Intocht en installatie van Burgemeester Van Dijke
Frankering bij abonnement, AXEL
ZATERDAG 7 JANUARI 1961
75e Jaargang No. 15
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH -VLAANDEREN
Hoofdredactie i J, C. VINK.
Redactie en Administratie Axel, Markt 12, tel. 0 1155-646, postbus 16
Drukker Uitgeefster FIRMA J. C. VINK
AXELSE COURANT
VERSCHIJNT IEDERE ZATERDAG
ABONNEMENTSPRI}SLosse nummers 10 cent
Kwartaal - abonnement
Axel binnen de kom 1,25. Andere plaatsen 1,75.
Buitenland 2,—.
ADVERTENTIEPRIJS: 10 cent per m.m.
Bi) contracten belangrijke reductie.
Ingezonden Mededelingen 30 cent per m.m.
Kleine Advertentlën 1-5 regels 1,
iedere regel meer 12 cent extra.
In deze sombere tijd van het jaar, dn deze winter
1960-'61 nog eens extra somber door het zonloze en
natte najaar dat wij al achter de rug hebben, was
donderdag 5 januari 1961 een zonnige dag voor Axel,
zowel letterlijk als figuurlijk.
Toen de duisternis week voor het zonlicht zagen
wij al de vlag waaien van de toren van het stadhuis
ten teken dat het voor Axel een feestdag zou worden.
En in de loop van de morgen kwamen er steeds meer
vlaggen en werd de zon stralender, zodat toen het
middaguur had geslagen Axel voor een winterse dag
in zijn hoofdstraten een fleurig aanzien bood, om bij
de intocht een zo goed mogelijke indruk te maken op
de nieuwe burgemeester, zijn familie en vele vrienden.
Tegen half twee arriveerde burgemeester Van Dijke
met zijn echtgenote door waarnemend burgemeester
Kesbeke afgehaald van de pont te Perkpolder ge
ëscorteerd door twee motoren van de Rijkspolitie, aan
de Nieuwendijk, aan de grens van de gemeentekom,
van waaraf in langzaam tempo via Stationstraat,
Noordstraat en Weststraat naar het stadhuis werd
gereden, waar het gezelschap door het college van
B. en W. werd ontvangen, terwijl door de jongste
dochter van loco-burgemeester Kesbeke, gekleed in
Axelse dracht aan mevrouw Van Dijke op het bordes
voor het stadhuis een fraai bouquet roze anjers werd
aangeboden.
DE RAADSVERGADERING.
Inmiddels begaven vele genodigden zich naar de
raadzaal, waar in een bijzondere raadsvergadering de
officiële installatie zou plaats vinden.
Naast 4^ raadsleden met hun dames merkten wij
hier o.a. op de plaatselijke predikanten en de pastoor,
de burgemeesters van Temeuzen, Sas van Gent, Hoek,
Zaamslag, Zuiddorpe, Koewacht, Vogelwaarde en St.
Jansteen, van de landmacht lt.-kol. Y. Meeter, uit
Middelburg, van de Rijkspolitie majoor Van Thiel uit
Middelburg, majoor E. M. Spronk van de Kon. Mare
chaussee uit Temeuzen, de commandant van Hr. Ms.
mijnenveger „Axel", It. t. z. P. Wehrens, vertegen
woordigers van Rijks- en Prov. Waterstaat, de plaat
selijke commandanten van Rijkspolitie en Marechaussee
adjudant Schatborn en opperwachtm. Van Sabben, de
hoofden van dienst, de commandant van de brand
weer en verder vele familieleden en vrienden van
burgemeester Van Dijke, waarvan wij hier noemen
zijn ouders en schoonouders, broers en zusters, als
mede de burgemeester van Utrecht, jhr. De Ranitz,
vergezeld van de secretaris prof. dr. B. de Goede.
Nadat deze groep genodigden een plaatsje hadden
gevonden op de tot het laatste hoekje gevulde raads
zaal voor deze gelegenheid smaakvol gesierd met
^nkele aangeboden bloemstukken opende waar
nemend burgemeester Kesbeke deze raadsvergadering
op de gebruikelijke wijze met gebed, waarna als eerste
punt de benoeming volgde van een commissie van
Ontvangst, waartoe werden benoemd het oudste en
jongste raadslid, resp. de heren P. J. van Bendegem
én K. Hamelink. Beide heren werd daarop verzocht
de nieuwe burgemeester en zijn echtgenote te willen
Sfhalen uit de burgemeesterskamer en te begeleiden
haar de hoofdtafel in de raadszaal. Toen de heer en
mevrouw Van Dijke hier hadden plaats genomen, wer
den zij door loco-burgemeester Kesbeke als volgt toe
gesproken
Rede van loco-burgemeester A. M. Kesbeke.
Burgemeester Van Dijke,
Heren leden van de Gemeenteraad.
Het is met een gevoel van dankbaarheid, mijn heren,
dat ik, normaal gesproken, voor het laatst als voor
zitter van de gemeenteraad van Axel optreed.
Dankbaarheid, burgemeester, omdat door Uw be
noeming bij Kon. Besluit van 17 december 1960 een
einde is gekomen aan een wel zeer lange interim
periode. Dankbaarheid, omdat het college en naar ik
meen een grote raadsmeerderheid die periode met recht
een vruchtbare tijd durft te noemen. Dankbaarheid,
jegens mijn mede-wethouders, de heren De Putter en
Van der Lee, en jegens Uw raad voor het grote be
grip en het zuiver aanvoelen van de moeilijke om
standigheden waaronder sinds 9 september 1959 ge
werkt moets worden.
Als U het mij toestaat, mijne heren, wil ik gaarne,
zij het zeer in het kort een terugblik werpen op het
verleden, om daarna met vertrouwen de toekomst tege
moet te treden.
Het Axel van heden verschilt wel zeer met het Axel
van voor de tweede wereldoorlog. In 1930 een stadje
van 6077 inwoners met een overwegend agrarisch ka
rakter nu een centrumgemeente van 7750 inwoners
met een stedelijk karakter. De vestiging van een grote
industrie te Axel-Sluiskil in 1930, heeft hier veel toe
bijgedragen, evenals de grote activiteit die de plaatse
lijke middenstand ontwikkelt. Het lijkt mij passend,
mijne heren, in dit verband te wijzen op het onge
twijfeld vele en grote werk door de heer Van Oeveren
als burgemeester van Axel verricht van 1946 tot 1959,
met name vooral op het gebied van de woningbouw.
Voortbouwende op reeds gelegde grondslagen zijn
wij dan in september 1959 de interim-periode ingegaan.
Heel in het begin heb ik in een vraaggesprek met de
redacteur van een gewestelijk blad met nadruk ge
steld „dit wordt geen interegnum", hiermede tot uit
drukking willende brengen, dat de burgemeesterloze
periode beslist geen wachten zonder meer op de be
noeming van een opvolger zou zijn.
Met deze uitspraak voor ogen zijn wij aan het werk
gegaan en met voldoening kan het college en Uw raad
constateren dat de resultaten van Uw en ons werk
tastbaar en hoopgevend zijn. Ik moge U wijzen op de
voorgenomen vestiging van een nieuwe zeer grote in
dustrie te Axel-Sluiskil 1500 werknemers en op
het nieuwe uitbreidingsplan in voorbereiding.
In verband vooral met deze twee grote projecten
wachten U, burgemeester, nog zeer vele vraagstukken,
o.a. wonngbouw, scholenbouw, aanleg van straten en
wegen en alles wat hiermede samengaat, sportterrei
nen, uitbreiding van recreatiemogelijkheden enz. Zo
zou ik kunnen doorgaan en U een volgeschreven blad
kunnen voorleggen. Zeker is, dat de voornaamste
vraagstukken eindeloos veel tact en geduld van U
zullen vergen.
Ik kan U verzekeren, burgemeester, dat U in deze
op de volledige steun en medewerking van de wet
houders zult kunnen rekenen. Ook geeft 'het ons veel
voldoening, dat wij U bij het begin van Uw ambts
periode naast deze volgeschreven ene kant van de lei,
anderzijds een schone lei kunnen aanbieden.
Er is, waar nodig, schoon schip gemaakt. Bovendien
is met ingang van 1 januari 1961 de volkomen schei
ding tussen kas en administratief beheer doorgevoerd,
zodat ten allen tijde interne controle mogelijk is. En
om de besluiten van het college en van de raad uit
te voeren en uit te werken staat achter U een korps
ambtenaren waarop U, dat zult U zeer spoedig onder
vinden, terecht kunt vertrouwen.
Naast de problemen van Uw gemeente, burgemeester
zijn er nog de grote vraagstukken die samenhangen
met de z.g. kanaalzone en met geheel Zeeuwsch-
Vlaanderen. Tussen de vijf kanaalzone-gemeenten Ter-
neuzen, Hoek, Axel, Westdorpe en Sas van Gent is
uit noodzaak geboren een zeer nauwe samen
werking tot stand gekomen, een samenwerking, ge
baseerd op onderling vertrouwen en begrip voor el
kanders moeilijkheden.
Er is een commissie „Samenwerkende gemeenten in
de kanaalzone", onder voorzitterschap van het lid van
Ged. Staten, de heer Dikötter. Hierin worden de ge
zamenlijke problemen besproken, waarbij gezocht wordt
naar een voor allen aanvaardbare oplossing. Als eerste
grote resultaat van deze samenwerking is tot stand
gekomen de „Gemeenschappelijke regeling afvalwater
leiding kanaalzone Zeeuwsch-Vlaanderen."
Het eerste deel van deze gesloten leiding ligt be-
stedingsklaar en zal in 1961 aanbesteed worden.
Deze nauwe samenwerking met de kanaalzone en
naburige gemeenten licit ons zeer na aan het hart. In
dien we Axel en Zeeuwsch-Vlaanderen welvarend
willen maken, dan is een eerste vereiste samenwerking
met de andere gemeenten. Ik mag hier het vertrouwen
en de hoop uitspreken, dat U, burgemeester, in deze
samenwerking zult gaan geloven als één van de mid
delen om de welvaart in Axel mede op te voeren.
Als we nu een prognose mogen stellen over de toe
komstmogelijkheden voor Axel en Zeeuwsch-Vlaande
ren, dan durf ik zonder meer zeggen dat ik onvoor
waardelijk geloof in de toekomst van deze stad en
deze streek.
De kanaalverbreding van Temeuzen naar Gent
opent ongekende perspectieven van bedrijvigheid op
velerlei gebied. Bovendien ligt dit gebied beneden de
Schelde uitermate gunstig voor het toerisme, een niet
te onderschatten bron van inkomsten. Naar het zuiden
wonen binnen een straal van 80 km van Axel, ruim
drie millioen mensen, die hun vacantie en vrije tijd
ergens willen doorbrengen. Het zal aan ons zelf liggen
als we hierin niet een behoorlijk aandeel kunnen
hebben.
Ik hoop en vertrouw, burgemeester, dat U Uw
schouders met vastberadenheid en besluitvaardigheid
en bezield met de wil tot samenwerking onder dit vele
werk zult zetten, zodat we eendrachtig zullen kunnen
vechten voor een goede en schone toekomst in het be
lang van de bewoners van stad en streek. Ik hoop,
dat U van dit Zeeuwsch-Vlaamse land zult gaan hou
den. Het is een goed land, met een werkzame en ge
moedelijke bevolking, zodat de nodige aanpassing voor
U niet moeilijk behoeft te zijn.
En moge ik eindigen met de bede dat U met Gods
hulp en zegen, Uw plicht zult kunnen doen.
Staat U mij toe, burgemeester, dat ik U, nu als teken
van Uw ambt, de hierbij behorende keten omhang.
Dat U dit teken van Uw waardigheid steeds met ge
rechtvaardigde trots en met ere zult mogen dragen.
Nadat waam. burgemeester Kesbeke bij burgemees
ter Van Dijke de ambtsketen had omgehangen sprak
Axis nieuwe burgervader de raad als volgt toe
Rede van burgemeester M. K. van Dijke.
Mijne Heren, leden van de Raad,
De eerste woorden, die ik in Uw midden mag spre
ken, mogen uitdrukking geven aan mijn gevoelens van
eerbiedige dankbaarheid jegens H.M. de Koningin, die
mij geroepen heeft tot het ambt van burgemeester van
deze belangrijke Zeeuwse gemeente.
Ook gaat mijn dank uit naar de minister van binnen
landse zaken en de Commissaris der Koningin in dit
gewest, die mij voor deze benoeming hebben willen
voordragen. Het daaruit sprekende blijk van vertrou
wen stel ik op hoge prijs. Ik hoop, dat het mij gegeven
zal zijn dit niet te beschamen.
Het bijzonder aangename contact dat ik reeds enige
malen met de Commissaris der Koningin in Zeeland
mocht hebben doet mij voor de toekomst verwachten
een vruchtbare ontwikkeling van de bijzonder ver
houding, waarin ik vanaf heden tot hem sta.
Het past mij voorts om U, mijnheer de loco-bur
gemeester mijn erkentelijkheid te betuigen voor de
wijze waarop U mij zo juist hebt willen installeren als
burgemeester van Axel. Het is mij bekend, dat het
geen sinecure was om gedurende de lange en moeilijke
periode van de afgelopen 16 maanden het burgemees
terschap waar te nemen. Ik acht het een voorrecht U
nadrukkelijk hulde en warme dank te brengen voor de
vele werkzaamheden, die gij in deze tijd hebt verricht
voor onze gemeente. Gij hebt Axel in bijzonder mate
aan U verplicht Dat U daarbij krachtige steun mocht
ondervinden van wethouder De Putter, loco-wethou
der Van der Lee en gemeente-secretaris Van den Bosse
stemt eveneens tot dankbaarheid.
Gaarne wil ik mij aansluiten bij de waarderende
woorden, die de loco-burgemeester heeft gewijd aan
mijn ambts-voorganger. Ik gevoel er behoefte aan hem
op dit uur en vanaf deze plaats te danken voor zijn
vaderlandslievende houding in de bezettingstijd en zijn
onvermoeide ijver betoond bij de wederopbouw van
Axel.
Het strookt niet met mijn karakter de zaken te ver
bloemen. Ik wil U dan ook met grote openhartigheid
tegemoet treden. Natuurlijk is het mij niet onbekend
gebleven, dat mijn benoeming alhier niet allerwege
met instemming is begroet.
Ondanks het feit, dat in het verleden meerdere ma
len is getracht daarin verandering te brengen is het
nog steeds zo, dat de gemeente, zoals dit in Zeeland
zo kernachtig wordt uitgedrukt, haar burgemeester door
de rijksoverheid „gestuurd" krijgt. Het is m.i. wel teke
nend, dat het tot dusverre niet is gelukt, dit te wijzi
gen. Zou het de positie van de burgemeester ver
sterken, indien men b.v. van gemeentewege invloed
kon uitoefenen op de benoeming Wellicht zou juist
dan nog sterker openbaar worden, dat er groeperingen
zijn die liever een ander benoemd hadden gezien. Wat
hiervan ook zij, de uiteindelijk aangestelde burge
meester zal gaarne zien, dat hij door een ieder als
zodanig wordt geaccepteerd.
Zou het om dit te bereiken een noodzakelijk voor
waarde zijn, dat de burgemeester partijloos is Ik ge
loof van niet. Het kan U bekend zijn, dat Uw nieuwe
burgemeegster lid is van de anti-revolutionaire partij
en van de Gereformeerde Kerk.
Ik zou mij kunnen voorstellen, dat U van deze fei
ten als zodanig 'met waardering hebt kennis genomen.
Immers ook gij hebt gekozen voor een bepaalde poli
tieke partij en de meesten onder U zullen eveneens een
uitgesproken kerkelijke richting zijn toegedaan. Houdt
mijn keuze-bepaling nu in, dat ik in mijn optreden als
burgemeester partijman zal zijn
Het is mijn innige overtuiging, dat dit niet het ge
val behoeft te zijn. Ik zal er met grote ernst naar
streven aan te tonen, dat het mogelijk is, zonder eigen
religieuze en politieke opvattingen te verloochenen, zo
danig boven de partijen te staan, dat ieders overtuiging
recht wedervaart.
Ik meende er goed aan te doen mijn zienswijze in
deze» in het kort aan U kenbaar te maken, teneinde
elk misverstand dienaangaande bij voorbaat uit te
sluiten.
Het wil mij voorkomen, dat dit niet de juiste ge
legenheid is om klaagzangen aan te heffen over de
nog steeds voortdurende onbevredigende financiële
verhouding tussen het rijk en de gemeenten, hoezeer
ook de zelfstandigheid van de gemeenten met dit pro
bleem verweven is. Beter lijkt mij het oog te richten
op datgene wat ons te dezer plaatse te doen staat.
Reeds bij het eerste contact, dat ik met de wethou
ders mocht hebben, werd ik getroffen door de liefde
en het enthousiasme waarmede gesproken werd over
de taken, waarvoor het gemeentebestuur van Axel zich
ziet gesteld.
U zult het mij niet euvel duiden, mijnheer Kesbeke,
dat ik thans niet in den brede inga op alle problemen,
die U zo juist hebt aangeroerd. Het zou mij niet pas
sen mij reeds thans daarover een oordeel aan te
matigen.
Niettemin zal het een ieder duidelijk zijn, dat Uw
kenschets van de gemeente een rijke belofte inhoudt
voor het fascinerende van de taak, die mij hier wacht.
Ik ben er zeer gevoelig voor, dat ik daarbij op de vol
ledige steun en medewerking van de wethouders mag
rekenen. Dat ons hierbij een capabel ambtenarencorps
bnder leiding van een, naar ik vernam, voortreffelijk
gemeentesecretaris, ten dienste staat is stellig een reden
tot bijzonder verheugenis.
Het zwaartepunt van de in de toekomst te nemen
beslissingen ligt ongetwijfeld bij Uw raad. Immers de
raad staat aan het hoofd van de gemeente en in Uw
college dienen dan ook de besluiten te worden ge
nomen, die uiteindelijk kunnen resulteren in een ver
dere voorspoedige ontwikkeling van onze gemeente.
Het is mede om deze reden, dat ik verheugd en trots
ben van dit moment af Uw voorzitter te mogen zijn.
Vele van de in de naaste toekomst aan de orde komen
de zaken zullen, zoals door de loco-burgemeester al
werd gesteld, slechts tot stand kunnen komen door
samenwerking met de ons omringende gemeenten. Ik
heb tot mijn vreugde vernomen, dat de onderlinge ver
standhouding, met name tussen de gemeenten in de
kanaalzone goed is. Niets zal mij liever zijn dan met
toewijding en energie te arbeiden voor die zaken,
welke van zo eminente betekenis zijn voor geheel
Zeeuwsch-Vlaanderen.
De naar wij hopen en verwachten voortgaande in
dustrialisatie van onze gemeente zal ongetwijfeld so
ciale problemen oproepen, die ruime aandacht vragen.
Ik hoef hierbij slechts te wijzen op het vraagstuk van
de huisvesting, dat ook thans nog zo nijpend is. Ook
de culturele- en recreatieve functie van onze voor de
streek als centrum fungerende gemeente zal mede ver
dere uitbouw en vervolmaking behoeven.
Gaarne spreek ik de hoop uit, dat het mogelijk zal
blijken in harmonische samenwerking met Uw raad
een voortvarend en vooruitstrevend beleid te voeren.
Onze taak is duidelijkhet gezamenlijk behartigen
van de belangen van de gemeente Axel. Hoewel er
verschillen van inzicht kunnen zijn behoeft dit onder
linge waardering niet uit te sluiten. Ik doe dan ook
een dringend beroep op eendrachtige en loyale samen
werking, zowel met Uw raad als ook met de ambte
naren. Als de verhoudingen goed zijn kan er veel tot
stand gebracht worden. Slechte verhoudingen zijn stag
nerend voor een goed en doelbewust beleid en hebben
uiteindelijk een funeste uitwerking op de arbeid.
Het deed mij goed, mijnheer Kesbeke, dat U mij toe
wenste, dat ik van dit mooie Zeeuwsch-Vlaamse land
zal gaan houden. Mijn vrouw en ik zijn getroffen door
de welwillende ontvangst, die ons van stonde af aan
hier werd bereid. Het kan U allen uit de couranten
publicaties bekend zijn, dat Zeeland voor ons geen
onbekend gebied is. Hoewel onze familie grotendeels
„aan de overkant" woont, zijn er toch ook enkelen
woonachtig in Zeeuwsch-Vlaanderen. Reeds in onze
kinderjaren werd ons behalve het Zeeuwse ook het
Zeeuwsch-Vlaamse volkslied geleerd. Gij kunt er van
overtuigd zijn, dat wij vanaf dit moment van harte in
stemmen met de laatste strofe van het Zeeuwsch-
Vlaamse volkslied „Dat is ons eigen landje, maar
deel van Nederland." Wij zijn blij, dat de mogelijk
heid geschapen is, dat wij ons reeds aanstaande maan
dag metterwoon in Axel vestigen. Onze woning zal
steeds voor U allen openstaan.
Tenslotte zij het mij vergund nog enkele woorden
te spreken tot enige alhier aanwezige, niet tot de raad
behorende personen.
(Vervolg op pagina 2)
