DE WINKELIER MEER ZAKENMAN.
LANGS DE SCHELDESTROMEN
I
Nieuw vestigingsbesluit over de toonbank.
Frenkering bij abonnement, AXEL
ZATERDAG 18 FEBRUARI 1961
75e Jaargang No. 21
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
VERSCHIJNT IEDERE ZATERDAG
ABONNEMENTSPRIJSLosse nummers 10 cent
Kwartaal - abonnement
Axel binnen de kom f 1^25, Andere plaatsen f 1,75.
Buitenland 2,—»
Hoofdredactie i J. C, VINK,
Redactie en Administratie i Axel, Marlet 12, tel. 0 1155-646, postbus 16
Drukker - Uitgeefster FIRMA J. C. VINK
ADVERTENTIEPRIJS10 cent per m.m.
Bi) contracten belangrijke reductie.
Ingezonden Mededelingen 30 cent per m.m.
Kleine Advertentiën 1 - 5 regels f 1,—
iedere regel meer 12 cent extra.
Staatssecretaris Veldkamp (Economische
Zaken), heeft in samenwerking met de mi
nisters Marijnen (Landbouw en Visserij) en
Van Rooy (Sociale Zaken) zijn nieuwe ves-
tigingsbesluiten voor de detailhandel op de
winkelierstafel gelegd. De nieuwe regeling is
in het Staatsblad gepubliceerd en maandag
de 13e februari, van kracht geworden. Zo
wel van voor als van achter de toonbank zijn
reacties gekomen. De nieuwe regeling bete
kent niet minder dan een kleine, zij het dan
niet onverwachte, revolutie. Zij is lange tijd
met grote spanning tegemoet gezien.
De eerste vestigingswet dateert van 1936.
De meeste latere regelingen zijn op deze oude
normen gebaseerd. Toch is er sinds de jaren
dertig veel veranderd in de wereld van de
detailhandel. Het nieuwe besluit was daarom
hard, heel hard nodig.
Éj{ I De eerste stappen voor een verandering in
de nogal nare toestand, dat de wettelijke rege
ling flink achterop lag bij de feitelijke situ
atie in het winkeliersbedrijf, werden gedaan
in mei 1955. De staatssecretaris voor Eco
nomische Zaken vroeg op dat tijdstip voor
het eerst een advies in deze kwestie aan de
door de Sociaal Economische Raad (S.E.R.
in het leven geroepen „Commissie Adviezen
Vestigingsregelingen.''
DE VERANDERING.
Wat was die ontwikkeling, die de toestónd
zo sterk veranderde en de regels in dezelfde
mate verouderde Zij lag voornamelijk in
de hoek, die wij met een vreemd woord aan
duiden als parallellisatie. Dit is een verzamel
naam voor een verschijnsel, dat eerst in Ame
rika en later in Europa, steeds sterker naar
voren kwam. De winkeliers bemerkten, dat
hun kopers steeds meer bij hen kwamen vra
gen naar artikelen, die eigenlijk buiten hun
bedrijfstak lagen. Het gevolg daarvan was,
dat zij noodgedwongen en uit een oogpunt
van de grootste mogelijke service aan hun
klanten, het assortiment dat zij hadden, sterk
gingen uitbreiden.
Er zijn veel economen, die zeggen „Sorry,
dat is maar gedeeltelijk waar. Niet de vraag
kwam het eerst maar het aanbod. De winke
liers gingen „zomaar" hun waren uitbreiden.
En de koper vond het des te beter." Het is
zo n soort ruzie als die welke is ontstaan
over de vraag, wat er eerder was de kip
of het ei. Vast staat evenwel, dat een win
kelier in de loop van de tijd steeds meer bui
ten zijn (branche)boekje ging. Sterk is wel
het voorbeeld van de boekenverkoop bij de
tabakszaak of de kruidenier.
Het Centraal Bureau voor de Statistiek
nam nog in 1956 een steekproef in het levens-
middelenbedrijf. Daaruit bleek dat de parallel
lisatie zidh het sterkst voordeed in het krui-
deniersbedrijf. Slechts 51% dus nauwe
lijks iets meer dan de helft van de omzet hier
bestond uit de feitelijke kruidenierswaren.
De melkboer bleek gehoorzamer te zijn, zijn
omzet bestond voor 85% uit zuivelproducten.
De groenteman hield zich zou hij schoen
maker zijn voor 90% bij zijn eigen leest.
De kruidenier nam van de totale verkoop van
boter, kaas en eieren één-derde deel voor zijn
rekening zijn omzet in koekjes, chocolade
en suikerwerk, was zelfs twee en een half
maal zo groot als bij de in deze goederen ge
specialiseerde winkels. Uit het C.B.S.-onder-
zoek bleek ook, dat dit verschijnsel zidh in
het bijzonder op het platteland vertoonde.
VRIJE GOEDEREN.
In december 1956 kwam het antwoord van
de Commissie. Het hield in de instelling van
een nieuw type winkelhet algemeen levens-
middelenbedrijf. Dit zou openstaan voor ieder
fj|die een bijpassend diploma wist te veroveren.
De te verkopen waren omvatten vrijwel het
gehele levensmiddelenassortiment. Het voor
deel was, dat de (toekomstige) winkelier veel
diploma's kon verruilen of vermijden voor het
nieuwe. Het voorstel werd overgenomen in
het voorontwerp van het .nieuwe vestigings
besluit dat in 1958 uitkwam. Maar toen kwa
men de bezwaren van dit systeem naar voren.
Vooropgesteld was, dat de eigenaar van het
Algemeen Levensmiddelenbedrijf tenminste
vijf groepen van waren behoorlijk zou moe
ten verkopen. En dat was een te grote op
gave voor velen en zeker in de overgangs
periode. Een groentenman kan nu eenmaal
moeilijk plotseling een grote omzet in koffie
en thee bereiken.
Daarop kwam tenslotte het voorstel, dat
nu tot wet geworden is. Niet één bepaald
soort winkel is vrijgesteld, maar een aantal
goederen is vrijgekomen. Tot deze z.g. „ge
meenschappelijke waren" behoren o.a. koffie,
thee, specerijen, conserven, verpakte melk,
boter, eieren, soepen, brood (plus beleg) en
fruit. Bovendien voor de kruidenier ook rook
artikelen.
OPPASSEN.
De winkelier in de levensmiddelensector is
het nu toegestaan zo ongeveer te verkopen
wat hij wil. Maar kan hij dat ook „Neem
de kleine middenstander", zegt de criticus,
„die kan nooit zo veel investeren, dat hij het
assortiment van zijn bedrijfje voldoende door
inkopen kan uitbreiden. Hij heeft er eenvou
dig geen geld voor.' Een ander probleem
zal deze uitbreiding de zelfbedieningswinkels
niet teveel in de kaart spelen
Ook van de zijde van de koper kunnen
vragen rijzen. Bijvoorbeeld„Krijg ik nu
wel voldoende deskundige voorlichting Kan
de man, die mij zoveel verschillende dingen
verkoopt, wel alles over zijn artikelen weten
Het zijn moeilijkheden, waarop in midden
standskringen verschillend wordt gereageerd.
Zij zullen echter toch door de middenstand
zelf beantwoord moeten worden. De midden
stander, die langzamerhand tot grote hoogte
groeit. Want door de uitbreiding van zijn
verkoopkansen wordt de winkelier nu steeds
meer zakenman. Met alle eisen van dien.
Hij moet beter oog hebben voor zijn moge
lijkheden, meer kijk op zijn klantenkring. De
wet heeft zijn banden (gelukkig) gedeeltelijk
verbroken. Hij moet er nu op de juiste ma
nier van profiteren, anders loopt hij het ge
vaar, dat voor hem en daarmee voor de
koper dertien inderdaad, zoals het bijgeloof
zegt, een ongeluksgetal wordt.
(Nadruk verboden)
Zeeland en de bietenoogst.
Nu de bietencampagne ten einde is, kan
gezegd worden, dat het najaar van 1960
voor de bietenverbouwers een jaar is ge
weest, zoals zij waarschijnlijk nog nooit mee
gemaakt hebben, vanwege de overvloedige
regenval en de daarmede gepaard gaande
moeilijkheden wat de oogst, het vervoer en
de tarra betreft. In de P.Z.C. lazen wij de
volgende berekening In Zeeland was ruim
17.500 ha land met bieten bezaaid. Rekent
men een opbrengst van 54 ton bieten per ha
en een tarra van ongeveer 35%, dan betekent
dit, dat met de bieten 235.000 kubieke meter
klei van de landbouwgronden is verdwenen.
Dit is een berg van 235 meter lang, 100
meter breed en 10 meter hoog.
Het Veers,e Gat zal vermoedelijk op
10 mei worden gesloten.
Als wind, weder en zeestromen meewerken
zal op 10 mei a.s. het Veerse Gat definitief
worden gesloten. Dan zal ook een vaste
oeververbinding tussen Walcheren en Noord-
Beveland een feit zijn. Dan is ook het Drie-
eilandenplan uitgevoerd. Een zeer belangrijk
onderdeel van het Delta-plan is dan gereed.
Het ligt in de bedoeling van H.M. Koningin
Juliana deze sluiting bij te wonen.
De over deze dam aan te leggen weg zal
aan begin en eind, dus zowel op Walcheren
als op Noord-Beveland een viaduct krijgen.
Op Walcheren zal onder dit viaduct de weg
tussen de Vrouwenpolderse recreatiegebieden
worden gevormd, terwijl op Noord-Beveland
onder het viaduct de Onrustweg zal lopen.
De dam door de Zandkreek.
De dam door de Zandkreek is de tweede
of lievêr de eerste vaste oeververbinding van
Noord-Beveland. De daarop liggende ver
keersweg werd op 1 oktober 1960 voor het
verkeer opengesteld. Na vier maanden rijver-
keer over deze weg is gebleken, dat dagelijks
tussen de 1000 en 1350 auto's en motoren
van deze weg gebruik maken. Dit aantal is
2 VS maal zo hoog als het aantal motorvoer
tuigen, dat gedurende de eerste negen maan
den van 1960 dagelijks van de bootdiènsten
tussen Zuid- en Noord-Beveland gebruik
maakte. Dit wegverkeer zal in de zomer
maanden, vanwege het toerisme ongetwijfeld
een nog grotere stijging te zien geven en
bovendien zal het nog aanmerkelijk toenemen
wanneer de brug over de Oosterschelde ge
reed zal zijn.
Delta-museum te Middelburg 1
Een commissie, bestaande uit hoge provin
ciale ambtenaren uit Noord-Brabant, Zuid-
Holland en Zeeland gaat de mogelijkheden
bestuderen om te Middelburg een centraal
Delta-museum in te richten met onderafde
lingen in Zierikzee, Hellevoetsluis en Willem
stad.
Losse Gedachten
L.J.G. KADERVERGADERING OP
HEDENESSE
Zo langzamerhand weet iedere Zeeuw en
toch zeker iedere Zeeuwsch-Vlaming wel wat
„Hedenesse" is en waar het ligt.
In dit vormingscentrum te Cadzand, waar
de jeugd en ook de ouderen hun vacantie's
doorbrengen, waar vermoeide huisvrouwen
weer wat op hun verhaal kunnen komen, wor
den ook verschillende bijeenkomsten van ge
heel andere aard gehouden.
Zo waren er enige dagen geleden een 30-tal
jongens en meisjes bijeen, allen leden van de
Landbouw Jongeren Gemeenschap. Zij waren
er niet zozeer om vacantie te houden, maar
meer om gezamenlijk te spreken en te denken
over de vraag: „Wat kan er in onze eigen
vereniging
Zeeuws Museum te Middelburg.
Als alle plannen verwezenlijkt kunnen
worden zal Middelburg wel een museumstad
genoemd kunnen worden. Thans voert men
er ook besprekingen over een Zeeuws Mu
seum. Daartoe heeft de Commissaris der Ko
ningin, jhr. mr. A. F. C. de Casembroot, het
bestuur van de Zeeuwse Museumstichting ge
ïnstalleerd. In zijn toespraak zeide de commis
saris, dat hij de z.g. Kanunnikenwoningen de
beste plaats achtte voor de vestiging van het
museum.
Grote toeloop van toeristen op Noord-
Beveland verwacht.
Nu Noord-Beveland via de weg te be
reiken is, betekent dit, dat ook het toerisme
op dit voormalige eiland aanzienlijk zal gaan
toenemen. Enkele jaren geleden nog, waren
de vacantiegangers aldaar gemakkelijk te
tellen, want het bedroeg slechts enkele tien
tallen. In 1960 waren het al duizenden, ter
wijl voor 1961 nog een verdubbeling wordt
verwacht. In elk geval is men op het toerisme
voorbereid. In de Kamped'landse duinen zijn
bungalows gebouwd, terwijl daar ook een
hotel is gevestigd. Vijftig bungalows staan
er al en aan nog een negental wordt hard
gewerkt. Een terrein voor nog 250 van deze
zomerwoningen werd reeds geprojecteerd.
Veel belangstelling voor ambtenaren-
woningen.
In navolging van het in Den Haag genomen
initiatief is te Middelburg opgericht de stich
ting „Bevordering eigen woningbezit over
heidspersoneel Zeeland". Deze stichting wil
de helpende hand bieden bij het bouwen van
eigen woningen. De animo blijkt zo groot te
zijn, dat om de 44 te Middelburg geprojec
teerde woningen geloot zal moeten worden.
Niet alleen echter in Middelburg is de be
langstelling groot. Ook te Vlissingen en te
Terneuzen tonen de ambtenaren interesse
voor een eigen woning.
Het Rode Kruisschip ..Henri Dunant"
en de Zeeuwen.
Het ligt in de bedoeling op 3 september a.s.
te Terneuzen en te Vlake weer 65 Zeeuwse
chronische zieken in te séhepen op de .Henri
Dunant' Deze zieken zullen met het hospi
taalschip weer een vaartocht maken naar
Schoonhoven, Amsterdam, IJmuiden, Alk
maar, Vianen, Rotterdam, Hellevoetsluis en
zo weer terug naar Vlake. Deze reis is spe
ciaal voor de zieken uit Zeeuwsch-Vlaande-
ren, Walcheren en Noord-Beveland, terwijl
ditmaal ook enkele Belgische patiënten zullen
meevaren. Op 10 september komen dan de
chronische zieken uit de overige delen van
Zeeland aan de beurt. Van deze laatstge
noemde tocht heeft dokter K. Boor uit Axel
de leiding.
Deze vraag werd van verschillende kanten
bekeken. Zo werd onder meer gesproken
over „De taak van de penningmeester en de
financiële mogelijkheden voor de vereniging
Daarbij kwam men tot de conclusie, dat de
verenigingen vaak het slachtoffer zijn of wor
den van de „mammon", doch dat in feite het
geestelijk kapitaal van een vereniging het be
langrijkste is. Suggesteis en initiatief zijn veel
voornamere punten dan de contributies.
Ook de vergadertechniek werd uitvoerig
besproken. Nadat eerst de soorten vergade
ringbezoekers werden opgesomd, zoals de
doordrijvers, de betweters, de zwijgers, de
pessimisten en de niet-geinteresseerden, kwa
men de taken van de voorzitter en de andere
bestuursleden ter tafel.
De vergadertechniek.
Er is reeds zo vaak gewezen op de ver
gadermoeheid op de verouderde vergader-
techniek. Maar hoeveel vergaderingen zullen
hierdoor reeds metteraad veranderd zijn
Vele voorzitters en vele besturen klagen
over weinig of geen interesse, over een slecht
vergaderingenbezoek, over weinig meeleven
en nog minder meewerken.
Maar verandering van de vergadertechniek
daaraan schijnt men niet te denken of althans
niet toe te komen
Dit is naar onze gedachte ook erg moeilijk,
bijzonder moeilijk zelfs.
Zou vaak de oorzaak van de vergader
moeheid en van de verouderde vergader
techniek niet gelegen zijn in het feit, dat of
de voorzitter of het gehele bestuur reeds zóóó
lang op de kussens zit, dat het zelf reeds ver
moeid van het zitten en verouderd is
Ware het in dat geval niet beter de jonge
ren een kans te geven
Als de ouderen dan maar de wijsheid der
ouden bezitten om dit in te zien. Zij kunnen
daarom, zij het dan niet van achter de be
stuurstafel, zo nodig leiding geven.
Misschien is dit een opmerking, waarover
men eens kan nadenken Ter geruststelling
kan er nog bijgevoegd worden, dat zij heus
niet revolutionnair bedoeld is
OOGAFWIJKINGEN EN
WEGVERKEER
Voorlichtingsvergadering van de E.V.O.
Het district Zeeland van de Algemene Ver
laders- en Eigen Vervoerdersorganisatie, de
E.V.O. heeft voor de leden in W. Zeeuwsch-
Vlaanderen een voorlichtingsavond belegd
over de oorzaken van verkeersongevallen en
over het gewijzigde rijtijdenbesluit. Van de
gelegenheid tot het stellen van vragen werd
een druk gebruik gemaakt. Het zou gewenst
zijn, dat dergelijke instructieve vergaderingen
in meerdere plaatsen werden belegd.
(Vervolg op pagina 3)
AXELSE COURANT
7"
Dt/lzenckn chauffeurs,
die zich van de oog-
afwijkingen niet
bewustzijn, zoo.dén zich dan een ogenonder- J
zoek moeten onderwerpen. HeC is
namelijk niet alléén bravour. die
chauffeurs tot het gevaarlijke lfJ^ f
jijden verleidt. Hetsnijdenis meeste/ ft l \f\
het gevolg van eengehrek aan diepte- |y <-
mameming hij de automobilist. Hij ken niet
bepalen, hoever een tegenligger van hem ver
wijderd Is. Pit is bijmbeeid het geval bijmensen, die slechts
over één werkend oog beschikken. Z/j ontberen het dieptebeefd.
7ij zien alles v/ak en plat. - Onderzoekingen hebben uitgewezen,
dat niet alleen de éénogige chauffeurs zichzelf aan
gevaren blootstellen, fen groot percentage van
de chauffeurs lijdt aan oogafwijkingen, dit de
diepte waarneming moeihjk of onmogelijk
maken. Het vermogen tot schatten van de
afstand, waarop de tegeniigger
nadert, en de snelheid, waarmee f
hij rijdt, faalt hij velen.
Afschuwelijke ongelukken en
vele slachtoffers zijn daar het
gevolg van.~