Kots
Gemeenteraad van Axel
Frankering bij abonnement, Axel.
ZATERDAG 31 OKTOBER 1959
74e Jaargang No. 5
V
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Hoofdredactie J. G. VINK.
Redactie en Administratie Axel, Markt 12, tel. 0 1155-646, postbus 16
Drukker - Uitgeefster r FIRMA J. Q. VINK
ADVERTENTIEPRIJSM aaat per
Bq contracts 1 ri nnraj» jrcdantu.
Ingezonden Medtdrifafwi Sant per
Kiekte Aéverteatttn 1.5 refdk flr-
iedere repel meer M
I*
AMPO
LOSSE GEDACHTEN
DE ALGEMENE BESCHOUWINGEN.
Zij zijn weer gehouden.
De één welsprekender dan de ander de één
principiëler dan de ander de één schijnbaar
vuriger dan de ander, maar zij, die wat te zeg
gen hadden, hebben dit naar voren gebracht in
minder of meer gloedvolle bewoordingen.
Wij doelen hiermede op de algemene beschou
wingen in de raadsvergadering van j.l. dinsdag.
Het is toch, zoals bij de lezer bekend zal
zijn, gewoonte - evenals trouwens ook in de
Tweede Kamer der Staten-Generaal - om ter
gelegenheid van de behandeling der begroting
algemene beschouwingen te houden.
Deze algemene beschouwingen, het Zwoord
zegt het immers al, behoeven geen verband te
houden met de begroting, maar kunnen alge
mene opmerkingen, wensen bevatten, maar zij
kunnen ook beschouwingen zijn in de ware zin
des woords.
Wij hebben hier in de loop van de week nog
eens over nagepiekerd.
Wij dachten zo bij onszelf „Is het nu wel
nodig Heeft het nu wel enig nut en enige
betekenis om deze algemene beschouwingen te
houden
Ieder, die politiek enigszins meeleeft met het
wel en wee van zijn plaats, die weet toch wel,
wat er te wensen, wat er te kritiseren is en
welke onderwerpen of gebeurtenissen nog wel
eens nader of breder besproken kunnen worden.
De politieke, of wil men, de principiële op
vattingen van de woordvoerders zijn over het
algemeen bekend. Waarom is het dan nog nodig,
om deze telkens weer nog eens algemeen uiteen
te zetten
Maar toch, zo overlegden wij bij onszelf, zit
er aan deze algemene beschouwingen wel een
mooi iets.
Ieder in de gemeenteraad kan - gelukkig -
nog zijn principes, zijn beginselen naar voren
brengen. Ieder in de gemeenteraad kan - al
weer gelukkig - wensen naar voren brengen.
Ieder in de gemeenteraad kan zeer zeker ge
lukkig - zijn kritiek naar voren brengen.
Hieruit blijkt in ieder geval zonneklaar en
duidelijk ,dat de leden van de raad niet gemuil
korfd zijn. Er is ook in de gemeenteraad nog
Daarvoor moeten we dankbaar zijn.
vrijheid van meningsuiting.
Natuurlijk, niemand mag deze vrijheid ge
bruiken, of beter gezegd, misbruiken om ande
ren te kwetsen, noch om anderen een bepaalde
mening op te dringen, betgeen vanzelfsprekend
weer niet wil zeggen, dat men niet mag pro
beren, een ander te overtuigen.
De algemene beschouwingen mogen anderen
geen aanstoot geven, men moet wel voorzichtig
zijn bij wat men zegt.
Maar daarvoor zijn de raadsleden ook „vroe
de" vaderen.
Wij stelden ons zo in gedachten de vraag
„Hebben onze voorouders ook, misschien wel
juist voor die vrijheid van meningsuiting geen
lange jaren gevochten
Zo ja, dan zijn de algemene beschouwingen
wellicht daarvan nog een uitvloeisel, dat wij
veilig moeten bewaren.
AXELSE
RANT
VïRSCMIJNT IEDERE ZATERDAG
I'M ABONNEMENTSPRIJSLosse nummers 10 cent.
Kwartaal - abonnement
Axel binnen de kom 1,25. Andere plaatsen 1,75.
Buitenland 2,
ZITTING VAN DINSDAG 27 OKTOBER 1959.
EEN GERAAMD TEKORT VAN 123.000,- OP DE GEWONE DIENST.
In voltallige zitting kwam de Raad onzer ge
meente dinsdagavond bijeen onder voorzitterschap
van wethouder A. J. M. Kesbeke, loco-burgemeester.
Na de gebruikelijke plichtplegingen, waaronder de
ingekomen stukken, die zonder discussie of opmer
king voor kennisgeving werden aangenomen, was
men aan de reeds in ons vorig nummer gepubliceerde
mededelingen toe, die tot generlei wijziging aanlei
ding gaven in de antwoorden van B. en W. op de
gestelde vragen.
Als vertegenwoordiger der gemeente in de Stich
ting Beschuttende Werkplaatsen Midden Zeeuwsch-
Vlaanderen werd herbenoemd de heer P. J. van
Bendegem, welke deze herbenoeming aannam.
Tot vertegenwoordigers der gemeente in de Com
missie Samenwerkende Gemeenten Kanaalzone tre
den thans op de loco-burgemeester en de heer D. J.
Oggel. Bij ontstentenis of afwezigheid treedt in de
plaats van de loco-burgemeester op de eerste of
tweede wethouder. Aangezien nu echter voor de
heer Oggel geen plaatsvervanger aanwezig is,
wordt voorgesteld, als plaatsvervangend vertegen
woordiger der gemeente de heer C. van Bendegem
aan te wijzen, welke deze benoeming eveneens aan
nam.
Benoemd werd een commissie voor het ontwerpen
van namen voor straten, wegen en pleinen, enz.,
waarvoor tot hiertoe nog al eens een beroep werd
gedaan op de heren D. J. Oggel en J. R. de Jonge.
Na overweging zijn B. en W. tot de conclusie
gekomen dat de samenstelling ener commissie voor
dit doel gewenst is.
Voorgesteld werd in deze commissie te benoemen
de heren D. J. Oggel, J. R. de Jonge, C. van Ben
degem, J. J. Wieles, districts-opzichter en P. G.
van den Bosse, gemeente-secrevaris, die eveneens
zonder hoofdelijke stemming als zodanig werden be
noemd en voor zover aanwezig deze benoeming
aannamen.
De commissie benoemt uit haar midden een voor
zitter en een rapporteur en draagt een permanent
karakter. Zij wordt beschouwd als een bijzondere
commissie, waarop de art. 60 en 63 van de gemeente
wet echter niet van toepassing zijn.
Ingetrokken werd het raadsbesluit d.d. 1 april 1958
tot verkoop van een perceel bouwgrond van circa
49 m2 gelegen aan de Roberststraat aan de N.V.
P.Z.E.M. Deze voor een transformatorstation be
nodigde grond heeft genoemde N.V. niet meer nodig
aangezien voor ditzelfde doel inmiddels een per
ceel grond van twee particulieren werd gekocht.
Aan de orde kwam daarna het voorstel tot het
huren van het Zondagsschoolgebouw aan de Juliana-
straat.
Zoals bekend, bestaat er in onze gemeente gebrek
aan lokaliteiten voor diverse doeleinden. Genoemd
kunnen worden repetitie-lokalen voor muziekgezel
schappen, localen voor het geven van diverse cur
sussen, e.d.
Dit tekort kan destijds enigermate worden opge
vangen door leegstaande lokalen van de voormalige
openbare school beschikbaar te stellen. Toen echter
dit gebouw in gebruik werd genomen als lagere tech
nische school, kwam daaraan een einde.
'Nu het Zondagschoolgebouw door de landbouw-
huishéudschool ontruim is, heeft het bestuur der
Zondagsschoolvereniging B. en W. aangeboden, dit
gebouw te huren.
Na meermalen gepleegd overleg zijn B. en W.
net in principe eens geworden, uiteraard behoudens
beslissing van de Raad, over een huurprijs per jaar
van 750,voor het gebouw plus 100,voor
de daarin aanwezige 150 stoelen.
Het is het college bekend, dat verschillende ver
enigingen, instelingen en ook particulieren interesse
hebben voor het huren van één of meer lokaliteiten.
In verband hiermede is het volgende exploitatie
schema gemaakt huur 850,— onderhoud 50,
verlichitng, verwarming en water 600,schoon
houden (incl. lasten) ƒ750,—, zodat de totale lasten
komen op 2250,
Bij een verhuur van de vier lokalen gedurende in
totaal 1000 uren per jaar zou een huurprijs van
2,50 per uur moeten worden bedongen, welk be
drag, gezien het feit dat daarin verlichting, verwar
ming en schoonhouden begrepen is, zeker niet aan
de hoge kant moet worden geacht.
Conform dit voorstel werd zonder hoofdelijke stem
ming besloten.
Hierop kwam in verband met nieuwbouw aan het
doodlopende zuidelijke einde van de Ds. Jan Scharp-
straat aan de orde het verlenen van namen aan het
daar aan te leggen nieuwe stratenplan, dat een onder
deel vormt van het saneringsplan van de Oudewijk.
daar meerdere woningen zullen worden gebouwd. Met
het oog op de verkoop van grond en de huisnumme
ring is het gewenst niet lantjr te wachten met het
geven van namen aan de in dat saneringsplan ge
projecteerde straten.
Alvorens hiervoor een voorstel aan de raad voor
te leggen, is het advies gevraagd aan de arcivaris,
de heer J. R. de Jonge, en een lid van de Commissie
onderzoek historie Axel, de heer D. J. Oggel, die
vroeger al eens geattendeerd hebben op de wenselijk
heid om bij het geven van namen aan nieuwe straten,
rekening te houden met de historie van de gemeente.
Dit advies voor het ganse saneringsplan lag bij
de stukken in kaartschets.
Daaruit bleek dat eerlang onze gemeente zal ver
rijkt worden met een drietal nieuwe pleinen, enkele
lanen en een zestal nieuw aan te leggen straten.
Curiositeitshalve vermelden we deze hierbij. Het
zijn n.l. Zuivelplein, Kruithuisplein, Halleplein, de
Schuttershofstraat, Willem de Zwijgerstraat, Hof
straat, Hospitaalstraat, Standboomstraat, Nieuwediep-
straat, St. Pieterslaan en Burchtlaan.
Het bij de stukken gevoegde ontwerp-besluit werd
aldus vastgesteld.
Ingetrokken werd het raadsbesluit inzake grond-
verkoop aan de heer L. A. Vervaet. Deze grond is
gelegen aan de Pironstraat, doch na kadastrale op
meting blijkt dat deze geen eigendom, maar in erf
pacht is bij de gemeente.
Vastgesteld werd de 12e begrotingswijziging voor
de dienst 1959.
Hierna werd besloten tot aankoop van diverse per
celen liggende in het saneringsgebied. Dit zijn de
hierna volgende woningen Koestraat 53, Ooster
straat 36, Oosterstraat 38, Oudewijk 63, Koestraat 47,
Zuivelstraat 43 en Zuivelstraat 45.
De hiervoor in aanmerking komende percelen wil
len B. en W. na machtiging hiertoe van de Raad
verhuren. Alzo werd besloten.
Ter verdere realisering van het Uitbreidingsplan-
Spui is het gewenst de eigendom te verkrijgen van
een perceel grond aldaar, groot 825 m2, eigendom van
mevr. C. A. de Kraker^Dieleman, Nieuwstraat 44.
De eigenaresse is bereid de grond aan de gemeente
af te staan, waarom B. en W. voorstellen deze grond
te kopen tegen de prijs van 1036,25 met 500,—
schadevergoeding door waardevermindering.
Overeenkomstig dit voorstel werd alzo besloten.
n pijn weg»
r ij ven met
ALGEMENE BESCHOUWINGEN.
Aan de orde kwam alsnu het kardinale punt dezer
agenda, n.l. het vaststellen van de gemeente- en be-
drijfsbegrotingen voor het jaar 1960, alsmede de goed
keuring der begroting van het Burgerlijk Armbestuur
voor 1960.
De voorziter wenste alvorens hiertoe over te gaan
de gelegenheid open te stellen tot het houden van
algemene beschouwingen.
Van deze gelegenheid wensten in eerste instantie
gebruik te maken de heren Oggel, Den Doelder, Maas
en C. van Bendegem. De heren P. J. van Bendegem
en Van Luijk verklaarden namens hun fractie's geen
'behoefte te hebben aan het houden van, zodanige be
schouwingen, eerstgenoemde met het voorbehoud dat
de aard van de betogen hiertoe geen aanleiding geven
door het betrekken van hun fractie in het debat.
Hét woord was daarop aan de heer Oggel, die als
volgt sprak
Mijnheer de Voorzitter,
De gemeentebegroting die we ons dit jaar ter goed
keuring voorgelegd zien, geeft helaas ook nu geen
opwekkend beeld, gezien het resultaat van een ge
raamd tekort van 123.000,
Reeds vorig jaar moesten we een herziene begro
ting indienen en de bezuinigingen, daarop aange
bracht, konden enkel worden verkregen door hel
uitstellen van hoognodige werken, zoals de verbete
ring van straten, beperking van uitgaven bij de ge
meentewerken enz. Dit kan nu gedurende één of
twee jaar geschieden, doch we kunnen onmogelijk
op deze wijze doorgaan, daar projecten die niet vol
doende onderhouden worden, des te spoediger moeten
worden vernieuwd, hetgeen in de toekomst grotere
bedragen zal vorderen. Dit zijn geen bezuinigingen,
doch verschuiving van noodzakelijke uitgaven naar
de toekomst.
Daarom moeten wij de realiteit voor ogen houden
en vóór alles die uitgaven beperken, waartoe wij niet
verplicht zijn en die wij kunnen ontgaan zonder grote
schade voor de gemeente te veroorzaken.
Di tgeldt in het bijzonder onze subsidie-politiek 1
Deze uitgaven betreffen over het algemeen niet zul
ke grote bedragen, doch als we alles bijeentellen,
wordt het een aanzienlijk bedrag. In dit geval vraag ik
me af of de verschillende verenigingen en instellingen
niet al te veel gaan leunen, op de gemeente en of deze
in het algemeen niet meer eigen activiteit kunnen ont
plooien. De doelstellingen zijn op zichzelf goed, doch
betreffen in de regel een bepaalde categorie.
Als de financiën der gemeente krap zijn, is het m.i.
geen bezwaar dat de subsidiëring is gericht op een
aansporen tot grotere eigen-activiteTt. Een subsidie
moet trouwens steeds een aanvullend karakter dragen.
Door de inflatoire loonpolitiek die onze huidige
regering voert, is er weing hoop dat er in de naaste
toekomst in ons land een gezonde financiële ontwik
keling zal plaatsvinden. Het is jammer dat het rap
port der commissie-Oud inzake de financiële ver
houding tussen Rijk en gemeente, dat verschillende
goede normen bevat, niet zal worden gerealiseerd.
Daardoor zal het indienen van de gemeentebegroting
wellicht een formaliteit blijven, daar er nu geen af
doende regeling te verwachten is. Dat deze indiening
enkel een formaliteit js, blijkt wel uit het feit dat nog
steeds de begroting-1959 niet is goedgekeurd, hoewel
het jaar reeds bijna voorbij is. De huidige regeling
bewerkt dat er van de financiële verantwoordelijkheid
der gemeente practisch niets overschiet.
Dit laatste blijkt vooral bij het aantrekken van fi
nancieringsmiddelen. Er schuilt een grote onbillijk
heid in het feit dat de gemeente zelf niet mag lenen
aan een rentevoet hoger dan 4J4%, doch dat dit wel
is toegestaan via de Bank voor Ned. Gemeenten.
Gelukkig hebben we van deze instelling veel mede
werking ondervonden, doch deze regeling vertoont
toch weer een bepaald accent, dat ons niet smaakt.
De financiële onzekerheid waarin we verkeren, be
lemmert een juiste kijk op de toekomst. Deze lijkt ons
allerminst rooskleurig. Temeer als we denken aan de
vele projecten die nog op uitvoering wachten, zoals
wegenverbetering, aanleg van sportvelden, uitbrei-
dig der recreatie en vele andere zaken. Enkele maan
den geleden attendeerde ik op enkele punten, omdat
we deze niet uit het oog mogen verliezen, ondanks
onze firfanciële onmacht. Het betroft hier de woning
bouw, het aantrekken van kleinere industrieën, ont
wikkelingskernen, de recreatie, de toegangswegen en
het uitbreidingsplan. Tot miin genoegen tonen
B. en W. in deze een goede activiteit.
Het voorwoord bij de begroting spreekt over de
woningvoorziening, een punt dat volle aandacht ver
eist. We zijn overtuigd dat B. en W. ook hieraan de
volle aandacht schenken, doch willen in het bijzonder
de aandacht van het college vragen voor woonge
legenheid voor de grotere gezinnen. Bij de nieuw
bouw wordt hiermede te weinig rekening gehouden.
Het bevolkingsverloop van Axel stemt niet tot
tevredenheid. Door gebrek aan woningen en het ont
breken van meer werkgelegenheid, kan iemand die
carrière wil maken in Axel en over het algemeen
in Zeeuwsch-Vlaanderen niet terecht, zodat er elk
jaar een groot vertrekoverschot is dat het geboorte
overschot qpheft en in het bijzonder veel goede krach
ten het verderop gaan zoeken.
We dienen in dezen te streven naar een betere
óutillage van ons landsdeel, hetgeen in de eerste
plaats kan worden verkregen door een vaste ver
binding met overig Nederland. Daar dit een zaak is
van geheel Zeeuwsch-Vlaanderen, vraag ik me af
of in dezen de gemeenten gezamenlijk niet grotere
activiteit kunnen betonen. Kan Axel hiertoe niet
het initiatief nemen
Dat Axel weer kans maakt een luchthaven te
worden, verdient onze volle steun.
Gezien het feit dat we, wat de uitvoering van de
nodige projecten betreft, wegens onze financiële toe
stand veelal onmachtig zijn, verheugt het ons dat
er nu hard gewerkt wordt aan de interne reorgani
satie van de gemeentediensten. Deze wijzigingen be
hoeven geen of weinig geld te kosten en bewerken
een geconcentreerde en ordelijke ontwikkeling. Dit
is voor Axel, als groeiende centrumplaats, van zeer
groot belang. Het eist zeer veel tiid en werk voor
de commissie s, voor B. en W. en voor de raadsleden,
doch als het goed gepland, goed georganiseerd en goed
uitgevoerd wordt, zal dit in de toekomst zeer zeker
zijn vruchten afwerpen. Dit ,voor de gemeente zelf
en tevens voor de goodwill ,die we nu eenmaal bij
de hogere instanties nodig hebben. Op dit punt is
over de gehele linie een verheugende activiteit te
constateren.
Nu kunnen we veel wensen uiten, er zijn veel
dingen nodig. Doch deze worden regelmatig "bij de
rondvraag in de raadsvergaderingen ter sprake ge
bracht en het is niet nodig dit alles te herhalen.
Enkele punten, werden door mij genoemd, doch deze
zijn alleen op termijn te verwezenlijken. Wel wil ik
B. en W. verzoeken om een lijst aan te leggen
van urgente zaken, die moeten worden aangepakt al
naar gelang van de financiële mogelijkheden, Welke
lijst plan regelmatig kan worden aangevuld. De be
doeling is op de wijze van het „Stratenplan".
We hebben dan een omlijnd geheel, waarnaar we
streven om dat uitgevoerd te krijgen. Kan tevens het
Stratenplan eens worden herzien
Het feit dat we de laatste jaren een uitbreiding zien
van onze onderwijsinstellingen is verheugend. De
Huishoudschool kwam tot stand, de Chr. L.T.S. werd
gerealiseerd en blijkt in een behoefte te voorzien, ter
wijl nu wordt gewerkt aan de totstandkoming van
een Chr. Lyceum. Op deze punten is Axel bezig om
een achterstand in te halen, waartoe in vroeger tijden
de mogelijkheden niet zijn uitgebuit. We rekenen
gaarne op de volle medewerking van B. en W. in
dezen.
De activiteit bij de bevolking voor de bouw van
eigen woningen is verheugend, terwijl ook de winke
liers en andere middenstanders blijk geven van een
niet verslappende activiteit, die Axel als centrum
gemeente ten goede komt.
Echter weten we dat al ons werk afhankelijk is
van de zegen van God. Als Hij ons werk niet zegent,
dan werken we in de wind en zal ons werk geen
vrucht dragen. De wereldontwikkeling gaat snel en
we moeten heel die ontwikkeling zien in het licht
van de wederkomst des Heren. Zijn er nu veel ge
breken en tekortkomingen, we weten dat Hij eens
alles zal vernieuwen en volmaken. In die wetenschap
vinden we de kracht om in dit tijdelijk bestel onze
taak te verrichten en daartoe onze volle kracht ten
dienste te stellen.
Als tweede spreker kreeg d heer Den Doelder
het woord, wiens rede hieronder volgt
Mijnheer de Voorzitter,
Gaarne willen wij van de gelegenheid gebruik
maken deel te nemen aan de algemene beschou
wingen.
Laten we dan maar direct met de zakelijke kant
van onze gemeente beginnen en zien wat er in het
af nelopen jaar tot stand is gekomen. De financiële
moeilijkheden zijn er nog steeds. Naar onze mening
moeten we dit toeschrijven aan een te lage uitkering
per inwoner. Dit probleem zal ons aller aandacht
moeten hebben en het college zal hieraan voorrang
moeten geven.
Het woord „bestedingsbeperking" is een lang
woord, doch zal naar onze mening uit het woorden
boek geschrapt moeten worden. Steeds opnieuw
horen we dit woord, terwijl de betekenis er van in
deze tijd niet meer past. Economisch zijn wij hier
reeds gepasseerd en de sleur waarmee we afien be
hept zijn, moeten we loslaten. Wanneer de regering
al bang is voor een overbesteding mogen wij ons
niet meer beperken. Het mag toch niet zo zijn, dat
wij als gemeente moeten „sukkelen met de huis
houding". Wanneer wij ons los maken uit onze
sleur, geloven we, dat de oplossing van vele wensen
automatisch volgt.
(Vervolg op pagina 2)
