PUROL
TOCH NOG LIEFDE
In memoriam A. E. C. Kruijsse f
NIEUWS
Maak korte metten
met Uw brandend maagzuur.
Eén of twee Rennies
- gesmolten op Uw tong -
en alle overtollig zuur
is geneutraliseerd.
INGEZONDEN STUKKEN
BIJ HUlD^rw^d.ng
FEUILLETON
Maandag j.l. werd alhier onder grote belangstelling
ten grave gedragen de in het vorige weekend nog
vrij onverwacht overleden, bijna 85-jarige heer A. t-.
Kruijsse, een markante Axelse figuur, die meer dan
een halve eeuw lang een vooraanstaandepositie in
genomen heeft in het openbare leven onzer gemeente.
Met hem is een van de laatste typische personali
teiten heengegaan die zich op voorbeeldige en on
baatzuchtige wijze hebben gegeven aan de zaak van
het publieke welzijn.
Vele ingezetenen waren de baar met ne
stoffelijk overschot en de lijkstoet tot bij de groeve
gevolgd en naar Axelse maatstaven is uit deze tot
piëteit vergroeide blijken van medeleven het best op
te maken of de overledene een brede of vooraan
staande plaats innam, waarb ijook de gaven van
hoofd en hart medespreken.
In een tijd toen er van arbeidersorganisatie s zoals
we die in onze tijd in allerlei schakeringen en voor
ieder beroep bezitten, nog geen sprake was, behoorde
hij reeds tot diegenen wier sociaal gevoel en inzicht
hen tot daden dreef. Zo was hij een der stichters en
stuwkrachten bij de oprichting der vereniging „Werk-
mansbelang", een plaatselijke instelling die door mid
del van wekelijkse contributiebetaling zich beijverde
tot verzekering van een periodieke uitkering bij en
ingeval van ziekte.
bestuur en offerde hij wekelijks een deel van zijn tijd
Tientallen jaren lang maakte hij deel uit van het
op om organisatorisch deze vereniging te maken tot
wat zij toen voor de Axelse samenleving was, een
niet weg te denken instelling die voorzag in ee. toen
zeer dringende oehoefte, die destijds op geen andere
wijze viel te lenigen.
Maar niet alleen tot dit terrein bepaalde zijn acti
viteit zich, want toen welhaast een halve eeuw ge
leden de omstandigheden zich ook richtten op de zeer
noodzakelijke verbetering der huiselijke ziekenverple
ging door middel van de Kruisverenigingen was hij
het, die met enige andere maar al te zeer bekende
ingezetenen de eerste stoot gaf tot de oprichting der
Alg. Ver. ,,Het Groene Kruis Wat hij in dit op
zicht meer dan 40 lange jaren als praeses heeft ge
presteerd valt moeilijk onder woorden te brengen,
doch werd nog maar korte tijd geleden bij jubilea en
ingebruikneming van het consultatiebureau en bij zijn
afscheid als zodanig, wegens gevorderde leeftijd uit
voerig gememoreerd.
Zo richtte zijn werkzaamheid zich voorts ook op
het veidere maatschappelijke en politieke leven.
Van algemeene bekendheid is zijn arbied als secre
taris der Eerste Ned. Coöp. Beetwortelsuikerfabriek
te Sas van Gent, die in de negentiger jaren van de
vorige eeuw hier ter plaatse werd opgericht en die
hij gedurende meerdere decennia heeft voortgezet.
De bijzondere verdiensten van de heer Kruijsse
werden door H.M. Koningin Wilhelmina, bij ge
legenheid van het halve eeuwfeest" der Eerste Ned.
Coöp. Beetwortelsuikerfabriek te Sas van Gent in
J949 vereerd met zijn benoeming tot Ridder in de
Orde van Oranje-Nassau.
Ook in politiek opzicht was hij gedurende een
kwart eeuw plaatselijk actief. Toen hij bij een tussen
tijdse verkiezing op voor die dagen vrij jeugdige leef
tijd in de gemeenteraad werd gekozen, werd hij
spoedig geroepen tot het wethouderschap.
Van 8 september 1908 af tot op 1 september 1919
maakte hij deel uit van het college van B. en W. van
onze gemeente.
Het was onder het na de eerste wereldoorlog in
gevoerde stelsel van evenredige vertegenwoordigir g
dat 'e politieke samenstelling van de gemeenteraad
een radicale wijziging onderging. Als gevolg daarvan
werd de thans overledene in september 1919 niet als
wethouder herkozen. Doch ook als raadslid ken-
mrkten zich zijn grote activiteit en oordeel des onder
scheids in die' Jmate dat hij na de raadsverkiezingen
van 1927 nogmaals verkozen werd tot wethouder, zo
dat hij van 7 september 1927 tot september 1931
nogmaals deel uitmaakte van het dagelijks bestuur
van onze gemeente.
Ten gevolge van de stembusuitslag van 1931 werd
daarop door herfï geen verdere prijs meer gesteld op
een verder bestendigen van zijn raadslidmaatschap
dat door hem daarop werd beëindigd.
De besturen van de Coöp. Beetwortelsuikerfabriek
en de plaatselijke afdeling van „Het Groene Kruis",
waren het die bij monde van de heer H. A. A. Baron
Cöllot d'Escury en de heer A. P. Ie Feber hurtgrote
waardering uitspraken voor de bijzondere werkkracht
bij zijn leven over zovele tientallen jaren ontwikkeld
en betoond.
De heer A. P. Ie Feber namens „Het Groene Kruis
releveerde dat het niet wel doenlijk is alles op te
sommen wat door wijlen de heer Kruijsse voor de
hem zo lief en dierbaar geworden vereniging, door
welke zoveel leed en pijn gelenigd werd, is gedaan.
„We zullen Uw werk nimmer vergeten was de
slotsom van de grafrede van deze spreker.
Ontstentenis der Axelse predikanten door vacantie
en uitstedigheid was oorzaak dat het gebruikelijke
woord van afscheid bij de groeve ditmaal gesproken
moest worden door ds. Cupédo van Sluiskil, die met
de twaalf artikelen des Geloofs en het „Onze Vader"
de indrukwekkende plechtigheid besloot.
Met de heer Kruijsse, die nevens al de bovenge
noemde openbare en particuliere functie s bovendien
nog tijd vond tot het beheren van de ontvanger-grif
fierschappen van verschillende polders, verdween een
typisch-markante, ras-echte oud-Axelaar, iemand in
wie men het prototype van een echte aanhanger van
het ancien régime kon herkennen, maar dat hem
niet belette oog te hebben voor de vooruitgang in
de samenleving, die noodzakelijk zijnde, blijken vroe
gen voor juist begrip en doortastend beleid
Dit, gevoegd bij de grote geest van verdraagzaam
heid die hem sierde, doen ons in wijlen de' heer
Kruijsse iemand waarderen die de tekenen des tijds
verstaande, getoond heeft een man te zijn wien de
Axelaars ook van deze tijd nog lang in her
innering houden.
Hij ruste in vrede.
GEREPATRIEERD UIT NIEUW-GUINEA.
Onze stadgenote, mej, Phia van den Berg, die ruim
drie jaar geleden als zendingsonderwijzeres vertrok
naar Nieuw-Guinea, keede deze dagen in blakende
welstand met een welverdiend verlof terug in het
vaderland.
Mej. v. d. Berg, die voorheen ook reeds een tijd
lang als zodanig in het Midden-Oosten werkzaam
was, zal naar wij vernamen in het begin van
1960 alweer haar zegenrijk werk onder de Papoea's
hervatten.
GESLAAGDEN.
Voor het praktijkdiploma machineschrijven (130
aanslagen per minuut) slaagden dezer dagen de dames
S. v. d. Bergen, B. David, R. van Alphen, C. v. d.
Berg en M. de Smet, allen te Axel. Verder verwierf
mej. Ch. E. van Eenennaam het diploma stenografe.
Voor het diploma Ned. Handelscorrespondentie slaag
de mej. F. de Bakker, alhier.
ZONDAGSSCHOOL TE KIJKUIT
OPGEHEVEN.
De Hervormde Zondagsschool, die gedurende tien
tallen jaren op het buurtschap Kijkuit werd gehouden
moest wegens sterk verminderde belangstelling worden
opgeheven. Een kassaldo van 189,21 dat nog res.
teerde werd, onder restrictie van bestemming voor een
nader te bepalen doel overgedragen aan de diaconie
van de Ned. Hervormde Gemeente.
COLLECTEN.
De extra-collecten ten behoeve van het vicariaat
in de Ned. Hervormde Kerk alhier leverden voor
het laatste halfjaar van 1958 een totaalbedrag op
van 1179,39.
VERANTWOORDING KERKVOOGDIJ.
Uit de verantwoording van de kerkvoogdij van de
Ned. Hervormde Gemeente alhier over 1958 bleek,
dat aan inkomsten werd ontvangen een bedrag van
39.027,27, terwijl de uitgaven in totaal beliepen
ƒ31.217,06. Er resteerde derhalve een bedrag van
ƒ7810,21.
Aan hoofdelijke omslag werd over genoemd jaar ge-
incasseerd een bedrag van 15,512,
MUZIKALE RONDGANG „HOSANNA".
Dinsdagavond a.s. te 7 uur zal de Chr. fanfare
„Hosanna" een muzikale rondgang maken door plan-
West en daar aan de bewoners loten ter hand stellen.
Weg pijn en nooit meer angst voor de geovlgen
van een smakelijk maal. Met Rennies achter de
hand kunt U zonder zorgen alles eten, waarnaar een
grage maag vraagt. Komt de nood aan de man,
breekt zuurbrand uitmet Rennies blust U afdoend,
in een wip, onopvallend
Ing. Med.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Khakiregencape, kinderschopje, huissleutel, wit 'i-
wielpompje, lipssleutel (Luca), dop van benzinetank,
paar blauwe gymnastiekschoentjes, rubber kinder
schopje, plastic kinderschopje en jongensjasje, Rijks
politie Axel plasticbuisjes, Middenstraat 24, Sluiskil
bril met montuur, Zwembad kinderjasje. Prins Hen
drikstraat 17 gummibal, IreneStraat 11 badtas met
inhoud, Buitenweg 94 witte gummikinderschoen,
Margrietstraat 38 handpompje, Bernhardstraat 38
kastsleutel, Koestraat 24 speelgoedrevolver, Ooster
straat 30 rode plasticbal, Irenestraat 33 zilveren
armbandje, Irenestraat 43 portemonnaie met inhoud,
Noordstraat 11; herenrijwiel, Julianastraat 62; pad
vinders-mes in schede, Kanaal K 1 zilverbon, Buth-
dijk 13 15 jute zakken, Margrietstraat 28 bruine
lederen motortas met inhoud, Nieuwendijk 70 lips
sleutel (6751), Zwembad; gecomib. vulpotlood-zak
mes, Joost de Moorstraat 1 rode autoped, Ban-kert-
straat 22zilverbon, Bankerststraat 54 kindervest,
Walstraat 32halsketting, Nieuwendijk 49hals
snoer, Bylocquestraat 47 jongensregenjas en Engeise
sleutel, Vaartwijk N7 wijtte dameshandschoen,
Koestraat 5 9 jute zakken, Oudeweg 30blauw
damesvest, Singelweg 16 blauw zwembroekje, De
Ruijterstraat 5 zwart gebreide das, Julianastraat 10
-grijs wollen damesvest, Buthdijk 0 67b kinderporte-
monnaie, Nieuwendijk 45 huissleutel, Weststraat 38,
bankbiljet van 10,—, Kanaalkade 73.
OVER DE HERDENKING EN VIERING VAN
HET DERDE LUSTRUM DER BEVRIJDING.
„Nieuws" hebben geplaatst, moeten wij echter be.
Hoewel wij boven dit artikeltje wel het woord
kennen, dat er op het ogenblik weinig echt nieuws is.
De voorbereidingen gaan gestadig verder en wij
hebben wel de stellige indruk, dat het programma
■veelbelovend zal worden. Op het „hoofdkwartier"
van het herdenkings- en feestcomité wordt hard ge-
werkt, om het programa tijdig gereed te hebben.
Zoals de zaken op dit ogenblik staan, mogen we
er dan ook van uitgaan, dat geen nieuws goed
nieuws is.
Wat de collecte betreft, kan gezegd worden, dat
nog enkele straten moeten worden afgewerkt. Het
tot nog toe bekende resultaat toont aan, dat de be
volking van harte meeleeft met de te organiseren
feestelijkheden en dit tot uitdrukking doet komen in
de giften.
Ook voor de Braderie schijnt een behoorlijke be-
langstelling te bestaan van de zijde van de nering
doenden, zodat zeker verwacht mag worden, dat
deze zal doorgaan.
Wij wekken allen, die menèn aan de verhoging
van de feestvreugde op enigerlei wijze te kunnen
meewerken, op, zich zo spoedig mogelijk met het
feestcomité in verbinding te stellen. Leven er nog
suggestie's i.i onze lezerskring, kom er nu mee voor
de dag. Wij stellen hiervoor gaarne plaatsruimte be
schikbaar.
Er resten ons nog slechts drie weken van voor
bereiding. De tijd is dus maar erg kort meer.
PREDIKBEURTEN.
Zondag 23 augustus 1959.
Ned. Herv. Kerk. 10 ui r Vicaris S. den Blaauwen,
2.30 uur Eerw. Heer C. II. Heyboer, van Zaamslag.
Geref. Kerk (Kerkdreef). 10 uur en 2.30 uur Ds.
C. G. Bos, van Zwolle.
Geref. Kerk (Pironstrar.';). 10 uur en 2.30 uur Ds.
Pontier, van Vlissi-ngen.
Geref. Gemeente. 10 u ir en 2.30 uur Leesdienst.
ZONDAGSDIE NST ARTSEN.
22 23 augustus Dokter K. Boor.
Axel, 15 augustus 1959.
Geachte Redactie,
Mag ik voor onderstaande een plaatsje in Uw blad
Bij voorbaat hartelijk dank.
Geachte ingezetenen van Axel,
Vanaf 24 augustus tot en met 6 september a.s. zal
de landelijke collecte voor het Koningin Wilhelmip.a-
for.ds voor de Kankerbestrijding weer plaats vinden.
Het plaatselijk comité van bovengenoemd Fonds
wil met beleefde aandrang deze collecte bij U allen
warm aanbevelen.
Ons aller devies moet nog steeds zijn „Bestrijdt het
leed dat kanker heet", doch dit vraagt van ons volk,
alsook van ons Axelaars geldelijke offers en in de
voorbijgaande jaren heeft het comité niet tevergeefs
een beroep op Uw offervaardigheid gedaan en ver
trouwt dat ook nu weer onze huis-aan-huis-collecte
zal slagen.
Bij voorbaat onze meest hartelijke dank.
Namens het plaatselijk comité,
A. C. VAN HOUTE, Voorzitter.
4)
Martha schokte omhoog en keek met iets van wan
hoop in haar ogen naar Andries. Wat zou ze graag
op dezelfde voet zijn doorgegaan zoals tot nu toe.
Maar Andries had recht op antwoord. Het werk in
de tuinderij liep prachtig. Nu wed er ten minste op
tijd gepoot en de druiven gebonden. Ook het druiven-
krenten was prachtig verlopen. Vorige jaren moest er
dikwijls nog gebonden worden, terwijl de krenters
bezig waren. De kassen waren toen rommelig blijven
liggen. Nu werd het steeds meer een plezier om de
tuin in ogenschouw te nemen.
„Goed", zei ze gelaten, „over een maand ongeveer,
dan moet het maar."
Hoofdstuk 4.
Paulien.
Met het huwelijk van Martha en Andries in het
verschiet kwam Paulien met vacantie. Andries zag
haar voor het eerst in verpleegsterscostuum. Zonder
te weten waarom keek Martha gespannen toe bij de
ontmoeting van deze twee jonge mensen. Andries kon
met moeite Paulien herkennen uit het kind wat hij
zich van vroeger herinnerde. Nu zag hij een klein
rank zustertje met donkere ogen en blauwzwarte haren.
Een beetje voorzichtig pakte hij het kleine, maar
stevige handje vast en sprak enige woorden van
welkom.
Paulien keek oplettend naar de man, die nu haar
tweede vader zou worden. Haar gezichtje bleef
ernstig. Het verschil tussen deze jonge man, die zo
robuust en krachtig voor haar stond en haar veel
oudere pleegmoeder was te groot. Tranen sprongen
in haar ogen. Zij wist de beweegredenen, die haar
lieve moeder tot deze stap gedwongen had. O, ze
zag wel dat deze nieuwe vader de goedheid in eigen
persoon was, maar wat een scheve verhouding. Dit
leven naast elkaar zou op de duur toch niemand be
vredigen.
Pauliens jeugd won het echter van de drukkende
sfeer die anders meestal over het huis hing. Haar
parelende lach en vrolijke liedjes haalden de ouderen
uit de sleur van hun dagelijkse beslommeringen. Voor
al Bernard maakte graag grapjes met Paulen en
Paulien moest heel dikwijls om zijn galante opmer
kingen lachen.
„Dat heeft oom uit Frankrijk overgehouden", lachte
ze dan. Bernard verzocht haar nu die oom-titel maar
achteiwege te laten, daar werd ze te goot voor, zei hij.
Dikwijls maakten Bernard en Paulien lange wande
lingen en Martha begon in stilte te hopen dat daar
een idylle uit zou groeien. Ook Bernard scheen niet
afkerig te zijn van een intiemre verstandhouding, maar
Paulien was zo ontwapenend argeloos, dat!,hij op
dit gebied geen vorderingen maakte.
Andries bestudeerde Paulien alsof hi? een heel
nieuw teeltproduct zag. Hij had nog nooit van zo
dichtbij het dagelijks leven van een jong meisje mee
gemaakt. Steeds opnieuw verbaasden hem haar Vro
lijke er, zorgeloze buien en zijn verbazing werd nog
groter toen bleek dat ze ook evengoed tot een ernstig
gesprek in staat was en niet schroomde haar per
soonlijke mening te uiten.
Met lede ogen zag Andries de drukke omgang van
Bernard jr; Paulien. Hij begreep niet dat een zo ver
standig 1(g^sje niet dezelfde antipathie koesterde
tegen deze oyerdreven strijkages van die gladde sin
jeur, als hij zelf.
Andries voelde voor Bernard een steeds groeiender
vijandschap. Hij vertrouwde hem iedere dag minder.
Die glurende en toch zo slaperig lijkende ogen kon-
denmaan geen eerlijk man toebehoren. Hij besloot
wat meer op Bernard te gaan -letten. Hoewel hij nog
niet met Martha getrouwd was, vond hij het zijn
goed recht om precies op de hoogte te zijn van de
financiële toestand van het bedrijf
Ook Martha was daarover begonnen, maar Bernard
stelde iedere keer een nader onderzoek uit. Toen
Andries bovendien merkte dat Bernard de boekhou
ding wegsloot en de sleutels doorgaans angstvallig
bij zich hield, werd zijn vermoeden dat er misschien
iets niet in orde was, nog versterkt.
Tijdens zijn werkzaamheden in de tuin broedde
Andries op een plannetje om tenminste even inzage
te krijgen van de nodige papieren.
Bernard zat, nu Paulien thuis was, graag in de
huiskamer. Als er schrijfwerk was, haalde hij dit
nu naar de kamer en zat met een gewichtig gezicht
becijferingen te maken. Hierop had Andries zijn
plannetje gebouwd. Na weer zon avond dat Bernard
met veel drukte' de boekhouding had bijgewerkt, stond
deze op om de papieren weer naar het kantoortje te
brengen. Plotseling stond ook Andries op en deed
heel voorkomend de deur voor Bernard open. Bernard
hierdoor helemaal overblutf, bleef als aan de grond
genageld staan, waardoor Andries, hierop wél be
rekend, hem „per ongeluk" de bescheiden uit de
hand liep. Bliksemsnel dook Andries naar een der
neerdwarrelende papieren en sloeg er een blik op.
Hij had geluk. Het was een rekening van de laatste
week en duidelijk zag hij de aantekening... „180 meter
plastic tuinslang". Zijn hart bonkte. Zie je wel. De
officiële bestelling was dertig meter geweest. Goed,
dit bewijs was niet voldoende. Bernard met zijn radde
tong zou zich hier wel uit redden. Hij wist nu in
ieder geval dat hij Bernard Aiet ten onrechte verdacht-
Maar hoe kwam hij aan meer bewijzen
Na de eerste schrik had Bernard in een fractie van
een seconde begrepen dat Andries iets zocht. Die
boerenpummel had toch meer in die ronde kop dan
zaagsel, dacht hij nijdig. Nu zei hij nog niets. Wilde
hem -natuurlijk in één klap vermorzelen. Als die taaie
stijfkop vat op hem kreeg, dan kon hij zijn hiczen
wel pakken. Opletten was nu de boodschap. Dit
leventje was veel te mooi om het zo maar prijs te
geven.
Hoofdstuk 5.
De afspraak.
Andries kende geen rust meer, nu hij dacht be
wijzen te hebben voor Bernards oneerlijkheid. In een
eerste opwelling wilde hij er met Martha over spreken.
Maar hij wist hoe erg zij op haar broer gesteld was
en hoe zielsveel ze van hem hield. Ze zou Bernard
vermoedelijk vergeven en het oude leventje zou weer
doorgaan. Andries wilde liever Bernard met stille
trom zien vertrekken. Hiervoor zou hij zoveel be
wijzen van fraude moeten hebben, dat de grond onder
Bernards voeten te warm werd.
Andries gedachten cirkelden steeds meer om Pau
liens persoontje zij zou hem moeten helpen. Zij
leek wel warme vriendschap met Bernard gesloten
te hebben, maar Andries geloofde toch wel zoveel
mensenkennis te hebben, dat Paulien zich met afkeer
zou keren van een dief. Zeker een dief, die zijn
eigen zuster had bestolen.
(Wordt vervolgd)
