15 jaar geleden
MOEDERWORDEND-
telegrafiste telexiste
Losstaand van de huidige situatie en zonder
hiermede een oordeel te willen geven inzake
het met ziekteverlof zenden van burgemeester
Van Oeveren menen wij toch dat het bij de
herdenking van de bevrijding past om nog
eens te denken aan de situatie van 15 jaar
geleden.
Aan het boek ,,Het Verzet der Hervormde
Kerk" door H. C. Touw ontlenen wij hier
over het volgende
Uniek in Nederland was zeker het feit, dat
een predikant, die tevens plaatselijk leider
van de verzetsbeweging was, nog onder de
Duitse bezetting burgemeester werd. Dit was
het geval met Ds. P. L. D. J. van Oeveren te
Axel (Zeeuwsch-Vlaanderen)Het unieke
van dit geval rechtvaardigt een iets uitvoe
riger vermelding.
Zijn pastorie was al vroeg een verzamel
plaats van illegale werkers in O. Zeeuwsch-
Vlaanderen. Door zijn principiële prediking
was Ds. Van Oeveren bekend geworden in
verzetskringen en werd hij districtshoofd van
de L.O. Wekelijks, soms dagelijks, kwamen
en gingen de koeriers met berichten naar
Middelburg en Holland. Op de pastorie lo
geerden K.P.-ers, die overvallen uitvoerden
op distributie-kantoren, bevolkingsregisters
weghaalden en een W.A.-man, die razzia s
hield op onderduikers, onschadelijk maakten.
De N.S.B. te Axel, met de N.S.B.-burge-
meester aan het hoofd, vermoedde veel, maar
kon niets bewijzen. Verschillende malen was
Ds. Van Oeveren te Terneuzen gevangen
gezet, in verband met zijn prediking en zijn
illegale actie, maar bij gebrek aan bewijs tel
kens weer vrijgelaten.
In de eerste dagen van september 1944,
toen de geallieerde legers in razende vaart
door België trokken en de Nederlandse grens
naderden, nam de bevolking van Axel, den
kend dat de bevrijding voor de deur stond,
het recht al in eigen hand. De N.S.B. burge
meester was zondag 3 september reeds ge
vlucht. Eigendommen van N.S.B.-ers werden
op straat gegooid en men was er aan toe een
locale bijltjesdag te houden. Dinsdag 5 sep
tember beklom Ds. Van Oeveren die de
zaterdag tevoren uit Middelburg bericht had
gekregen, dat hij bij bevrijding tot waar
nemend burgemeester benoemd was het
stadhuis en sprak de saamgestroomde menigte
SPORTNIEUWS
Voetbal.
4e INTERNATIONALE JUNIOREN
EN PUPILLEN-TOURN OOI.
Zondag 8 mei a.s. organiseert de V.V. Axel
op haar terreinen aan de watertoren haar 4e
internationale junioren- en pupillen-toumooi.
Meer dan 150 voetballers in de dop zullen
elkaar in 42 wedstrijden bekampen om de
zo zeer begeerde wisselbeker.
De strijd is telkenjare reeds zo hevig ge
weest, dat er tot nu toe nog geen enkele club
in geslaagd is voor de tweede maal met de
trofee huiswaarts te keren. De elftallen van
Hulst, Corn Boys en Axel hebben er reeds
ieder eenmaal beslag op gelegd in de drie
voorafgaande tournooien. Thans met de
deelname van S.L.V. Zelzaete naast de be
kende clubs uit de omgeving is een voor
spelling zeer moeilijk te maken. Wel ver
wachten we op het terrein aan de water
toren een gezellige drukte bij deze wedstrij
den die reeds om 11 uur beginnen.
BABYSET DE LUXE
GOED NIEUWS VOOR U
Br is goed nieuws voor U, die de Kinder
bescherming in Nederland een goed hart toe
draagt. En wie doet dit eigenlijk niet
Was het tot heden zo, dat alle verenigin
gen, wanneer zij hulp en bijstand vroegen
aan de Nederlandse bevolking, dit gescheiden
olecadc" t: deen, rr.ct in'crc van I960 zullen
zij in volkomen eensgezindheid en gezamen
lijk een beroep doen op de publieke offer
vaardigheid.
Nederland telt zo'n 550 verenigingen voor
Kinderbescherming, die totaal 55.000 kinde
ren verzorgen, dan wel onder hun toezicht
hebben.
Het zijn Rooms Katholieke, Gereformeer
de en Ned. Hervormde Verenigingen, Vrij
zinnig Protestantse en Neutrale, Joodse en
Algemene in voor Nederland wonderbaar
lijke eenheid hebben zij zich allen verenigd
in de Samenwerkende Kinderbescherming
Organisaties (Sakor)".
Het is ondoenlijk deze 550 verenigingen
alle bij name te noemen, maar als U gaat
medewerken aan de voor deze verenigingen
te organiseren Nationale Kollekte Kinderbe
scherming, die in het gehele land, dus ook
in onze gemeente, van 914 mei a.s. zal
worden gehouden, kunt U er van verzekerd
zijn, dat Uw medewerking of Uw bijdrage
ten goede zal komen aan die vereniging, waar
U voorheen rechtstreeks aan medewerkte of
aan bijdroeg.
Pro Juventute Zij ontvangt een aandeel
uit de opbrengst van deze nationale collecte.
Tot Steun Ook zij deelt mee.
De Ned. Hervormde Kinderzorgbonden
Ook zij hebben een aandeel, evenals de Ge
reformeerde verenigingen voor Kinderbe
scherming.
De R.K. verenigingen, internaten en ge
zinsvoogdijverenigingen Ook aan hen zul
len zeer aanzienlijke bedragen uitgekeerd
worden.
En de niet-kerkelijke verenigingen, de al
gemene en de neutrale Ook zij zij.n lid van
de Nationale Federatie voor Kinderbescher
ming en hebben als zodanig recht op een
aandeel in de opbrengst van de Nationale
Kollekte Kinderbescherming ten bate van de
55.000 kinderen van alle gezindten.
Zij hebben al veel moeten meemaken, deze
55.000 kinderen. Heel veel narigheid, heel
weinig vreugde in hun nog zo jonge levens.
Voor zichzelf vragen kunnen zij niet, maar
daarom vragen zij Uw hulp om de Nationale
Kollekte Kinderbescherming te helpen slagen.
Stelt U hen toch niet tëleur, maar helpt
allen mee Deze kinderen rekenen op U en
daarom hoopt de Nationale Kinderbescher
ming er op te mogen rekenen, dat U thans
een positief antwoord zult geven.
U kunt dit doen door de collectanten niet
vergeefs bij U te laten aanbellen. U kunt
dit óók doen, door Uw bijdrage te storten
op Giro 56 42 10 ten name van: Samen
werkende Kinderbescherming Organisaties te
Utrecht, met vermelding Nationale Kollekte
Kinderbescherming. S
toe. Hij zeide, dat de bevolking het recht niet
in eigen hand mocht nemen en de schuldigen
gestraft zouden worden. Onder applaus deel
de hij mede, dat hij vanaf dat ogenblik als
burgemeester zou optreden. Zo was orde en
rust voorlopig hersteld. De plaatselijke leider
van de N.S.B. zocht voor zichzelf en zijn
gezin die dag bescherming in de pastorie
Hij kreeg die bescherming, hoewel vele Axe
laars dat niet konden begrijpen. Intussen had
een naburige gemeente zeven N.S.B-ers in
de cellen onder het stadhuis van Axel eg-
bracht.
Enkele dagen later kwam een terugtrek
kende Duitse divisie in Axel en bleef er
enkele dagen. De burgemeester bleef op
zijn post. De Duitse commandant nam de
burgemeester direct onder handen en dreig
de met arrestatie of fusilering. Maar deze
wees er op, dat dit tot grote wanorde zou
leiden en de partisanen in het geweer zou
brengen. Daardoor liep dit geval nog won
der boven wonder goed af. Een nieuwe leger
groep volgde. Ook deze commandant uitte
een stroom van bedreigingen. Weer lukte
het de burgemeester echter ook deze storm
te bezweren. De commandant stuurde daar
op zijn adjudanten weg, reikte de burge
meester de hand en zeftleU bent een flinke
kerel
Een narrow escape volgde, toen tenslotte
een S.S.-afdeling uit België arriveerde. De
commandant daarvan kwam met revolver bij
de burgemeester binnen, maar tastte ook
niet door en vertrok de volgende morgen.
Het gebeurde zelfs een enkele maal, dat
terwijl de Duitse officieren in de burge
meesterskamer waren, een koerier buiten de
deur stond te wachten om de burgemeester
de laatste berichten over de geallieerde op-
marsch in België mede te delen En intussen
zaten de gevangen N.S.B.-ers nog in de
cellen onder het stadhuis
Van zaterdag 16 tot dinsdag 19 september
had het felle gevecht om Axel plaats. De
stad werd zwaar beschoten en er vielen
slachtoffers onder de bevolking.
Een aantal onverschrokken jonge mensen
bracht onder leiding van de burgemeester, de
gewonden naar het naburige ziekenhuis in
Sluiskil. Eindelijk kwam de bevrijding toen
Poolse tanks de markt opreden.
Telegraafkantoor 's-Gravenhage
vraagt vrouwelijk personeel voor opleiding tot
Indiensttreding vóór september is mogelijk.
Leeftijd: niet boven 25 jaar.
Vereiste: diploma M. U. L. O.-A of -B (met Frans,
Duits en Engels), H. B. S. 5-]. cursus, dan wel een
gelijkwaardige opleiding.
Salaris t/m 20 jaar afhankelijk van leeftijd.
Voor 21-jarigen en ouderen aanvangssalaris f 272,45
bruto per maand, ook reeds tijdens de opleiding.
Personeel, wonende buiten 's-Gravenhage, dat ver
plicht is zich te 's-Gravenhage te vestigen, ontvangt
een pensiontoelage plus reiskostenvergoeding wegens
gezinsbezoek.
Ook zij, die dit jaar examen afleggen, kunnen zich
nu reeds aanmelden en zich zonder enige verplichting
omtrent de voorwaarden en vooruitzichten uitvoerig
laten inlichten.
DE EMMASTRAAT IS GEREED.
De Emmastraat die jarenlang met zijn hobbelige
„kinderkopjes" een bron van ergernis is geweest voor
de bewoners en ook voor elke rechtgeaarde Axelaar
die graag alle wijken van zijn plaats goed verzorgd
ziet is thans eindelijk gereed gekomen.
Zoals bekend behoorde deze weg tot voor kort nog
aan de spoorlijn MechelenTerneuzen en had de
gemeente geen zeggingschap over het onderhoud.
H) Nu de weg aan de gemeente is overgedragen is zij
van een keurig wegdek voorzien, bestaande uit een
egale asfaltlaag, terwijl alle woningen nu een door
lopend trottoir hebben gekregen.
De bewoners moeten zich wel in een andere wereld
wanen nu dit alles gereed is.
BENOEMD.
Tot onderwijzeres aan de Chr. Nat. School in de
Nieuwstraat werd benoemd mej. L. A. de Klerk te
's-Gravenhage.
Tot meter-opnemer-incasseerder bij de P.Z.E.M.
is benoemd de heer J. Richter alhier.
KONINKLIJKE ONDERSCHEIDINGEN.
Konden wij in ons vorig nummer nog juist de hoge
eer vermelden die onze stadgenoot, de heer A. J.
Schieman, te beurt was gevallen ter gelegenheid van
de verjaardag van H.M. de Koningin, bij de officiële
lijst van onderscheidingen kwamen nog een drietal
Oost Zeeuwsch-Vlamingen voor, die eveneens tot
Ridder in de Orde van Oranje-Nassau werden be
noemd, n.l. de heren A. W. Brons, dierenarts te
Terneuzen, burgemeester C. J. van Hootegem van
Kloosterzande en pastoor J. J. M. Staal te Stoppel
dijk deken van het dekenaat Hontenisse.
Verder werd onze oud-stadgenoot, de heer D. A.
van Houtei voorzitter van de Ned. Vereniging ter
Bevordering der Tandheelkunde en gemeenteraadslid
te Rotterdam benoemd tot Officier in de Orde van
Oranje-Nassau, terwijl een andere Rotterdammer, de
ft heer R. W. Zuur, hoofdinspecteur der belastingen
na de oorlog geruime tijd inspecteur der Invoerrechten
en Accijnzen te Terneuzen werd benoemd tot
Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.
INSTALLATIE NIEUWE BURGEMEESTER
VAN TERNEUZEN.
De nieuwe burgemeester van Terneuzen, mr. H.
Rijpstra uit Smilde, zal op woensdag 18 mei a.s. als
burgemeester van Terneuzen worden geïnstalleerd.
De burgemeester en diens gezin zullen des middags
te 12.10 uur met de provinciale boot te Terneuzen
arriveren, waarna om half drie de installatie plaats
vindt in de raadszaal.
DE NUTSSPAARBANK TE VLISSINGEN.
Inlagen overschrijden de 20 millioen gulden.
Niet iedere mijlpaal in de geschiedenis van een
instelling is waard dat men er bij stilstaat. Maar
Wanneer een spaarbank twintigvoudig millfionnair
wordt, dan mag daaraan toch wel enige aandacht
worden geschonken.
Bij de Vlissingse Nutsspaarbank en haar kantoren
en agentschappen heeft men thans deze mijlpaal be
reikt. Een dezer dagen overschreed daar het gemeen
schappelijk tegoed van alle spaarders het bedrag van
20 millioen gulden.
Dit waarlijk formidabele bedrag behoort toe aan
26.000 spaarders die daarmee weer eens duidelijk de
waarheid aantonen van het gezegde dat veel klein
tjes één grote maken.
De weg naar het twintigvoudig millionnairschap
heeft de Nutsspaarbank vooral na het einde van de
tweede wereldoorlog in een zeer snel tempo afgelegd.
In 1950 bedroeg het inleggerstegoed rond 7 mil
lioen gulden, toebehorende aan ruim 14.000 spaarders.
In 1954 waren deze cijfers opgelopen tot rond 10
millioen gulden en 18.700 spaarders. Bij de aanvang
van 1960 bedroeg het inleggerstegoed 19.102.812,56,
zodat er dus slechts 4 maanden voor nodig waren
om het resterende millioen er bij te sparen.
KLANK- EN LICHTSPEL TE MIDDELBURG.
Op dinsdag 17 mei a.s. zal H.M. Koningin Juliana
het klank- en lichtspel dat zich in de komende zomer
tussen eind mei en helf september zal afspelen in en
rond de historische abdijgebouwen te Middelburg, offi-
cieel openen.
Het bijzondere van het Middelburgse klank- en
lichtspel is, dat het zich in tegenstelling tot de
meeste van dergelijke manifestatie's elders in hoofd
zaak zal afspelen binnen de verschillende gebouwen
met hun rijke verleden.
De bezoekers zullen, telkens in groepen van onge
veer honderd personen, op hun circa vijftig minuten
durende rondgang door de kerkgebouwen, de sfeer
volle kloostergangen, de crypte en de binnenpleinen,
worden begeleid door de stem van een gids, zachte
muziek en aan de verschillende episoden aangepaste,
soms sterk gedramatiseerde lichteffecten.
Hiervoor werden o.a. geïnstalleerd 250 persglas-
spiegellampen, 80 zoeklichtlampen van 1000 watt en
ongeveer 100 minaturen spotlights. Om de bekende
toren van de abdijgebouwen, de Lange Jan, in het
spel te betrekken, werd de bestaande verlichting daar
van uitgebreid met 12 zoeklichtlampen van 1000 watt.
Op diverse plaatsen tijdens de rondgang klinken
uit de verdekt opgestelde geluidszuilen gesprekken
en verhalen van en over personen, die hier in het
verleden geleefd hebben, zoals Graaf Willem II, Phi
lips de Schone en Willem III, stadhouder-koning.
De tekst is van de hand van de Middelburgse jour
nalist G. A. de Kok, de muziek voor dit spel werd
speciaal geschreven door de bekende componist Henk
Stam en uitgevoerd door een vocaal en instrumentaal
ensemble o.l.v. Marinus Voorberg. De regie was in
handen van S. de Vries jr.
PREDIKBEURTEN.
ZONDAG 8 MEI 1960.
Ned. Herv. Kerk. 10 uur Viaaris S. den Blaauwen,
2.30 uur Ds. D. ten Haaft, van Sas van Gent.
Geref. Kerk (Kerkdreef). 10 uur en 2.30 uur Ds.
A. Kuiper.
Geref. Kerk (Pironstraait) 10 uur en 3 uur Ds
A. van Leeuwen.
Geref. Gemeente. 10 uur en 2.30 uur Leesdienst.
ZONDAGSDIENST ARTSEN.
7 8 meiDokter A. Kats.
Dit Is de titel van het nieuwe boek van
Dr. W. de Kok. Alles over zwangerschap,
geboorte, babyverzorging en kleuter
opvoeding. Dit waardevolle boek (184
pagina's in fraaie omslag) krijgt U ten
geschenke bij aanschaffing van een
waarvoor de cursus in september a.s. begint.
EEN INTERESSANTE EN PRETTIGE WERKKRING.
Schriftelijke sollicitatie met vermel
ding van geboortedatum en -plaats bij
de directeur van het Telegraafkantoor
's-Gravenhage, Prinsestraat 2 te 's-Gra
venhage.
Mondeling van 9-12 en 14.30-17.00 uur.
Telefonisch (070)-614061, toestel 1301.