Iets over de geschiedenis van Axel.
X. HET WAPEN VAN AXEL.
UIT ONZE OMGEVING
AXEL
Drommen van lijders
aan Brandend Maagzuur
zijn ljjders-al
van de ene minuut op de andere.
Het oudst bekende wapen wortd afgebeeld
in het jaarboekje 1933 van de Oudheid
kundige Kring (artikel: „Dertiende eeuw-
sche zegels uit de Vier Ambachten" door dr.
H. Obreen). Het is het wapen met „Drie
gestyleerde bomen" hetwelk hij gevonden
heeft in de „Archives nationales" te Parijs.
Ook wordt afgebeeld een zegel vertonen
de Een ommuurde stad met drie torens
binnen de omwalling met twee gedekte toren
tjes er voor, benevens tussen de drie torens
twee vlaggen van goud (geel) met een keper
van keel (rood) en het randschrift „Sigillum
Scabinorum de Ax(ele). Dit laatste wapen
staat ook op het glas-in-loodraam, dat de
Axelse Boerenkamer in 1938 aan de gemeente
geschonken heeft ter plaatsing in een raam
van de raadzaal bij de nieuwbouw van het
gemeentehuis.
Het tegenwoordige wapen zoals dit
ook in de kop van ons blad voorkomt is
door een staande lijn middendoor gedeeld en
aan de linkerkant (van de beschouwer) nog
eens horizontaal gehalveerd.
Het oudste gedeelte is de onderste helft
aan de linkerzijde, n.l. het vak dat door een
keper van keel (rood) op een veld van goud
(geel) in drieën wordt gedeeld met in elke
driehoek een sleuteltje van azuur (blauiw).
Zonder deze sleuteltjes was dit gedeelte het
wapen van de Heren van GisteUe, in de
Middeleeuwen Heren van Axel en de Moere.
De sleuteltjes zijn er bijgevoegd aan dit
wapen der Gistelles om het als stadswapen
te onderscheiden en ook omdat de parochie
kerk toegewijd was aan Petrus.
Bij deze linker-onderhelft is de linker-
bovenhelft gevoegd Een leeuw van zilver
(wit) op een veld van sabel (zwart). Deze
bijvoeging is het stadswapen van Gent en
werd bij de onderhelft gevoegd, omdat Axel
in de middeleeuwen onder het rechtsgebied
van Gent stond. Deze linkerhelft is ook het
kerkelijk wapen van de Ned. Hervormde
Kerk te Axel, met het randschriftSigillum
Ecclesiasticum (kerkelijk zegel).
De rechterhelft van het Axelse stads
wapen vertoont twee grote sleutels van
azuur (blauw), verbonden door een keper
van keel (rood) met aan weerszijden een
St. Jacobsschelp van zilver (wit), alles op
een veld van goud (geel). Dit was het oor
spronkelijke wapen van Axelerambacht en
werd aan de linkerhelft toegevoegd, toen op
14 mei 1565 Axel en Axelerambacht in be
stuur werden verenigd door Filips II. Toen
werden aan de bewoners van Axelerambacht
(de buitenpoorters) dezelfde rechten ver
leend als de binnenpoorters bezaten.
De St. Jacobsschelpen herinneren er aan,
hoe Joost van Gistelle, Heer van Axel, ook
wel genoemd „De grote reiziger" een reis
maakte naar het Heilige Land, Sinai en
Noord-Afrika.
J. R. de Jonge.
LEERLINGENAVOND ZEEUWSE
MUZIEKSCHOOL.
Het was vorige week vrijdagavond voor het eerst
dat ook Axel een leerlingenavond van de Zeeuwse
Muziekschool beleefde. De jongste afdeling van dit
instituut, de Axelse, is thans n.l. zo ver gevorderd,
dat men ouders en andere belangstellenden eens kon
tonen, wat na één jaar van hard werken en studeren,
zowel door leerlingen als leeraren is bereikt.
Er bestond voor deze avond een grote belangstelling
en de grote benedenzaal van „Het Centrum" was dan
ook goed bezet toen directeur Henk Stam de .avond
opende. Spr. wees op de betekenis van deze eerste
leerlingenavond in Axel, waar in het korte bestaan
al reeds is gebleken dat de school in een behoefte
voorziet en een verheugende daadwerkelijke belang
stelling bestaat. Spr. hoopte dat de ontwikkeling op
dezelfde wijze voort zal mogen blijven gaan, waarna
men dan binnen niet te lange tijd zal kunnen over
gaan tot de vorming van een eigen koortje en orkestje.
Spr. brak ook een lans voor de minder bekende in
strumenten t die door hun onbekendheid minder in de
belangstelling staan, maar vaak zeker niet minder
mooi of minder voldoening gevend zijn.
Hierna gaven de leerlingen, van het A.V.M.O.-
onderwijs als ook van het individuêel instrumentaal
onderwijs een demonstratie van hun kunnen. Een
demonstratie die voor een jaar onderwijs wel ver
bluffend mag worden genoemd en waarmede de
Zeeuwse Muziekschool en haar Axelse directeur, de
heer P. C. Brakman, zeker alle eer behaalden die te
behalen viel.
Al met al een geslaagde en zeker ook uit propa
gandistisch oogpunt waardevolle avond voor de
Zeeuwse Muziekschool.
Ook van de zijde van het gemeentebestuur toonde
men interesse voor dit onderwijs. Wij zagen onder
de aanwezigen ook de heren wethouder De Putter
en gemeente-secretaris Van den Bosse.
RODE KRUIS AFDELING AXEL GASTHEER
OP DE HENRI DUNANT".
Het Rode Kruis-schip de „Henri Dunant waar
mede enkele weken geleden o.a. een aantal Zeeuwsch-
Vlaamse zieken een vacantiereis van een week door
de Nederlandse binnenwateren maakte, arriveerde jJ.
woensdag wederom in de Temeuzense haven. Ditmaal
met aan boord een 70-tal langdurige zieken uit het
Zuid-Limburgse land, Sittard, Echt en omgeving.
Als ware nazaten van de oude Batavieren waren
zij onze grote stromen komen afzakken en zo arri
veerden zij in de Schelde-monding, om daar in de
Temeuzense haven de nacht over te blijven, al
vorens weer de terugtocht naar het heuvelland, dat
zo sterk afwijkt van onze wijde polders en brede
rivieren, te aanvaarden.
De afdeling Axel van het Rode Kruis was ver
zocht gastheer te willen zijn op deze avond te Ter-
neuzen en zo vertrokken enkele bestuursleden onder
leiding van dokter Boor woensdagavond naar de
„Henri Dunant" om daar aan passagiers en beman
ning een gastvrij en typisch Zeeuwsch-Vlaams ont
haal te geven, o.g. bestaande uit echte Axelse
„drollen" en boterbabbelaars. Voorts werden enkele
toepasselijke gramofoonplaten aangeboden voor de
avondwijding aan boord, terwijl een aantal leden van
het Hervormd Kerkkoor enige liederen ten gehore
bracht. Onder gezellige gesprekken werd daarna nog
een uurtje aan boord doorgebracht, waarbij men mocht
constateren, dat ook op deze reis en onder zulke
mooie weersomstandigheden de stemming opperbest
was en de zuidelijke Nederlanders uit het uiterste
oosten en westen van ons land, mede wellicht door
hun gemeenschappelijke zuidelijke inslag, het prima
met elkaar konden vinden.
MOTOR TEGEN AUTO.
Zondagavond omstreeks half tien kwam op de
Nieuwendijk ter hoogte van Garage De Jager een
Belgische motorrijder in botsing met een personen
auto. De heer W. V. wilde bij café „Benelux" zijn
auto in zijn garage rijden toen uit de richting Axel
een motorrijwiel kwam, bestuurd door de heer G. B„
wonende te Zelzaete. Vermoedelijk heeft deze de auto
te laat bemerkte met als gevolg dat hij tegen de Volks
wagen op reed en motor met bestuurder en duo
passagier ten val kwamen. De duo-passagier G. K.
uit Westdorpe kwam het meest ongelukkig terecht en
kreeg een hersenschudding. De bestuurder kon op
eigen krachten huiswaarts keren. Motor en auto lie
pen bij deze botsing nogal wat schade op.
SCHOOLVERKEERSEXAMENS.
Deze week werd aan de leerlingen van de lagere
scholen Üe uitslag bekend gemaakt van de dit jaar
weer gehouden jeugdvejkeersexamens, gehouden in
samenwerking met het Verbond voor Veilig Verkeer.
De opgaven waren ook dit jaar niet eenvoudig en
al is dan een aantal van 22 afgewezenen op 154 deel
nemende kinderen niet zo gering te noemen, wij zijn
er van overtuigd, dat wanneer men dit examen voor
zou leggen aan volwassenen zelfs inclusief rijbewijs-
bezitters het aantal niet-geslaagden bepaald nog
aanmerkelijk groter zou zijn. De problemen die aan
de jeugd worden voorgelegd zijn niet eenvoudig en
wanneer zij het diploma behalen en het geleerde
dan ook dagelijks blijven toepassen kan men er
vani overtuigd zijn, dat zij tot de goede of heel
goede weggebruikers gaan behoren.
Aan 122 kinderen kon weer het verkeersdiploma
wonden uitgereikt, terwijl daarnaast aan 7 geslaagden,
die vorig jaar al het diploma behaalden, nu het in
signe werd verstrekt. Tenslotte werd aan één ge
slaagde, n.l. Wim Lensen, die vorig jaar reeds het
insigne kreeg, dit jaar een Veilig Verkeerswimpel
uitgereikt. Het insigne kregen Eddy Seghers, Irene-
straat 41 Karei Wijna, Oudewijk 55 Willem Veel-
behr. Kanaalkade 70C. J. v. d. Velde, N 54 Rudy
Dellaert, De Ruijterstraat 1 Jac. Verpoorte, Juliana-
straat 42 en W. de Munter, Oudewijk 1.
Door wnd.-burgemeester Kesbeke werd met enkele
toepasselijke woorden aan de openbare school voor
de derde maal de Verkeersagent uitgereikt, voor de
school die met de minste fouten door het examen
kwam.
Het aantal fouten, dat gemiddeld per leerling werd
gemaakt was als volgtPrinses Marijkeschool 2,2
(vorig jaar 1,94) School Nieuwstraat 4,6 (vorig
jaar 4,8 School Spui 5 (vorig jaar 8,71) R.K.
School 7,13 (vorig jaar 7,73).
Dat doen zo n paar Rennies. Bij de eerste aanwijzing
van overtollig maagzuur en dat stijgt dan snerpend
op, soms tot hoog in de keel één of twee Rennies
laten smelten op de tong. En dat is dan alles Weg
zuurbrand weg pijn weg zorgen van een ver
stoord maal of angst voor een nieuwe aanval. Een
wonder wat Rennies voor U doen. Niet zonder reden
houden talloze zuurbrandlijders altijd een paar Rennies
bij de hand, waar ze ook zijn. En zo smoren ze
iedere brand in de kiem nog vóór hij goed kans krijgt
uit te barsten.
Ing. Med.
GEEN TOERISTENROUTE.
Dat de route AxelSas van Gent beter niet via
Zwartenhoek-Westdorpe gereden kan worden weten
vrijwel alle „inboorlingen" van Zeeuwsch-Vlaanderen.
Een tweetal Belgische bussen, die met toeristen een
zondagtrip door Zeeuwsch-Vlaanderen en via Perk-
polder verder Zeeland in maakten, wisten het blijk
baar niet. Of gezien o.a. de route HulstSt. Niklaas
vonden zij naar Belgische begrippen de weg nog niet
zo heel slecht Wat dan ook de reden geweest mag
zijn, zij reden deze weg, doch naar een der chauffeurs
moest ondervinden, niet straffeloos. Op een gegeven
moment raakte het motorcarter van een der bussen
een steen en geraakte lek. De olie vloeide rijkelijk
over de weg en binnen enkele tientallen meters con
stateerde de chauffeur dat de oliedruk verdwenen was.
Z.V.T.M.-personeel kon de gestrande bus op sleep
touw nemen en door het beschikbaar stellen van een
andere bus ook de gestrande reizigers weer voort
helpen, zodat de trip> zij het met enig oponthoud en
schade voor de busondernemer verder toch kon wor
den voortgezet.
In de loop van de middag werden echter een tweetal
andere bezoekers van Zeeuwsch-Vlaanderen nogmaals
de dupe van deze pech. De uitgevloeide olie had n.l.
het wegdek spiegelglad gemaakt en een motor, af
komstig uit Assenede, bestuurd door R. de B. en op
de duo G. G. uit die gemeente kwam door de glibbe
rige substantie ten val. Het persoonlijk letsel was ge
lukkig niet van ernstige aard ,doch de schade aan
kleren en motorrijwiel waren op dit uitstapje niet
gering.
Na dit ongeval werd de pofitie gealarmeerd, die
op haar beurt de wegbeheerder in kennis stelde van
de gevaarlijke situatie. Direct werden toen maat
regelen genomen en werd met zand de weg weer be
rijdbaar gemaakt.
JUBILEUM BIJ ZEEUWSCH-VLAAMSE
■CARROSSERIEFABRIEK.
In de Zeeuwsch-Vlaamse Carrosseriefabriek, bij de
Axelaars wellicht nog beter bekend wanneer wij zeg
gen het bedrijf van de heer R. J. de Kraker aan de
Koestraat, vierde dezer dagen de werkplaatschef, de
heer Adr. van Meurs Jz. zijn 25-jarig dienstjubileum.
Als leerjongen kwam de heer Van Meurs in het
bedrijf, waaraan hij nu reeds 25 jaar zijn beste krach
ten geeft. Hij werd op deze gedenkwaardige dag duch
tig in de bloemetjes gezet en mocht zowel van de
directie, bij monde van de heer R. J. de Kraker, als
van het personeel, door de oudste werknemer de
heer B. J. Knieriemt geschenken in ontvangst nemen.
Des avonds volgde nog een druk bezochte receptie
ten huize van de jubilaris.
BUURTEN OP REIS.
Het is weer volop reisseizoen en diverse buurtver
enigingen en reisgezelschappen laten zich hierbij de
laatste tijd niet onbetuigd. De buurtschap Kijkuit trok
er op uit en maakte een dagtrip naar de Eiffel, waar
Mondschau het doel van de reis was.
Blijkbaar had men goede moed, want dit is wel de
verste reis, die ooit door één der Axelse buurtver
enigingen op een dag werd gemaakt. Maar vroeg uit
de veren haalde men het doel en de stemming was
de hele lange dag opperbest, zodat deze uitgaansdag
met de vele opgedane indrukken eigenlijk nog veel
te gauw voorbij was.
Ook de buurtvereniging van de Axelse Sassing
had hetzelfde verre reisdoel uitgekozen voor haar
jaarlijkse dagtrip met de leden.
De plaatselijke R.K. Reisdub ging afglopen
dinsdag eveneens op stap en zocht het in zuidelijke
richting met als einddoel Boulogne sur Mer.
De buurtvereniging Walstraat trok er donder
dag op uit, doch deze zocht het niet over de grens.
Hier was het een binnenlandse reis met als doel de
Nederlandse hoofdstad en een bezoek aan het zo
karakteristieke Volendam. Natuurlijk ontbrak een
grachtenvaart in Amsterdam niet op het programa en
ook onze nationale luchthaven Schiphol werd met een
bezoek vereerd. Uit Volendam werden door ver-
scheidene leden als herinnering aan deze reis de
zo bekende souvenirs als klompjes en molens mee
genomen. Begunstigd door zeer fraai zomerweer werd
ook dit een geslaagde trip en omstreeks middernacht
arriveerde men weer in eigen woonplaats.
De afdeling Oost Zeeuwsch-Vlaanderen van de
N.C.L.B. bleef ook niet thuis en maakte deze week
een tocht naar Zierikzee.
De ouden van dagen van Sluiskil trokken
donderdag zuidwaarts naar de Belgische zeekust en
bezochten De Panne en Adinkerke, Thuiskomend
was zoals gebruikelijk de publlieke belangstelling
groot en stond de muziekvereniging gereed voor een
feestelijk en vrolijk welkom.
Voor vandaag (zaterdag) staat voor de jeugd
van de N.V.V-leden nog een feestelijk evenement
op het programma. Deze gaan met niet minder dan
zes bussen naar Roosendaal en omgeving.
MODEVAK EXAMENS.
Bij de gehouden modevak-examens door het In
stituut1 Cuppens-Geurs te Eindhoven, slaagde voor
coupeuse-lerares Modevak mevrouw Borgt-Driessens
(met eer). Voor lerares modevak slaagde met lof
mej. Aly le Feber en' voor coupeuse Modevak
slaagden mej. Jo Dieleman en mej. Tanny Wieland
(beiden met eer). Al deze candidaten zijn woonachtig
te Axel.
GESLAAGD,
Aan de gemeentelijke Universiteit te Amsterdam
slaagde dinsdag voor het candidaats-examen econo
mie (met lof), de heer A. Dierick te Koewacht.
Aan de Economische Hogeschool te Tilburg slaag
de voor het doctoraal examen in de bedrijfsecono
mische huishoudkunde de heer A. van de Walle te
Hulst.
Z.L.M.-LEDEN NAAR DE DELTA-WERKEN.
In afwijking van vorige jaren heeft de Zeeuwse
Landbouw Maatschappij aan haar dit jaar te Goes
gehouden jaarvergadering geen rijtoer en tentoon
stelling gekoppeld, doch heeft zij voor haar leden
districtsgewijs een tocht georganiseerd naar de Delta
werken, waardoor allen in staat waren de maquettes
te zien en ook de grote werken, die reeds aan de
gang zijn( met eigen ogen te aanschouwen.
Donderdag j.l. was het de beurt aan Zeeuwsch-
Vlaanderen en togen de Zeeuwsch-Vlaamse leden
in de vroege ochtend met zes grote bussen van de
Z.V.T.M. en een flink aantal particuliere auto's via
het veer Perkpolder—Kruiningen naar Willemstad al
waar het gezelschap omstreeks half elf arriveerde.
De trots van de Rotterdamse rondvaartboten de
„Erasmus' lag daar reeds het uit vele honderden per
sonen bestaande gezelschap op te wachten en nadat
allen zich aan boord hadden begeven inclusief de
harmonie van Kloosterzande, die op deze dag voor
een vrolijke noot zorgde ging het van Willem
stad zeewaarts naar de grote in uitvoering zijnde
werken. Men kon het werk in de bouwputten be
zichtigen, men kon van de in aanleg zijnde nieuwe
dijk een 4 kilometer lang stuk reeds afwandelen en
met tal van andere details kregen onze Zeeuwsch-
Vlaamse landbouwers een goede indruk van het kun
nen van de Nederlandse ingenieurs om met deze
werken een nieuwe ramp voor Zeeland te voorkomen,
de gevaren van de zee te bezweren, de verzilting tegen
te gaan enz.
Het was voor de Z.L.M.-leden een mede door het
mooie weer prettige en bijzonder leerzame dag, die
men zowel om hetgeen men heeft gezien, als om de
prettige sfeer die er heerste, niet gauw zal vergeten.
23 JUNI - HOOGTIJDAG yOOR DE N.C.B.
Het was j.l. donderdag een grote dag voor de
N.C.B., die de jaarlijkse algemene vergadering dit
maal had georganiseerd in de gebouwen van deze
organisatie te Sas van Gent. Een evenement dat
door circa 1500 man werd bijgewoond, leden, land
bouwers met hun gezinnen, maar ook met zeer voor
aanstaande gasten, zoals de minister van Lanbouw,
minister Marijnen en de Commissaris der Koningin
in Zeeland, jhr. mr. A. F. C. de Casembroot.
Minister Marijnen bond de boeren op het hart om
met hun bouwplan rekening te houden met de afzet
mogelijkheden. Vaak is men te weinig op de hoogte
met de afzetgebieden, waardoor het landbouwbeleid
van binnenuit wordt ondergraven, aldus de minister,
die ook andere problemen inzake de landbouw in het
Europees verband ter sprake bracht.
De voorzitter van de N.C.B. in Zeeland, burge
meester P. V. M. Vercauteren van Clinge stond uit
voerig stil bij de Zeeuwse problemen en het behoeft
geen betoog, dat inzonderheid de inpoldering van het
Land van Saeftinge en de grondproblemen in verband
met de uitvoering van de verbreding van het kanaal
Temeuzen—Gent uitvoerig ter tafel kwamen.
Evenzo was het ook niet zonder reden dat de rij
toer die met ruim 400 auto's in de ochtend werd ge
maakt o.a. langs het Land van Saeftinge leidde, waar
3000 ha grond klaar ligt voor inpoldering.
Ook de Commissaris der Koningin bracht deze pro
blemen nog eens onder aller aandacht en wees ook op
de doodzaak van een goede oplossing voor de berging
van de grond die bij de kanaalverbreding vrij komt.
Wellicht is ook gebruik voor verzwaring van de zee
weringen een oplossing.
PREDIKBEURTEN.
ZONDAG 26 JUNI 1960.
Ned. Herv. Kerk. 10 uur Vicaris S. den Blaauwen.
2.30 uur Ds. P. A. v. d. Vlugt, van Temeuzen.
Geref. Kerk (Kerkdreef.). 10 uur en 2.30 uur Ds.
J. M. Kroes, van Dalfsen.
Geref. Kerk (Pironstraat). 10 uur en 3 uur Ds.
A. van Leeuwen (H. Avondmaal).
Geref. Gemeente. 10 uur en 2.30 uur Leesdienst,
ZONDAGSDIENST ARTSEN.
25 26 JUNIDokter A. Kats.
BELG KREEG
..KONINKLIJKE LIFT".
p Een leraar van het instituut voor doof- (i
stommen en blinden in Brussel heeft het af- l'
gelopen weekeinde met Koning Boudewijn in 1
I diens auto boterhammen gegeeten. De 25-jarige a
i Johan Berens had van de Belgische vorst een p
I* lift gekregen, toen deze bij een verkeerslicht
dicht bij de school moest stoppen. De koning,
die in een „populaire auto van Duits fabrikaat V
p waarvan er in België vele duizenden op de f
l' weg zijn reed hoorde dat zijn lifter naar i'
J Turnhout moest en bood aan hem naar huis 1
te brengen. Nauwelijks had de jonge leraar in
i de auto pl.ats genomen of hij stelde tot zijn p
verrassing vast, dat hij in koninklijk gezelschap d
verkeerde.
Tot Antwerpen ging het gesprek over het p
i werk op het instituut. Daar stopte de koning p
f voor een bakkerij en informeerde of Johan 1
Berens soms ook honger had. Hij gaf hem
i een biljet van 1000 francs en drukte hem op p
het hart niet in de winkel te zeggen, dat de j1
inkopen voor de koning bestemd waren. 1
I De leraar kwam terug met vier broodjes, die i'
de Belgische vorst, na te hebben opgemerkt 'p
„geen grote eter" te zijn, broederlijk deelde.
4 In Turnhout was de koning daarna nog f
l een klein half uur de gast van het gezin van i
|i de leraar. i
i Gevraagd naar zijn indrukken zei Johan 'i1
i Berens later„De koning is een' edel mens,
l 'j vol christelijke idealen". ff
XI o
