wandelklub, Oostburg, 1267 pnt;
2. Emma, Axel, 1075 pnt; 3. Groep Groede,
1066 pnt en 4, W.S.V., Axel, 995 pnt.
10 km.
1. Emma, Axel, 1239 pnt; 2. Junioren Gid
sen, Kloosterzande, 1230 pnt; 3. Chr. nationa
le school Axel, 1218 pnt; 4. Chr. Wandelklub,
Oostburg, 1208 pnt; 5. W.S.V., Axel I, 1169
pnt; 6. W.S.V., Axel II, 1140 pnt; 7. W.S.V.
Juliana, Zaamslag, 1116 pnt; 8. Princes Ma
rijke school, Axel, 1091 pnt; 9. O. D.-groep,
1049 pnt; 10. R.K. school Ovezande, 1012 pnt.
15 km.
1. Chr. Wandelklub. Oostburg, 1255 pnt;
2. Emma (meisjes), Axel, 1198 pnt; 3. Em
ma (jongens), Axel, 1158 pnt; 4. O.D.A.-
groep, 1135 pnt; 5. Vrolijke trekkers, Heer
len, 1110 pnt.
25 km.
1. Emma, Axel, 1268 pnt; 2. Verkenners
St. Petrus, Koewacht, 1117 pnt.
30 km. (militairen)
1. Luchtmacht Woensdrecht, 1210 pnt; 2.
Kon. Marine Vlissingen, 1190 pnt en 3. Com-
Losse Gedachten
AXEL IS ST REEKCENT RUM.
Niemand twijfelt er meer aan. Axel IS
streekcentrum. Dat is ook de afgelopen week
weer zonneklaar bewezen.
Echter niet alleen vorige week. Iedere week
kan men dit konstateren, wanneer men door
Axel rijdt of wandelt.
De gezellige weekmarkt met zijn kramen
in de Noordstraat, die bezoekers van heinde
en verre, zoals men dat pleegt uit te drukken,
naar Axel trekt.
Let des zaterdags eens op de zeer vele
overal geparkeerde auto's en autobussen.
Dat alleen al is een symptoom van Axel
als streekcentrum.
Vorige week zaterdag werd dat nog eens
geakcentueerd door de Rode Kruis-wandel-
tochten, die de deelnemers uit geheel Zeeland
en zelfs van buiten de provinciegrenzen aan
trokken. En niet te vergeten de vele belang
stellenden, zowel voor de wandeltochten als
voor de muzikale taptoe des avonds op de
Markt.
De donderdag daarop werd het opnieuw
bewezen. In verband met de opheffing van
de brigades Axel, Breskens, Hontenisse en
IJzendijke van de Koninklijke Marechaussee
werd te Axel een afscheidsplechtigheid geor
ganiseerd.
Wij betreuren het, dat dit militair vertoon
juist op de middag viel, zodat het voor velen
met het oog op de maaltijd moeilijk was naar
Axel te komen.
Wij vernamen van bevoegde zijde, dat ge
tracht is, het optreden te verschuiven naar de
avonduren, maar dat dit niet mogelijk was.
Zou deze show inderdaad in de avond of
late namiddag hebben plaatsgevonden, dan
zouden ongetwijfeld zeer velen opnieuw de
weg naar Axel hebben gevonden. Want Axel
trekt steeds publiek.
Inderdaad, Axel is wat men noemt een
trekpleister.
Wat men in Axel ook organiseert, steeds
kan men rekenen op een groot publiek uit de
omliggende gemeenten.
Wij wilden dit maar even aan het geduldi
ge papier toevertrouwen, om opnieuw er de
aandacht op te vestigen, dat zowel de plaat
selijke overheid als de neringdoenden en de
Axelse verenigingen steeds rekening hiermede
moeten houden.
Het is ons gelukkig bekend, dat zowel het
gemeentebestuur als de neringdoenden en ook
verschillende verenigingen in dit opzicht dili
gent zijn.
Het hier te stellen betekent dus min of
meer het intrappen van een open deur.
En toch, zo dachten wij, kan niet genoeg
de aandacht er op gevestigd worden en ge
vestigd blijven, dat Axel streekcentrum is en
moet blijven I
mnado's Roosendaal, 1156 pnt.
De wisselbeker werd gewonnen door „Em
ma te Axel, zijnde de groep met het hoogste
aantal punten.
Na de prijsuitreiking die door het opstellen
van de vele groepen op het fraaie terrein bij
de Jeugdherberg en vergezeld van de muziek
korpsen een bijzonder fleurige aanblik bood,
begaven publiek en deelnemers zich naar de
Markt, waar door de drumband van het Rode
Kruis (kampioenen van Nederland) een tap
toe zou worden gegeven.
Vele duizenden omzoomden op deze mooie
zaterdagavond het marktplein toen de drum
band arriveerde en daar haar bewegende tap
toe met volle gekompliceerde figuren en pas
sen uitvoerde. Het was een vrolijk en fraai
beeld, dat dan aan het slot ook met een lang
durig applaus werd beloond.
Na deze taptoe volgde nog een koncert
door het militaire korps uit Ossendrecht, dat
na enkele pittige marsen besloot met het
Wilhelmus.
Ondertussen was het bijna tien uur gewor
den en had het Rode Kruis na een sportieve
middag mede dank zij medewerking van
VVV, Streekcentrum en Middenstanders
gezorgd voor een onvergetelijke avond voor
vele duizenden.
De organisatie was af, en zonder anderen
hiermede te kort te doen menen wij ook vanaf
deze plaats toch wel te moeten vermelden dat
de heer K. van Drongelen met zijn medewer
kers van begin tot eind voor een feilloos pro
gramma heeft gezorgd.
AXELSE COURANT
VERSCHIJNT IEDERE ZATERDAG
ABONNEMENTSPRIJSLocs* nummer» 10 cent
Kwartaal - abonnement i
Axd binnen de kom flt25, Andere plaatsen 1,75.
ADVERTENTIEPRIJS10 cent per «n
Bl] contracten belangrijke reductie.
Ingezonden Mededelingen 30 cent per mjB.
Kleine Advertentiën 1-5 regels f 1,—-
Iedere regel meer 12 cent extra.
M \*y
