AL
DE VOEDING VAN KAMPEERDERS
Aspirant-leerling-verpleegster
Fa J. C. Vink
II. Enige recepten voor kampeermaaltijden.
Bekendmakingen
X mm en pijn weg.
D A M P O
De Chr. Openbaren Leeszaal
en bibliotheek te Axel
wegens vacantie GESLOTEN
Dr DORREPAAL
Uw DRUKWERK
Psychiatrisch Ziekenhuis
,Bloemendaal'
Iets over de geschiedenis van Axel
XII. IN DE MIDDELEEUWEN HAD DE BEVOLKING TE LIJDEN
DOOR OORLOGSGEWELD, WATERVLOEDEN EN DE PEST.
DIENSTPLICHT.
Uitspraken inzake vrijstelling.
De burgemeester van Axel brengt ter algemene
kennis, dat een uitspraak op aanvraag om vrijstelling
van dienst als gewoon dienstplichtige, welke uitspraak
is gedagtekend 15 juli 1960, ter secretarie van deze
gemeente voor een ieder ter inzage is gelegd.
Tegen elke uitspraak kan iedere belanghebbende
uiterlijk dc tiende dag na de dag van deze bekend
making in beroep komen.
Het verzoekschrift, waarbij beroep wordt ingesteld,
moet met redenen omkleed zijn. Het behoeft niet ge
zegeld te zijn. Het moet worden ingediend bij de
burgemeester ter secretarie van de gemeente. De
burgemeester zorgt voor de doorzending van het
verzoekschrift aan de Koningin, die op het beroep
beslist, na advies van de raad van state, afdeling
voor de geschillen van bestuur.
Indien de ingeschrevene, wie de uitspraak geldt,
buiten Nederland verblijft, kan, voor zover het door
deze in te stellen beroep betreft, met overschrijding
van de termijn van 10 dagen genoegen worden ge
nomen. Zolang omtrent zodanige overschrijding geen
beslissing is genomen, wordt de uitspraak na het ver
loop van de termijn van 10 dagen als onherroepelijk
beschouwd.
Axel, 21 juli 1960.
De wnd. burgemeester,
A. ,J. M. Kesbeke.
fl J w r ij v e n met
Axel was steeds nauw verbonden met Gent
Noodgedwongen, of soms gewillig, was de
liefde van Gent ook die van Axel en omge
keerd ook de haat, wat ons niet moet verwon
deren, gezien de verbinding met Gent en
Axel door de Gentse Vaart, en ook, als we
denken aan de rechterlijke macht van Gent
over Axel.
In 1448 had Filips van Bourgondië (de
goede) een belasting op het zout en in 1449
een recht op het koren in gans Vlaanderen
gelegd. De bewoners van Brugge, Yperen en
hte Vrije (Sluis) onderwierpen zich aan het
belastingrecht van Filips, doch de Gentenaren
weigerden ronduit de beide schattingen te
voldoen. De Gentse gilden staakten alle ar
beid en vormden een krijgsmacht, die zich
tooide met het teken van verzet .,De Witte
Kaproenen'".
De tweede verwoesting van Axel.
Terwijl de Gentenaren al hun krijgsgevan
genen om het leven brachten,deed de hertog
het hoofd afslaan van iedere opstandeling,
die hem in handen viel. Elk der partijen was
op plundering of roof als wraak bedacht. Het
duurde niet lang, of Vlaanderen telde 300
dorpen en 80 grote hoeven, die slechts roken
de en geblakerde puinhopen vertoonden.
Kwam de graaf hier geen huis houden dan
waren het de Gentenaars. Nadat de laatste
gevoelige verliezen hadden geleden, vroegen
zij vredesvoorwaarden aan.
De door de Graaf gestelde voorwaarden
behelsden o.a. dat de macht der Gentenaars
zeer beknot zou worden. Bovendien konden
zij 250.000 gouden rijders opbrengen en de
wethouders zouden op een half uur buiten
de stad de Graaf tegemoet komen, wat zeer
vernederend was.
Toen de overwonnenen die voorwaarden
hoorden voorlezen, klonk het geroep „Liever
de stad tot de laatste steen verdedigen". De
klokken klepten, de vaandels zwierden boven
de hoofden der gildebroeders en gewapende
burgers rukten in benden uit (1452). Aller
eerst trok men naar Hulst en Axel, welke
steden uitgeplunderd en verbrand werden,
omdat daar buit te behalen was en omdat
men toen meende dat deze steden meer gin
gen voelen voor onderwerping aan hertog
Filips. En Filips kwam ook hier straffen,
omdat hij meende dat Axel de Gentenaars
geholpen had. Dit was de tweede verwoes
ting van Axel.
Bij de slag van Gavere moest Gent echter
het onderspit delven. Axel lag in puin en
langzaam slechts kon het weer opgebouwd
worden. Eerst in 1492 zien we Axel weer
als een opgebouwde en geregeld bestuurde
stad. Daardoor komt het, dat het oudste stuk
in het Axels gemeentelijk archief dateert van
1492 en kunnen we de lotgevallen der stad
van die tijd opdiepen uit de stadsrekeningen
en andere archiefstukken.
Veel onheil door watervloeden en
„De Zwarte Dood".
Behalve door het geweld des oorlogs had
de bevolking van deze streek veel te lijden
Rijst koken.
Neem voor rijst één deel rauwe rijst en
twee delen water. Het water met de rijst
aan de kook brengen. Een weinig zout toe
voegen, de pan sluiten en de rijst zachtjes
gaar koken. Kooktijd een half uur. Ofwel de
rijst een kwartier voorkoken, dan in een ge-
improviseerde „hooikist" zetten en verder
gaar laten worden (nog een uur).
Macaroni of spaghetti koken.
Ruim water met zout aan de kook brengen.
De macaroni of spaghetti breken, in het
water storent en zachtjs gaar koken in plm.
20 minuten. Vlugkokende macaroni is in on
geveer 10 minuten gaar. Het water afgieten
en een klontje boter of margarine door de
macaroni of spaghetti roeren.
Rijst, macaroni of spaghetti met kaas
en-of ham.
De rijst, macaroni of spaghetti koken als
in voorgaande recepten beschreven. Dan de
kaas en-of ham er door roeren.
Rijst, macaroni of spaghetti met ge
smoorde groente en blokjes vlees.
De rijst, macaroni of spaghetti gaar koken.
De groente uien, boontjes, tomaten of
paprika schoonmaken en in stukjes snij
den. Deze in de tweede pan in boter of
margarine een kwartier zachtjes bakken. De
groente en de blokjes vlees (of worst) door
de rijst, macaroni of spaghetti roeren en deze
weer even goed warm laten worden.
Dikke tomatensoep.
De tomaten schoonmaken en in stukjes
snijden. Deze met rijst of havermout in een
pan doen en met de benodigde hoeveelhed
van watervloeden o.a. in 1404, 1415 en 1488
waardoor veel land van de Abdij van Bijloke
verloren ging in Goudekerke, Willemskerke,
Steeland (bij Driewegen), Peerboom (tussen
Westdorpe en Sluiskil). Toen kwam dus de
Braakman tot waar nu Sluiskil en Westdorpe
liggen.
Ten overvloede brak soms in de middel
eeuwen op geregelde tijden de pestziekte uit,
ook wel „De Zwarte Dood" genoemd, waar
tegen de bevolking machteloos stond en
waardoor de bevolking van sommige streken
gedecimeerd werd. Een algehele moedeloos
heid maakte zich dan van de mensheid
meester. Ofwel, de mensen dachten „Laat
ons eten en vrolijk zijn, want morgen sterven
ook wij" en de wildste feesten werden aan
gericht met allerlei uitspattingen, ofwel, men
liet ambacht en nering in de steek en trok
boete doenende het land rond, terwijl de fla
gellanten of geeselbroeders zich onbeheerst
geselden.
In de stadsrekeningen, ook na 1492 komen
posten voor die er op wijzen, dat ook in Axel
soms de pest heerste.
Zo lezen wij in een der rekeningen „Be
taald voor brood en vlees voor de Lijders
aan de Contagieuse of heete ziekte
Of „Betaald de moeder der Zwarte Zus
ters te Gent voor de dienst en arbeid, die
haar zusterkins gehad hebben binnen dezer
stede gedurende de kwade ziekte ende sich-
tens Mei tot nu half Augustus toe
Ook deze post„Betaald Ant. Rijcels,
Lazarus (Pestmeester) voor diverse kosten
en reparatiën gedaan aan het huis van de
Lazarie van de stad" of „Betaald de ghesel-
nede van Romekin, vandat ze in het sterf
huis van Herman ging visiteren of hij van
de haastige ziekte gestorven es." Men noem
de het „De haastige ziekte" omdat men zo
gezond was en zo ziek werd, terwijl men de
volgende dag aan de ziekte bezweken was.
En als iemand de ziekte kreeg, vlood elk
gauw weg, bang als men was ook de ziekte
te krijgen, daar ze besmettelijk was. Men
hoorde klagen en kermen en bidden. Zo
lezen we in een post „Betaald voor een
weekmesse van St. RoChus weken lang.
Soms moesten er wachten uitgezet worden
teneinde te verhinderen dat mensen van
buiten de stad in kwamen en weerde men
die uit de stad teneinde zo de besmetting te
voorkomen, daar men wist, dat genezing
menselijkerwijze onmogelijk was.
Zo kon men in het Axel der middeleeuwen
bij feesten hemelhoog juichen of ten dode be
droefd wezen bij oorlogsgeweld, natuur
rampen of bij de „haastige ziekte".
De Jonge.
ls van 23 JULI t/m 12 AUGUSTUS
water en iets zout opzetten. De soep gaar
koken in een half uur. Desgewenst de laatste
10 minuten balletjes gehakt meekoken. Boter
of margarine naar smaak toevoegen.
Aardappelen rauw bakken.
De aardappelen schoonmaken en in plak
jes snijden. De boter of margarine in de
koekepan laten smelten, de aardappelen er in
doen, met wat zout bestrooien en met het
deksel op de pan in circa 10 minuten gaar
smoren. Ze vervolgens nog 10 minuten in
een open koekepan bruin bakken. Desge
wenst de laatste 10 minuten gesnipperde ui
meebakken.
Stamppot met rauwe groente (sla,
spinaze, andijvie e.d.).
De aardappelen schoonmaken en in stuk
ken snijden. De aardappelen met een bodem
water storten en zachtjes gaar koken in plm.
gaar koken in een half uur. De aardappelen
fijn drukken en er met melk een puree van
maken. De groente wassen, zeer fijn snijden
en door de aardappelen mengen. Een klontje
-boter of margarine toevoegen. De stamppot
nog even verwarmen.
Stoofschotel van aardappelen, groente
en rookspek.
Het spek in blokjes snijden en zachtjes
uithakken. De aardappelen en wat stevige
groente, zoals boontjes, bloemkool of wor
teltjes, schoonmaken en in stukken snijden.
Aardappelen en groente met een weinig
zout en een scheut water bij het spek voegen.
Het geheel gaar koken in ongeveer 20 mi
nuten. De laatste vijf minuten partjes to
maat meekoken.
Biefstuk bakken.
De biefstuk met iets zout inwrijven. Een
weinig boter of margarine lichtbruin laten
worden. De biefstuk even aan beide kanten
er door wentelen. Dan iedere kant in een
paar minuten bruin bakken op een heet vuur.
Totale bakijd circa 5 minuten. Zo nodig een
klontje boter of margarine toevoegen tijdens
het bakken. De jus afmaken met een weinig
water.
Roerei.
Per ei een lepel water. Ei, water en iets
zout even kloppen totdat de dooier gebroken
en met het wit vrmengd is. Boer of marga
rine smelen. De eimassa er in schenken en
op een matig vuur laten stollen. Steeds met
een lepel het ei omscheppen.
Roerei met ui, tomaat of paprika.
Door het losgeklopte ei fijngesneden ui,
tomaat of paprika roeren. Dan de massa
verwarmen en omscheppen tot het ei geheel
gestold is.
Gehakt-ragout.
Boter of margarine lichtbruin laten worden.
Het gehakt er aan alle kanten doorwentelen
en dan met een vork losroeren. Het vlees
zachtjes bakken, een scheutje water, zout (en
peper) tovoegen en het geheel een paar mi
nuten stoven.
Gebakken spek of bacon.
Een weinig boter of margarine smelten.
De plakjes spek of bacon op een niet te heet
vuur croquant bakken. Is het vlees vet, dan
behoeft geen boter of margarine gebruikt te
worden. Tomaat, ei e.d. kunnen meegebak-
ken worden nadat het vlees croquant ge
bakken is.
Vis bakken (voor de hengelaars)
Van de vis de kop en de vinnen afsnijden
en de vis aan de buikzijde opensnijden. De
ingewanden en de middengraat verwijderen.
De vis goed schoonspoelen. even laten uit
lekken en inwrijven met zout. In een koeke
pan boter, margarine of olie heet laten wor-
is afwezig van 25 juli tot aug.
Praktijkwaarneming door
Dr J. M. VAN KALMTHOUT
te Hulst. Spreekuren vervallen;
voor noodzakelijke gevallen
kan een afspraak worden ge
maakt via de huisarts.
levei t
Telef. 646 - AXEL
den. De vis aan weerszijden bruin en gaar
bakken, dunne vissen vlug, dikke vissen
langzamer.
Gesmoorde groente.
Stevige groene als boontjes, bloemkool,
tomaat, ui. De groente schoonmaken en in
stukjes snijden. Deze in gesmolten boter of
margarine zachtjes gaar bakken in een ge
sloten pan in ongeveer 10 minuten.
Gesmoorde paddestoelen.
De paddestoelen flink wassen, er zit vaak
veel zand in. Harde stukjes aan de onderkant
en eventueel van de hoed verwijderen. De
paddestoelen overlangs doorsnijden. Ze in
hete boter of margarine licht bakken zonder
deksel op de pan en in ongeveer 10 minuten
gaar laten worden.
Pannekoeken.
De bloem of het meel aanmengen met een
weinig melk of water tot een dik glad papje.
Bij gebruik van een ei, dit nu toevoegen.
Het beslag verdunnen met zoveel vloeistof
dat het in een dikke straal van de lepel af
loopt. Er een wenig zout door roeren.
Boter of margarine in de koekepan laten
smelten, zodat de bodem net geheel bedekt
is en lichtbruin laten worden. Een paar
lepels beslag er in schenken. De onderkant
vlug bruin bakken. De pannekoek keren als
de bovenkant droog is. Dan de tweede kant
bakken.
Voor hartige pannekoek menge men kleine
stukjes kaas of worst door het pannekoek-
beslag.
Griesmeel- of havermoutpap.
Melk of water aan de kook brengen. De
griesmeel of havermout er in strooien onder
voortdurend roeren en zachtjes gaar koken
in plm. 10 minuten. Bij gebruik van melk
uit tube of blik, dikke waterpap koken en
op het laatst de melk er door roeren. Suiker
naar smaak toevoegen.
Hangop.
Karnemelk in een uitgespoelde sloop
schenken en dit met een touwtje dicht
binden. De sloop ophangen en de karnemelk
enkele uren laten uitlekken. De hangop glad
roeren en vermengen met suiker naar smaak.
Desgewenst beschuit en-of stukjes fruit er
mee vermengen.
Andere combinaties hangop met vruchte-
sap, limonade of custardvla. In plaats van
hangop kan ook yoghurt genomen worden.
Vla met rozijnen.
Puddingpoeder aanmengen met een paar
lepels melk tot een glad dun papje. De rest
van de melk aan de kook brengen met ro
zijnen. Onder steedsrroeren het papje bij de
kokende melk schenken. De vla even laten
doorkoken en suiker naar smaak toevoegen.
Voor een dagtocht kunnen tevoren klaar
gemaakt worden
Koude thee met citroen.
Per liter water 10 gram (2 eetlepels) thee.
De thee overgieten met een kop kokend water
en 5 minuten afgedekt laten trekken. De
drank zeven, de gewenste hoeveelheid suiker
erin oplossen, en de rest van het water koud
er bij schenken. Een paar schijven citroen
in de thee leggen of apart meenemen.
Cacao-extract.
400 gram suiker, 100 gram cacao, een
kwart liter water (een vanillestokje).
De suiker en de cacao dooreenmengen en
met een weinig water tot een papje roeren.
De rest van het water (en het vanillestokje)
toevoegen en het geheel aan de kook brengen
en 5 minuten laten inkoken. Daarna laten
afkoelen. Het exract in een flesje overdoen
en dit met een kurk afsluiten. Voor een
beker chocolademelk anderhalve theelepel
extract nemen. Er warme of koude melk en
water aan toevoegen.
te 's-Gravenhage-Loosduinen
Voor de nieuwe cursus kunnen geplaatst worden
meisjes en jongens van 18 jaar en ouder, ter op
leiding voor het diploma Ziekenverpleging B.
Bruto maandsalaris: le jaar 122,15: 2e jaar
139,39 3e jaar 161,56.
Behalve bovenstaand salaris wordt vrije kost en
inwoning en bewassing genoten. De dienstkleding
wordt gratis verstrekt en de reiskosten naar huis
tweemaal per maand boven 2,50 vergoed.
In een binnenkort te openen personeelscentrum
kunnen bovendien geplaatst worden meisjes van
16 en 17 jaar in de functie van
die een aparte opleiding zullen krijgen.
Inlichtingen hierover worden op aanvraag gaarne
verstrekt. Salaris voor 16 jaar 107,50 en voor
17 jaar 122,15 per maand.
Brieven te richten aan de Geneesheer-Directeur
van „Bloemendaal" te 's-Gravenhage-Loosduinen.
